Η τελευταία μεγάλη πυρκαγιά στη Βορειοανατολική Αττική που έκαψε, εν ριπή οφθαλμού (μέσα σε ένα 24ωρο) 85.000 στρέμματα από την παραλία Βαρνάβα μέχρι τη Νέα Πεντέλη και τον οικιστικό ιστό των Βριλησσίων, έκανε πολύ μεγάλη καταστροφή. Πολλά στρέμματα ήταν καλλιεργήσιμα, κολώνες του ΔΕΔΔΗΕ συντρίφτηκαν, ενώ υπάρχουν προβλήματα και με την υδροδότηση. Στον Βαρνάβα γίνεται λόγος για πάνω δέκα σπίτια που είτε έχουν καταστραφεί ολοσχερώς είτε έχουν υποστεί εκτεταμένες υλικές ζημιές. Στο Πάτημα Βριλησσίων, επιχείρηση δομικών υλικών κάηκε ολοσχερώς.
Τεράστια καταστροφή από τις πυρκαγιές στην Αττική τα τελευταία 7 χρόνια – Χάθηκε το 37% των δασών της
Από το πέρασμα της φωτιάς στον Γέρακα, έγιναν ζημιές σε επιχειρήσεις, σπίτια και αυτοκίνητα. Στις φλόγες παραδόθηκε και επιχείρηση με καυσόξυλα, κάρβουνο και φιάλες υγραερίου. Καταστροφικό ήταν το πέρασμα της φωτιάς και από το Δασαρχείο της περιοχής με τις ζημιές να οφείλονται κυρίως στις εκρήξεις των φιαλών.
Οι σημερινές τρομακτικές ιστορίες και εικόνες ανακάλεσαν τις μνήμες από τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές στην Αττική τα τελευταία 7 χρόνια .
Ο χάρτης που δημοσίευσε το Μeteo, απεικονίζει το μέγεθος της καταστροφής στο νομό της Αττικής από το 2017 και μετά, με 13 μεγάλες δασικές πυρκαγιές να έχουν προκαλέσει την καταστροφή του 37% του συνόλου των δασικών εκτάσεων του νομού Αττικής.
Οι φωτιές αυτές και ιδιαίτερα σε Πάρνηθα, Πεντέλη, Βαρυμπόμπη, Κουβαρά, Δερβενοχώρια προκάλεσαν τεράστια οικολογική καταστροφή. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι συνολικά ο νομός (εκτός του λεκανοπεδίου, των νησιών και της Τροιζηνίας) είναι περίπου 2,5 εκατομμύρια στρέμματα, καταλήγουμε ότι το 26% της συνολικής έκτασης της Αττικής είναι πλέον καμένο. Και όλα αυτά μέσα στα τελευταία 7 με 8 χρόνια. Ο Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, τόνισε: «Κάθε φορά που χάνουμε ένα μεγάλο κομμάτι πρασίνου είναι κακό για την περιοχή. Δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε χάσει το 35-37% των δασικών εκτάσεων της Αττικής, έχει υποβαθμιστεί πολύ το περιβάλλον, ειδικά στις περιοχές που εκδηλώθηκαν οι πυρκαγιές. Έχουν γίνει πολύ πιο ευάλωτες σε πλημμυρικά επεισόδια»
Αλλά τι ειρωνεία! Φέτος στα 200 τετραγωνικά χιλιόμετρα καμένης έκτασης μέχρι στιγμής, οι πυρκαγιές στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι πολύ περιορισμένες σε σύγκριση με τα 900 τετραγωνικά χιλιόμετρα που κάηκαν την περασμένη χρονιά.
Αυτό συμβαίνει επειδή το πύρινο μέτωπο στην Αττική ήταν στη «διεπιφάνεια άγριας γης-αστικής περιοχής», η οποία φέρνει μαζί της «πιθανή απώλεια ζωών, καταστροφή, οικονομική πλήγμα», επισημαίνει ο Δρ ΜακΝόρτον.
 |
Η τελευταία πυρκαγιά στη Β-Α Αττική- Εστίες |
Το ζήτημα δεν είναι μόνο ή κατά κύριο λόγο ελληνικό
Επιστήμονες στην Ευρώπη, προβληματισμένοι, προσπαθούν να καταλάβουν γιατί οι «ακραίες» πυρκαγιές , σαν αυτή που μέσα σε ένα 24ωρο σάρωσε τη βορειοανατολική Αττική, γίνονται όλο και πιο συχνές τα τελευταία χρόνια στον πλανήτη.
Στην πρώτη έρευνα που διεξάγεται επί του φαινομένου, διαπιστώνεται ότι οι συνθήκες για ορισμένες από αυτές τις καταστροφικές φωτιές έχουν γίνει από 3 έως 20 φορές πιο πιθανές,
Μια νέα ετήσια ανασκόπηση αναφορικά με τις αιτίες που προκαλούν τις ακραίες πυρκαγιές και το κατά πόσο μπορούμε να τις προβλέψουμε, έρχεται στον απόηχο, μέρος μιας τρομακτικής περιόδου πυρκαγιών από τον Μάρτιο του 2023 έως σήμερα.
Οι φλόγες που το καλοκαίρι του 2023 κατέκαψαν τον Καναδά και έκαναν τον ουρανό γκριζοπορτοκαλί μέχρι την Νέα Υόρκη, η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη πυρκαγιά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον προηγούμενο Αύγουστο στον Έβρο, και ο πύρινος εφιάλτης στη δυτική Αμαζονία είναι μερικά από τα πρωτοφανή γεγονότα που σημάδεψαν τον πλανήτη τον τελευταίο χρόνο.
Η νέα μεγάλη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Δεδομένα του Γήινου Συστήματος (Earth System Science Data), διαπιστώνει ότι οι εκπομπές άνθρακα από τις πυρκαγιές το 2023-2024 ήταν 16% πάνω από το μέσο όρο, εκτοξεύοντας 8,2 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Στον παγκόσμιο χάρτη με την ραγδαία εξάπλωση πυρκαγιών η Ελλάδα είναι μία από τις μόλις τρεις χώρες που βρίσκονται στο «κόκκινο». Οι άλλες δύο είναι το Ομάν και η Μογγολία. University of East Anglia
Δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός του τι συνιστά μια πυρκαγιά «ακραία», επειδή αυτό σχετίζεται με την τοποθεσία, λέει ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, ο Δρ Ντάγκλας Κέλι από το Κέντρο Οικολογίας και Υδρολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKCEH).
Θα μπορούσε να μετρηθεί με στοιχεία όπως η καμένη έκταση, η ένταση, ή πόσο ασυνήθιστη είναι, ανάλογα με την περιοχή. Αλλά οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τρεις μεγάλες πυρκαγιές πέρυσι – στον Καναδά, την Ελλάδα και τη δυτική Αμαζονία – ως σημείο αναφοράς.
Μάλιστα, υπολογίζεται ότι μια ακραία πυρκαγιά, σε μέγεθος που καταγράφεται μια φορά στα 10 χρόνια, μπορεί να προκαλέσει οικονομική ζημιά 41-290 εκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα.
Οι υψηλότερες θερμοκρασίες στεγνώνουν τα δάση, τα οποία κάνουν μια πυρκαγιά «πιο πιθανό να εξαπλωθεί», συμπληρώνει ο Δρ Kelley. Μπορεί επίσης να προκαλέσει την ανάπτυξη περισσότερης βλάστησης, η οποία παρέχει περισσότερα «καύσιμα» για τη φωτιά. Οι ανθρώπινοι παράγοντες επηρεάζουν επίσης τις πυρκαγιές, όπως το να τις ανάβουν οι ίδιοι ή να διαλύουν το τοπίο ή το πόσο καλά τις καταπολεμούν.
Αν και ο αριθμός των ακραίων πυρκαγιών αυξάνεται, η συνολική έκταση της γης που καίγεται μειώνεται. Αυτό υπογραμμίζει ο Δρ Τζόουνς, οφείλεται στην πτώση των λιγότερο επιβλαβών πυρκαγιών στις περιοχές της σαβάνας, καθώς εργασίες όπως η γεωργία διαλύουν τα λιβάδια, φέρνοντας συχνά καλύτερη προστασία ή άρδευση
Αυτό όμως που πραγματικά ανησυχεί τους επιστήμονες είναι η έξαρση των πυρκαγιών στα δάση. Οι δασικές πυρκαγιές απελευθερώνουν περισσότερες εκπομπές άνθρακα, ενέχουν υψηλότερο κίνδυνο για τους ανθρώπους, χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ανακάμψουν και σημαίνουν απώλεια τεράστιου αποθέματος άνθρακα.
To ποσοστό εξάπλωσης μιας πυρκαγιάς στην Ελλάδα (τ.χλμ/ημέρα) στην Ελλάδα από το 2002 έως το 2023 – Η γραμμή στο γράφημα έχει εκτιναχθεί το 2021 (11%) και το 2023 (18%).University of East Anglia
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι παγκόσμιες εκπομπές από πυρκαγιές μετά βίας έχουν υποχωρήσει, παρόλο που η έκταση που έχει καεί, έχει μειωθεί – και υπάρχει φόβος ότι οι παγκόσμιες εκπομπές από τις πυρκαγιές θα μπορούσαν σύντομα να αυξηθούν.
Το σύνολο των καμένων εκτάσεων (τετραγωνικά χιλιόμετρα) ανά έτος από πυρκαγιές στην χώρα μας την περίοδο 2002-2023: Και πάλι το 2021 (1.292 τ.χλμ) και το 2023 (1.726 τ.χλμ) ενώ καταγράφεται κατακόρυφη αύξηση, με τη μαύρη πρωτιά να ανήκει στο μοιραίο 2007 με την τεράστια καταστροφή στην Ηλεία (3.113 τ.χλμ) University of East Anglia
«Στην Ελλάδα, η ανθρωπογενής πίεση[1] αύξησε την πιθανότητα καιρικών φαινομένων για μεγάλες πυρκαγιές το 2023. Η συνολική κλιματική πίεση οδήγησε σε υψηλότερη καμένη έκταση. Ο ανθρωπογενής παράγοντας αύξησε την πιθανότητα εμφάνισης υψηλών πυρκαγιών τον Αύγουστο του 2023 κατά 1,9-4,1 φορές. Είναι πιθανό ότι η συνολική κλιματική πίεση αύξησε την καμένη έκταση στην Ελλάδα έως και 17,7 %» σύμφωνα με την μελέτη.
Η Ελλάδα στο «κόκκινο»
Εστιάζοντας στην περίπτωση της Ελλάδας, τα ευρήματα της έρευνας είναι τρομακτικά. «Αναδεικνύεται ως ένα σημαντικό γεγονός παγκόσμιας σημασίας» περιγράφει η μελέτη με μελανά χρώματα.
Στην εξεταζόμενη περίοδο (2023-2024) η χώρα μας γνώρισε τη δεύτερη χειρότερη αντιπυρική περίοδο από άποψη συνολικής καμένης έκτασης, με 1.727 τετραγωνικά χιλιόμετρα να γίνονται στάχτη, από τα μέσα Ιουλίου έως τα τέλη Αυγούστου του 2023, η Ελλάδα αντιμετώπισε πολυάριθμες μεγαπυρκαγιές, όπως στη Ρόδο (207 τ. χλμ. καμένης γης) και στον Έβρο (938 τ. χλμ).
Το μέγεθος (τετραγωνικά χιλιόμετρα) των πυρκαγιών στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί την προηγούμενη τριετία (2021-2023) στα 105-172 τ. χλμ ετησίως συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια (10-15 τ.χλμ κατά μέσο όρο κάθε χρόνο) University of East Anglia
Ιδιαίτερα για τον Έβρο αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Οι όποιες
ανωμαλίες δεν υποδήλωναν ένα ασυνήθιστα επιρρεπές σε πυρκαγιές έτος (το
2023) για την Ελλάδα και δεν δικαιολογούσαν τη μεγάλη έκταση της
πυρκαγιάς στον Έβρο κοντά στην Αλεξανδρούπολη[2].
Η αιτία των πυρκαγιών
Παρά τη συμμετοχή της κλιματικής αλλαγής[3] στην πυκνότητα και τον πολλαπλασιασμό τους-που και αυτή είναι ανθρωπογενούς χαρακτήρα στη βάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης- το ζήτημα είναι πολύ πιο βαθύ και σοβαρό.
Ήδη στο ΚΟΜΜΟΝ έχουμε αναρτήσει στο παρελθόν πολλά άρθρα σχετικά με τις αιτίες και τα μέτρα που θα μπορούσαν να παρθούν για τη θεραπεία του ζητήματος -εις μάτην- από την πλευρά του κρατικού μηχανισμού και οργάνωσης. Βλ. εδώ.
Αντ’ αυτών οι τελευταίες ανακοινώσεις του πρωθυπουργού ήταν προσφορά της συνολικής δασικής διαχείρισης στον ιδιωτικό τομέα.
Όμως, γίνεται οφθαλμοφανές πια ότι η καταστροφή των δασών και της φύσης προέρχεται από την ενιαία δέσμη των μέτρων (μετανάστευση-προσφυγιά, καταστροφή δασών, ατμόσφαιρας, κλασσικής γεωργίας, κτηνοτροφίας, αλιείας, υπερεξορύξεις ορυκτών απαραίτητων για τον σύγχρονο ανταγωνισμό των βιομηχανιών, στρατιωτικών και μη, πόλεμοι) που έχει εξαπολύσει ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, ενάντια στους λαούς συνολικά του κόσμου, για να διευρύνει την καπιταλιστική συσσώρευση σε βάρος της ζωής μας και της αναπαραγωγής της ζωής.
Όχι μόνο του εργαζόμενου, ως βασικής εργατικής δύναμης, αλλά και της ίδιας της ζωής του ανθρώπου στη γη, κάθε έμβιου όντος και της ίδιας της φύσης. Οι ανεμογεννήτριες της Siemens συγκροτούν πια την «πράσινη ανάπτυξη», το «πράσινο», την ίδια τη «φύση».
Εκτιμώ ότι η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος θέτει ,μπροστά μας την αδήριτη, άμεση ανάγκη της δημιουργικής μελέτης και θεωρητικής παρακαταθήκης του κινήματος για το ίδιο το ζήτημα του ανθρώπου. Για να εμπλουτιστεί και εκσυγχρονιστεί το σημερινό οπλοστάσιο ενάντια στην αδηφαγία του Κεφαλαίου…
________________________________________
[1] Η μεγάλη πυκνότητα των κτιρίων στις πόλεις και στις τουριστικές οικιστικές συγκεντρώσεις.
[2] Μια ασυνήθιστα υγρή άνοιξη μπορεί να έχει οδηγήσει σε αύξηση του φυλλώματος και στη συνέχεια σε γρήγορη ξήρανση του φυτικού υλικού. Μια παρατεταμένη ξηρή περίοδος στα τέλη Ιουλίου και τον Αύγουστο στέγνωσε περαιτέρω το νέο φύλλωμα, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για πυρκαγιά. Παρά τις συνθήκες αυτές, η απροσδόκητη έκταση και η σφοδρότητα των πυρκαγιών γύρω από την Αλεξανδρούπολη δεν είχαν προβλεφθεί, αναδεικνύοντας τις εγγενείς δυσκολίες στην πρόβλεψη μεμονωμένων ακραίων γεγονότων, ακόμη και όταν περιλαμβάνονται οι περισσότεροι προγνωστικοί παράγοντες. Επιπρόσθετα, οι υψηλές ταχύτητες ανέμου εκείνη τη στιγμή συνέβαλαν εν μέρει στην μεγάλη εξάπλωση της πυρκαγιάς […] Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της πυρκαγιάς στην Αλεξανδρούπολη, δεν θα μπορούσε να είχε προβλεφθεί χρησιμοποιώντας τις προγνώσεις καιρού και πυρκαγιάς».
[3] Ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής
Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή έχει κάνει τις λεγόμενες συνθήκες «προσανάμματος» το 2023-24 έως και τρεις φορές πιο πιθανές στην Ελλάδα και τον Καναδά, αλλά 20 φορές πιο πιθανές στη δυτική Αμαζονία, σύμφωνα με την έρευνα.
Εάν ο κόσμος θερμανθεί έως και 3 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100, τηρώντας τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού, οι ειδικοί προβλέπουν ότι μια τέτοια πυρκαγιά οι ακραίες πυρκαγιές θα είναι έως και 11 φορές πιο πιθανές στον Καναδά, 3 στην Ελλάδα και 1,3 στη δυτική Αμαζονία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου