Ημέρες παθών και θαυμάτων στην αγορά εργασίας (της αναλήψεως στα ΑΤΜ για αυξήσεις και Δώρα) - Του Δημήτρη Κωστάκου

Δημήτρης Κωστάκος

 

Δημιουργική λογιστική στα όρια του… θαύματος εφαρμόζουν εργοδότες σε ολόκληρη τη χώρα, εμφανίζοντας ή εξαφανίζοντας, κατά το δοκούν, μισθολογικές αυξήσεις, ωριμάνσεις και Δώρα.

Εκατοντάδες καταγγελίες σχετικά με τη μη καταβολή του Δώρου Πάσχα και τον συμψηφισμό του με την προσαύξηση των μισθολογικών τριετιών έχουν στην διάθεσή τους τα συνδικάτα, ενώ το νέο τρικ αφορά στη μη καταβολή των μισθολογικών ωριμάνσεων, μέσω επιχειρησιακών συμβάσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, σε αρκετές περιπτώσεις μόνο ο Σύλλογος Ιδιωτικών Υπαλλήλων «Η Ένωση» έγινε αποδέκτης 350 καταγγελιών για μη έγκαιρη εξόφληση Δώρου Πάσχα. Σε αρκετές περιπτώσεις, ο εργοδότης προκειμένου να αποφύγει το αυτόφωρο ενημέρωνε προφορικά τους εργαζόμενους ότι η προσαύξηση που έλαβαν από τον Ιανουάριο δεν αφορούσε μόνο στις τριετίες και τις μισθολογικές ωριμάνσεις, αλλά και στην σταδιακή καταβολή του Δώρου Πάσχα!

Με τον τρόπο αυτό, σε ενδεχόμενο έλεγχο από την Επιθεώρηση Εργασίας, ο εργοδότης θα παρουσίαζε την ελάχιστη αύξηση μισθού -ανάλογα με το αντικείμενο ελέγχου- είτε ως καταβολή των τριετιών, είτε ως σταδιακή πληρωμή του Δώρου. Επίσης, σε τουλάχιστον 15 περιπτώσεις η εργοδοτική πλευρά ακολούθησε τη γνωστή, όσο και ιδιότυπη μέθοδο του… βραχυπρόθεσμου δανεισμού.

Εργοδότες, αφού κατέβαλαν το Δώρο Πάσχα, ώστε να μπορεί να διαπιστωθεί η χορήγηση του σε περίπτωση ελέγχου, ανάγκασαν  τους εργαζόμενους να κάνουν ανάληψη του ποσού από το ΑΤΜ  και να το… επιστρέψουν στην επιχείρηση.

Εντωμεταξύ, κάποιες εταιρείες προωθούν  επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, που ορίζουν ότι οι τακτικές αποδοχές απαρτίζονται από τον βασικό μισθό και προσαύξηση προϋπηρεσίας, η οποία υπολογίζεται με ειδικούς όρους αναγνώρισης και προσμέτρησης (πχ προϋπηρεσία που έχει διανυθεί μόνο στην ίδια ειδικότητα)! Με τον τρόπο αυτό, επιχειρείται η παραγραφή της προϋπηρεσίας του εργαζόμενου και η μη καταβολή ή η μερική καταβολή των μισθολογικών ωριμάνσεων.

Όμως, η τακτική μερίδας εργοδοτών να απαιτούν την επιστροφή μέρους των μισθών, της αμοιβής των υπερωριών και των δώρων Χριστουγέννων ή Πάσχα, η οποία συνεχίστηκε ακόμη και εν μέσω πανδημίας, έχει… βεβαρημένο παρελθόν.

«Φουσκωτοί», «συνοδοί», «υπεύθυνοι», «αυτοφωράκηδες» ή «συνεργάτες», αναλαμβάνουν (με το αζημίωτο φυσικά) τη συγκέντρωση χρημάτων τα οποία επιστρέφουν στον εργοδότη ακόμη και μέσα σε κουτιά από γλυκά, ρωτώντας με νόημα όσους εργαζόμενους αντιδρούν, αν επιθυμούν… επίσκεψη κατ’ οίκον. Οι εργαζόμενοι, φοβούμενοι αφενός ότι θα χάσουν τη δουλειά τους και αφετέρου ότι θα βρεθούν αντιμέτωποι με άτομα που μπορεί να προξενήσουν πρόβλημα στους ίδιους και στις οικογένειές τους, συμβιβάζονται και τελικά υποκύπτουν στον εκβιασμό.

Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι τα τελευταία χρόνια, άτομα που απασχολούνταν σε άλλο «κλάδο» της (παρα)οικονομίας, βιοπορίζονται πλέον ως «εισπράκτορες» τέτοιων εταιρειών στο φως της ημέρας.

Από το 2017, τα συνδικάτα άρχισαν να γίνονται αποδέκτες καταγγελιών για εργοδότες που ζητούσαν την επιστροφή αποδοχών από τους εργαζόμενους.  Τον Μάιο του ίδιου έτους δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση 22528/430 (ΦΕΚ Β 1721/18.5.2017) σχετικά με την καθιέρωση της υποχρεωτικής καταβολής από τους εργοδότες των αποδοχών των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, μέσω τραπεζικού λογαριασμού. Πρόκειται για ΚΥΑ, η έκδοση της οποίας καθυστέρησε έξι ολόκληρα χρόνια, αφού ο σχετικός νόμος είχε ψηφιστεί το 2011.

Η εξέλιξη αυτή, είχε ως αποτέλεσμα πολλοί εργοδότες που μέχρι εκείνη τη στιγμή ανάγκαζαν τους εργαζόμενους να υπογράφουν εν λευκώ εξοφλητικές αποδείξεις για χρήματα τα οποία δεν άγγιζαν καν, να καταθέτουν υποχρεωτικά τον μισθό στον τραπεζικό λογαριασμό των εργαζομένων. Από εκείνο το σημείο και έπειτα, άρχισε να εφαρμόζεται η τακτική της επιστροφής χρημάτων στον εργοδότη δια της… τεθλασμένης.

Εργαζόμενοι επικοινωνούσαν με τα συνδικάτα, καταγγέλλοντας ότι εργοδότες κατέθεταν στον τραπεζικό λογαριασμό μισθούς, δώρα, επιδόματα, προσαυξήσεις για υπερβάλλουσα και υπερωριακή απασχόληση, αλλά στη συνέχεια τους ζητούσαν να μεταβούν αυθημερόν στο κοντινότερο ΑΤΜ, να κάνουν ανάληψη του ποσού και να το επιστρέψουν.

Και προφανώς επειδή ο δρόμος προς το ΑΤΜ ήταν μακρύς και… δύσβατος (όταν, μάλιστα, πρόκειται να επιστρέψεις χρήματα για τα οποία έχεις δουλέψει), οι εργαζόμενοι είχαν «συνοδό», τον οποίο όριζε ο εργοδότης. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση, η οποία αφορά στην παράδοση των φακέλων με τα χρήματα των εργαζομένων σε άγνωστο άτομο, με εμφανώς… καλή φυσική κατάσταση, μέσα  σε κουτί με κρουασάν.

Μια παραλλαγή της εξαναγκαστικής επιστροφής μισθού, κατεγράφη ως… άτυπη ενίσχυση προς την επιχείρηση. Ο εργοδότης, εκτός από τον μισθό κατέθετε στους τραπεζικούς λογαριασμούς του προσωπικού και μπόνους, το οποίο οι εργαζόμενοι ήταν υποχρεωμένοι να εκταμιεύσουν άμεσα και να το επιστρέψουν στην επιχείρηση.

Η αναγκαστική οικονομική ενίσχυση συνεχίστηκε σε κάποιες επιχειρήσεις, με εργοδότες να απαιτούν εν μέσω πανδημίας και οικονομικής κρίσης, μέρος ή και ολόκληρο το ποσό της αποζημίωσης ειδικού σκοπού που έλαβαν οι εργαζόμενοι από το κράτος και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ξεπερνά τα 534 ευρώ το μήνα.

Υπήρξαν, όμως και «επιστημονικοί» τρόποι. Όπως η «διευκόλυνση» εργαζομένων από την επιχείρηση κατά την διαδικασία υποβολής των ατομικών δηλώσεων για την αποζημίωση ειδικού σκοπού, καθώς είχαν τεθεί σε αναστολή σύμβασης. Οι εργαζόμενοι παρέδιδαν τους κλειδαρίθμους taxisnet στον λογιστή του εργοδότη και όταν ερχόταν  η ώρα να λάβουν από το κράτος την ειδική αποζημίωση, διαπίστωναν ότι είχε δηλωθεί άγνωστος σε εκείνους τραπεζικός λογαριασμός.