Ιδιωτικοποιείται το «Ελ. Βενιζέλος»

Εισαγωγή στο χρηματιστήριο και διάθεση του 30% των μετοχών που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ

 

Γιάννης Κιμπουρόπουλος

 

Απόλυτο έλεγχο του αεροδρομίου μπορεί να αποκτήσει το καναδικό συνταξιοδοτικό επενδυτικό ταμείο PSP ● Επικυρώνεται και η συμφωνία επαναγοράς των μετοχών του Δημοσίου στην Aegean, με ζημία 35 εκατ. ευρώ.

Η νέα φάση ιδιωτικοποίησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών («Ελευθέριος Βενιζέλος») δρομολογείται μέσω του νομοσχεδίου που εισήχθη προς ψήφιση στη Βουλή, το οποίο προβλέπει τη διαδικασία εισαγωγής του στο Χρηματιστήριο και την τροποποίηση της σύμβασης που είναι σε ισχύ εδώ και σχεδόν 30 χρόνια (από το 1995).

Με το ίδιο νομοσχέδιο, μόλις δύο άρθρων, κυρώνεται η συμφωνία ελληνικού Δημοσίου και Αεροπορίας Αιγαίου (Aegean) με την οποία η εταιρεία του Ομίλου Βασιλάκη επαναγοράζει τα 10,4 εκατ. μετοχές που απέκτησε το Δημόσιο έναντι της κρατικής ενίσχυσης των 120 εκατ. ευρώ που είχαν δοθεί στην εταιρεία το 2021 για τις ζημιές που υπέστη από την πανδημία και τα λοκντάουν. Με την ολοκλήρωση αυτής της συναλλαγής το Δημόσιο χάνει 35 εκατ. ευρώ, αν και το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών βλέπει μόνο όφελος στη διαδικασία, βάσει όσων αναφέρει στην αιτιολογική του νομοσχεδίου.

Η νέα φάση ιδιωτικοποίησης του «Ελ. Βενιζέλος» ήταν από καιρό δρομολογημένη, αλλά τώρα έχουμε τις λεπτομέρειές της, βάσει της συμφωνίας του Δημοσίου με τους ιδιώτες μετόχους του αεροδρομίου, που υπογράφηκε στις αρχές Δεκεμβρίου και τροποποιεί τη σύμβαση του 1995 για την ανάπτυξη και διαχείρισή του.

Η βασική διάταξη της τροποποιούμενης σύμβασης είναι η κατάργηση του περιορισμού ως προς το ανώτατο ποσοστό συμμετοχής των μετόχων πλην του ελληνικού Δημοσίου (55%). Σήμερα στο «Ελ. Βενιζέλος» το μεγαλύτερο ποσοστό, 30%, το κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ. Βάσει της συμφωνίας με τους ιδιώτες μετόχους θα διατεθεί εξ ολοκλήρου στο Χρηματιστήριο. Ποσοστό 25% κατέχει το υπερταμείο που θα διατηρήσει τη συμμετοχή του, 40% (+60 μετοχές) το καναδικό συνταξιοδοτικό PSP Investments (μέσω της Avi Alliance Gmbh και της Avi Alliance Capital Gmbh) και 5% η οικογένεια Κοπελούζου.

Βάσει της συμφωνίας, από το 30% που θα διαθέσει το ΤΑΙΠΕΔ στο Χρηματιστήριο, ένα ποσοστό 10% μπορεί να αποκτήσει το καναδικό επενδυτικό ταμείο, αλλά σε τιμή πάνω από αυτήν που θα διαμορφωθεί κατά τη δημόσια εγγραφή. Που σημαίνει ότι το καναδικό fund θα έχει τον πλήρη έλεγχο (όπως και το μάνατζμεντ, που ήδη ήλεγχε μέχρι τώρα, αλλά βάσει ειδικής συμφωνίας με το Δημόσιο) του σημαντικότερου αεροδρομίου της χώρας, το οποίο κατέγραψε ρεκόρ όλων των εποχών πέρσι, με πάνω από 28 εκατ. επιβάτες, ενώ στο 9μηνο του 2023 ο τζίρος του αυξήθηκε κατά 30% και τα καθαρά κέρδη του κατά 43%. Φυσικά, πέρα από 50%+ 60 μετοχές το καναδικό fund μπορεί να ελέγξει ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό σε συμμαχία με άλλους θεσμικούς επενδυτές που θα συγκεντρώσουν πακέτα μετοχών. Η εισαγωγή στο Χ.Α. αναμένεται τον Φεβρουάριο.

Χρηματιστήριο

Το νομοσχέδιο, και για την ακρίβεια η σύμβαση Δημοσίου-μετόχων που αυτό κυρώνει, προβλέπει ακόμη ότι μετά την εισαγωγή στο Χ.Α. ο γενικός διευθυντής του «Ελ. Βενιζέλος» αναλαμβάνει καθήκοντα διευθύνοντος συμβούλου και ανώτατου εκτελεστικού διευθυντή (CEO) και θα είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου. Πράγμα που στην ουσία αποτελεί ένα βήμα πλήρους αποξένωσης του κράτους από τη διοίκηση του αεροδρομίου, μέσω της εφαρμογής των κανόνων «εταιρικής διακυβέρνησης» (τις παρενέργειές τους τις είδαμε στην περίπτωση των πρώην ΕΛΠΕ), και τον περιορισμό του σε ρόλο εισπράκτορα μερισμάτων από το 20% των μετοχών. Προβλέπει ακόμη ότι η εταιρεία μπορεί να συνάπτει συμβάσεις μεγάλης διάρκειας (μίσθωσης, παραχώρησης κ.λπ.) και με ημερομηνία λήξης μεταγενέστερη από τη λήξη της σύμβασης ανάπτυξης («επικαρπία») του αεροδρομίου, δηλαδή την πεντηκονταετία (με έτος λήξης το 2045), έπειτα από έγκριση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας, ο οποίος δεν μπορεί να καθυστερεί αδικαιολόγητα την έγκριση αυτή, εφόσον η ανάγκη υπέρβασης της 50ετίας «πιστοποιείται από ανεξάρτητο χρηματοοικονομικό σύμβουλο, ότι οι εν λόγω συμβάσεις είναι προς όφελος του αεροδρομίου και από τη φύση τους δεν θα μπορούσαν να είναι μικρότερης διάρκειας». Και αυτή η διάταξη έχει μια προφανή αποικιακή χροιά.

Οσο για το δεύτερο άρθρο του νομοσχεδίου, που κυρώνει τη συμφωνία με την Aegean για επαναγορά των μετοχών που είχε αποκτήσει το Δημόσιο τον περασμένο Νοέμβριο, ασκώντας το δικαίωμα που προέβλεπε ο νόμος για την κρατική ενίσχυση των 120 εκατ. ευρώ το 2021, το ΓΛΚ στην έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο δεν βλέπει πρόβλημα στο γεγονός ότι από αυτή την ενίσχυση το κράτος θα πάρει πίσω μόνον 85,4 εκατ. ευρώ.

Aegean

Αντίθετα, στην αιτιολογική του νομοσχεδίου υπάρχει μια τουλάχιστον αμήχανη προσπάθεια τεκμηρίωσης οφέλους του Δημοσίου, με το επιχείρημα ότι το 2021, όταν συμφωνήθηκε το σχέδιο στήριξης της εταιρείας λόγω των ζημιών από την πανδημία, η μετοχή της ήταν στα 5,5 ευρώ έναντι 11,43 ευρώ που είναι η τιμή εξαγοράς (η μέση τιμή στο διάστημα 11 Αυγούστου 2023-3 Νοεμβρίου 2023, όπως προέβλεπε ο νόμος). Με λίγα λόγια, λέει εμμέσως το ΥΠΟΙΚ, να είστε κι ευχαριστημένοι που το Δημόσιο χάνει (ή χαρίζει στην Aegean) 35 εκατ. και όχι 70 και πλέον εκατ. ευρώ. Λες και νομοθέτησε άλλη κυβέρνηση τους σκανδαλώδεις όρους μερικής επιστροφής της κρατικής ενίσχυσης των 120 εκατ. ευρώ, παρά την ισχυρή κερδοφορία της εταιρείας.