Δημήτρης Αγγελίδης, Απόστολος Λυκεσάς, Μάριος Διονέλλης
Σε απόγνωση έχουν περιέλθει ιδιοκτήτες διαμερισμάτων, εργαζόμενοι, οργανώσεις και δημοτικές εταιρείες όλης της Ελλάδας που εμπλέκονται στην υλοποίηση του προγράμματος ΕSTIA το οποίο διαχειρίζεται το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.
Εδώ και τουλάχιστον τέσσερις μήνες, και σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ περισσότερο, το υπουργείο δεν έχει καταβάλει την προβλεπόμενη χρηματοδότηση στις δημοτικές εταιρείες και τις οργανώσεις που αποτελούν τους φορείς υλοποίησης του προγράμματος, με αποτέλεσμα να μένουν απλήρωτα ενοίκια, πάγια έξοδα, προμηθευτές και εργαζόμενοι ή να πρέπει να αυτοσχεδιάζουν οι φορείς για να αντιμετωπίσουν τις αλυσιδωτές επιπτώσεις από την καθυστέρηση της χρηματοδότησης. Οπως λένε, η κατάσταση είναι χειρότερη από πέρσι, όταν είχε σημειωθεί ξανά τουλάχιστον τετράμηνη καθυστέρηση χρηματοδότησης, ενώ παραμένει η αδυναμία επικοινωνίας και συνεννόησης με την αρμόδια διαχειριστική αρχή του υπουργείου, η οποία δεν απαντά σε ηλεκτρονικά μηνύματα και τηλέφωνα.
Το χάος εντείνεται από την απόφαση του υπουργείου να συνεχίσει το πρόγραμμα μέχρι το τέλος του έτους, ανακοινώνοντας την τελευταία στιγμή μείωση των θέσεων φιλοξενίας, γεγονός που δημιουργεί καινούργιες υπέρογκες υποχρεώσεις στους φορείς, οι οποίοι καλούνται μέσα σε ελάχιστο χρόνο να μειώσουν το προσωπικό και να ξενοικιάσουν και να παραδώσουν περίπου τα μισά διαμερίσματα.
Σύμφωνα με πηγές του Δήμου της Αθήνας, η ΕΑΤΑ, η αναπτυξιακή εταιρεία του δήμου, κατάφερε όλο αυτό το διάστημα να πληρώνει τους εργαζόμενους από δικούς της πόρους και προσπάθησε επίσης να ανταποκριθεί στην πληρωμή των ενοικίων για τα περίπου 1.200 διαμερίσματα του προγράμματος στην πρωτεύουσα.
Ο «Πάρνωνας», ο αναπτυξιακός οργανισμός του Δήμου Τρίπολης, χρωστά ενοίκια τεσσάρων μηνών και κοινόχρηστα για 50 διαμερίσματα, όπως και τους μισθούς τουλάχιστον τριών μηνών σε εργαζόμενους της δομής φιλοξενίας, ενώ τα χρέη από τους απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος φτάνουν τα 50.000 ευρώ από τον Ιανουάριο. Ηδη ο δήμος είχε πληρώσει από δικούς του πόρους 65.000 για ρεύμα για την περίοδο από τον Νοέμβριο μέχρι τον Ιανουάριο.
Στο υπουργείο πέφτουν βροχή οι επιστολές διαμαρτυρίας και απόγνωσης των φορέων, ωστόσο λύση δεν έχει δοθεί ούτε υπάρχει ενημέρωση πότε θα καταβληθούν τα χρήματα. «Το πιο ανησυχητικό είναι ότι αυτή την κρίσιμη ώρα δεν έχουμε απέναντί μας έναν συνομιλητή που να μπορεί να μας δώσει άμεση λύση. Τα χρονικά όρια έχουν στενέψει και παρά τις πολλές μας οχλήσεις δεν έχουμε δει καμία ανταπόκριση», αναφέρουν φορείς. Χειρότερα ακόμη, το υπουργείο προχωρά σε αιφνιδιαστικές αποφάσεις την τελευταία στιγμή, που πολλαπλασιάζουν τα προβλήματα.
Το πρόβλημα δημιουργήθηκε στο τέλος Δεκεμβρίου του 2021, όταν έληξε το πρόγραμμα ESTIA 21, χωρίς όμως να καταβληθεί η τελευταία δόση της χρηματοδότησης για την ολοκλήρωση και την εκκαθάριση του προγράμματος. Το υπουργείο κάλεσε τους φορείς να συμμετάσχουν σε νέο τετράμηνο πρόγραμμα με νέα χρηματοδότηση, που αποτελούσε παράταση του προηγούμενου. Η παράταση ολοκληρώθηκε και αυτή στις 15 Απριλίου, αλλά δεν έχει δοθεί μέχρι τώρα καμία χρηματοδότηση για τους τέσσερις μήνες του προγράμματος, ενώ το υπουργείο εξακολουθεί να χρωστά χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση του προηγούμενου προγράμματος.
Τρεις μέρες πριν από τη λήξη της παράτασης, στις 13 Απριλίου, το υπουργείο Μετανάστευσης κατέθεσε αίτημα στο υπουργείο Ανάπτυξης να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, μέχρι να εγκριθούν τα προβλεπόμενα ευρωπαϊκά κονδύλια που καθυστερούν, κάτι που βέβαια ήταν γνωστό εξαρχής. Την ίδια ώρα, το υπουργείο ανακοίνωσε ότι δημιουργεί νέο πρόγραμμα από τις 15 Απριλίου μέχρι το τέλος του 2022, δημοσιεύοντας το σχετικό ΦΕΚ μόλις την περασμένη εβδομάδα, χωρίς να έχει γνωστοποιήσει μέχρι στιγμής κανέναν από τους όρους και τις οικονομικές προδιαγραφές του προγράμματος. Οι φορείς που το υλοποιούν τις τελευταίες δύο εβδομάδες βρίσκονται τελείως στο κενό, εφαρμόζοντας χωρίς να έχουν υπογράψει συμβάσεις ένα πρόγραμμα που δεν γνωρίζουν τους όρους υλοποίησης.
Το μόνο που έχει κάνει ξεκάθαρο το υπουργείο, με απόφαση που έβγαλε στα μέσα Μαρτίου, είναι ότι οι θέσεις του νέου προγράμματος θα μειώνονταν περίπου στο μισό. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε έναν μήνα οι φορείς πρέπει να προχωρήσουν σε σημαντική μείωση θέσεων εργασίας και να αφήσουν τους εργαζόμενους χωρίς δουλειά, την ώρα που είναι απλήρωτοι ή εργάζονται με έναντι. Σημαίνει επίσης ότι πλήθος διαμερίσματα θα έπρεπε να ξενοικιαστούν και να παραδοθούν μέσα σε έναν μήνα στους ιδιοκτήτες τους σε καλή κατάσταση, χωρίς βλάβες και φθορές. Καθώς όμως δεν υπάρχει ρευστότητα λόγω της καθυστέρησης της χρηματοδότησης, οι φορείς συναντούν τεράστια δυσκολία στην έγκαιρη αποκατάσταση των διαμερισμάτων. Αν όμως δεν γίνει έγκαιρα η παράδοση, τα διαμερίσματα θα εξακολουθούν να βαρύνονται με ενοίκια και πάγια έξοδα, για τα οποία όμως δεν προβλέπεται αποζημίωση στους φορείς, καθώς το υπουργείο θεωρεί ότι τα διαμερίσματα αυτά δεν αποτελούν μέρος του νέου προγράμματος.
Οι φορείς επισημαίνουν επίσης ότι σε αρκετές περιπτώσεις αντιμετωπίζουν τεράστια δυσκολία να πείσουν τους φιλοξενούμενους να φύγουν από το διαμέρισμα όπου μένουν και να βρεθούν πιθανότατα στον δρόμο ή σε καμπ. Αλλο σημαντικό ζήτημα είναι οι υπέρογκες αυξήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος τους τελευταίους μήνες, που υπερδιπλασιάζουν το κόστος, χωρίς να έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του προγράμματος η κάλυψη της αύξησης, ενώ στην πορεία έχουν ανακύψει πρόσθετα κόστη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως λένε πηγές του Δήμου Αθηναίων, σε αρκετά διαμερίσματα του δήμου έχει διαπιστωθεί ρευματοκλοπή που έγινε την περίοδο πριν νοικιαστεί το διαμέρισμα στο ΕSTIA, επιβαρύνει όμως τον λογαριασμό του ρεύματος σήμερα με ποσό της τάξης των 4.000-5.000 ανά ρολόι.
Από την πλευρά τους, πηγές του υπουργείου σημειώνουν στην «Εφ.Συν.» ότι το πρόγραμμα ΕSTIA ήταν επικερδές για όλους τους φορείς και αποδίδουν την καθυστέρηση στις γραφειοκρατικές διαδικασίες του Δημοσίου και στην καθυστέρηση της έγκρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων, που σημαίνει ότι γίνονται εις διπλούν οι διαδικασίες για να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση προσωρινά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Σημειώνουν ότι το πρόβλημα είναι γνωστό στο υπουργείο, που επέλεξε να δώσει προτεραιότητα στη διαχείριση του προγράμματος φιλοξενίας των ασυνόδευτων ανηλίκων, και καλούν τους φορείς να καταθέσουν σύντομα όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά και να έρθουν σε επαφή με τη διαχειριστική αρχή. Οσο για τα επιπλέον χρήματα για τα ενοίκια των σπιτιών που δεν μπορούν να ξενοικιαστούν έγκαιρα και για τα πρόσθετα κόστη, υπογραμμίζουν ότι την ευθύνη της οικονομικής διαχείρισης του προγράμματος την έχουν και οι ίδιοι οι φορείς. Τέλος, σχετικά με τη συνέχιση του προγράμματος μετά το 2022 σημειώνουν ότι θα υπάρχει μέριμνα του υπουργείου για τις ευάλωτες ομάδες.
[Από τον Δημήτρη Αγγελίδη]
Στριμώχνονται οι πρόσφυγες στα εναπομείναντα σπίτια,
αγωνία από τους ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων
Την ώρα που το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ζητά τη συνδρομή του Δήμου Θεσσαλονίκης στην περίθαλψη ασυνόδευτων προσφυγόπουλων, υποχρέωσε και φέτος τον δήμο να πληρώσει εξ ιδίων πόρων τους εργαζόμενους του προγράμματος ΕSΤΙΑ (REACT για τη Θεσσαλονίκη) αλλά και τους περισσότερους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων. Παράλληλα, όσοι πρόσφυγες έφυγαν από τα διαμερίσματα που ξενοικιάστηκαν στριμώχνονται μαζί με άλλους στα εναπομείναντα διαμερίσματα, ενώ στο μυαλό όλων κυριαρχεί η αγωνία τι θα γίνει στο τέλος του έτους, όταν αναμένεται να λήξει το πρόγραμμα.
Για να πληρωθούν οι εργαζόμενοι (53 εργαζόμενοι που έχουν απομείνει στο πρόγραμμα REACT) και οι ιδιοκτήτες (135 που απέμειναν) πρέπει να υποβληθεί κάθε μήνα ένα δελτίο δήλωσης δαπανών, να ακολουθήσει έλεγχος και πιστοποίηση των δαπανών από τη διαχειριστική αρχή, προκειμένου στη συνέχεια να εγκριθεί και να εκταμιευθεί η χρηματοδότηση. Το τελευταίο δελτίο που έχει υποβάλει ο Δήμος Θεσσαλονίκης καλύπτει τον Δεκέμβριο του 2021, ενώ για το πρώτο τρίμηνο του 2022 δεν έχει υποβληθεί κανένα δελτίο, διότι δεν έχει εγκριθεί ακόμα από τη διαχειριστική αρχή το τεχνικό δελτίο που υπέβαλε ο δήμος.
Το πρόγραμμα του 2021 έχει ελεγχθεί και πιστοποιηθεί μέχρι και τον περασμένο Ιούλιο - από εκεί και πέρα, «επικρατεί το χάος», όπως λένε καλά πληροφορημένες πηγές της «Εφ.Συν.». Οι εργαζόμενοι, πάντως, ειδικά του Δήμου Θεσσαλονίκης (περί τα 27 άτομα) έχουν πληρωθεί μέχρι σήμερα κι αυτό διότι ο δήμος κατάφερε με δικούς του πόρους να καλύψει τη μισθοδοσία του προσωπικού, ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο με τους εργαζόμενους στη δομή του «Φιλοξενείου». Η δομή λειτουργεί με ευθύνη του δήμου στο πλαίσιο του προγράμματος REACT, αλλά το σχετικό πρόγραμμα το διαχειρίζεται η ΑΡΣΙΣ η οποία δεν έχει δυνατότητα προπληρωμής.
Πολύ μεγάλο πρόβλημα ενδέχεται να προκύψει και με τους ιδιοκτήτες των 135 διαμερισμάτων που παραμένουν μισθωμένα, καθώς τα περισσότερα μισθώματα καλύφθηκαν επίσης με ίδιους πόρους του δήμου, αλλά ουδείς γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί. Ο δήμος, με επιστολές του δημάρχου Κωνσταντίνου Ζέρβα, έχει ζητήσει την παράταση του προγράμματος, ενώ ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Γιώργος Αβαρλής σημειώνει ότι ο δήμος έχει ήδη 400 και πλέον αιτήματα Ουκρανών προσφύγων για εγκατάσταση, τη στιγμή που αναγκάστηκε να βγάλει από τα διαμερίσματα λόγω μείωσης θέσεων 140 πρόσφυγες, ανάμεσά τους 48 παιδιά.
[Από τον Απόστολο Λυκεσά]
Εκδικούνται την Κρήτη για την επιτυχία του ESTIA
Απλήρωτοι από τον Σεπτέμβριο του 2021 παραμένουν οι δικαιούχοι, οι ιδιοκτήτες κατοικιών και οι εργαζόμενοι του προγράμματος ESTIA στην Κρήτη, το κύριο κομμάτι του οποίου διαχειρίζονται οι διαδημοτικές εταιρείες «Αναπτυξιακή Ηρακλείου» και «ΠΛΟΗΓΟΣ» μαζί με τη «Σύμπραξη Φορέων Χανίων», φορείς που πριν από έναν χρόνο βραβεύτηκαν για το έργο τους από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Οι άνθρωποι που «τρέχουν» το πρόγραμμα στην Κρήτη μιλούν για πλήρη εγκατάλειψη και για συντονισμένη προσπάθεια απαξίωσης του ESTIA από τη στιγμή που πέρασε στη διαχείριση του υπουργείου Μετανάστευσης μέχρι να φτάσει στο οριστικό του κλείσιμο, κάτι που πλέον είναι και διακηρυγμένος στόχος της κυβέρνησης.
Το ότι τελειώνουν το πρόγραμμα δεν σημαίνει φυσικά ότι εξέλιπαν οι πρόσφυγες που έχουν ανάγκη διαμονής και στέγασης, ωστόσο ειδικά για την Κρήτη, που υπήρξε υπόδειγμα ως προς την ένταξη και την αποδοχή των προσφύγων από την κοινότητα, επιφυλάχθηκε μάλλον εκδικητική συμπεριφορά. Ενώ το πρόγραμμα μπορούσε να διαθέσει μέχρι και 1.300 θέσεις, για μεγάλο χρονικό διάστημα με διάφορες «πατέντες» το υπουργείο Μετανάστευσης κατάφερνε να το απαξιώσει. Χαρακτηριστικό είναι πως για ένα μεγάλο διάστημα η ροή δικαιούχων προς την Κρήτη διακόπηκε επειδή στη σύμβαση που είχε υπογράψει το υπουργείο με ναυτιλιακό πρακτορείο για τη μετάβαση των προσφύγων «ξέχασε» να συμπεριλάβει και την Κρήτη. Κατόπιν, ως μέτρο για τη χρηματοδότηση λήφθηκε ο μέσος όρος πληρότητας ακόμα και των περιόδων που δεν στέλνονταν νέοι πρόσφυγες στην Κρήτη με υπαιτιότητα του υπουργείου.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, μετά τον σεισμό στο Αρκαλοχώρι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε μια προκλητική κίνηση υποδαύλισης του κοινωνικού αυτοματισμού, υποσχέθηκε τη μεταφορά των σεισμόπληκτων κατοίκων στα διαθέσιμα σπίτια του ESTIA, βάζοντας στην ουσία τους σεισμοπαθείς απέναντι στους πρόσφυγες. Τελικά τα σπίτια αυτά δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ από τους σεισμόπληκτους, ωστόσο και πάλι συνέχισαν να παραμένουν άδεια, την ίδια στιγμή που οι πρόσφυγες στοιβάζονται στα καμπ. Σήμερα, μετά τη συνεχή απαξίωση, από τις 1.300 διαθέσιμες θέσεις σε όλη την Κρήτη είναι κατειλημμένες μόλις οι 450 και σταδιακά το πρόγραμμα οδεύει προς το τέλος του αφού πλέον δεν στέλνονται καινούργιοι δικαιούχοι. Ακόμα όμως και για το τέλος του ESTIA οι εργαζόμενοι των φορέων και οι δήμαρχοι της Κρήτης ενημερώθηκαν από δελτίο Τύπου στα ΜΜΕ, παρά το γεγονός ότι η επαφή με τους υπεύθυνους του υπουργείου Μετανάστευσης ακόμα και σε υψηλό πολιτικό επίπεδο ήταν σχεδόν καθημερινή.
Η τελευταία πληρωμή του προγράμματος προς την «Αναπτυξιακή Ηρακλείου» έγινε στις 23/9/21, δηλαδή πριν από 8 μήνες. Ωστόσο η διαδημοτική εταιρεία έχει καταφέρει να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος των υποχρεώσεών της από το δικό της ταμείο ώστε να μην υπάρχουν μεγάλες αντιδράσεις κυρίως από τους ιδιοκτήτες που ενοικιάζουν τα σπίτια τους και φυσικά να μη μένουν απλήρωτοι οι εργαζόμενοι. Πάντως, η «τρύπα» που έχει δημιουργηθεί, σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, αγγίζει ήδη τα 150 με 200 χιλιάδες ευρώ, ενώ ακόμα και για το οριστικό κλείσιμο θα χρειαστούν σημαντικοί πόροι για διάφορα έξοδα, όπως επισκευές των σπιτιών, κάλυψη των ήδη φουσκωμένων λογαριασμών ρεύματος, αποζημιώσεις των εργαζομένων που θα απολυθούν και άλλα.
[Από τον Μάριο Διονέλλη]
*****
Απάντηση στο δημοσίευμα της «Εφ.Συν.» με τίτλο «Χάος και απόγνωση για όσους εμπλέκονται στο πρόγραμμα ΕSTIA» δίνει το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου με δελτίο τύπου.
Ακολουθούν η ανακοίνωση του υπουργείου και η απάντηση των συντακτών της εφημερίδας
Το γραφείο τύπου του υπουργείου αναφέρει τα εξής:
Σε απάντηση σημερινού δημοσιεύματος της "Εφημερίδας των Συντακτών", η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΕΥΣΥΔ-ΜΕΥ) διευκρινίζει ότι έχει αποδοθεί το 95% της χρηματοδότησης, για το 2021, στους 24 παρόχους του προγράμματος "ESTIA 2021" που υπέβαλαν τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Αναφορικά με το τρέχον έτος, η Γενική Γραμματεία Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο, έχει προβεί εγκαίρως σε ενημέρωση των παρόχων για την παράταση του προγράμματος από 16.04.2022 έως και 31.12.2022.
Επίσης, μόλις εγκριθεί το Συγχρηματοδοτούμενο Σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Μετανάστευσης & Ασύλου, η αρμόδια υπηρεσία θα προχωρήσει, εντός Μαΐου, στην αποπληρωμή του 95% της χρηματοδότησης για το διάστημα έως 15.04.2022.
Ηδη, έχει ξεκινήσει η καταβολή των οφειλόμενων χρημάτων για το προαναφερθέν διάστημα, με 2 φορείς να έχουν λάβει συνολικά 388.023 ευρώ, ενώ οι φάκελοι πληρώνονται, κατόπιν έγκρισης των αιτημάτων χρηματοδότησης από το Υπουργείο Ανάπτυξης.
Επισημαίνεται ότι ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος "ESTIA 2021" ανέρχεται σε 90.482.304,05 ευρώ, με το Υπουργείο να έχει προχωρήσει, μέχρι στιγμής, στην αποπληρωμή συνολικά 69.196.973,82 ευρώ.
Τέλος, αναμένεται η έκδοση νέας Κοινής Υπουργικής Απόφασης, βάσει της οποίας για την τελική παράταση του προγράμματος "ESTIA" για την περίοδο από 16.04.2022 έως και 31.12.2022, θα αποδοθεί στους παρόχους το 80% των συνολικών δαπανών ως προκαταβολή.
Απάντηση
Η απάντησή του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, με τα στοιχεία που παραθέτει, επιβεβαιώνει πλήρως το δημοσίευμα της «Εφ.Συν.». Τα τεράστια προβλήματα που έχουν δημιουργήσει οι μεγάλες καθυστερήσεις στην καταβολή της χρηματοδότησης και οι αποφάσεις της τελευταίας στιγμής δεν μπορούν να κρυφτούν, όσο κι αν προσπαθεί το υπουργείο να θολώσει τα νερά. Το μόνο κανούργιο στοιχείο που περιλαμβάνει η απάντηση είναι ότι εντός του Μαΐου θα καταβληθεί το 95% της χρηματοδότησης για τους τέσσερις μήνες του προγράμματος που έληξε στα μέσα Απριλίου.
Δημήτρης Αγγελίδης, Μάριος Διονέλλης, Απόστολος Λυκεσάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου