04 Ιουλίου 2024

«Το κίνημα της Αλληλέγγυας Οικονομίας πρέπει να γίνει περισσότερο πολιτικό για να πετύχει τους στόχους του»

Ο Κάλι Ακούνο, συνιδρυτικό μέλος του Cooperation Jackson από το Τζάκσον του Μισισιπή, μιλάει για τις προκλήσεις και τις προοπτικές της Αλληλέγγυας Οικονομίας μέσα στους κοινωνικούς αγώνες.

Η ένωση φορέων Κ.ΑΛ.Ο Αττικής «Συντονισμός» έχει προσκαλέσει τον Κάλι Ακούνο να συμμετάσχει ως ομιλητής σε δύο εκδηλώσεις: τη Δευτέρα 1/7 19:00, στο κηπάκι του Στεκιού Μεταναστών, Τσαμαδού 15, Αθήνα με τίτλο «Από την αυτοδιαχείριση της εργασίας στην αυτοοργάνωση της ζωής» και την Κυριακή 7 Ιουλίου στο 25ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ της Αθήνας, με τίτλο «Γιατί αυτοδιαχείριση; Εμπειρίες αλληλέγγυας οικονομίας από τη δική μας κοντινή Αμερική».

Ο λόγος αυτής της πρόσκλησης είναι προφανής: το Cooperation Jackson στο οποίο συμμετέχει ο Κάλι αποτελεί ένα ισχυρό παράδειγμα σύνδεσης της Αλληλέγγυας Οικονομίας με τα κοινωνικά κινήματα, σε μια περιοχή που μαστίζεται από τις συνέπειες τόσο της καπιταλιστικής διαχείρισης, όσο και του συστημικού ρατσισμού.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί και την οποία παραχώρησε στον Συντονισμό, μιλάει για όλα: την άνοδο της ακροδεξιάς, την Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία ως όπλο των εργαζομένων και των περιθωριοποιημένων κοινωνικών στρωμάτων, αλλά και την άμεση ανάγκη βαθύτερης πολιτικοποίησής της.

  • Φέτος είναι εκλογική χρονιά. Ειδικά στις ΗΠΑ και την ΕΕ, υπάρχει μια τάση ανόδου για τα ακροδεξιά ή αυταρχικά κόμματα. Πιστεύεις ότι οι «δυτικές» δημοκρατίες υφίστανται πίεση και αμφισβήτηση;

Πρώτα πρώτα, νομίζω ότι πρέπει να αμφισβητήσουμε την ιδέα ότι οι πολιτικές μορφές που υπάρχουν στις ΗΠΑ και την ΕΕ είναι δημοκρατίες. Πρόκειται για όργανα διαμεσολάβησης μεταξύ ιδιοκτητών, εργατών, αγροτών, εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων και διαφόρων τύπων μειονοτήτων, που βρίσκονται σε ένα διαρκή ανταγωνισμό για εξουσία, εξασφάλιση, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, με τη βιτρίνα ενός συστήματος βασισμένου σε κανόνες. Αυτά τα όργανα διαμεσολάβησης έχουν σχεδιαστεί κυρίως για την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τα έθνη-κράτη και τα όργανα καπιταλιστικής διαμεσολάβησης υπόκεινται σε μεγάλες αλλαγές και αλλαγές για να καλύψουν τις ανάγκες του κεφαλαίου. Και ο καπιταλισμός, και το ίδιο το κεφάλαιο, βρίσκεται στη μέση ενός βαθύ μετασχηματισμού, που δημιουργεί βαθιά αστάθεια σε όλο τον κόσμο. Αυτό που βιώνουν οι ΗΠΑ και τα έθνη-κράτη της ΕΕ είναι τα κοινωνικά απόνερα αυτής της μετάβασης, καθώς οι επιταγές του κεφαλαίου σκίζουν τα κοινωνικά συμβόλαια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτή τη στιγμή, με τα παραδοσιακά κόμματα και θεσμούς της αριστεράς να είναι σχεδόν απενεργοποιημένα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η ακροδεξιά παρέχει ένα περιορισμένο σύνολο υποσχέσεων στις κυρίαρχες κοινωνικές ομάδες, στα αντίστοιχα έθνη-κράτη στα οποία βρίσκονται, να επιστρέψουν σε υψηλότερο βιοτικό επίπεδο και περασμένα μεγαλεία. Αυτή τη στιγμή, χωρίς ένα συνεκτικό πρόγραμμα και αφήγηση, θα συνεχίσουν να κερδίζουν τη μάχη της εξασφάλισης θέσης και θα συνεχίσουν να διευκολύνουν τη μετάβαση των εθνικών κρατών στη φασιστική μορφή διακυβέρνησής τους. 

  • Ποια είναι τα κύρια διακυβεύματα των αμερικανικών εκλογών και τι θα σήμαινε μια πιθανή επανεκλογή του Τραμπ όσον αφορά τα δημοκρατικά θεμέλια της σύγχρονης αμερικανικής κοινωνίας; Πώς πιστεύετε ότι μια πιθανή επανεκλογή Τραμπ θα επηρεάσει τη στρατηγική του Cooperation Jackson; 

Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο Τραμπ είναι απλώς ο εκπρόσωπος ενός αναπτυσσόμενου και προελαύνοντος δεξιού κοινωνικού «κινήματος» στις ΗΠΑ, ένα «κίνημα» που περιγράφουμε ως νεο-συνομοσπονδιακό ή νεοφασιστικό «κίνημα». Ο Τραμπ δεν δημιούργησε αυτό το «κίνημα», έχει βαθιές κοινωνικές ρίζες στα εποικιστικά – αποικιακά θεμέλια των ΗΠΑ. Είναι επίσης κρίσιμο να κατανοήσουμε ότι ο Τραμπ δεν είναι η μόνη κομβική προσωπικότητα σε αυτό το «κίνημα», ούτε καν. Το «κίνημα» αυτό έχει βαθιά υποστήριξη, γερή χρηματοδότηση, καθώς και αποφασιστικότητα. Ο Τραμπ και το κοινωνικό «κίνημα» που εκπροσωπεί έμαθαν από τις εμπειρίες τους στην εξουσία πριν από τρία χρόνια. Όταν επιστρέψουν στην εξουσία, και πιστεύω ακράδαντα ότι θα γίνει αυτό, θα μεταμορφώσουν την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Το περιορισμένο πείραμα της αστικής τάξης που υπήρχε και έφερε μεταβολές στις ΗΠΑ μετά τον εμφύλιο πόλεμο, θα τελειώσει οριστικά όταν οι νεο-συνομοσπονδιακές δυνάμεις θα αποκτήσουν τον έλεγχο της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας, πιθανότατα και της Γερουσίας. Αλλά, ακόμη κι αν δεν ελέγχουν τη Γερουσία, αυτές οι δυνάμεις πιθανότατα θα περιορίσουν το δικαίωμα ψήφου, θα εξαλείψουν τα δημοκρατικά δικαιώματα για τις φυλετικές μειονότητες και τις γυναίκες, θα παύσουν όλες τις ρυθμιστικές αρχές που προστατεύουν το περιβάλλον, την ποιότητα του νερού, την ποιότητα των τροφίμων και την παραγωγή τους, την υγειονομική περίθαλψη και πολλά άλλα. Εμείς στο Cooperation Jackson αναμένουμε ότι έρχεται ένας εμφύλιος πόλεμος λόγω της προέλασης αυτού του ακροδεξιού κοινωνικού «κινήματος» και όσων στοχεύει να εξαπολύσει για την επίτευξη των στόχων του. Η επανεκλογή του Τραμπ θα το επισπεύσει και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προετοιμαστούμε για αυτό υλικά και πολιτικά. 

  • Δέκα χρόνια μετά την εμφάνιση του κοινωνικού κινήματος Βlack Lives Matter, τι έχει αλλάξει σε κοινωνικό ή/και θεσμικό επίπεδο; 

Σε κοινωνικό επίπεδο, πολλά έχουν αλλάξει στις ΗΠΑ από την εμφάνιση όχι μόνο του Κινήματος Βlack Lives Matter, αλλά και του Κινήματος Occupy και του σοσιαλδημοκρατικού κινήματος που προέκυψε μετά τις προεδρικές εκστρατείες του Μπέρνι Σάντερς το 2016 και το 2020. Οι κοινωνικές δυνάμεις στις ΗΠΑ που κλίνουν προς τα αριστερά βρίσκουν τη φωνή τους, αλλά δυστυχώς αυτά τα μαζικά κινήματα δεν οδήγησαν στην ανάπτυξη μαζικών οργανώσεων και οργανωμένων πολιτικών δυνάμεων. Έτσι, δεν οδήγησαν σε πολλές θεσμικές αλλαγές, μόνο σε μερικές διακοσμητικές κοινωνικές παραχωρήσεις, εδώ κι εκεί. Το ερώτημα παραμένει: ενόψει της προόδου των αντιδραστικών κοινωνικών «κινημάτων» που συμβαίνει, θα μπορέσουν όσες δυνάμεις έχουν απομείνει στα κοινωνικά κινήματα να συγκρατήσουν την άνοδο της ακροδεξιάς χωρίς δομημένους πολιτικούς θεσμούς; Αμφιβάλλω. Ωστόσο, ο χρόνος σίγουρα θα δείξει, μέσα στους προσεχείς λίγους μήνες.

  • Κάλι, μπορείς να μας εξηγήσεις συνοπτικά το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εμφανίστηκε το Cooperation Jackson, η αποστολή και οι στόχοι του; 

Είναι δύσκολο να απαντήσω εν συντομία σε αυτή την ερώτηση, όμως, θα το δοκιμάσω!  Κατά βάση εμφανιστήκαμε για να αντιμετωπίσουμε τη συνεχιζόμενη υποταγή των Μαύρων ή των Νέων Αφρικανών στις ΗΠΑ. Εστιάσαμε στο Μισισιπή λόγω της στρατηγικής του θέσης και της συγκέντρωσης των Νέων Αφρικανών στην πολιτεία, και της ευρύτερης βιοπεριοχής του Δέλτα του Μισισιπή, την οποία ονομάζουμε Περιοχή Kush. Το Cooperation Jackson αναπτύχθηκε μέσα από ένα κοινωνικό κίνημα που ονομάζεται New Afrikan Independence Movement, το οποίο είναι μια συγκεκριμένη τάση μέσα στο ευρύτερο Κίνημα Απελευθέρωσης των Μαύρων. Στη δεκαετία του 2000, μια από τις οργανωμένες εκφράσεις αυτού του κινήματος, η New Afrikan People’s Organization, στην οποία ήμουν μέλος, ανέπτυξε ένα στρατηγικό πλαίσιο που ονομάζεται Σχέδιο Jackson – Kush το οποίο έθεσε τα θεμέλια για το Cooperation Jackson. Γεννηθήκαμε το 2014 για να υλοποιήσουμε την διάσταση της Αλληλέγγυας Οικονομίας μέσα σε αυτό το σχέδιο και οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι μας είναι να οικοδομήσουμε μια ζωντανή και ολοκληρωμένη αλληλέγγυα οικονομία στην περιοχή που να βελτιώνει την ποιότητα ζωής για τη μαύρη εργατική πλειονότητα του Jackson και να δημιουργεί θεμέλια για την ανάπτυξη ενός περιφερειακού και ενδεχομένως, ευρύτερα, σε όλες τις πολιτείες, κινήματος αλληλέγγυας οικονομίας, το οποίο να αμφισβητεί τις καπιταλιστικές κοινωνικές σχέσεις και να παρέχει την υλική στήριξη για ένα μετασχηματιστικό, οικο-σοσιαλιστικό πολιτικό κίνημα. 

  • Ποια είναι η κύρια κινητήρια δύναμη του Cooperation Jackson; Ποια είναι τα κύρια έργα που υλοποιείτε;

Η κινητήρια δύναμη μας είναι αναμφισβήτητα το όραμά μας, το οποίο εκφράζεται καλύτερα στο κεφάλαιο Build and Fight του βιβλίου μας Jackson Rising. Όσον αφορά τα κύρια έργα μας, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η βάση μας ειναι το Κοινοτικό Καταπίστευμα Γης (community land trust). Το Fannie Lou Hamer Community Land Trust είναι μια προσπάθεια απο-εμπορευματοποίησης και αποαποικιοποίησης όσο το δυνατόν περισσότερων εκτάσεων γης στο Jackson. Το κοινοτικό καταπίστευμα γης,  μας παρέχει το χώρο για να αρχίσουμε να χτίζουμε την αλληλέγγυα οικονομία που οραματιζόμαστε, παρέχοντας χώρο για στέγαση, για εμπορικές δραστηριότητες, εγκαταστάσεις παραγωγής και αγροτικές εργασίες. Όλες οι συνεταιριστικές μας δραστηριότητες βρίσκονται σε αυτές τις εκτάσεις. Μετά την ανάπτυξη αυτού του θεσμού που δημιουργήσαμε, εστιάζουμε στην προώθηση της επισιτιστικής ασφάλειας, στην δημιουργία συνεταιρισμών εργαζομένων και στις αναγεννητικές μεθόδους προμήθειας, παραγωγής, διανομής, κατανάλωσης και ανακύκλωσης υλικών.

