 |
Aπό την κινητοποίηση του δικτύου Mesarvot υπέρ της αντιρρησία συνείδησης Σοφία Ορ, στην πύλη της στρατιωτικής βάσης Τελ Χασομέρ στο Τελ Αβίβ τον Φεβρουάριο του 2023 |
Ο Ντάνιελ (το πραγματικό του όνομα βρίσκεται στη διάθεση της «Εφ.Συν.»), αντιρρησίας συνείδησης στο Ισραήλ, μέλος της φεμινιστικής οργάνωσης αντιρρησιών συνείδησης Mesarvot (σημαίνει «αρνήτριες στράτευσης»), ζει στην Ιερουσαλήμ και ολοκλήρωσε πρόσφατα ποινή φυλάκισης 50 ημερών επειδή αρνήθηκε να πάει στον στρατό. Μετανάστης ο ίδιος από τη Λατινική Αμερική στο Ισραήλ με έξοδα του ισραηλινού κράτους, μιλά στην «Εφ.Συν.» για την πλύση εγκεφάλου του ισραηλινού κράτους προς τους πολίτες και καλεί τους πολίτες της διεθνούς κοινότητας να βγουν στον δρόμο και να διαμαρτυρηθούν για τη γενοκτονία των Παλαιστινίων και για να απαιτήσουν τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής.
● Πώς βρέθηκες να ζεις στην Ιερουσαλήμ;
Ηρθα στο Ισραήλ στα 16 μου από τη Λατινική Αμερική. Είχα εβραϊκή καταγωγή, αλλά δεν είχα σχέση με τη χώρα ή με τον σιωνισμό. Ηρθα γιατί ήθελα να βελτιώσω τη ζωή μου. Βρισκόμουν σε μια χώρα με δυσκολίες κι εδώ δίνουν πολλές ευκαιρίες σε άτομα εβραϊκής καταγωγής. Ηρθα λοιπόν μ’ ένα πρόγραμμα για Λατινοαμερικανούς, πληρωμένο ολόκληρο από το ισραηλινό κράτος, ακόμα και τα εισιτήρια, όπου μένεις εσωτερικός σε σχολείο, τελειώνεις το Λύκειο και μετά αποφασίζεις αν θα παραμείνεις στη χώρα. Με έβαλαν σε κιμπούτς στο βόρειο Ισραήλ, ένα μικρό χωριό χωρίς εγκληματικότητα, χωρίς φτώχεια, όπου είναι όλα τέλεια. Πήγαινα στο σχολείο μαζί με Ισραηλινούς κι εκεί θα έλεγα ότι άρχισε η πλύση εγκεφάλου.
Μιλώ για πλύση εγκεφάλου για πολλούς λόγους. Ο ένας είναι ότι στα τρία χρόνια του σχολείου δεν συναντούσες Παλαιστίνιο ούτε για δείγμα. Ο άλλος είναι ότι στα μαθήματα –στην Ιστορία, στην Αγωγή του Πολίτη– δεν ακούς τίποτα κριτικό για το κράτος του Ισραήλ, δεν αναφέρουν το νάκμπα, την εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων το 1948, το ονομάζουν «πόλεμο της ανεξαρτησίας»· δεν αναφέρουν ότι εκτοπίστηκε ο μισός πληθυσμός και ότι καταστράφηκαν τα μισά χωριά από τους Εβραίους και τους σιωνιστές. Αν μιλούσαμε για εκπαίδευση και όχι για πλύση εγκεφάλου, κάτι θα μαθαίναμε γι’ αυτά, δεν θα τα έκρυβαν. Την ίδια στιγμή, εμφυσούν τον ρατσισμό απέναντι σε Παλαιστίνιους και Αραβες εν γένει, ενώ προπαγανδίζουν συνέχεια την ιδέα ότι οι Εβραίοι βρισκόμαστε παντού αντιμέτωποι με υπαρξιακή απειλή και ότι ο μόνος τρόπος να επιβιώσουμε είναι ένα δυνατό κράτος με ισχυρό στρατό και μεγάλη εβραϊκή πλειοψηφία. Βέβαια, τώρα πιστεύω ότι αυτό που συνέβη στην Ευρώπη με τη γενοκτονία των Εβραίων δεν έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει αυτά που έγιναν στην Παλαιστίνη. Οι Παλαιστίνιοι δεν έπρεπε να υποφέρουν γι’ αυτά που συνέβησαν στους Εβραίους στην Ευρώπη, που ήταν το αποτέλεσμα ενός ακραίου εθνικισμού. Δεν πιστεύω ότι η απάντηση μπορούσε να είναι ένας άλλος τύπος ακραίου εθνικισμού.
● Πότε συνειδητοποίησες ότι πρόκειται για πλύση εγκεφάλου;
Στην αρχή έπεσα τελείως θύμα αυτής της προπαγάνδας. Είναι εύκολο λόγω του διαχωρισμού της κοινωνίας – αν δεν γνωρίζεις Παλαιστίνιους στην καθημερινή σου ζωή, στο σχολείο, στη δουλειά, είναι εύκολο να τους δεις σαν να μην είναι άνθρωποι αλλά τέρατα ή κατσαρίδες, όπως τους αντιμετωπίζουν πολλοί συνάδελφοί μου. Βοηθά βεβαίως και ο περιορισμός της ελευθερίας του Τύπου, που δεν δείχνει όλη την πραγματικότητα παρά μόνο πόσο υποφέρουν οι Ισραηλινοί. Γράφτηκα λοιπόν σε ένα πρόγραμμα όπου πρώτα πηγαίνεις στο πανεπιστήμιο και μετά δουλεύεις στον στρατό για 5 χρόνια. Φαινόταν πολύ καλή επαγγελματική ευκαιρία και μου έδινε τη δυνατότητα να ανταποδώσω τη βοήθεια στη χώρα που με είχε βοηθήσει.
Ηρθα λοιπόν στην Ιερουσαλήμ για σπουδές. Η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική από τα κιμπούτς, βλέπεις την κατοχή, βλέπεις Παλαιστίνιους, από το πανεπιστήμιο έβλεπα το τείχος που χωρίζει στα δύο την πόλη. Μου δημιουργηθηκαν ερωτήσεις. Εκανα γνωριμίες με Παλαιστίνιους ή ξένους φοιτητές, που είναι πιο ανοιχτοί, κι άρχισα να επισκέπτομαι μαζί τους το ανατολικό μέρος, εκεί που δεν πάνε Ισραηλινοί γιατί θεωρούν ότι είναι επικίνδυνα. Τις πρώτες φορές φοβόμουν κι εγώ, άρχισα όμως να βλέπω ότι ζουν εκεί άνθρωποι σαν εμένα. Μαζί με Αμερικανούς φίλους επισκεφτήκαμε μάλιστα τη Δυτική Οχθη και το Μουσείο Γιασέρ Αραφάτ, που έχει μια πτέρυγα με την ιστορία της χώρας. Εκεί άκουσα πρώτη φορά για τις σφαγές των Ισραηλινών. Σοκαρίστηκα. Μέχρι τότε, μου φαινόταν αδιανόητο ότι οι Ισραηλινοί θα μπορούσαν να σκοτώνουν σκοπίμως αμάχους. Αρχισα λοιπόν μια επίπονη και μακρά διαδικασία έρευνας, διαβάζοντας βιβλία και εναλλακτικό Τύπο και μιλώντας με ανθρώπους. Ανακάλυψα ότι όχι μόνο ήταν δυνατό να κάνουν φρικαλεότητες οι Ισραηλινοί, αλλά ότι τις κάνουν συνέχεια.
Ακόμη όμως δεν είχα κάνει το αποφασιστικό βήμα, έλεγα στον εαυτό μου ότι θ’ αλλάξω τα πράγματα από μέσα, τέτοια. Την τελική ώθηση μου την έδωσε η σχέση που έκανα στο τελευταίο έτος με μια Παλαιστίνια. Τέθηκε το δίλημμα αν θα μείνω μαζί της, με τον άνθρωπο που αγαπώ, ή θα πάω στον στρατό, κάνοντας πράγματα που δεν πιστεύω. Αποφάσισα ότι θα αρνηθώ να πάω στρατό, και το πλήρωσα με συνολικά 50 ημέρες φυλακή.
● Τι θα έλεγες σε όσους θεωρούν χρέος κάθε πολίτη να πάει στον στρατό;
Η υποχρεωτική στράτευση θέτει πολύ μεγάλα και σοβαρά ηθικά προβλήματα, διότι αναγκάζεις πολύ νέους ανθρώπους, που δεν ξέρουν πολλά για τη ζωή και για τον εαυτό τους, να πάρουν αποφάσεις που αλλάζουν ανεπανόρθωτα τη ζωή τους. Το Ισραήλ στέλνει στον στρατό 18χρονα παιδιά, τα εκπαιδεύει να σκοτώνουν· και τα βάζει να σκοτώνουν συχνά αμάχους ή και να σκοτώνονται τα ίδια. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι να συνεισφέρεις στην κοινωνία και να εκπληρώσεις το χρέος σου, χωρίς να σκοτώνεις και να σκοτώνεσαι. Εγώ δεν θα ήθελα να είμαι μέρος ενός στρατού που διαπράττει φρικτά εγκλήματα ή παραβιάζει ανθρώπινα δικαιώματα, όπως για παράδειγμα ο στρατός σε χώρες της Λατινικής Αμερικής.
● Στην παλαιστινιακή πλευρά δεν υπάρχει εξίσου επικίνδυνος εθνικισμός;
Ναι, ασφαλώς, ο εθνικισμός είναι μέρος της παλαιστινιακής αντίστασης, διότι αποτελεί κινητήρια δύναμη των ανθρώπων. Μερικές φορές, αυτός ο εθνικισμός ξεπερνάει τα όρια, μπορεί να φτάσει στον ρατσισμό. Πολλοί Παλαιστίνιοι φίλοι μου λένε ότι πρέπει να φύγουν όλοι οι Ισραηλινοί από την Παλαιστίνη. Καταλαβαίνω την προέλευση μιας τέτοιας στάσης, αλλά δεν πιστεύω ότι ο εθνικισμός μπορεί να είναι μέρος της λύσης, αντιθέτως είναι μέρος του προβλήματος, όπως έχει εξελιχθεί.
● Τι πιστεύεις για τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου;
Δεν έχω καταλήξει σε τελικό συμπέρασμα. Προσπαθώ να έχω σαν αρχή τους κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης, οι λαοί που βρίσκονται υπό κατοχή έχουν το δικαίωμα να αντισταθούν. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιθέσεις των ένοπλων παλαιστινιακών ομάδων είναι νόμιμες και δικαιολογημένες, εάν στοχεύουν σε στρατιωτικούς στόχους. Φυσικά, όταν στοχεύουν αμάχους, θεωρούνται εγκλήματα και οι άνθρωποι που ευθύνονται για εγκλήματα πολέμου πρέπει να διώκονται με βάση τις νόμιμες διαδικασίες. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι ισραηλινές ηγεσίες που δαιμονοποιούν τις παλαιστινιακές αντιστασιακές ομάδες, συχνά υπερβάλλοντας και λέγοντας ψέματα, χρησιμοποιούν αυτές τις επιθέσεις για να δικαιολογήσουν μια γενοκτονία. Νομίζω ότι όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη.
● Πώς βλέπεις τις αντιδράσεις του κόσμου διεθνώς κατά της ισραηλινής εισβολής;
Είμαι πανευτυχής με τις διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο, με το αίτημα για μποϊκοτάζ και για εμπάργκο όπλων και επενδύσεων. Οι νέοι φαίνεται ότι αφυπνίζονται και βλέπουν τι συμβαίνει εδώ. Σε μας, στην ισραηλινή κοινωνία που είμαστε εναντίον της κατοχής, είναι πολύ σημαντική η διεθνής αντίδραση, μας βοηθάει να συνεχίσουμε τον αγώνα. Βλέπουμε τώρα χώρες της Ευρώπης να θέλουν να αναγνωρίσουν το παλαιστινιακό κράτος, μας βοηθά να πιέσουμε κι εμείς από μέσα για την αναγνώριση. Αυτό είναι και το μήνυμά μου στον ελληνικό λαό, να εναντιωθούν στη γενοκτονία με κάθε δυνατό τρόπο. Αυτά που συμβαίνουν εδώ είναι φρικτά και μπορεί να γίνουν χειρότερα. Οι λαοί κάθε χώρας μπορούν να επηρεάσουν την πολιτική της κάθε κυβέρνησης βγαίνοντας στον δρόμο. Παροτρύνω τους Ελληνες να βγουν στον δρόμο και να ζητήσουν εμπάργκο όπλων και την κατάργηση του καθεστώτος απαρτχάιντ, στο όνομα των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών, και επίσης στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του ανθρωπισμού.
