Έκρηξη τιμών: Η αγωνία μπροστά στο ταμείο της «ελεύθερης αγοράς»

Γράφει ο Γιώργος Μουρμούρης

 

▸ Τα μισά νοικοκυριά ζορίζονται οικονομικά, ενώ η κυβέρνηση πετά την μπάλα στην εξέδρα

«Σήμερα στο σούπερ μάρκετ είδα μια γυναίκα να λέει στη μητέρα της πως το μαρούλι είναι ακριβό και να την ρωτάει αν κάτι άλλο πράσινο που ήταν εκεί δίπλα, πιο φθηνό προφανώς, κάνει για σαλάτα. Έπειτα, στο ταμείο μπροστά μου βρισκόταν μια ηλικιωμένη κυρία, η οποία είχε βάλει τα πράγματα της σε μια σειρά με βάση το πόσο ανάγκη τα είχε (τελευταίο ήταν το απορρυπαντικό ρούχων) και στα τελευταία 4-5 ρώταγε την ταμία ανά ένα πόσο έχει φτάσει το συνολικό ποσό, για να δει αν θα χρειαστεί να αφήσει κάτι. Τελικά δεν χρειάστηκε και χαιρόταν που τα υπολόγισε σωστά. Το τελικό ποσό ήταν 26 ευρώ και κάτι. Στον διπλανό διάδρομο μια μητέρα ζήτησε από την ταμία να βγάλει από τον λογαριασμό κάτι της κόρης της, ένα παιδικό σεντόνι ή παιχνίδι πρέπει να ήταν, δεν είδα καλά».

Μια ανάρτηση σε δημοφιλή ομάδα στο facebook με δεκάδες χιλιάδες μέλη, αποτυπώνει σε λίγες γραμμές το φάσμα της φτώχειας που απλώνεται πάνω από όλο και πιο εκτεταμένα στρώματα εργαζομένων, ανέργων και λαϊκών νοικοκυριών. Ενδεχομένως κάποιος θιασώτης της κυβερνητικής πολιτικής να έσπευδε να αμφισβητήσει τα λεγόμενα του χρήστη του facebook που έδωσε την παραπάνω περιγραφή, κάνοντας ίσως λόγο για «λαϊκισμό». Εναλλακτικά, θα απέδιδε το κύμα φτώχειας στον «πόλεμο» που διεξάγει η Ευρώπη για την προάσπιση των… «δυτικών αξιών», μετά την εισβολή του Πούτιν και τις θηριωδίες των Ρώσων στην Ουκρανία, μια μάχη για την οποία «όλοι πρέπει να κάνουμε θυσίες». Μόνο που την ανταπάντηση αυτή του υποθετικού μας υποστηρικτή της κυβερνητικής πολιτικής, ισοπέδωσε οριστικά την προηγούμενη εβδομάδα το Ευρωβαρόμετρο.

Με την έρευνα να έχει διεξαχθεί πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και να αφορά την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου, το Ευρωβαρόμετρο αποτύπωσε την οικονομική ασφυξία των πιο φτωχών στρωμάτων των κατοίκων της χώρας, πριν ακόμα από την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας και άλλων αγαθών λόγω του πολέμου. Μεταξύ των άλλων ευρημάτων, καταγράφεται ότι ένας στους δύο Έλληνες αγωνιά για την κάλυψη των οικονομικών του νοικοκυριού, με το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ να είναι 26%. Τρεις στους τέσσερις αδυνατούν, τις περισσότερες φορές, να πληρώσουν τους μηνιαίους λογαριασμούς τους. Το 85% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι η ποιότητα της ζωής τους έχει υποστεί επιδείνωση — πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό πανευρωπαϊκά. Παράλληλα, σε ποσοστό 55% πιστεύουν ότι σε βάθος χρόνου οι συνθήκες διαβίωσής τους θα είναι χειρότερες. Τέλος, εννέα στους δέκα κατοίκους της Ελλάδας θεωρούν ότι η κατάσταση που βρίσκεται η χώρα δεν είναι ικανοποιητική, αποτελώντας το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό στην ΕΕ.

Διαβάζοντας τα στοιχεία της έρευνας, ακούγονται σαν ειρωνική ηχώ οι αλλεπάλληλες κυβερνητικές διαβεβαιώσεις των τελευταίων μηνών, ότι το κύμα ακρίβειας είναι προσωρινό και εισαγόμενο, ότι έχουν ληφθεί μέτρα για την προστασία των πιο ευάλωτων, ότι ίδιες συνθήκες επικρατούν παγκοσμίως… Στη συμπλήρωση σχεδόν ενός έτους από την έναρξη του κύματος ανατιμήσεων (οι πρώτες αυξήσεις στα τιμολόγια των ιδιωτών παρόχων ρεύματος σημειώθηκαν την Άνοιξη του 2021), οι αριθμοί «ζαλίζουν»: Η τιμή του ρεύματος έχει σημειώσει εκτόξευση 79% σε σχέση με τον Μάρτιο του 2021. Μάλιστα, η ΔΕΗ ανακοίνωσε την Δευτέρα αύξηση 36% στα τιμολόγια των σταθερών συμβολαίων της! Το φυσικό αέριο έχει αυξηθεί κατά 68,3%, το πετρέλαιο θέρμανσης κατά 58,5% και τα καύσιμα κατά 29%. Στα τρόφιμα, η τιμή του κρέατος έχει αυξηθεί κατά 6,4%, του ψωμιού κατά 7,6%, των γαλακτοκομικών και αυγών κατά 8,4%, των ελαίων κατά 19,9%, των λαχανικών κατά 13,6%, των φρούτων κατά 7,8%, του καφέ κατά 5,4%.

Και οι επίσημες εκτιμήσεις τονίζουν ότι είμαστε ακόμα στην αρχή: Την Τετάρτη, η Παγκόσμια Τράπεζα, ο ΠΟΕ και το ΔΝΤ, θεσμοί δηλαδή που μόνο ως… φιλανθρωπικοί δεν μπορούν να χαρακτηριστούν, από κοινού με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων του ΟΗΕ, απηύθυναν έκκληση προς τις κυβερνήσεις για επείγουσα και συντονισμένη δράση για την επισιτιστική ασφάλεια. Η απότομη αύξηση των τιμών βασικών προϊόντων και οι ελλείψεις προμηθειών προκαλούν πίεση στα νοικοκυριά, ανέφεραν. Η απειλή είναι μεγαλύτερη για τις φτωχότερες χώρες, όμως ο κίνδυνος αυξάνεται ραγδαία και για τις χώρες μεσαίου εισοδήματος, που φιλοξενούν την πλειοψηφία των φτωχών του κόσμου.

❝ Ο Μητσοτάκης παραπέμπει τις παρεμβάσεις στην ενέργεια στις Καλένδες της… ΕΕ

Στο μεταξύ, στην Ελλάδα, μπροστά στο πρωτοφανές κύμα ακρίβειας, η κυβέρνηση αφενός «παίζει καθυστέρηση» ακόμα και για αυτά τα επιδόματα-ψίχουλα που εξήγγειλε προ εβδομάδων ο Κυριάκος Μητσοτάκης (η «κάρτα καυσίμων» ακόμη αναμένεται…), αφετέρου, πετά «την μπάλα στην εξέδρα», όταν τίθεται επί τάπητος η ανάγκη οποιουδήποτε μέτρου θα άγγιζε έστω και ακροθιγώς την «αγία» ιδιωτική κερδοφορία. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ ακόμα και ο Κ. Μητσοτάκης δηλώνει δημόσια ότι οι εξαιρετικά υψηλές τιμές του ρεύματος αποτελούν προϊόν κερδοσκοπίας, όποτε τίθεται το ζήτημα επιβολής πλαφόν, η κυβέρνηση παραπέμπει στην ανάγκη κοινής απόφασης της ΕΕ, δηλαδή στις «ελληνικές καλένδες». Έτσι, τα υπερκέρδη των Ελλήνων ολιγαρχών –για να χρησιμοποιήσουμε έναν όρο που έγινε εσχάτως «της μόδας»– διασφαλίζουν με αφάνταστες στερήσεις πρωτίστως τα λαϊκά νοικοκυριά, ενώ δευτερευόντως επιδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Όλα αυτά την ώρα που η κυβέρνηση αποπληρώνει το ΔΝΤ και οι Βρυξέλλες κραδαίνουν το μαστίγιο της επιστροφής στα πρωτογενή πλεονάσματα.

Η ανάγκη εργατικής απάντησης με δυναμικούς αγώνες για αυξήσεις στους μισθούς, μείωση και κατάργηση φόρων, βαριά φορολόγηση του πλούτου, διαγραφή χρεών, κοινωνικοποίηση ολόκληρου του ενεργειακού τομέα και άλλων κλάδων υπό εργατικό έλεγχο, έρχεται ξανά στο προσκήνιο.

ΠΗΓΗ