Το κύριο όχημα που έχουμε για να προωθήσουμε το κίνημα προς την τοπική επισιτιστική κυριαρχία είναι το Freedom Farms Cooperative. Το επόμενο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι το άνοιγμα ενός κοινοτικού παντοπωλείου, του Λαϊκού Συνεταιρισμού Παντοπωλείου, το οποίο βρίσκεται επί του παρόντος υπό ανάπτυξη. Οι συνεταιρισμοί μας με οικολογικό προσανατολισμό είναι το Zero Waste of Jackson που είναι ένας συνεταιρισμός ανακύκλωσης και κομποστοποίησης. Μαζί με την Green Team που είναι συνεταιρισμός διαμόρφωσης τοπίου και διαχείρισης οργανικών αποβλήτων. Λειτουργούμε επίσης έναν τοπικό συνεταιρισμό εκτύπωσης και σχεδίασης και ένα καφέ. Ταυτόχρονα εργαζόμαστε για την ανάπτυξη ενός ανταλλακτικού δικτύου, όπου οι κάτοικοι της κοινότητας μπορούν να ανταλλάσσουν μεταξύ τους και να υποστηρίζουν τοπικές επιχειρήσεις, για να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες χωρίς να χρειάζεται να ανταλλάξουν ή να ξοδέψουν σκληρό αμερικανικό νόμισμα. Τα πρώτα βήματα στην ανάπτυξη αυτού του θεσμού είναι πραγματικά, την ονομάζουμε Πραγματικά Ελεύθερη Αγορά και βρισκόμαστε στη διαδικασία μετατροπής της σε μηνιαία λειτουργία. 

  • Πώς βλέπεις την Αλληλέγγυα Οικονομία ως κίνημα μέσα σε αυτόν τον εξορυκτικό καπιταλισμό; Ποιες είναι οι ευκαιρίες και ποια τα όρια;

Ας είμαστε ειλικρινείς, οι περισσότερες επιχειρήσεις Αλληλέγγυας Οικονομίας σε όλο τον κόσμο επί του παρόντος λειτουργούν είτε ως φορείς αρωγής είτε ως οικονομικές οντότητες που παρέχουν κάτι πολύ εξειδικευμένο. Αυτό συμβαίνει γιατί περιορίζονται πολύ από τη δυναμική του καπιταλισμού. Το λιγότερο σημαντικό από αυτά είναι η πρόσβαση στο κεφάλαιο, ως μέσο εξασφάλισης υλικών αγαθών μέσα στο πλαίσιο των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων. Και επίσης πρόσβαση σε υλικούς πόρους που δεν απαιτούν την εξαγορά τους, κάτι που και πάλι υποστηρίζει τις εμπορευματικές σχέσεις. Τώρα, οι δημοκρατικές και αυτοοργανωμένες πτυχές της Αλληλέγγυας Οικονομίας μπορούν να είναι βαθύτατα μετασχηματιστικές και να μας βοηθήσουν να δημιουργήσουμε μια κοινωνία διασυνδεδεμένων παραγωγών, για την οποία έχουμε ελάχιστες αμφιβολίες από τη δική μας οπτική γωνία. 

Όμως, το κίνημα της Αλληλέγγυας Οικονομίας πρέπει να γίνει περισσότερο πολιτικό κίνημα για να πετύχει τους στόχους του. Αυτό θα είναι δύσκολο να γίνει, ιδιαίτερα σε μέρη όπως η Ανατολική Ευρώπη, όπου οτιδήποτε “κοινωνικά κολλεκτιβιστικό” θυμίζει πολύ τα κρατικά σοσιαλιστικά πειράματα που ασκήθηκαν και επιβλήθηκαν σε πολλά από τα κράτη που κάποτε αποτελούσαν το Ανατολικό Μπλοκ και την πρώην Σοβιετική Ένωση. Και στη Δυτική Ευρώπη, στις ΗΠΑ και σε πολλά άλλα μέρη στον κόσμο, πρέπει να πολεμήσουμε τη βαθιά αντικομμουνιστική ιδεολογία που διαπερνά τον κόσμο λόγω της επιτυχίας της καπιταλιστικής προπαγάνδας, αλλά και των αδυναμιών των διαφόρων πειραμάτων που αυτοαποκαλούνται σοσιαλιστικά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Έτσι, έχουμε μια δύσκολη μάχη για να καθορίσουμε πώς η κατασκευή του σοσιαλισμού από κάτω προς τα πάνω θα είναι στην πραγματικότητα διαφορετική από προηγούμενες εμπειρίες που οικειοποιήθηκαν το όνομα του σοσιαλισμού. 

Έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε. Όμως, η βαθιά οικολογική, πολιτική και οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουμε ως είδος το απαιτεί. 

  • Φέτος γιορτάσατε 10 χρόνια. Ποια επιτεύγματα γιορτάσατε;

Ειλικρινά, το μεγαλύτερο επίτευγμά μας είναι ότι επιβιώσαμε τόσο πολύ. Αυτά τα τελευταία 10 χρόνια δεν ήταν εύκολα. Έχουμε «πολιορκηθεί» από πολιτικές επιθέσεις, από έλλειψη πόρων, από εσωτερικές συγκρούσεις και μια πανδημία. Όμως, είμαστε ακόμα εδώ και αργά, αλλά σίγουρα μαθαίνουμε, προσαρμοζόμαστε και μεγαλώνουμε. 

  • Λαμβάνοντας υπόψη την περίοδο της πολυ-κρίσης που ζούμε, μπορεί ο συνεταιρισμός (ή οι συνεταιρισμοί στο σύμπαν της Αλληλέγγυας Οικονομίας) να αποτελέσουν όχημα κοινωνικού μετασχηματισμού;

Επιτρέψτε μου να πω κατηγορηματικά, ναι. Πιστεύουμε ότι η εμπειρία μας το επιβεβαιώνει αυτό. Μέσα σε μια ρεβανσιστική και αντιδραστική αποικιακή πολιτεία, όπως ο Μισισιπής, που υποστηρίχθηκε για τέσσερα χρόνια από την εντελώς αντιδραστική κυβέρνηση, βρήκαμε τρόπους και μέσα για να εμβαθύνουμε τις πρακτικές αλληλεγγύης εντός της εργατικής τάξης στην κοινότητά μας και να κάνουμε κάποια κρίσιμα βήματα προς τη βελτίωση της υλικής μας ζωής, μέσω της αυτοοργάνωσής μας. Παίρνουμε δύναμη από το γεγονός ότι η ομοσπονδία συνεταιρισμών της Μοντραγκόν αναπτύχθηκε κάτω από τη δικτατορία του Φράνκο στην Ισπανία, όπως πολλά κοινωνικά κινήματα επιβίωσαν και ευδοκίμησαν κάτω από αντίξοες συνθήκες κατά τη διάρκεια της δικτατορίας στην Ελλάδα. Πιστεύουμε ότι οι αυτοοργανωμένοι και συνειδητοποιημένοι άνθρωποι θα βρουν έναν τρόπο και ότι η Αλληλέγγυα Οικονομία μάς παρέχει πολλά βασικά εργαλεία, όχι μόνο για να επιβιώσουμε και να ευδοκιμήσουμε κάτω από αντίξοες συνθήκες, αλλά για να δημιουργήσουμε μια νέα κοινωνία, που δεν ορίζεται από τις καπιταλιστικές κοινωνικές σχέσεις και την εμπορευματική παραγωγή. 

Ο καπιταλισμός είναι μια σύντομη φάση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και είμαστε εδώ για να εργαστούμε για να επισπεύσουμε το έγκαιρο τέλος του, συνεργαζόμενοι ο ένας με τον άλλον για να δημιουργήσουμε έναν δημοκρατικό κόσμο, που καθορίζεται από διασυνδεδεμένους παραγωγούς που μοιράζονται τα δώρα της γης, σε σωστή σχέση με τη μητέρα γη.

Αυτός είναι ο τρόπος.

_________________________________________

Τη συνέντευξη οργάνωσαν και επιμελήθηκαν εκ μέρους του Συντονισμού η Γεωργία Μπεκριδάκη και ο Γιώργος Βελεγράκης

ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου