Το πρόσωπο του νέου Ποινικού Κώδικα είδαν οι συλληφθέντες της προηγούμενης εβδομάδας, οι οποίοι διαδήλωσαν στην Αθήνα κατά της γενοκτονίας στην Παλαιστίνη. Οι πολλαπλές αλλαγές στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και τους Ποινικούς Κώδικες, σταθερά προς το αυστηρότερο τα τελευταία πέντε χρόνια, έχουν ανοίξει την κάνουλα της αυθαιρεσίας και ποτίζουν τόσο τις δικαστικές (πρακτικά) όσο και τις αστυνομικές αρχές (θεωρητικά).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι αυθαίρετες προσαγωγές που έγιναν στη συγκεκριμένη περίπτωση. Αρχικά, προσήχθησαν άτομα τα οποία συμμετείχαν σε διαδήλωση υπέρ της Παλαιστίνης, στο κέντρο της Αθήνας. Από αυτές τις προσαγωγές προέκυψαν συλλήψεις δύο ατόμων –ο ένας ανήλικος– που οδηγήθηκαν στα δικαστήρια της Ευελπίδων για να περάσουν αυτόφωρο.
Εξω από τα δικαστήρια συγκεντρώθηκαν αλληλέγγυοι, οι οποίοι προσήχθησαν την ώρα που απλά άνοιξαν ένα πανό υπέρ της Παλαιστίνης. Στη συνέχεια, έξω από τη ΓΑΔΑ, όπου και οδηγήθηκαν οι προσαχθέντες, συγκεντρώθηκαν και πάλι αλληλλέγγυοι, αυτή τη φορά προς τους τελευταίους. Προσήχθησαν και αυτοί. Αργότερα, κόσμος συγκεντρώθηκε εκ νέου έξω από το κτίριο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, διαμαρτυρόμενος για τις αναίτιες προσαγωγές, με αποτέλεσμα οι συγκεντρωμένοι και πάλι να προσαχθούν!
Ανάμεσά τους, μάλιστα, και δύο δικηγόροι, φαινόμενο που μοιάζει να συμβαίνει όλο και συχνότερα τον τελευταίο καιρό. Από τις συνολικά 42 προσαγωγές προέκυψε ακόμα μία σύλληψη, καθώς το συγκεκριμένο άτομο φέρεται να αναγνωρίστηκε από αστυνομικό σε βίντεο ενός ξενοδοχείου όπου διέμεναν Ισραηλινοί και υπέστη φθορές εξωτερικά.
Στους δύο από τους συνολικά τρεις συλληφθέντες αποδίδονται κατηγορίες πλημμεληματικού χαρακτήρα. Οι δικαστές ωστόσο τους επέβαλαν τον πρωτοφανή μέχρι τώρα για τέτοιες υποθέσεις περιοριστικό όρο να δίνουν το «παρών» σε αστυνομικό τμήμα σε καθημερινή βάση, μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής τους.
Και οι δύο αντιμετωπίζουν κατά περίπτωση πλημμελήματα, όπως απείθεια, φθορά, διατάραξη κοινής ειρήνης, απόπειρα σωματικής βλάβης κατά αστυνομικού, βία κατά υπαλλήλων, ενώ μάλιστα ο ένας εκ των δύο αντιμετωπίζει και την κατηγορία της κλοπής, γιατί, όπως κατέθεσε ένας αστυνομικός, έκλεψε ένα... στιλό και ένα σημειωματάριο από το ξενοδοχείο, το οποίο υπέστη τις φθορές. Και οι δύο αρνούνται τις κατηγορίες που τους αποδίδονται.
Πρόκειται για αδικήματα που συνηθίζεται να προσάπτονται σε διαδηλωτές, τα οποία μέχρι τώρα επέσυραν ποινές αντίστοιχες προς έναν πολιτικό ακτιβισμό, ο οποίος είναι συμβατός με τη λειτουργία ενός δημοκρατικού πολιτεύματος. Ομως, όπως όλα δείχνουν, τώρα πια εξετάζονται υπό νέο πρίσμα.
Ακόμα ένα σημείο του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας που θα μπορούσε να επηρεάσει τη συγκεκριμένη υπόθεση, στην οποία μάρτυρες κατηγορίας είναι άνδρες της ΕΛ.ΑΣ., που ισχυρίζονται πως είδαν ή διαπίστωσαν την εμπλοκή των κατηγορουμένων σε μικροφθορές που έλαβαν χώρα στο ξενοδοχείο του κέντρου, είναι το άρθρο 215.
Ανησυχητικά ερωτήματα
Το συγκεκριμένο άρθρο προβλέπει την κατάργηση της εμφάνισης του μάρτυρα - αστυνομικού στο δικαστήριο και αναγνωρίζει πλήρως και μόνο την προανακριτική του κατάθεση, χωρίς να δίνεται η δυνατότητα εξέτασής του από συνηγόρους και δικαστές, την ώρα μάλιστα που έχει αποδειχθεί σε ακροαματική διαδικασία ακόμα και πλαστογράφηση προανακριτικής κατάθεσης αστυνομικού από συνάδελφό του («Αυτοαναιρούνται οι αστυνομικοί μάρτυρες κατηγορίας», «Εφ.Συν.» 18.05.23).
Αυτό όμως που γεννά ανησυχητικά ερωτήματα είναι το γεγονός πως κάποιοι δικαστές συντάχθηκαν τόσο εύκολα στο πνεύμα του νέου Ποινικού Κώδικα και μάλιστα ως προς την αυστηρότερη εκδοχή του, αφού οι τελευταίες αλλαγές δίνουν μεν το δικαίωμα να επιβληθεί περιοριστικός όρος, χωρίς κάτι τέτοιο να είναι φυσικά υποχρεωτικό, ωστόσο κανείς δεν θα μπορούσε να σκεφτεί ως πρώτη επιλογή το καθημερινό «παρών» σε μία τόσο απλή υπόθεση.
Με αυτόν τον τρόπο, διαφαίνεται μια τάση προς περαιτέρω αυστηροποίηση του ήδη προβληματικού πλέον νομικού πλαισίου, από δικαστές και εισαγγελείς, η οποία, αν δεν περιοριστεί, θα αποτελέσει βόμβα στα θεμέλια του κράτους δικαίου, ενώ, αν συνεχίσει να κινείται με τέτοιους ρυθμούς, δεν θα αργήσει να θυμίσει το δυστοπικό δικαστικό σύστημα της Ιταλίας της δεκαετίας του ‘70, όπου προβλεπόταν ακόμα και προφυλάκιση κατηγορουμένου έως και δώδεκα χρόνια.
«Δικαιϊκός παραλογισμός και “μεταρρύθμιση” των Ποινικών Κωδικών»
Απρόσμενη η απόκριση ορισμένων εκ των εισαγγελέων και των πλημμελειοδικών της Αθήνας στο νέο ποινικό καθεστώς. Οχι μόνο δεν αντιστάθηκαν στον δικαιικό παραλογισμό που υπόσχεται η «μεταρρύθμιση» των ποινικών κωδίκων, αλλά υπερθεμάτισαν εφαρμόζοντας την αυστηρότερη εκδοχή του με μεγάλη ζέση, δεδομένου ότι είχαν και να χειριστούν αδικήματα πολιτικού χαρακτήρα.
Η πρόγευση της συναίνεσης στην καταπάτηση της αρχής της δίκαιης δίκης εμφανίστηκε με την αλλοίωση εγκατεστημένων δικονομικών διαδικασιών, με την εφαρμογή καινοφανών και άγνωστων στη δημοκρατική τάξη ρυθμίσεων, όπως της εμφάνισης κάθε μέρα στο αστυνομικό τμήμα των κατηγορουμένων που κατά την αυτόφωρη διαδικασία αναβλήθηκαν οι υποθέσεις τους για κρείσσονες αποδείξεις. Η δικαστική διαχείριση των νέων ποινικών διατάξεων πρέπει να γίνει με γνώμονα την ασυμβατότητά τους στις αρχές του ποινικού δικαίου και του Συντάγματος, ειδάλλως το δικαστικό σύστημα θα αντιμετωπίσει σύντομα τις αντιφάσεις του.
«Εκτρώματα του δικαστικού αυταρχισμού»
Οταν ο ποινικός λαϊκισμός συναντιέται με την αστυνομική καταστολή σε συνθήκες αποθέωσής της από τα ΜΜΕ, ο δικαστικός αυταρχισμός απελευθερώνεται και παράγει εκτρώματα που ήταν αδιανόητα ώς τη σημερινή τάξη πραγμάτων, όπως το «παρών» κάθε μέρα για ολιγοήμερη αναβολή δίκης μετά από συλληφθέντα σε διαδήλωση στο αυτόφωρο. Τα αδικήματα τα οποία συνήθως αποδίδονται σε συλληφθέντες σε διαδηλώσεις αποτελούν αδικήματα τα οποία σήμερα στέλνουν τον κατηγορούμενο στη φυλακή χωρίς αναστολή ή ανασταλτικό αποτέλεσμα. Προοίμιο μιας τέτοιας ποινικής μεταχείρισης δείχνει να αποτελεί η επιβολή του περιοριστικού όρου του καθημερινού «παρόντος» στο αστυνομικό τμήμα.
Να σημειωθεί ότι οι περιοριστικοί όροι κατά κανόνα επιβάλλονται μόνο σε κατηγορούμενους για κακουργήματα και όχι για πλημμελήματα. Αυτά τα μέτρα δεν τα καθιερώνει υποχρεωτικά ο νέος Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, όμως η κατεύθυνση των πρόσφατων αλλαγών στους Κώδικες δημιουργεί το κλίμα στους δικαστές να απελευθερώσουν ό,τι αντιδραστικά ένστικτα έχουν και να επιβάλουν τέτοιου είδους μέτρα.
Ολα αυτά σε μια περίοδο που οι δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται μάλλον λειτουργούν προς αντίθετη κατεύθυνση, αφού αποφυλακίζουν κρατούμενους όπως ο Νίκος Μιχαλολιάκος, ενώ στους διαδηλωτές συμπαραστάτες της Παλαιστίνης επιφυλάσσουν ιδιαίτερη αυστηρότητα.
Στη φυλακή με συνοπτικές διαδικασίες
Αυστηροποίηση των ποινών, περιστολή των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων, καταπάτηση του κράτους δικαίου και τιμωρητικές διατάξεις συνθέτουν το -άκρως προβληματικό- πρόσωπο του νέου Ποινικού Κώδικα, ο οποίος βρίσκεται πλέον σε πλήρη ισχύ. Το πρώτο δείγμα των αλλαγών που ήρθαν μαζί του δόθηκε πριν καν αυτός ψηφιστεί, στην υπόθεση του πρώην μέλους των «Πυρήνων της Φωτιάς», Χρήστου Τσάκαλου, ο οποίος καταδικάστηκε από το Αυτόφωρο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών σε ποινή φυλάκισης 2 ετών και 1 μήνα για δύο πλημμελήματα και οδηγήθηκε στη φυλακή, αφού δεν χορηγήθηκε αναστολή της ποινής ή αναστολή εκτέλεσης επί της έφεσης.
Το δικαστήριο διέταξε την άμεση και πλήρη έκτιση της ποινής του, εφαρμόζοντας τις προβλέψεις του νέου Ποινικού Κώδικα και του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, λίγες ώρες μετά την κατάθεσή τους στη Βουλή, ως μια προοικονομία του τι έμελλε γενέσθαι. Σύμφωνα με όσα ισχύουν πια, αν πάνω από τρία άτομα διαπράξουν πλημμελήματα (π.χ. μία απεργία, μία αφισοκόλληση ή μία πορεία χωρίς την άδεια της αστυνομίας), εκτίουν κανονικά σε σωφρονιστικό κατάστημα της χώρας την ποινή που τους επιβάλλει το δικαστήριο, χωρίς αναστολή ή εξαγορά αυτής.
Αν και στην τελική μορφή του Π.Κ., η οποία και ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, η παράγραφος 6 τροποποιείται προσχηματικά και θεωρητικά δίνει τη δυνατότητα ανασταλτικού αποτελέσματος στην έφεση κατά πλημμεληματικής καταδίκης, πρακτικά και ουσιαστικά κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αφού, για να γίνει, θα πρέπει να υπάρξει υποχρεωτικά ειδική αιτιολογία και υποχρεωτική επιβολή περιοριστικών όρων, ακόμα και για τις πιο χαμηλές ποινές.
ΠΗΓΗ: efsyn
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ, επίσης, σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου