Η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων φέρνει πιο κοντά ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή

 

Του Ζαφείρη Χατζηδήμου

 

Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή θυμίζει πλέον μπαρουταποθήκη έτοιμη να εκραγεί, μετά της αποτυχία των διαπραγματεύσεων στο Κάιρο για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Διαπραγματεύσεις που αποτελούσαν την τελευταία ελπίδα για την σταδιακή παύση του πολέμου μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ.
Η αποτυχία αυτή επιδεινώνει τη συγκρουσιακή κατάσταση στην περιοχή και εγείρει σοβαρές ανησυχίες για μια ενδεχόμενη κλιμάκωση της βίας, τόσο εντός της Γάζας όσο και στα σύνορα του Ισραήλ με το Λίβανο και το Ιράν.

Κατάρρευση των διαπραγματεύσεων στο Κάιρο

Οι συνομιλίες στο Κάιρο κατέρρευσαν λόγω σοβαρών διαφωνιών μεταξύ των μερών.Ένα από τα κύρια σημεία διαφωνίας ήταν η απαίτηση του Ισραήλ να διατηρήσει τον έλεγχο ορισμένων στρατηγικών σημείων, όπως ο διάδρομος της Φιλαδέλφειας, στα σύνορα μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου. Το Ισραήλ επέμενε ότι χρειάζεται να διατηρήσει τον έλεγχο αυτών των θέσεων για να αποτρέψει τη μεταφορά όπλων στη Χαμάς. Από την άλλη πλευρά, η Χαμάς θεώρησε αυτή την απαίτηση ως παράλογη και αντίθετη με προηγούμενες συμφωνίες​.

Υπήρξαν επίσης σημαντικές αντιφάσεις και ενδοκυβερνητικές διαφωνίες στο Ισραήλ σχετικά με τις συνθήκες μιας ενδεχόμενης κατάπαυσης του πυρός. Ορισμένοι Ισραηλινοί διαπραγματευτές διαφώνησαν με την κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου για την ανάγκη παραμονής των στρατευμάτων σε ορισμένα σημεία, κάτι που δυσχέρανε περαιτέρω την όποια προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας.

Παράλληλα η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ ότι υπαναχωρεί από προηγούμενες συμφωνίες, γεγονός που δημιούργησε σοβαρό ζήτημα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών. Αυτές οι κατηγορίες έθεσαν εμπόδια στην πρόοδο των συνομιλιών, καθώς κάθε πλευρά αμφισβητούσε την ειλικρίνεια της άλλης. 

Και τέλος η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα ήταν ίσως ο κρισιμότερος παράγοντας κατάρρευσης των συνομιλιών, με το Ισραήλ να μην επιθυμεί την κατάπαυση του πυρός και παράλληλα να ζητά πρώτα τον εξονυχιστικό έλεγχο της επισιτιστικής βοήθειας και των φαρμακευτικών προμηθειών από τις δυνάμεις του. και μετά να γινόταν η παράδοση. 

Οι συνθήκες διαβίωσης αυτή τη στιγμή στη Γάζα είναι άθλιες, με το 80% του πληθυσμού να ζει σε συνθήκες προσφυγιάς, υποφέροντας από σοβαρές ελλείψεις τροφίμων και φαρμάκων.  Η παραπάνω υπερβολική απαίτηση του Ισραήλ, καθιστά ακόμη πιο αργή την παράδοση των αναγκαίων τροφίμων και φαρμάκων στην πολύπαθη Γάζα. Και παρά την έκκληση Διεθνούς Οργανισμών Υγείας και ΜΚΟ που ζητούν άμεση βοήθεια λόγω της ραγδαίας εξάπλωσης ασθενειών, όπως η πολιομυελίτιδα.

Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα ήταν ίσως ο κρισιμότερος παράγοντας κατάρρευσης των συνομιλιών, με το Ισραήλ να μην επιθυμεί την κατάπαυση του πυρός και παράλληλα να ζητά πρώτα τον εξονυχιστικό έλεγχο της επισιτιστικής βοήθειας και των φαρμακευτικών προμηθειών από τις δυνάμεις του. και μετά να γινόταν η παράδοση.

Ιράν-Χεζμπολάχ

Το Ιράν, θεωρεί πως πλέον κατάρρευση των συνομιλιών του «έλυσε τα χέρια» και αυξάνει πλέον ευθέως τις απειλές του προς το Ισραήλ. Η Τεχεράνη έχει ήδη προειδοποιήσει για πιθανές επιθέσεις ως αντίποινα για τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, στην Τεχεράνη τον περασμένο μήνα. Η Χεζμπολάχ, από την πλευρά της, συνεχίζει να διεξάγει επιθέσεις στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ. Η επίθεση της 25ης Αυγούστου ήταν σημαντική κλιμάκωση και η πιθανότητα μιας νέας, παρόμοιας επίθεσης παραμένει ανοιχτή. Η Χεζμπολάχ ενδέχεται να συνεχίσει τις επιθέσεις της ως μέρος μιας στρατηγικής πίεσης προς το Ισραήλ, στην οποία αν  προστεθεί και ενδεχόμενη στρατιωτική εμπλοκή του Ιράν τότε κανείς δεν θα μπορέσει να προβλέψει  το μέγεθος και την έκταση της κλιμάκωσης.

Η στρατιωτική ομπρέλα των ΗΠΑ στο Ισραήλ

Η εμπλοκή των ΗΠΑ με την αποστολή δύο ομάδων ναυτικών κρούσης υπό την διοίκηση δύο υπερσύγχρονων πυρηνοκίνητων αεροπλανοφόρων, του USS Gerald R. Ford (CVN-78) και του USS Dwight D. Eisenhower (CVN-69), έχει καταστήσει ενδεχόμενες επιθέσεις του Ιράν, πιο δύσκολες σε ότι αφορά την επιτυχία τους, αλλά όχι αδύνατες ως το προς να γίνουν. Και αυτό γιατί: Kάθε μια από αυτές τις ομάδες κρούσης, συνοδεύεται από διάφορα πολεμικά πλοία, όπως καταδρομικά και αντιτορπιλικά, τα οποία είναι εξοπλισμένα με συστήματα πυραυλικής αντιαεροπορικής/ αντιβαλλιστικής άμυνας και επιθετικούς πυραύλους τύπου cruise. Αυτή η ομάδα κρούσης έχει την ικανότητα να παρέχει παράλληλα αεροπορική υποστήριξη, καθώς και να εκτελεί επιθετικές και αμυντικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή.

Κλείνοντας, η αποτυχία των διαπραγματεύσεων στο Κάιρο επιδεινώνει την κρίση στη Μέση Ανατολή, με την κατάσταση στη Γάζα να χειροτερεύει και την πιθανότητα νέων επιθέσεων από τη Χεζμπολάχ και το Ιράν να παραμένει υψηλή. Η στρατιωτική προστασία του Ισραήλ από τις ΗΠΑ συνεχίζει να αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την ασφάλεια στην περιοχή, αλλά η αβεβαιότητα και η ένταση παραμένουν έντονες, δημιουργώντας έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο βίας και αστάθειας.

ΠΗΓΗ