***
 |
| (AP Photo/Fatima Shbair) |
Η Παλαιστίνη μιλάει για όλους
Οι εικόνες της 7ης Οκτωβρίου με τα αλεξίπτωτα πλαγιάς να αποφεύγουν την ισραηλινή αεράμυνα ήταν για πολλούς από εμάς συναρπαστικές. Ηταν στιγμές ελευθερίας, που νίκησαν τις σιωνιστικές προσδοκίες υποταγής στην κατοχή και την πολιορκία. Μέσα από αυτές, γίναμε μάρτυρες φαινομενικά αδύνατων πράξεων τόλμης και ανυπακοής μπροστά στη βέβαιη γνώση της καταστροφής που θα ακολουθούσε (το ότι το Ισραήλ ασκεί ασύμμετρο πόλεμο και απαντά με δυσανάλογη δύναμη δεν είναι μυστικό). Ποιος δεν θα αισθανόταν ενεργοποίηση βλέποντας καταπιεσμένους ανθρώπους να κατεδαφίζουν με μπουλντόζες τους φράχτες που τους περικλείουν, να ανεβαίνουν στον ουρανό για να διαφύγουν και να πετούν ελεύθερα στον αέρα;
Η συντριβή της συλλογικής αίσθησης του εφικτού έκανε να φαίνεται ότι ο καθένας μπορεί να απελευθερωθεί, ότι ο ιμπεριαλισμός, η κατοχή και η καταπίεση μπορούν και θα ανατραπούν. Όπως έγραψε η Παλαιστίνια μαχήτρια Leila Khaled για μια επιτυχημένη αεροπειρατεία στα απομνημονεύματά της, My People Shall Live, «φαινόταν ότι όσο πιο θεαματική ήταν η δράση τόσο περισσότερο ανέβαινε το ηθικό του λαού μας». Τέτοιες ενέργειες διαψεύδουν τις προσδοκίες και δημιουργούν μια νέα αίσθηση των δυνατοτήτων, απελευθερώνοντας τους ανθρώπους από την απελπισία και την απόγνωση.
Οταν γινόμαστε μάρτυρες τέτοιων δράσεων, πολλοί από εμάς αισθανόμαστε επίσης αυτή την αίσθηση ανοίγματος. Η αντίδρασή μας είναι ενδεικτική της επίδρασης του υποκειμένου που πυροδοτούν οι δράσεις: κάτι στον κόσμο έχει αλλάξει επειδή ένα υποκείμενο έχει χαράξει ένα κενό στο δοσμένο. Για να χρησιμοποιήσουμε μια ιδέα του Alain Badiou, βλέπουμε ότι η δράση προκλήθηκε από ένα υποκείμενο, παράγοντας έτσι αυτό το υποκείμενο ως αναδρομικό αποτέλεσμα της δράσης που το προκάλεσε. Ο ιμπεριαλισμός προσπαθεί να κλείσει αυτά τα συναισθήματα πριν εξαπλωθούν πολύ μακριά. Τα καταδικάζει και τα κηρύσσει εκτός ορίων.
Οι εικόνες των Παλαιστινίων που βλέπουμε εμείς στα ιμπεριαλιστικά μας περιβάλλοντα είναι συνήθως εικόνες απεικόνισης της καταστροφής, του πένθους και του θανάτου. Η ανθρωπιά των Παλαιστινίων τίθεται υπό την αίρεση του πόνου τους, των όσων έχουν χάσει και των όσων υπομένουν. Οι Παλαιστίνιοι εισπράττουν συμπάθεια αλλά όχι χειραφέτηση - η χειραφέτηση θα εξαφάνιζε τη συμπάθεια. Αυτή η εικόνα του θύματος παράγει τον «καλό» Παλαιστίνιο ως πολίτη, ακόμη καλύτερα ως παιδί, γυναίκα ή ηλικιωμένο. Οσοι αντιστέκονται, ειδικά ως μέλη οργανωμένων ομάδων, είναι κακοί: ο τερατώδης εχθρός που πρέπει να εξαλειφθεί. Αλλά όλοι είναι στόχος. Το σφάλμα για τη στοχοποίηση των «καλών» Παλαιστινίων επιρρίπτεται έτσι στους «κακούς», δικαιολογώντας ακόμη περισσότερο την εξόντωσή τους: κάθε σπιθαμή της Γάζας παρέχει ένα κρησφύγετο για τους τρομοκράτες. Η αστυνόμευση της συγκίνησης συμπιέζει τη δυνατότητα ενός ελεύθερου Παλαιστίνιου.
Η αστυνόμευση των συναισθημάτων είναι μέρος του πολιτικού αγώνα. Οτιδήποτε πυροδοτεί το αίσθημα ότι οι καταπιεσμένοι θα απελευθερωθούν, ότι οι κατοχές και οι αποκλεισμοί θα τερματιστούν, πρέπει να εξαλειφθεί. Οι ιμπεριαλιστές και οι σιωνιστές περιορίζουν την 7η Οκτωβρίου σε έναν κατάλογο φρικαλεοτήτων όχι μόνο για να αποκλείσουν από τη θεώρηση την ιστορία και την πραγματικότητα της αποικιοκρατίας, της κατοχής και της πολιορκίας. Το κάνουν για να εμποδίσουν το κενό της διαταραχής από την παραγωγή του υποκειμένου που την προκάλεσε.
 |
| η Jodi Dean | Facebook |
Η πρώτη ιντιφάντα, το 1987, ξεκίνησε με τη «Νύχτα των ανεμόπτερων». Στις 25 και 26 Νοεμβρίου, δύο Παλαιστίνιοι αντάρτες του PFLP - GC (Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης - Γενική Διοίκηση) προσγειώθηκαν στα κατεχόμενα από το Ισραήλ εδάφη. Και οι δύο σκοτώθηκαν. Ο ένας από αυτούς σκότωσε έξι Ισραηλινούς στρατιώτες και τραυμάτισε άλλους επτά πριν πεθάνει. Στη συνέχεια, ο αντάρτης έγινε εθνικός ήρωας και οι κάτοικοι της Γάζας έγραφαν «6:1» στους τοίχους τους για να χλευάσουν τα στρατεύματα των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων. Ακόμη και ο πρόεδρος της PLO, ο Γιάσερ Αραφάτ, επαίνεσε τους μαχητές: «Η επίθεση απέδειξε ότι δεν μπορούν να υπάρξουν εμπόδια ή φραγμοί που να εμποδίζουν έναν αντάρτη που έχει αποφασίσει να γίνει μάρτυρας».
Τίποτα δεν θα μπορούσε να τους συγκρατήσει ή να τους εμποδίσει αν είχαν τη θέληση να πετάξουν. Η Νύχτα των ανεμοπτέρων αναζωπύρωσε τις συναισθηματικές δυνάμεις της παλαιστινιακής επανάστασης που ακολούθησε μετά την ήττα των Αράβων τον Ιούνιο του 1967 και τόνωσε την ανάπτυξη του αντάρτικου κινήματος μετά τη μάχη της Καράμα τον Μάρτιο του 1968. Μετά τη Νύχτα των ανεμοπτέρων και κατά την πρώτη Ιντιφάντα, το να είσαι Παλαιστίνιος σήμαινε ξανά εξέγερση και αντίσταση και όχι συγκατάβαση στην υπηκοότητα δεύτερης κατηγορίας και στο καθεστώς του πρόσφυγα.
Το 2018, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Πορείας της Επιστροφής, οι κάτοικοι της Γάζας χρησιμοποίησαν χαρταετούς και αερόστατα για να ξεφύγουν από την ισραηλινή αεράμυνα και να προκαλέσουν πυρκαγιές στο ισραηλινό έδαφος. Φαίνεται ότι ήταν η παλαιστινιακή νεολαία που άρχισε πρώτη να στέλνει τους πύρινους χαρταετούς. Αργότερα, η Χαμάς μπήκε στη μέση, δημιουργώντας τη μονάδα al-Zouari που ειδικεύεται στην κατασκευή και εκτόξευση εμπρηστικών χαρταετών και μπαλονιών. Οι χαρταετοί και τα μπαλόνια τόνωναν το ηθικό στη Γάζα, ενώ ζημίωναν την ισραηλινή οικονομία και προκαλούσαν εκνευρισμό στους Ισραηλινούς που ζούσαν κοντά στα σύνορα με τη Γάζα.
Σε απάντηση των παρατηρήσεων ενός Ιταλού δημοσιογράφου για το «εικονικό νέο όπλο» που «τρέλαινε το Ισραήλ», ο ηγέτης της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ εξήγησε: «Οι χαρταετοί δεν είναι όπλο. Το πολύ-πολύ να βάλουν φωτιά σε κάποια άχυρα. Ένας πυροσβεστήρας, και τελείωσε. Δεν είναι όπλο, είναι μήνυμα. Γιατί είναι απλά σπάγκος και χαρτί και ένα κουρέλι εμποτισμένο με λάδι, ενώ κάθε μπαταρία του Iron Dome κοστίζει περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια. Αυτοί οι χαρταετοί λένε: είστε απείρως πιο ισχυροί. Αλλά δεν θα νικήσετε ποτέ. Αλήθεια. Ποτέ».
Υπάρχει ένα επιπλέον πλαίσιο για να διαβάσει κανείς τους χαρταετούς στη Γάζα ως μηνύματα από έναν λαό που αρνείται να υποταχθεί. Το 2011, 15 χιλιάδες παιδιά από την Παλαιστίνη σε μια παραλία της Γάζας έσπασαν το παγκόσμιο ρεκόρ για τους περισσότερους χαρταετούς που έχουν πετάξει ταυτόχρονα. Πολλοί από τους χαρταετούς περιείχαν παλαιστινιακές σημαίες και σύμβολα, καθώς και ευχές για ειρήνη και ελπίδα. Μια εντεκάχρονη, η Rawia, που έφτιαξε τον χαρταετό της στα χρώματα της παλαιστινιακής σημαίας, δήλωσε: «Οταν τον πετάω, νιώθω σαν να σηκώνω τη χώρα μου και τη σημαία μου ψηλά, στον ουρανό».
Το ντοκιμαντέρ «Flying Paper» του 2013, σε σκηνοθεσία των Nitin Sawhney και Roger Hill, αφηγείται την ιστορία ορισμένων από τους νεαρούς ιπτάμενους χαρταετούς. «Οταν πετάμε χαρταετούς, νιώθουμε σαν να είμαστε εμείς αυτοί που πετούν στον ουρανό. Νιώθουμε ότι είμαστε ελεύθεροι. Οτι δεν υπάρχει πολιορκία στη Γάζα. Οταν πετάμε τον χαρταετό, ξέρουμε ότι υπάρχει ελευθερία». Νωρίτερα φέτος, οι χαρταετοί πέταξαν σε διαδηλώσεις αλληλεγγύης που έλαβαν χώρα σε όλο τον κόσμο, εκφράζοντας και ενισχύοντας την ελπίδα και τη θέληση για την ελευθερία των Παλαιστινίων.
Το τελευταίο ποίημα του Refaat Alareer, «Αν πρέπει να πεθάνω», βασίζεται στη σύνδεση χαρταετού και ελπίδας. Ενα βίντεο με τον Brian Cox να διαβάζει το ποίημα κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο μετά τον θάνατο του Alareer από τις IDF σε αεροπορική επιδρομή που κατέστρεψε το κτίριό του.
Αν πρέπει να πεθάνω,
εσύ πρέπει να ζήσεις
για να πεις την ιστορία μου
για να πουλήσεις τα πράγματά μου
για να αγοράσω ένα κομμάτι ύφασμα
και μερικές χορδές,
(κάνε το άσπρο με μακριά ουρά)
ώστε ένα παιδί, κάπου στη Γάζα
ενώ κοιτάζει τον ουρανό στα μάτια
περιμένοντας τον πατέρα του που έφυγε φλεγόμενος...
και δεν αποχαιρέτησε κανέναν
ούτε καν τη σάρκα του
ούτε καν τον εαυτό του...
θα δει τον χαρταετό, τον χαρταετό που έφτιαξες εσύ, να πετάει ψηλά,
και για μια στιγμή σκέφτεται ότι ένας άγγελος είναι εκεί
φέρνοντας πίσω την αγάπη.
Αν πρέπει να πεθάνω
ας φέρει ελπίδα,
ας είναι μια ιστορία.
Ο χαρταετός είναι ένα μήνυμα αγάπης. Είναι φτιαγμένος για να πετάει, και πετώντας δημιουργεί ελπίδα. Τα λόγια του Alareer ασχολούνται με την κατασκευή του χαρταετού, την κατασκευή του από ύφασμα και κορδόνια, καθώς και με το πέταγμά του. Η κατασκευή του χαρταετού είναι κάτι περισσότερο από πένθος - είναι μια ενασχόληση με την πρακτική αισιοδοξία, ένα στοιχείο της υποκειμενικής διαδικασίας που καθορίζει το υποκείμενο μιας πολιτικής, το «εσύ» που έχει αναλάβει να φτιάξει τον χαρταετό και να πει την ιστορία του.
Το 1998, οι Παλαιστίνιοι κατασκεύασαν το Διεθνές Αεροδρόμιο Γιάσερ Αραφάτ. Το 2001, κατά τη διάρκεια της δεύτερης ιντιφάντα, οι ισραηλινές μπουλντόζες το κατεδάφισαν. Οπως εξήγησε η Hind Khoudary, το αεροδρόμιο ήταν βαθιά συνδεδεμένο με το όνειρο της παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης. Πήρε συνέντευξη από τους εργάτες που κατασκεύαζαν τον διάδρομο προσγείωσης και απογείωσης που μετατράπηκε σε ερείπια και άμμο. Οπως γράφει η Khoudary, «το αεροδρόμιο της Γάζας ήταν κάτι περισσότερο από ένα έργο. Ηταν ένα σύμβολο ελευθερίας για τους Παλαιστίνιους. Το να κυματίζει η παλαιστινιακή σημαία στον ουρανό ήταν το όνειρο κάθε Παλαιστίνιου».
Οι ανεμοπτεριστές που πέταξαν στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου συνεχίζουν την επαναστατική συνειρμική σχέση της απελευθέρωσης με την πτήση. Παρ’ όλο που οι ιμπεριαλιστικές και σιωνιστικές δυνάμεις προσπαθούν να συμπυκνώσουν τη δράση σε μια μοναδική φιγούρα της τρομοκρατίας της Χαμάς, επιμένοντας ενάντια σε όλα τα στοιχεία ότι με την εξόντωση της Χαμάς η παλαιστινιακή αντίσταση θα εξαφανιστεί, η θέληση για αγώνα για την παλαιστινιακή ελευθερία προηγείται και την υπερβαίνει. Η Χαμάς δεν ήταν το υποκείμενο της δράσης της 7ης Οκτωβρίου - ήταν ένας παράγοντας που ήλπιζε ότι το υποκείμενο θα αναδυόταν ως αποτέλεσμα της δράσης της, η τελευταία ενσάρκωση της παλαιστινιακής επανάστασης.
Τα λόγια που χρησιμοποίησε η Leila Khaled για να υπερασπιστεί το δίκαιο της τακτικής αεροπειρατείας του PFLP ισχύουν εξίσου και για την 7η Οκτωβρίου. Ενεργούμε ηρωικά σε έναν δειλό κόσμο για να αποδείξουμε ότι ο εχθρός δεν είναι ανίκητος. Ενεργούμε «βίαια» για να φυσήξουμε το κερί από τα αυτιά των κουφών δυτικών φιλελεύθερων και να αφαιρέσουμε τα καλαμάκια που εμποδίζουν την όρασή τους. Ενεργούμε ως επαναστάτες για να εμπνεύσουμε τις μάζες και να πυροδοτήσουμε την επαναστατική ανατροπή σε μια εποχή αντεπανάστασης».
Πώς μπορεί ένας καταπιεσμένος λαός να πιστέψει ότι η αλλαγή είναι δυνατή; Πώς μπορούν κινήματα που έχουν βιώσει δεκαετίες ήττας να νιώσουν ποτέ ότι είναι ικανά να νικήσουν; Η Sara Roy κατέγραψε την απελπισία που διακατείχε τη Γάζα και τη Δυτική Οχθη πριν από την 7η Οκτωβρίου. Ο φραξιονισμός και η αίσθηση ότι όχι μόνο η Φατάχ αλλά και η Χαμάς συνεργαζόταν υπερβολικά με το Ισραήλ, είχαν διαλύσει την εμπιστοσύνη σε ένα εθνικά ενοποιητικό σχέδιο. Ένας φίλος είπε στη Roy: «Τα προηγούμενα αιτήματά μας έχουν χάσει κάθε νόημα. Κανείς δεν μιλάει για την Ιερουσαλήμ ή το δικαίωμα επιστροφής. Θέλουμε μόνο επισιτιστική ασφάλεια και ανοιχτά περάσματα». Οι πλημμυρίδες της Al Aqsa επιτέθηκαν σε αυτή την απελπισία. Ο συνασπισμός των μαχητών της αντίστασης με επικεφαλής τη Χαμάς και την PIJ (Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ) αρνήθηκε να αποδεχτεί την ήττα και να υποταχθεί στην ταπείνωση του αργού θανάτου. Η δράση τους ήταν σχεδιασμένη έτσι ώστε το επαναστατικό υποκείμενο να εμφανιστεί ως αποτέλεσμά του.
Στους έξι μήνες από την έναρξη του γενοκτονικού πολέμου του Ισραήλ κατά της Παλαιστίνης, σημειώθηκε ένα κύμα παγκόσμιας αλληλεγγύης προς την Παλαιστίνη, που θυμίζει το προηγούμενο κύμα της δεκαετίας του 1970 και του 1980. Οπως μας είπε ο Εντουαρντ Σαΐντ, στα τέλη της δεκαετίας του '70 «δεν υπήρχε προοδευτικός πολιτικός σκοπός που να μην ταυτίζεται με το παλαιστινιακό κίνημα». Η αλληλεγγύη με την Παλαιστίνη ένωσε την αριστερά, ενώνοντας τους απελευθερωτικούς αγώνες σε ένα παγκόσμιο αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο. Οπως λέει ο ιστορικός Robin D.G. Kelly, «εμείς οι ριζοσπάστες θεωρούσαμε την ΟΑΠ ως πρωτοπορία σε έναν παγκόσμιο αγώνα του Τρίτου Κόσμου για αυτοδιάθεση που ταξίδευε σε έναν “μη καπιταλιστικό δρόμο” ανάπτυξης». Η μαχητικότητα και η αφοσίωση του παλαιστινιακού αγώνα κατέστησαν τους επαναστάτες μαχητές του πρότυπα για την Αριστερά.
Ο αγώνας για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης σήμερα καθοδηγείται από το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης - Χαμάς. Η Χαμάς υποστηρίζεται από το σύνολο της οργανωμένης παλαιστινιακής αριστεράς. Θα περίμενε κανείς ότι η αριστερά στον ιμπεριαλιστικό πυρήνα θα ακολουθούσε την ηγεσία της παλαιστινιακής αριστεράς στην υποστήριξη της Χαμάς. Τις περισσότερες φορές, όμως, οι αριστεροί διανοούμενοι απηχούν τις καταδίκες που τα ιμπεριαλιστικά κράτη θέτουν ως προϋπόθεση για να μιλήσουν για την Παλαιστίνη. Με τον τρόπο αυτό, τάσσονται κατά της παλαιστινιακής επανάστασης, δίνοντας ένα προοδευτικό πρόσωπο στην καταστολή του παλαιστινιακού πολιτικού σχεδίου και προδίδοντας τις αντιιμπεριαλιστικές προσδοκίες μιας προηγούμενης γενιάς.
*Η Jodi Dean, καθηγήτρια Πολιτικής Θεωρίας στα Πανεπιστήμια Hobart and William Smith Colleges (HWS), απομακρύνθηκε από τα διδακτικά της καθήκοντα μετά τη δημοσίευση αυτού του κειμένου στον ιστότοπο verso, πριν από περίπου έναν μήνα. Η απομάκρυνσή της έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων στην αμερικανική ακαδημαϊκή κοινότητα. Τη μετάφραση του πολύκροτου κειμένου έχει κάνει ο Ματθαίος Τσιμιτάκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου