 |
Imane Khelif | AP Photo/John Locher |
Στο μικροσκόπιο όσα διαβάσαμε για την Αλγερινή αθλήτρια του μποξ Imane KhelifΑκροδεξιά ψέματα-γροθιές στα ανθρώπινα δικαιώματα
Η ήττα της Ιταλίδας πυγμάχου Angela Carini από την Αλγερινή Imane Khelif, την Πέμπτη, ήταν αρκετή για μία παγκόσμια εκστρατεία μίσους της alt right, για έναν ιδεολογικό πόλεμο με όρους βιολογισμού - βασικό συστατικό του φασισμού.
Η άγνοια, τα ρητορικά αφηγήματα της Ακροδεξιάς και τα fake news πυροδότησαν ένα μισογυνικό, αντιεπιστημονικό παραλήρημα δημιουργώντας παγκόσμια trend σεξιστικών σχολίων και ανυπόστατων γεγονότων. Χρήστες του διαδικτύου σήκωσαν τα λάβαρα του ηθικού πανικού. Αμερικανική, ευρωπαϊκή και ρωσική Ακροδεξιά κανιβάλισαν το σώμα μιας αθλήτριας. Μετά τις διαδικτυακές επιθέσεις, ακολούθησε η συγγνώμη της Ιταλίδας πυγμάχου. Ομως ήταν ήδη αργά…
Ας ξεκινήσουμε με το σημαντικότερο: Η Αλγερινή Imane Khelif είναι γυναίκα και δικαίως αγωνίζεται εδώ και χρόνια με άλλες γυναίκες.
Πάμε να δούμε όμως, εν συντομία, τι συνέβη και πόσα fake news καταναλώσαμε.
Ψέμα 1ο:
Αρχικά, ισχυρίστηκαν πως η Αλγερινή είναι τρανς αθλήτρια. Γράφτηκαν χιλιάδες ειδησεογραφικά άρθρα με τρανσφοβικούς χαρακτηρισμούς που, πέρα από μίσος, φανέρωναν και συγκλονιστική άγνοια. Παραδείγματος χάριν, ταύτιζαν μία υποτιθέμενη τρανς ταυτότητα με ορμόνες και… υπερδυνάμεις, αγνοώντας –ή αποκρύπτοντας συνειδητά– πως πολλά τρανς άτομα δεν λαμβάνουν ορμόνες. Αλλά ακόμα και αν λάβουν, δεν γίνονται «power rangers», δεν αποκτούν υπερδυνάμεις. Κάποιες ορμόνες αυξάνονται και κάποιες άλλες καταστέλλονται. Δεν είναι μία και μοναδική η πορεία της φυλομετάβασης, διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο, δεν ακολουθούν όλα τα τρανς πρόσωπα την ίδια διαδικασία και δεν μπορεί να εξαχθεί ένας γενικός και αόριστος κανόνας. Αρα, οι τρανσφοβικές κραυγές ήταν εξαρχής επιστημονικά ανυπόστατες.
Ψέμα 2ο:
Αναπαρήγαγαν πως η αθλήτρια Khelif είναι αήττητη –τάχα απόδειξη κάποιας άδικης «υπερδύναμης». Γρήγορα φανερώθηκε πως η αθλήτρια έχει σημειώσει πάρα πολλές ήττες σε παλαιότερες διοργανώσεις και δεν αποτελεί κάποιο σπάνιο «φαινόμενο» του αθλήματος. Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα πυγμαχίας γυναικών, το 2018, συμμετείχε και κατετάγη 17η. Την επόμενη χρονιά, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ρωσίας τερμάτισε 33η. Παρούσα και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, το 2021, όπου έχασε στα προημιτελικά.
Δεκάδες αθλητές σε όλα τα αθλήματα έχουν καταγράψει πολύ καλύτερες επιδόσεις με πολύ λιγότερες ήττες. Τέθηκε ποτέ θέμα «ορμονών», «τεστοστερόνης», «αδικίας» για τους Μάικλ Φελπς και Γιουσέιν Μπολτ;
Μήπως οι αθώες τάχα επικλήσεις για «δικαιοσύνη» κρύβουν σεξισμό και αναπαραγωγή στερεοτύπων για το πώς νομίζουμε ότι είναι οι γυναίκες αθλήτριες; Αυτές τις μέρες δημοσιεύτηκαν άρθρα με παρόμοιες υποθέσεις του παρελθόντος, όταν αθλήτριες κλήθηκαν να «αποδείξουν» τη θηλυκότητά τους υπό μία διαρκή αμφισβήτηση των επιδόσεών τους. Δεν διαβάσαμε πουθενά για κάποιον άντρα αθλητή που αμφισβητήθηκε με τους ίδιους όρους. Αναπαράγεται διαρκώς το σεξιστικό μοτίβο του «δυνατού» αρρενωπού και της «αδύναμης» θηλυκότητας.
«Υπάρχει ένα συγκεκριμένο μοντέλο το οποίο αναπαράγεται μέσα στα χρόνια περίπου με τον ίδιο τρόπο: Εχουμε “κακούς άνδρες” που προσποιούνται/μεταμφιέζονται σε τρανς γυναίκες ώστε να “κακοποιήσουν/εκμεταλλευτούν” τις “βιολογικές γυναίκες”. Ουσιαστικά λένε ότι τα τρανς άτομα δεν υπάρχουν, οι τρανς γυναίκες δεν υπάρχουν. Είναι μία σκόπιμη παραπληροφόρηση με στόχο την ενίσχυση και διάδοση τρανσφοβικών αντανακλαστικών. Αυτό ακριβώς αναπαράγεται με την τάχα “κακιά τρανς γυναίκα” που πήγε στο ρινγκ και έδειρε τη “βιολογική γυναίκα που αγωνιζόταν δίκαια”», εντοπίζει η Νάνσυ Παπαθανασίου, κλινική ψυχολόγος και συνιδρύτρια της οργάνωσης Orlando LGBT+.
Ψέμα 3ο:
Κι ενώ στο διαδίκτυο διέδιδαν σωρεία αντιεπιστημικών πληροφοριών, έσπευσαν να αξιοποιήσουν ως τάχα αδιάσειστο δεδομένο τον ισχυρισμό του Ρώσου Umar Kremlev, προέδρου της Διεθνούς Ενωσης Πυγμαχίας (IBA). O Kremlev είναι έμπιστος φίλος του Πούτιν, έχοντας λάβει μετάλλιο τιμής από τον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Μετά τις κυρώσεις στον ρωσικό αθλητισμό, τα οικονομικά σκάνδαλα της IBA και το πρόγραμμα ντόπινγκ που αποκαλύφθηκε στους Χειμερινούς Αγώνες του Σότσι (2014), έχει ξεκινήσει ένας πόλεμος μεταξύ IBA και Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ). Η ΔΟΕ απέκλεισε την IBA από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το 2023, και η IBA προσπάθησε τώρα να «εκθέσει» τη ΔΟΕ με τη συμμετοχή της Khelif.
Υπενθυμίζεται πως ο Πούτιν, τον Μάρτιο 2024, συμπεριέλαβε τις ΛΟΑΤΚΙ+ ομάδες στις «εξτρεμιστικές και τρομοκρατικές» οργανώσεις, ασκώντας διώξεις σε χιλιάδες ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ρωσική IBA, επομένως, έδωσε μία ιδεολογική μάχη «αγκαζέ» με τη διεθνή Ακροδεξιά.
Ο Kremlev ισχυρίστηκε πως η αθλήτρια δεν πέρασε ένα –απροσδιόριστο– «τεστ χρωμοσωμάτων» που έκανε η IBA, πέρυσι. Σημειώνεται πως δεν έχουμε δημόσια πρόσβαση σε ιατρικά δεδομένα και αγνοούμε τελείως την εγκυρότητα του τεστ, τους δείκτες που εξέτασε αλλά και τα αποτελέσματά του. Τα λόγια του Kremlev είναι «στον αέρα» και το τεστ δεν βασίζεται σε προδιαγραφές της Ολυμπιακής Επιτροπής.
Η ΔΟΕ απάντησε πως η Khelif υποβλήθηκε επιτυχώς στις απαραίτητες εξετάσεις που κάνουν όλες οι αθλήτριες και δίκαια μετέχει στους Αγώνες του Παρισιού.
Η διεθνής Ακροδεξιά προσεγγίζει την υπόθεση με όρους μανιχαϊσμού, «άσπρο - μαύρο», «άντρας - γυναίκα». Ομως, η σύγχρονη επιστήμη έχει ξεφύγει από αυτά τα δίπολα. Υπάρχει φάσμα χαρακτηριστικών φύλου –στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα χρωμοσώματα– και η κατηγοριοποίηση δεν εξαντλείται στον έμφυλο δυϊσμό. Μακάρι ο κανιβαλισμός των ημερών να αναδείξει το αντιεπιστημονικό αδιέξοδο αυτής της κακοποιητικής ρητορικής.
Ψέμα 4ο:
Επενδύοντας στον επικίνδυνο βιολογισμό –που παραπέμπει σε εποχές «φυλετικής ανωτερότητας»– προσπάθησαν να θέσουν ζήτημα τεστοστερόνης, παριστάνοντας πως έχουν πρόσβαση σε εξετάσεις της αθλήτριας και πως είναι έτοιμοι να βγάλουν ιατρικό πόρισμα. Φυσικά και δεν γνωρίζουμε απόρρητα ιατρικά δεδομένα κανενός αθλητή. Η συζήτηση περί τεστοστερόνης δεν αποδεικνύει τίποτα. Δεν αποτελεί καν επιχείρημα.
Αποκρύπτουν πως αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης εντοπίζονται σε εκατομμύρια γυναίκες που έχουν ακμή, πολυκυστικές ωοθήκες, τριχόπτωση, διαταραχές στον κύκλο της περιόδου κ.ά. Αντίστοιχα, χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης καταγράφονται σε εκατομμύρια άνδρες που μπορεί να είναι παχύσαρκοι, έχουν διαβήτη, υψηλή χοληστερόλη, κατάθλιψη, υψηλή πίεση κ.ά. Υπάρχουν αντίστοιχες αμφιβολίες για την αρρενωπότητα ή θηλυκότητα όλων των παραπάνω κατηγοριών; Σαφώς και όχι.
«Αυτή είναι μία προβληματική θέση. Το θέμα μας εδώ δεν είναι οι τιμές τεστοστερόνης και οιστρογόνων. Εάν μετρήσουμε τις τιμές τεστοστερόνης σε άνδρες και είναι κάτω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο θα τους λέγαμε να αγωνιστούν στη γυναικεία κατηγορία; Μας ξαφνιάζει αυτή η σκέψη; Γιατί;» σχολιάζει σκωπτικά η Νάνσυ Παπαθανασίου.
AP Photo/John Locher
«Ισως είναι intersex». Ε και;
Αφότου κατέρρευσαν τα σενάρια και τα πολλαπλά fake news ήταν πλέον ορατά, άνοιξε μια νέα συζήτηση γύρω από το ενδεχόμενο η αθλήτρια να έχει intersex σωματικότητα. Να διευκρινίσουμε πως δεν υπάρχει –έως τώρα– καμία επίσημη τοποθέτηση από την ίδια την αθλήτρια, την ομάδα της Αλγερίας ή τη ΔΟΕ που να αναφέρουν κάτι σχετικό. Αυτή η συζήτηση είναι υποθετική και γίνεται με όρους «κλειδαρότρυπας». Εκατομμύρια άνθρωποι βγάζουν διαδικτυακά πορίσματα για το σώμα μιας αθλήτριας!...
«Τα ίντερσεξ άτομα γεννιούνται με χαρακτηριστικά φύλου –όπως χρωμοσώματα, γεννητικά όργανα ή και ορμονική δομή– που δεν ανήκουν αυστηρά στην αρσενική ή τη θηλυκή κατηγορία ή ανήκουν και στις δύο κατηγορίες ταυτόχρονα», αναφέρει το ενημερωτικό υλικό του OIIE (Organisation Intersex International Europe).
«Το φύλο είναι ένα φάσμα. Τι σημαίνει αυτό; Το φύλο δεν εξαρτάται μόνο από χρωμοσώματα, αλλά από ένα εκατομμύριο άλλα πράγματα τα οποία εμπλέκονται, πέρα και πάνω από τα συγκεκριμένα βιολογικά χαρακτηριστικά που συνήθως έχουμε στο μυαλό μας», Νάνσυ Παπαθανασίου, κλινική ψυχολόγος και συνιδρύτρια της οργάνωσης Orlando LGBT+
«Ο όρος ίντερσεξ είναι ένας όρος ομπρέλα και αντιπροσωπεύει ένα φάσμα βιολογικών διαφοροποιήσεων σε σχέση με το φύλο. Τα ίντερσεξ άτομα έχουν οποιονδήποτε σεξουαλικό προσανατολισμό, ταυτότητα φύλου και έκφραση φύλου», διαβάζουμε στις ορολογίες της Colour Youth.
«Το βιολογικό φύλο στον άνθρωπο είναι ένα πολυπαραγοντικό φυσικό φάσμα και δεν ορίζεται μόνο από τα χρωμοσώματα, αλλά και από τον φαινότυπο, την (έσω/έξω) ανατομία, το ορμονικό προφίλ, τις γονάδες. Μία ίντερσεξ γυναίκα είναι γυναίκα όσο και μια μη ίντερσεξ γυναίκα», ξεκαθαρίζει η Intersex Greece.
«Υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα όλων των γυναικών να συμμετέχουν στον αθλητισμό, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που γεννιούνται με παραλλαγές στα χαρακτηριστικά του φύλου τους, όπως χρωμοσωματικές ή ορμονικές παραλλαγές», επισημαίνει η αμερικανική οργάνωση δικαιωμάτων Interact.
«Ακόμα και αν μιλάμε για ένα άτομο με intersex σωματικότητα, δεν ξέρω αυτό γιατί έχει σημασία. Πώς κρίνεται; Είναι μια συζήτηση λανθασμένη εξαρχής. Η σωστή συζήτηση είναι τι μπορούμε να κάνουμε για να αγωνίζονται συμπεριληπτικά όλα τα άτομα –και τα τρανς άτομα και τα άτομα με intersex σωματικότητα– και βέβαια όχι σε ξεχωριστή κατηγορία, κάτι που θα ήταν από μόνο του διάκριση. Να μιλήσουμε για τις ευκαιρίες που έχουμε ή δεν έχουμε. Και οι ταξικές ευκαιρίες. Σε αυτό το κομμάτι θέλω να βάλω και το φύλο με την ευρεία έννοια. Ενα αγόρι που δεν έχει τη στερεοτυπική αρρενωπή έκφραση φύλου πόσο εύκολο είναι να πάει στον αθλητισμό; Οταν ακούμε για κακοποιήσεις αθλητών, αφορούν κυρίως κορίτσια ή θηλυκότητες», επισημαίνει η Ν. Παπαθανασίου προσπαθώντας να αναδείξει πως έχουμε ανάγκη από διάλογο συμπερίληψης και όχι αποκλεισμών.
«Το φύλο είναι ένα φάσμα. Τι σημαίνει αυτό; Το φύλο δεν εξαρτάται μόνο από χρωμοσώματα, αλλά από ένα εκατομμύριο άλλα πράγματα τα οποία εμπλέκονται, πέρα και πάνω από τα συγκεκριμένα βιολογικά χαρακτηριστικά που συνήθως έχουμε στο μυαλό μας. Εχουμε γκρουπάρει μία συστάδα χαρακτηριστικών και τα ’χουμε πει “γενικά θηλυκά” και “γενικά αρσενικά” και νομίζουμε ότι αυτή είναι η απόλυτη αλήθεια. Τώρα μαθαίνουμε για την intersex σωματικότητα, ενώ θα έπρεπε να την ξέρουμε από το σχολείο», επισημαίνει.
Τέλος, η δημόσια συζήτηση των τελευταίων ημερών ανέδειξε πως η Ακροδεξιά είναι έτοιμη να δώσει ανά πάσα στιγμή τη μάχη για την ιδεολογική της ηγεμονία, ακόμα και αν χρειαστεί να «παίξει» συνειδητά με fake news και αντιεπιστημονικές επικλήσεις. Η Αριστερά πού βρίσκεται σε όλη αυτή τη συζήτηση; Το ψευτοδίλημμα «ταξικό ή ταυτοτικό» ταλαιπωρεί διαρκώς τα αριστερά κόμματα που φαίνεται να αδυνατούν να δώσουν πολύπλευρες ιδεολογικές μάχες, αδυνατούν να απευθυνθούν σε πολλά ακροατήρια ταυτόχρονα.
«Η Αριστερά δεν έχει ακόμα αποφασίσει εάν τα identity politics (κυρίως φύλο και φυλή) αποτελούν ταυτοτικό κομμάτι της ή όχι. Η εγχώρια Αριστερά, την έννοια της “διαθεματικότητας” την κοιτάζει σαν “ένα περίεργο ζώο”. Προφανώς το ταξικό είναι ένα σημαντικό κομμάτι, αλλά ακόμα και μέσα στο ταξικό δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες ένας άντρας και μία γυναίκα – και δεν μιλάω καν για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Και προφανώς ένας προνομιούχος, πλούσιος gay άνδρας μπορεί να έχει περισσότερα προνόμια από μία φτωχή γυναίκα. Γι’ αυτό μιλάμε για διαθεματικότητα. Οι διακρίσεις δεν είναι μονοδιάστατες, όπως δεν είμαστε κι εμείς», καταγράφει η Νάνσυ Παπαθανασίου.
«Και υπάρχουν και πάρα πολλές φωνές που είναι πολύ συντηρητικές, μισογυνικές, ομοφοβικές, τρανσφοβικές, ιντερφοβικές. Ακόμα και στην υποτίμηση του “αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα” ή “αυτά θα έρθουν μετά”. Προσπαθούμε να κρύψουμε την προσωπική μας ομοφοβία, την τρανσφοβία και τις προκαταλήψεις πίσω από δήθεν ιδεολογικές τοποθετήσεις», καταλήγει.
Πράγματι, τις προηγούμενες ημέρες οι μισαλλόδοξες τοποθετήσεις (και) αρκετών προοδευτικών δημοσιολογούντων φανέρωσαν πως η πραγματική συμπερίληψη και η μάχη ενάντια στους αποκλεισμούς δεν αρκεί απλώς να λέγεται εκ του ασφαλούς, αλλά αποδεικνύεται στις δύσκολες ιδεολογικές μάχες. Στα ανθρώπινα δικαιώματα δεν υπάρχουν «μέσες λύσεις», «ίσες αποστάσεις» και «ολίγον προοδευτικοί».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου