Ένας δασικός δρόμος πέντε χιλιομέτρων ενώνει την παραλία του Μαραθία και το χωριό Κερί στη Ζάκυνθο. Κατά μήκος της διαδρομής, τέτοια εποχή μπορεί να ακούσει κανείς το ανεξάντλητο βουητό των μελισσών και το κελάηδημα των πουλιών, τον αέρα να περνάει ανάμεσα από τις γηραίες ελιές και τα πληθωρικά πεύκα και πουρνάρια.

Το μόνο που διαταράσσει το ανοιξιάτικο ηχοτοπίο είναι οι πυροβολισμοί· και το συρτό ηχητικό αποτύπωμα που αφήνουν λίγα δευτερόλεπτα αργότερα στον ουρανό. 

Είναι 17 Απριλίου 2024. Αυτές τις ημέρες, η Ζάκυνθος είναι πέρασμα μεταναστευτικών πουλιών, ανάμεσά στα οποία το τρυγόνι. Βρισκόμαστε εκτός κυνηγετικής περιόδου, όμως στην δύωρη πορεία μας μέσα στο δάσος του Κερίου ακούγονται εκατοντάδες πυροβολισμοί από κάθε κατεύθυνση.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία του είδους, το ανοιξιάτικο κυνήγι τρυγονιού έχει απαγορευτεί από το 1983 στην Ελλάδα. Από το 2019, η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) χαρακτηρίζει το τρυγόνι απειλούμενο είδος. Αλλά η λαθροθηρία λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις επί δεκαετίες στη χώρα, κατά παράβαση της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Το Solomon ταξίδεψε στη Ζάκυνθο στα μέσα Απριλίου, περίοδο που τα τρυγόνια μεταναστεύουν μέσω Ελλάδας, όπου σταματούν για ανεφοδιασμό, στην Ευρώπη, όπου αναπαράγονται.

Η επιτόπια έρευνά μας εστίασε σε δύο περιοχές του νησιού, στις οποίες καταγράφεται και η πιο έντονη δραστηριότητα λαθροθηρίας. Πρόκειται για τις δύο χερσονήσους της Ζακύνθου: το Κερί στα νοτιοδυτικά και ο Βασιλικός στα νοτιοανατολικά.

Περάσαμε στο πεδίο μια εβδομάδα, στη διάρκεια της οποίας συνομιλήσαμε με ντόπιους, μέλη της δασοφυλακής και των σωμάτων ασφαλείας, και ακτιβιστές. Απευθυνθήκαμε στην Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδας και την Κομισιόν, μελετήσαμε την εθνική νομοθεσία και τα Τοπικά Σχέδια Δράσης, και αναλύσαμε εκθέσεις καταγραφής της λαθροθηρίας προηγούμενων ετών που έθεσε στη διάθεσή μας η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Τέλος, απευθυνθήκαμε στο υπουργείο Περιβάλλοντος και τον Κυνηγετικό Σύλλογο Ζακύνθου, χωρίς ωστόσο να λάβουμε κάποια απάντηση.

Κατά την περίοδο απαγόρευσης του ανοιξιάτικου κυνηγιού, στη Ζάκυνθο το Solomon:

  • Κατέγραψε έως και εκατοντάδες πυροβολισμούς καθημερινά, από τις πρώτες πρωινές ώρες έως και τη δύση του ήλιου, οι οποίοι γίνονται αντιληπτοί όχι μόνο σε δασικές εκτάσεις αλλά ακόμη και εντός οικιστικών περιοχών,
  • Εντόπισε και αποτύπωσε οπτικά δεκατρία «πόστα» –θέσεις κυνηγιού που θυμίζουν πρόχειρα στρατιωτικά φυλάκια–, κάποια εκ των οποίων ήταν καλά καμουφλαρισμένα μέσα σε δασώδεις περιοχές και άλλα εντός ιδιωτικών εκτάσεων,
  • Κατέγραψε κυνηγούς τη στιγμή που επιδίδονταν σε λαθροθηρία,
  • Διαπίστωσε πόσο κανονικοποιημένο θεωρείται το φαινόμενο στο νησί, με κατοίκους να αναφέρονται στην περίοδο ισχύος αυστηρής απαγόρευσης ως «κυνηγετική περίοδο» και λαθροκυνηγούς να μεταβαίνουν στη Ζάκυνθο από άλλες περιοχές προκειμένου να κυνηγήσουν παράνομα.

Η έρευνά μας έδειξε πως, παρά τις χρόνιες εξαγγελίες του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και την υποχρεωτική εφαρμογή Τοπικών Σχεδίων Δράσης κατά της λαθροθηρίας από το 2021, η υποστελεχωμένη Δασική Υπηρεσία αδυνατεί να αντιμετωπίσει επαρκώς την κατάσταση.

«Η ανοιξιάτικη λαθροθηρία είναι γνωστή στο αρμόδιο υπουργείο. Ας στείλει ως βοήθεια δέκα αυτοκίνητα να περιπολούν στα επίμαχα μέρη», λέει στο Solomon δασοφύλακας της Ζακύνθου που μίλησε υπό τον όρο ανωνυμίας. 

Συμπλήρωσε πως το υπάρχον δυναμικό δεν επαρκεί. «Έχουμε και άλλα ατελείωτα αντικείμενα να διεκπεραιώσουμε μόλις έξι άτομα».

Επιπλέον, ενημερωτικά έγγραφα από την εφαρμογή Τοπικών Σχεδίων Δράσης της Διεύθυνσης Δασών Ζακύνθου για το 2021 και 2022, στα οποία απέκτησε πρόσβαση το Solomon, παρουσιάζουν μια εντελώς διαστρεβλωμένη εικόνα της πραγματικότητας, δημιουργώντας ερωτηματικά σχετικά με το κατά πόσο οι υπεύθυνοι φορείς έκαναν τη δουλειά τους.

Το μεταναστευτικό ταξίδι

Κάθε χρόνο, κατά τη διάρκεια της άνοιξης, περισσότερα από ενάμισι εκατ. τρυγόνια υπολογίζεται πως περνούν από την Ελλάδα στο ταξίδι τους από χώρες της υποσαχάριας Αφρικής προς την Ευρώπη, μέσω του ανατολικοκεντρικού μεταναστευτικού διαδρόμου.

Αφού διασχίσουν την Σαχάρα, τη μεγαλύτερη θερμή έρημο παγκοσμίως, τα τρυγόνια πρέπει να πετάξουν πάνω από τη Μεσόγειο. Πρόκειται για ένα τεράστιο και απαιτητικό ταξίδι. Τα καταπράσινα νησιά του Ιονίου, μεταξύ των οποίων και η Ζάκυνθος, είναι η πρώτη στεριά που συναντούν. Υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν μία ανακουφιστική στάση για ανεφοδιασμό και ξεκούραση, πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους.

Όμως μία δραστηριότητα που ορισμένοι ντόπιοι χαρακτηρίζουν «παράδοση», η οποία έχει απαγορευτεί τα τελευταία σαράντα χρόνια, αποδεκατίζει εδώ και δεκαετίες ένα από τα πλέον απειλούμενα είδη πτηνών στην Ευρώπη. 

Σύμφωνα με διαφορετικές πηγές που μίλησαν στο Solomon, λαθροκυνηγοί ενοικιάζουν από ιδιώτες εκτάσεις όπου υπάρχει «καλό» πέρασμα έναντι έως και 3.000 ευρώ, προκειμένου να στήσουν το πόστο τους. Σε μέρες έντονης δραστηριότητας, οι πυροβολισμοί γίνονται απολύτως αντιληπτοί ακόμα και μέσα στους οικισμούς, με κατοίκους να λένε πως τα φυσίγγια «πέφτουν στη στέγη τους».

Κατά τα προηγούμενα χρόνια, στο πλαίσιο επιστημονικής έρευνας του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών του ΕΛΓΟ-Δήμητρα και της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, τοποθετήθηκαν ηχοκαταγραφικοί αισθητήρες κοντά σε περάσματα όπου θεωρούνταν πως αναπτύσσεται παράνομη κυνηγετική δραστηριότητα. Η ανάλυση έδειξε ότι κατά τις περιόδους απαγόρευσης των ετών 2019-2022 υπήρξαν τουλάχιστον 84.166 πυροβολισμοί μόνο στο Κερί και τον Βασιλικό. Ενώ το 2021 και μόνο, υπολογίζεται ότι 57.095 πουλιά πυροβολήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή των Ιονίων νήσων ως αποτέλεσμα της ανοιξιάτικης λαθροθηρίας — με κύριο στόχο το τρυγόνι.

Το 2023, ο τότε υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Αμυράς έδωσε εντολή για λήψη επειγόντων μέτρων για την αντιμετώπιση της εαρινής λαθροθηρίας στα Ιόνια Νησιά.

«Η λαθροθηρία είναι ο χειρότερος εχθρός της ορνιθοπανίδας αλλά και των ίδιων των κυνηγών. Δίνουμε βάρος στην πρόληψη δημιουργώντας μια ισχυρή ασπίδα για τα είδη που απειλούνται από όσους παραβαίνουν τους νόμους», είχε δηλώσει ο υφυπουργός.

Ένα χρόνο μετά, η έρευνα του Solomon επιβεβαιώνει πως η αθέμιτη εξόντωση του απειλούμενου είδους του τρυγονιού κάθε άλλο παρά αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά στην περιοχή. Κι ενώ το ζήτημα δείχνει να αναγνωρίζεται ως κρίσιμο, η αντιμετώπισή του ανατίθεται στην -υποστελεχωμένη- Διεύθυνση Δασών, την οποία καλείται να συνδράμει η -υποστελεχωμένη- Αστυνομική Διεύθυνση του νησιού.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν απάντησε στα ερωτήματα του Solomon.

Κυνηγός εν ώρα δράσης στον Βασιλικό Ζακύνθου.

«Παράδοση είναι οι ελληνικοί χοροί»

Η Χάιδω Χριστοδούλου μετρά δεκαετίες ενεργής ενασχόλησης με την προστασία των πτηνών: έχει συλλέξει πτηνά που χρειάζονταν φροντίδα στον Έβρο, έχει περιθάλψει τραυματισμένα πτηνά στη Θεσσαλονίκη.

Όταν συνέβη το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ, θυμάται, βρισκόταν στο Πόρτο Λάγος της Ξάνθης για καταγραφή πουλιών και των φωλιών τους. «Από το κυάλι βλέπαμε κάθε μέρα πουλιά να πέφτουν, και τελικά μας έκαναν ελέγχους για ραδιενέργεια», λέει στο Solomon καθισμένη στο γραφείο της στην πόλη της Ζακύνθου.

Η Χριστοδούλου ανέλαβε την Διεύθυνση Δασών Ζακύνθου τον Φεβρουάριο του 2023. Λέει πως δεν βρήκε να υπάρχει στην υπηρεσία της αρχείο περιστατικών ή κάποιο σχέδιο δράσης. Αλλά το ζήτημα της λαθροθηρίας φαίνεται να είναι ψηλά στην ατζέντα για την ίδια. «Παράδοση είναι οι ελληνικοί χοροί», λέει, «δεν μπορεί να είναι παράδοση μία τέτοια δραστηριότητα».

Οι προθέσεις της διευθύντριας προσκρούουν στην πραγματικότητα της διοίκησης: η ίδια η έννοια της Διεύθυνσης Δασών αποτελεί μάλλον ευφημισμό, αφού το δυναμικό της αριθμεί συνολικά μόλις έξι δασοφύλακες. Συγκεκριμένα, στη διάθεση της Χριστοδούλου βρίσκεται μόνο μια περίπολος, δηλαδή δύο άτομα που επιχειρούν πάντα μαζί — ειδικά εάν υπάρχει ανάγκη να δράσουν.

Η έλλειψη προσωπικού ουσιαστικά συνεπάγεται πως δεν μπορούν να επιχειρούν ταυτόχρονα σε πάνω από μια περιπτώσεις, την στιγμή που ούτως ή άλλως τα ενεργά σημεία σε όλο το νησί είναι πολλά.

“Η ανοιξιατικη λαθροθηρια ειναι γνωστη στο αρμοδιο υπουργειο. Ας στειλει ως βοηθεια δεκα αυτοκινητα να περιπολουν στα επιμαχα μερη”

Δασοφύλακας Ζακύνθου

«Έχουμε ζητήματα υποστελέχωσης», λέει η Χριστοδούλου. «Το τεράστιο πρόβλημα που έχουμε, το οποίο εν μέρει τακτοποίησα, ήταν τα καύσιμα. Τελείωσε η σύμβαση τέλος του 2023 και για τρεις μήνες δεν είχαμε καύσιμα».

Όμως τα ζητήματα υποστελέχωσης δεν είναι τα μόνα. Αφενός, στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Δασών εντάσσονται και άλλες δραστηριότητες όπως η πυροπροστασία. Η Χριστοδούλου χρειάστηκε να φύγει κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, όταν την ενημέρωσαν τηλεφωνικά για πυρκαγιά— οι φωτιές στη Ζάκυνθο φέτος ξεκίνησαν από τον Φεβρουάριο.

Αφετέρου, η ίδια καλείται να αλλάξει μια κουλτούρα χρόνων εντός της υπηρεσίας: «Οι υπάλληλοι μου δεν είχαν μάθει να δουλεύουν. Ήθελα να δείξω έναν άλλον δρόμο, να βάλω ένα καινούργιο πλαίσιο ως προϊσταμένη, γιατί πριν όλοι κώφευαν». 

Πέρα από το προσωπικό των Δασικών Υπηρεσιών και της ΕΛΑΣ, τα Τοπικά Σχέδια Δράσης προβλέπουν και τη συμμετοχή θηροφυλάκων στις περιπόλους κατά της λαθροθηρίας. Σε όλη τη χώρα, οι θηροφύλακες προσλαμβάνονται από τις κυνηγετικές οργανώσεις. Η Χριστοδούλου λέει πως στη διάθεσή της φέτος έχει δύο θηροφύλακες: έναν από τον κυνηγετικό σύλλογο Ζακύνθου και έναν από την κυνηγετική ομοσπονδία Πελοποννήσου.

Η ίδια θεωρεί πως θα έπρεπε εκείνοι να βρίσκονται «στην πρώτη γραμμή». Αλλά από τους δύο θηροφύλακες, ο ένας εμφανίζεται να βρίσκεται σε άδεια. Είναι μια πρακτική που επιβεβαιώνεται και σε άλλες περιοχές από το ρεπορτάζ του Solomon: προκειμένου να αποφύγουν διενέξεις με την τοπική κοινωνία, κομμάτι της οποίας και οι ίδιοι αποτελούν, θηροφύλακες αιτούνται άδεια στην κορύφωση της παράνομης κυνηγετικής περιόδου.

Εντοπίζοντας τα πόστα

Είναι 19 Απριλίου 2024, λίγο μετά τις πεντέμισι το πρωί. Βρισκόμαστε στο δρόμο με κατεύθυνση τον Βασιλικό για να συναντήσουμε την ομάδα των CABS, ενώ έξω είναι ακόμα σκοτάδι.

H περιβαλλοντική οργάνωση Committee Against Bird Slaughter (CABS) εδρεύει στη Γερμανία, αλλά δραστηριοποιείται σε όλες τις χώρες της Μεσογείου που αποτελούν πέρασμα αποδημητικών πουλιών, δηλαδή σε Ιταλία, Ισπανία, Κύπρο, Λίβανο, Μάλτα και, προσφάτως, Ελλάδα.

Σκανάρουν περιοχές που πιθανόν χρησιμοποιούνται για παράνομη θήρα, συλλέγουν αποδεικτικό υλικό και καλούν τα αρμόδια όργανα επιβολής του νόμου όταν βλέπουν ότι κάποιος κυνηγάει παράνομα.

Συνήθως χωρίζονται σε ομάδες των δύο ή τριών και επιχειρούν ταυτόχρονα σε διαφορετικά σημεία στο νησί. Ξέρουν ότι αν οι λαθροκυνηγοί δουν κάποιον μόνο του, θα τον θεωρήσουν εύκολο στόχο.

Φέτος, είναι η δεύτερη χρονιά που βρίσκονται στην Ζάκυνθο.

Έχει αρχίσει να ξημερώνει και με δύο μέλη της ομάδας κατευθυνόμαστε σε ένα από τα ενεργά πόστα – μόλις δύο μέρες πριν, εδώ, κατέγραψαν κυνηγό εν ώρα δράσης. Ακολουθούμε ένα μικρό μονοπάτι δίπλα στη θάλασσα και μπαίνουμε σταδιακά σε ένα μικρό πευκόδασος. Περιμετρικά τουριστικές κατοικίες, που την περίοδο αυτή παραμένουν κλειστές.

Λίγο μετά, στο όριο του πευκόδασους και ενός ελαιώνα εντοπίζουμε το πόστο: δύο μεγάλοι κορμοί, ένας χακί μουσαμάς, και σοροί από κουκουνάρια, κλαδιά και πευκοβελόνες σχηματίζουν κάτι που μοιάζει με καμουφλαρισμένη θέση σε πεδίο μάχης.

Ένα πακέτο τσιγάρα, γόπες, μια σακούλα με απορρίμματα και γυαλιστερά φυσίγγια στο έδαφος μαρτυρούν την πρόσφατη παρουσία κυνηγού. Λίγα βήματα μακριά, ένα νεκρό τρυγόνι στο έδαφος. Χελιδόνια, συκοφάγοι, κούκοι και άλλα αρπακτικά αποτελούν επίσης στόχο των κυνηγών.

Από το σημείο καταφέρνουμε να εντοπίσουμε τουλάχιστον τέσσερα ακόμη πόστα στις απέναντι πλαγιές. Το Solomon κατέγραψε οπτικά συνολικά 13 πόστα στον Βασιλικό.

Δεν αργούν να ακουστούν οι πρώτοι πυροβολισμοί στην περιοχή. Στο σημείο που βρισκόμαστε, δεν εμφανίζεται κάποιος κυνηγός. Λίγα χιλιόμετρα μακριά όμως, δύο άλλα μέλη των CABS παρακολουθούν έναν άλλο κυνηγό. Μεταφερόμαστε στο σημείο, οι Αρχές έχουν ειδοποιηθεί από τους ακτιβιστές και τελικά το περιστατικό θα οδηγήσει στην πρώτη σύλληψη της χρονιάς.

Συλλήψεις και πρόστιμα

Το 2023, πραγματοποιήθηκαν δύο μόλις συλλήψεις για λαθροθηρία στο νησί. Φέτος, από την έναρξη της απαγόρευσης έως και την ημέρα δημοσίευσης του ρεπορτάζ, υπήρξαν έξι συλλήψεις. 

Σε δύο περιπτώσεις οι κυνηγοί εντοπίστηκαν από τις αρχές επ’ αυτοφώρω, μετά από καταγγελία των CABS. Ο ένας διαπιστώθηκε ότι είναι υπάλληλος του Δήμου και του επιβλήθηκε υψηλότερο διοικητικό πρόστιμο (600 αντί 300 ευρώ). 

Άλλος κυνηγός, στην προσαγωγή του οποίου ήταν παρούσες οι ρεπόρτερ του Solomon, παραδέχθηκε πως δεν είναι κάτοικος Ζακύνθου.

Οι CABS αναφέρουν ότι σε περίπου τρεις εβδομάδες του 2023 κατέγραψαν 92 ενεργά πόστα. Φέτος, μέχρι τις 2 Μαΐου είχαν καταγράψει 134 ενεργά πόστα, επιχειρώντας σε ένα μικρό μόνο κομμάτι του νησιού.

Πόσο χρόνο θα μπορούσε να πάρει και τι χρειάζεται για να αλλάξει η κατάσταση;

Ο Bostjan Debersek, μέλος της οργάνωσης, λέει ότι εξαρτάται τόσο από τον αριθμό των συλλήψεων όσο και από το ύψος των προστίμων. «Όσο πιο αυστηρά είναι τα πρόστιμα, τόσο λιγότερος χρόνος χρειάζεται για να περιοριστεί η λαθροθηρία. Πρέπει να συλληφθεί ένα υψηλό ποσοστό των λαθροκυνηγών για να υπάρξει κάποια αλλαγή. Αν έχεις 300 λαθροκυνηγούς και πιάνεις μόνο δύο το χρόνο, οι υπόλοιποι θα συνεχίσουν να ρισκάρουν».

Όμως ακόμα και οι ίδιοι οι ακτιβιστές αντιλαμβάνονται ότι χρειάζεται χρόνος για να αναταχθεί μία συνθήκη ανοχής δεκαετιών. «Τώρα ζητάμε από τα όργανα επιβολής του νόμου να κάνουν κάτι. Δεν είναι απλό. Γιατί πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που γίνονται τα πράγματα τα τελευταία 40 χρόνια», λέει η Stefania Travaglia από τους CABS. «Δεν είναι απλό να αρχίσουν να διώκουν ανθρώπους, τους οποίους μέχρι πρότινος άφηναν ελεύθερους να κάνουν ό,τι θέλουν».

«Προδότες» και αντιδράσεις

Η παρουσία των ακτιβιστών στο νησί και οι πρόσφατες συλλήψεις έχουν πυροδοτήσει τις αντιδράσεις ορισμένων κυνηγών, οι οποίες φαίνεται να κλιμακώνονται ανησυχητικά. 

Η Χάιδω Χριστοδούλου εμφανίζεται να έχει επίγνωση πως, όταν κάποιος επισκέπτεται την Δασική Υπηρεσία προκειμένου να υποβάλλει κάποια καταγγελία, τα νέα ταξιδεύουν γρήγορα και φτάνουν σε πολλές πλευρές.

Λίγες ημέρες μετά την πρώτη σύλληψη λαθροκυνηγού, πλήθος κυνηγών συγκεντρώθηκε έξω από την Υπηρεσία, όπου βρίσκονταν και μέλη των CABS, τα οποία χρειάστηκε να βγουν με αστυνομική συνοδεία από το κτίριο.

Οι ακτιβιστές μίλησαν στο Solomon για μια απόπειρα περίπου 30 ατόμων να εμποδίσουν την πορεία του αυτοκινήτου τους, που είχε προηγηθεί, και για αγνώστους που οδηγούν έξω από το κατάλυμά τους με ηχομιμητικούς ήχους τρυγονιών να παίζουν από τα ηχεία. Λίγες ημέρες αφότου το Solomon αποχώρησε από τη Ζάκυνθο, άγνωστοι βανδάλισαν το αυτοκίνητό τους.

Για το περιστατικό διενεργείται προκαταρκτικός έλεγχος από τη Γενική Περιφερειακή Αστυνομική Διεύθυνση Ιονίων Νήσων, εκπρόσωπος της οποίας απάντησε ότι η υπηρεσία «δεν μπορεί να βγάλει βιαστικά συμπεράσματα» σχετικά με τα αίτια της επίθεσης.

Η Νάντια Σιδέρη, υπεύθυνη πολιτικής για την προστασία ειδών στην Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, μίλησε στο Solomon για τη δράση της οργάνωσης στο ζήτημα της αντιμετώπισης της λαθροθηρίας. Ένας αγώνας χρόνων που συνοδεύει κάποιο τίμημα. 

«Μας λένε ότι είμαστε προδότες και ότι καταγγέλουμε τη χώρα μας. Αλλά η χώρα μας εξακολουθεί να επιτρέπει εγκλήματα σε μόνιμη βάση, κάθε χρόνο, απαρεγκλίτως», είπε η Σιδέρη.

Χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατεί στο νησί είναι πως πολλοί ντόπιοι δέχθηκαν να μιλήσουν στο Solomon, κατά τη διάρκεια της παραμονής μας εκεί, αλλά μόνο υπό καθεστώς ανωνυμίας. Το 2015, 700 κυνηγοί είχαν συγκεντρωθεί στο λιμάνι για να εμποδίσουν την αποβίβαση κλιμακίου της θηροφυλακής στο νησί.

To παράνομο κυνήγι, «τρόπος ζωής»

Το 2022, η Ορνιθολογική υπέβαλε αναφορά στην Κομισιόν κατά της Ελλάδας για την ανοιξιάτικη λαθροθηρία. Στην αναφορά γίνεται λόγος για σοβαρές και συστηματικές παραβάσεις του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η Ελλάδα «επιτρέπει το κυνήγι ειδών που βρίσκονται σε δυσμενές καθεστώς διατήρησης και επιτρέπει επίσης την άσκηση λαθροθηρίας, χωρίς να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για να σταματήσουν αυτές οι παραβιάσεις». 

Σε ερώτημα του Solomon σχετικά με το πού βρίσκεται σήμερα η υπόθεση, η Κομισιόν απάντησε πως διεξάγει σχετική έρευνα και «ως εκ τούτου, δεν μπορούμε να μοιραστούμε περισσότερες λεπτομέρειες». «Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την υπόθεση και θα λάβει περαιτέρω μέτρα, εάν απαιτείται», καταλήγει η απάντηση.

Το 2008, η Ορνιθολογική είχε υποβάλει και μηνυτήρια αναφορά για τη διερεύνηση του ζητήματος της λαθροθηρίας. Δύο επισκέπτες που βρέθηκαν στο νησί το Πάσχα του 2009, και εξεπλάγησαν με το μέγεθος του φαινομένου, υπέβαλαν επίσης σχετική καταγγελία που αναδημοσιεύθηκε ευρέως στον Τύπο της εποχής.

“Μας λενε οτι ειμαστε προδοτες και οτι καταγγελουμε τη χωρα μας. Αλλα η χωρα μας εξακολουθει να επιτρεπει εγκληματα σε μονιμη βαση, καθε χρονο, απαρεγκλιτως”

Νάντια Σιδέρη, υπεύθυνη πολιτικής για την προστασία ειδών στην Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία

Ο τότε πρόεδρος του κυνηγετικού συλλόγου Ζακύνθου, Διονύσης Μακρής, είχε σχολιάσει πως η κατάργηση του ανοιξιάτικου κυνηγιού «δεν συνέβη ούτε το 1982 που ελήφθησαν κάποιες αποφάσεις. Από τότε ως και σήμερα, αυτή την περίοδο, στη Ζάκυνθο κυνηγάμε».

«Αποτελεί για εμάς τρόπο ζωής και δεν το σταμάτησαν οι κατακτητές που βρέθηκαν κατά καιρούς στο νησί, ούτε η χούντα. Τώρα, αν θέλουν να σταματήσουμε, ας αναλάβουν οι αρμόδιες αρχές. Εμείς δεν πρόκειται να το κάνουμε αυτό», είχε συμπληρώσει ο Μακρής.

Από πλευράς του, ο πρόεδρος της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας (ΚΣΕ) Γιώργος Αραμπατζής θυμίζει πως ερωτήσεις σχετικά με το παράνομο ανοιξιάτικο κυνήγι έχουν τεθεί στην Κομισιόν και το ελληνικό κοινοβούλιο, τουλάχιστον από το 2008.

Λέει ότι θέση της ΚΣΕ είναι πως το κυνήγι αποτελεί σεβασμό στη φύση και χαρακτηρίζει την λαθροθηρία απαράδεκτη, υποδεικνύοντας την λατινική φράση dura lex sed lex («σκληρός νόμος αλλά νόμος»).

«Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι το κυνήγι έχει περάσει σε μια οικολογική διάσταση. Δεν υπάρχει χειρότερος εχθρός για εμάς από την λαθροθηρία, και ειδικά την ανοιξιάτικη. Και δυστυχώς λίγοι λαθροκυνηγοί δημιουργούν μια κατάπτυστη εικόνα για τον Έλληνα κυνηγό».

Έλεγχος δίχως περιπολίες;

Παρότι τα στελέχη της Διεύθυνσης Δασών και της ΕΛΑΣ που συνάντησε το Solomon στη Ζάκυνθο εμφανίζονται προβληματισμένα από το μέγεθος του φαινομένου, εκτιμούν πως η λαθροθηρία θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με την αποστολή ουσιαστικής ενίσχυσης στο νησί. 

Αλλά επιμένουν πως αυτό δεν αρκεί, και η αντιμετώπισή της «θα πρέπει να γίνει συνείδηση στους νέους ανθρώπους και νέους κυνηγούς από το σχολείο».

Ωστόσο, ορισμένα στοιχεία δημιουργούν αμφιβολίες ως προς την πραγματική βούληση καταπολέμησης της λαθροθηρίας κατά τα προηγούμενα χρόνια – υποδηλώνοντας έως και ενδείξεις συγκάλυψης.

Ενδεικτικά, η Ορνιθολογική υποστηρίζει πως στις 21 Απριλίου 2021, ημέρα που «η επίσημη αναφορά της αρμόδιας Δασικής Υπηρεσίας ανέφερε μηδενικά περιστατικά, ο αισθητήρας την ίδια ακριβώς ημέρα κατέγραψε 578 πυροβολισμούς!».

Ο προβληματισμός αυξάνεται εάν ληφθεί υπόψη πως, στην επίσημη απάντηση της Διεύθυνσης Δασών Ζακύνθου στο Solomon, αναφέρεται πως κατά τα έτη 2021 και 2022 δεν εκδόθηκε καν αρμοδίως εγκεκριμένο Τοπικό Σχέδιο Δράσης για τη Ζάκυνθο, και δεν τέθηκε «οποιοδήποτε σχετικό σχέδιο δράσης» στη διάθεση της τοπικής κοινωνίας.

Αναπόφευκτα, κανένα περιστατικό λαθροθηρίας δεν καταγράφηκε κατά τα δύο έτη. 

Το 2022, δε, στην κορύφωση της εαρινής περιόδου, το βιβλίο κίνησης οχημάτων καταγράφει μόλις πέντε περιπολίες σε διάστημα ενός μήνα. Σήμερα, ακόμα και η Διεύθυνση Δασών Ζακύνθου δεν μπορεί να επιβεβαιώσει με σιγουριά εάν αφορούσαν στην καταπολέμηση της λαθροθηρίας ή όχι.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ με ΗΧΗΤΙΚΑ, ΕΔΩ.

- ΔΙΑΒΑΣΤΕ, επίσης, την καταγγελία της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας:   

Κορυφώνεται η εαρινή λαθροθηρία στα Ιόνια νησιά