▸Σε ΗΠΑ και Ελλάδα πολλές σχολές συνεργάζονται με το Ισραήλ, τον στρατό και την αστυνομία
Εάν κάτι σίγουρα συνδέει το φοιτητικό κίνημα που ξέσπασε στην Ελλάδα τους τελευταίους μήνες με την φοιτητική έκρηξη που λαμβάνει χώρα στα πανεπιστήμια της Αμερικής και της Ευρώπης, αυτό θα είναι μια μεγάλη παλαιστινιακή σημαία που ανεμίζει σε κάθε δράση, κάθε κινητοποίηση των φοιτητών. Αυτό είναι λογικό, καθώς στις αντιπολεμικές τάσεις της νεολαίας παγκοσμίως συμπυκνώνεται μια συσσωρευμένη οργή και αγανάκτηση για τους όρους ζωής, για τη διαλυμένη προοπτική της νέας γενιάς σε ένα κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο δυστοπικός.
Υπάρχει, ωστόσο, και κάτι βαθύτερο, κάτι που καθιστά αυτό το κίνημα βαθιά πολιτικό με την αυστηρή χρήση του όρου. Οι φοιτητές των αμερικανικών πανεπιστημίων διαδηλώνουν ενάντια στη συνεργασία των πανεπιστημίων τους με ισραηλινά πανεπιστήμια και φορείς, βάζουν στο επίκεντρο του αγώνα τους το ερώτημα «για ποιον σπουδάζουμε;». Ένα απλό σε πρώτη ανάλυση ερώτημα, που μαρτυρά όμως τον πυρηνικό ρόλο του πανεπιστημίου στο σύγχρονο καπιταλισμό.
Πίσω από το μανδύα της «ακαδημαϊκότητας», της «διεθνοποίησης» και της «προόδου» που διατυμπανίζει η ελληνική κυβέρνηση για να δικαιολογήσει την αντιδραστική μετάλλαξη του πανεπιστημίου, κρύβονται στρατηγικές κατευθύνσεις που δεν εμφανίζονται μόνο στα ιδρύματα της Ivy League, αλλά και στα ελληνικά πανεπιστήμια.
Το πανεπιστήμιο ως ειδικός θεσμός στον καπιταλισμό έχει την ευθύνη για την παραγωγή και αναπαραγωγή γνώσης και έρευνας, με τρόπο που να εξασφαλίζονται οι γενικοί όροι της αναπαραγωγής, της εκμετάλλευσης και της κυριαρχίας του κεφαλαίου. Υπό αυτό το πρίσμα, η σύνδεση των πανεπιστημίων με την πολεμική μηχανή που διεξάγει τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη κάθε άλλο παρά συγκυριακή είναι. Η προσαρμογή της παραγόμενης γνώσης και έρευνας στις ανάγκες του κεφαλαίου μπορεί να λαμβάνει διάφορες μορφές την εκάστοτε περίοδο, πάντα όμως έχοντας στο επίκεντρο αυτό το γενικό αξίωμα.
Τα παραδείγματα ελληνικών πανεπιστημίων που συνεργάζονται μέχρι και σήμερα με το κράτος-δολοφόνο του Ισραήλ μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων ή διμερών συμφωνιών είναι πολλά, από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Μετσόβιο Πολυτεχνείο μέχρι το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το Πανεπιστήμιο Πειραιά και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Η πολεμική έρευνα, ωστόσο, δεν σταματά εκεί αν θυμηθούμε τα ερευνητικά προγράμματα που έχουν διεξαχθεί κατά καιρούς στα ελληνικά πανεπιστήμια. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του ΕΜΠ, το οποίο κατ’ εξακολούθηση έχει συνεργαστεί με το ΝΑΤΟ, τη Frontex, την Europol, την Αστυνομία και τους στρατούς ξηράς-θάλασσας της Ελλάδας και άλλων χωρών, αλλά και πολυεθνικές- κολοσσούς στον τομέα της άμυνας και των εξοπλιστικών (π.χ. «LeonardoS.p.A.») μέσα από τα προγράμματα Ranger, Andromeda, Prevision, Sirius κ.α. Εξίσου χαρακτηριστική είναι η υπογραφή μνημονίου συνεργασίας ανάμεσα στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία και τέσσερα ελληνικά πανεπιστήμια (ΑΠΘ, Δημοκρίτειο Θράκης, Θεσσαλίας, Πατρών) για τη βιομηχανική παραγωγή πολεμικών drones.
Η διεκδίκηση για γνώση, επιστήμη και έρευνα που γίνονται προς όφελος των κοινωνικών αναγκών συγκρούεται με βασικούς πυλώνες του καπιταλισμού
Εύκολα εντάσσει κανείς την πολεμική έρευνα των ελληνικών πανεπιστημίων στα πλαίσια του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού, της αντιμεταναστευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ενεργούς εμπλοκής της χώρας στις πολεμικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ σε όλο τον κόσμο. Απαιτείται βαθύτερη ανάλυση, όμως, για να διαπιστώσει ότι η σύνδεση αυτή είναι συνολικότερη και διαπερνά όλους τους τομείς. Από την ενεργειακή «πράσινη μετάβαση» της ΕΕ και την απολιγνιτοποίηση, μέχρι την προσαρμογή στις ανάγκες του τουριστικού κεφαλαίου με τις αναπλάσεις των πόλεων και το gentrification, τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι παρόντα παρέχοντας το απαραίτητο πλαίσιο για την ενίσχυση όλων των κεντρικών κατευθύνσεων της εθνικής και τοπικής οικονομίας. Αυτό, άλλωστε, αποτυπώνεται τόσο στις αλλαγές στα προγράμματα σπουδών όσο και στο μοντέλο διοίκησης των ιδρυμάτων, που προσομοιάζει πλέον πλήρως σε αυτό μιας επιχείρησης μέσω των Συμβουλίων Διοίκησης.
Η σύνδεση, επομένως, του πανεπιστημίου με την πολεμική βιομηχανία και τις ανάγκες του κεφαλαίου κάθε άλλο παρά σύμπτωση ή εξαίρεση είναι στο σύγχρονο καπιταλισμό. Το ζήτημα του περιεχόμενου της γνώσης και της παραγόμενης έρευνας είναι κρίσιμο πεδίο πολιτικής παρέμβασης στην προσπάθεια συμβολής σε ένα πολιτικό φοιτητικό και εργατικό κίνημα με έναν διπλό τρόπο: Η διεκδίκηση με σκοπό η γνώση, η επιστήμη και η έρευνα να γίνονται προς όφελος των κοινωνικών αναγκών απαντά πρώτα από όλα με θετικό τρόπο στη δυνατότητα της εποχής η ανθρωπότητα να ζήσει καλύτερα αξιοποιώντας τα άλματα και τα τεράστια επιτεύγματα της επιστήμης. Παράλληλα, όμως, συγκρούεται με βασικούς πυλώνες του καπιταλισμού, που καταδυναστεύει την πνευματική, διανοητική δραστηριότητα των ανθρώπων και κυρίως αλλοτριώνει με τρόπο αλλόκοτο την διασταύρωσή της με το ευρύτερο κοινωνικό γίγνεσθαι συνθλίβοντας παράλληλα όλα τα απελευθερωτικά χαρακτηριστικά της.
Το στίγμα των φοιτητικών καταλήψεων στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Ευρώπης, επομένως, δίνουν ένα μήνυμα διαφορετικό, που με διαφορετικές αποτυπώσεις εκφράστηκε και στο κίνημα των φοιτητών ενάντια στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ότι σε μια νέα περίοδο πολέμων, στην οποία η νεολαία θα καλεστεί να σκοτωθεί για τα συμφέροντα του κεφαλαίου, η ίδια νεολαία ως δημιουργός του κοινωνικού μέλλοντος όχι μόνο διεκδικεί να έχει λόγο, αλλά παίρνει θέση. Αυτό το εκκωφαντικό μήνυμα δίνει στην ερχόμενη περίοδο νεολαιίστικο, ανατρεπτικό πολιτικό στίγμα, αλλά και κάτι από άρωμα Μάη.
- ΣΧΕΤΙΚΗ και η πρόσφατη ανάρτηση στο blog μας:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου