Μια εκτίμηση για τις 100 ημέρες του πολέμου στη Γάζα - Του Σωτήρη Ρούσσου*

© 2023 FATIMA SHBAIR / AP IMAGES

Sotiris Roussos

Στοιχεία που δίνει το News 24/7 για τις 100 ημέρες του πολέμου του Ισραήλ στην Γάζα

 

Σχεδόν 24.000 Παλαιστίνιοι έχουν χάσει τη ζωή τους στη Γάζα, είναι σχεδόν 1 στους 100 του γενικού πληθυσμού. Οι απώλειες των Ισραηλινών ξεπερνούν τους 1200 (στη συντριπτική τους πλειοψηφία θύματα των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου). 347 Παλαιστίνιοι επίσης έχουν σκοτωθεί στη Δυτική Όχθη. 

 

Ανάμεσα στα θύματα των Παλαιστινίων, βρίσκονται περίπου 10.000 παιδιά. Η Γάζα είναι μια από τις περιοχές του πλανήτη με τον μεγαλύτερο δείκτη γεννητικότητας (27.6 γεννήσεις/1000 άτομα πληθυσμού – 1.5 φορά πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο), ενώ το ποσοστό των ανήλικων στον γενικό πληθυσμό ανέρχεται σε 47%.

 

Στη Γάζα έχουν σκοτωθεί επίσης: 148 εργαζόμενοι στα Ηνωμένα Έθνη, τουλάχιστον 337 υγειονομικοί και πάνω από 100 δημοσιογράφοι.

 

60.000 είναι τουλάχιστον οι τραυματίες από την παλαιστινιακή πλευρά. 

Πάνω από 12.000 ο αντίστοιχος αριθμός από την πλευρά του Ισραήλ.

 

7-8.000 είναι οι αγνοούμενοι, πιθανότατα θαμμένοι κάτω από τα ερείπια της ισοπεδωμένης Γάζας με την πιθανότητα να βρεθούν ζωντανοί να είναι μηδαμινή.

 

132 ομήρους έχει ακόμα στα χέρια της η Χαμάς – 121 απελευθέρωσε κατα τη διάρκεια της επταήμερης εκεχειρίας σε ανταλλαγή με 240 Παλαιστίνιους φυλακισμένους.

 

22.000 βομβαρδισμούς από την πλευρά του Ισραήλ κατέγραψε, σε λιγότερο από τρεις μήνες, το παρατηρητήριο εναέριων συγκρούσεων Airwars. Τα αντίστοιχα χτυπήματα των ΗΠΑ στο Ιράκ ήταν 15.000, αλλά σε διάστημα τριών χρόνων (2014-17).

 

1.9 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι έχουν εκτοπιστεί (από τα 2.3 εκατομμύρια του συνολικού πληθυσμού της Γάζας). Από αυτούς, 1.4 εκατομμύριο έχουν βρει προσωρινό καταφύγιο σε εγκαταστάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Το υπόλοιπο μισό εκατομμύριο, αυτήν την στιγμή, δεν έχει που να πάει.

 

Παρά την τρομακτική καταστροφική ισχύ του Ισραήλ η ηγεσία της Χαμάς εντός της Γάζας παραμένει σε μεγάλο βαθμό αλώβητη.

 

Σημαντικές δυνάμεις της Χαμάς παραμένουν μάχιμες.

 

Οι Ισραηλινοί όμηροι δεν έχουν απελευθερωθεί παρά τις επιχειρησιακές δυνατότητες του ισραηλινού στρατού.

 

Η σύγκρουση παίρνει περιφερειακές διαστάσεις ιδίως με τις επιθέσεις εναντίον των Χούθι.

 

Υπάρχει συσπείρωση του παγκόσμιου Νότου και ηθική απονομιμοποίηση της Δύσης ιδιαίτερα μετά την προσφυγή της Νοτίου Αφρικής στο Διεθνές Δικαστήριο.

 

Το Ισραήλ έχει χάσει πλήρως την μάχη στην διεθνή κοινή γνώμη ακόμη και στη Δύση.

 

Αποπροσανατολίζεται η προσήλωση των δυτικών δυνάμεων στον πόλεμο στην Ουκρανία δίνοντας στην Ρωσία την ευκαιρία να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων. 

 

Οι σημερινοί πολιτικοί και κοινωνικοί συσχετισμοί στο Ισραήλ, προϊόν κοινωνικών εξελίξεων των τελευταίων 20 περίπου χρόνων έχουν φέρει την ακροδεξιά και κυρίως τα κόμματα του θρησκευτικού σιωνισμού στον πυρήνα της εξουσίας. Βασικά στοιχεία της στρατηγικής τους είναι τα εξής:

 

1. Απόρριψη της λύσης των δύο κρατών.

2. Μόνη λύση ο εκτοπισμός των Παλαιστινίων από την Δυτική Όχθη και την Λωρίδα της Γάζας, όταν οι γεωπολιτικές συνθήκες το επιτρέψουν, κάτι που πιστεύουν ότι μπορεί να συμβεί τώρα στην Γάζα.

3. Προσωρινή λύση μέχρι να επιτευχθεί το παραπάνω η παροχή μερικής αυτοδιοίκησης σε περιορισμένους παλαιστινιακούς θύλακες, κάτι ανάλογο με τα μπαντουστάν της Νοτίου Αφρικής επί απαρτχάιντ.

4. Δεν είναι διατεθειμένοι να αποδεχθούν λύση δύο κρατών ως τίμημα για συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία.

 

Σύμφωνα με τα παραπάνω οι δηλώσεις περί εκτοπισμού των Παλαιστινίων δεν είναι απλά κραυγές κάποιων θερμοκέφαλων αλλά μέρος μιας συγκεκριμένης στρατηγικής σκέψης. Ο Νετανιάχου δεν είναι η αιτία της ισραηλινής πολιτικής αλλά απλά ο καλύτερος εκφραστής των υπαρχόντων συσχετισμών.

 

Στην παλαιστινιακή πλευρά η ηγεσία της Παλαιστινιακής Αρχής είναι πολιτικά και κοινωνικά απονομιμοποιημένη και ανίκανη να διαμορφώσει μια στρατηγική του παλαιστινιακού κινήματος που να αντιπαρατεθεί τόσο στην κυβερνώσα ισραηλινή ακροδεξιά όσο και στις ισλαμιστικές οργανώσεις. 

 

Χρειάζεται νέα ηγεσία με γνήσια δημοκρατική νομιμοποίηση. Δυστυχώς το κλειδί για κινήσεις που θα άνοιγαν μια τέτοια προοπτική, όπως η απελευθέρωση του Μαρουάν Μπαργούτι το κρατούν οι Ισραηλινοί. Με αυτόν το πολιτικό συσχετισμό στο Ισραήλ και την απουσία ουσιαστικής αμερικανικής πίεσης μια τέτοια εξέλιξη έχει λίγες πιθανότητες να συμβεί. 

 

Η Αμερική δείχνει πιο ανήμπορη από ποτέ. Μετά από 4 επισκέψεις υψηλότατων αξιωματούχων (του ΥΠΕΞ και του ίδιου του Προέδρου) δεν έχει καταφέρει ούτε καν να αλλάξει την ισραηλινή πολεμική στρατηγική από ισοπεδωτικό πόλεμο και σφαγή αμάχων σε στοχευμένες επιχειρήσεις. Αυτό αποτελεί σημαντικό πλήγμα για το παγκόσμιο κύρος της υπερδύναμης. Όσο μάλιστα πλησιάζουν οι προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου τόσο θα μειώνεται η αποφασιστικότητα του Μπάιντεν έναντι του Ισραήλ και αυτό ο Νετανιάχου το ξέρει καλά.

 

Το επιχείρημα ότι τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα απέτρεψαν την περιφερειακή κλιμάκωση του πολέμου κατέρρευσε μετά τις επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα. Την ίδια στιγμή η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και οι μοναρχίες του Κόλπου καταγράφουν με ιδιαίτερη ανησυχία αυτήν την αδυναμία των Αμερικανών, πράγμα που θα επιταχύνει την προσέγγισή τους με το Πεκίνο αλλά και την Τεχεράνη.

 

Η πρόβλεψη είναι μάλλον απαισιόδοξη. Συνέχιση του πολέμου και της σφαγής και ορθάνοικτο το ενδεχόμενο κλιμάκωσης του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολλάχ.

 

* Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών στο ίδιο Πανεπιστήμιο