Ιδρύθηκε εταιρεία για τη συνεργασία πανεπιστημιακών σχολών με ελληνικές επιχειρήσεις παραγωγής εξοπλιστικών υλικών
Γράφει ο Έκτωρ Ξαβιέ Δελαστίκ
Στις 18 Δεκεμβρίου 2023 διοργανώθηκε από τον Σύνδεσμο Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ) και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εκδήλωση, όπου ανακοινώθηκε η ίδρυση εταιρίας η οποία θα συντονίσει τη συνεργασία πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και ΣΕΚΠΥ, ονόματι «DefencEduNet». Η κατανόηση αυτής της πρωτοβουλίας, των βημάτων που προηγήθηκαν και των όρων πάνω στους οποίους χτίζονται αυτές οι γέφυρες επικοινωνίας απαιτεί υλιστική ανατομία του ΣΕΚΠΥ. Τυπικά ο ΣΕΚΠΥ έχει πάνω από 200 νομικά πρόσωπα ως μέλη [1], τα οποία δημιουργούν ένα αρκετά ευρύ φάσμα, από κρατικές εταιρίες που επικεντρώνονται στην εξοπλιστική παραγωγή έως ιδιωτικές εταιρίες που φαίνονται εφαπτομενικές στο αντικείμενο. Καθώς μια ενδελεχής μελέτη κάθε μίας εταιρίας χωριστά είναι εκτός των σκοπών του συγκεκριμένου άρθρου, θα επικεντρωθούμε στις δημόσιες τοποθετήσεις του ΣΕΚΠΥ κατά σειρά πολιτικής σημαντικότητας, ώστε να αποκομίσουμε μια εικόνα του μεγέθους και των ενοποιητικών στόχων αυτού του συνόλου εταιριών.
Πανεπιστήμιο, το νέο R&D της ελληνικής οπλοβιομηχανίας
Ξεκινούμε από τη συνέντευξη του προέδρου του Συνδέσμου, Τάσου Ροζολή στο Defence Redefined το 2021 [2], όπου σε ερώτηση για την Εθνική Φρουρά της Κύπρου εκφράζει τη θέση του Συνδέσμου όσον αφορά τη θέση της ελληνικής οπλοβιομηχανίας σε συνάρτηση με την εξωτερική πολιτική: «ό,τι αγοράζει από δω και μπρος η Ελλάδα και η Κύπρος να μην είναι απλώς μια αγορά αλλά μια συνεργασία για το μέλλον και να εξασφαλίζεται και το αντίστοιχο πολιτικό αποτέλεσμα». Σε επόμενη ερώτηση για την πιθανότητα διεθνών συνεργασιών με κυπριακές εταιρίες όπως γίνεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ανάπτυξης για την Αμυντική Βιομηχανία (EDIDP), σημειώνει πως «θα έπρεπε οργανωμένα να δούμε και το θέμα με το Ισραήλ […]. Δεν πρόκειται να αγοράσουν δικά μας προϊόντα αλλά πρόκειται να μας βάλουν στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και να πάμε σε χώρες όπου το Ισραήλ για δικούς του γεωπολιτικούς λόγους δεν μπορεί να πουλήσει και να μπει μπροστά η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία».
Συνεχίζουμε με ανακοίνωση του ΣΕΚΠΥ μετά την εκλογή της κυβέρνησης [3], όπου διατυπώνονται τα δύο βασικά αιτήματα του Συνδέσμου. Πρώτον, η δημιουργία υφυπουργείου αρμόδιου συγκεκριμένα για την πολεμική βιομηχανία και δεύτερον η επιβολή όρου στα συμβόλαια πολεμικών εξοπλισμών ώστε το 30% του κόστους να αφορά επί της ουσίας υπεργολαβίες μακροχρόνιας συντήρησης και αναβάθμισης εξοπλισμού από εγχώριες επιχειρήσεις [3] [4]. Αυτός ο συνδυασμός στοιχείων δίνει την εικόνα μιας βιομηχανίας η οποία αντιλαμβάνεται εαυτόν κυρίως ως τυχοδιωκτικό υπεργολάβο, που προσπαθεί να αποσπάσει μέρος μεγαλύτερων κονδυλίων, πράγμα που μας οδηγεί σε ερμηνεία της συνεργασίας με πανεπιστήμια.
Η στρατηγική εξοπλιστική συμφωνία ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου και Αυστραλίας («AUKUS») στις 15/9/2021 δημιούργησε ανακατάταξη διπλωματικών και εξοπλιστικών προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία εν μία νυκτί συνειδητοποίησε πως ο βορειοαμερικανικός επεκτατισμός πλέον μπορούσε να κινείται εκτός του NATO, αφήνοντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κάνουν εξωτερική πολιτική εν μέρει στα τυφλά. Η αντίδραση δεν έμεινε στην αύξηση του γερμανικού εξοπλιστικού προϋπολογισμού, αλλά συμπεριλαμβάνει και δημιουργία και διόγκωση ευρωπαϊκών εξοπλιστικών προγραμμάτων. Η συμμετοχή σε αυτά ακριβώς τα ευρωπαϊκά προγράμματα αποτέλεσε τον επίσημο καταλύτη για τη συνεργασία μεταξύ ΣΕΚΠΥ και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων [5] [6], ερμηνεύοντας τη δημιουργία της DefenceEduNet ως νομικό πρόσωπο για τη συμμετοχή σε αυτά.
Σημειώνουμε πως από πλευράς πανεπιστημίων σε εκδήλωση στις 4/7/23, που έλαβε χώρα στη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς Θεσσαλονίκης, συμμετείχαν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης [5], το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος με τους Πρυτάνεις τους Δ. Κωβαίο, Σ. Κατρανίδη και Σ. Αγγελόπουλο να στελεχώνουν το πάνελ. Στην εκδήλωση του Δεκεμβρίου για την ίδρυση της εταιρίας [6], η οποία έλαβε χώρα στο Εμπορικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης προστέθηκαν στη λίστα αυτή το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, δίνοντας έτσι σαφές μήνυμα κατεύθυνσης κονδυλίων προς οργανισμούς της Βορείου Ελλάδος. Όπως και μετατροπής ακαδημαϊκών εργαζομένων και φοιτητών σε υπαλλήλους της πολεμοκαπηλείας.
Η ιδιωτικοποίηση της παιδείας ως καταλύτης
Πιο εύκολη η διείσδυση των επιχειρήσεων, το έλλειμμα κρατικών δαπανών ανοίγει τις πύλες
Η ανταπόκριση των ηγεσιών των πανεπιστημίων δε μπορεί να αντιμετωπιστεί ως μια απλή «απόφαση κορυφής». Όπως σημειώνει το δελτίο τύπου για την εκδήλωση του Ιουλίου [5], περίπου 100 καθηγητές συμμετείχαν, δείχνοντας ένα διευρυμένο πεδίο συμφωνίας και προσυνεννόησης μαζί με την ανυπομονησία μετάφρασης αυτών σε συνεργασίες. Η πρώτη ανάγνωση του φαινομένου δε μπορεί παρά να αναδεικνύει αμέσως την υποχρηματοδότηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης ως έναν ισχυρό μηχανισμό εξαναγκασμού της συναίνεσης αυτής, όπως σημειώνει σε ανακοίνωσή του το LABour (σχήμα στο Σωματείο Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση).
Η συνάρτηση της επιβίωσης των πανεπιστημίων από πηγές εκτός της κρατικής χρηματοδότησης κατ’ αρχάς τα αναγκάζει να διαμορφώνουν τους στόχους τους βάσει οποιασδήποτε νέας απαίτησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Σε αυτό το επίπεδο, η αύξηση του προϋπολογισμού του European Defence Fund (του οποίου οι αιτήσεις έκλεισαν τέλη Νοεμβρίου) κατά 30% σε σχέση με το προηγούμενο [7] πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μία τέτοια εξωτερική επιβολή ερευνητικής ατζέντας όπως αναλύσαμε, καθώς πλέον θα συμμετέχουν και μη στρατιωτικοί φορείς (βλέπε ΑΕΙ).
Σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης, η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης προκαλεί μεταβολή στόχων στο ίδιο το σύστημα της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Προάγεται ως «αξία χρήσης» των εκλεγόμενων πανεπιστημιακών αρχών η δυνατότητά τους να φέρνουν προγράμματα και οι διασυνδέσεις τους με επίσημο τρόπο και όχι ως επιλήψιμη «κάτω από το τραπέζι» συνεννόηση. Δεδομένης της πάγιας απαίτησης να τοποθετούνται εξωπανεπιστημιακοί παράγοντες σε όργανα της πανεπιστημιακής διοίκησης, δεν είναι καθόλου απίθανο το να δούμε επιχειρηματίες αυτού του τομέα να τοποθετούνται ώστε να μετατρέψουν τα πανεπιστημιακά ιδρύματα σε δωρεάν τμήματα Έρευνας και Ανάπτυξης των επιχειρήσεών τους.
Τέλος, πρέπει να σημειώσουμε πως τα αμιγώς ιδιωτικά πανεπιστήμια, ως επιχειρήσεις, δεν υπόκεινται στο δημοκρατικό και ηθικό έλεγχο της κοινωνίας εκτός αυτών. Πράγμα που σημαίνει πως δεν υπάρχει πραγματικός φραγμός πέρα από το ίδιο το φοιτητικό σώμα τους που να τα σταματά από το να μετατραπούν σε ερευνητικά κέντρα των σφαγέων της ανθρωπότητας.
Βιβλιογραφία
[1] Εταιρείες – ΣΕΚΠΥ. https://sekpy.gr/category/etaireies/
[2] CYPSEC 2021: Συνέντευξη του κ. Τάσου Ροζολή προέδρου του ΣΕΚΠΥ στην DЯ. DEFENCE ReDEFiNED. (2021, October 5). https://defenceredefined.com.cy/cypsec-2021-%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%85%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ba-%cf%84%ce%ac%cf%83%ce%bf%cf%85-%cf%81%ce%bf%ce%b6%ce%bf%ce%bb%ce%ae-%cf%80%cf%81%ce%bf%ce%ad%ce%b4/
[3] Τάσος Ροζολής – πρόεδρος ΣΕΚΠΥ: τι ζητά η Εγχώρια Αμυντική βιομηχανία από τη νέα Κυβέρνηση. ΣΕΚΠΥ. https://sekpy.gr/tasos-rozolis-proedros-sekpy-ti-zita-i-egchoria-amyntiki-viomichania-apo-ti-nea-kyvernisi/
[4] Η συμμετοχή της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας στα εξοπλιστικά προγράμματα. ΣΕΚΠΥ. https://sekpy.gr/i-symmetochi-tis-egchorias-amyntikis-viomichanias-sta-exoplistika-programmata/
[5] Πρωτοβουλία για διασύνδεση των ΑΕΙ με την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία. ΣΕΚΠΥ. https://sekpy.gr/protovoulia-gia-diasyndesi-ton-aei-me-tin-elliniki-amyntiki-viomichania/
[6] «defencedunet»: Ίδρυση της «Εταιρείας Διασύνδεσης Αμυντικής Βιομηχανίας, Ανώτατης Εκπαίδευσης και έρευνας.» ΣΕΚΠΥ. https://sekpy.gr/defencedunet-idrysi-tis-etaireias-diasyndesis-amyntikis-viomichanias-anotatis-ekpaidefsis-kai-erevnas/
[7] European Defence Fund 2023 call for proposals, in detail. Zabala Innovation. https://www.zabala.eu/opinions/european-defence-fund-2023/
-ΔΙΑΒΑΣΤΕ σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου