38Η ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Συστάσεις Κίνας σε ΕΕ για αυτόνομη πολιτική και απόκρουση των ευρωατλαντικών απειλών

Γράφει ο Μπάμπης Μπίκας

Η Ρωσία οικοδομεί συμμαχίες με Κίνα και Ινδία, έναντι της αμερικανικής ηγεμονίας. Παράλληλα, εκδηλώνει τις προθέσεις της να προβεί σε αντίποινα για τις κυρώσεις της Δύσης και διακοπή των σχέσεων με δυτικές εταιρείες. Οι Κινέζοι αναφέρονται στο ρωσικό επιχείρημα περί «ασφάλειας όλων» και θεωρούν το ΝΑΤΟ υποκινητή της ουκρανικής κρίσης. Οι ΗΠΑ υποδαυλίζουν τις διαπραγματεύσεις υποδεικνύοντας στους Ουκρανούς να μην κάνουν παραχωρήσεις και συμβιβασμούς.

Στη σύνοδο κορυφής ΕΕ – Κίνας που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης φάνηκε ξεκάθαρα η διαφορετική προσέγγιση των δύο πλευρών στο ουκρανικό. Όπως και οι προσπάθειες των ευρωατλαντικών να απωθήσουν την Κίνα από περαιτέρω συνεργασία με την Ρωσία. Οι Ευρωπαίοι προειδοποίησαν τους Κινέζους να μην προστρέξουν προς βοήθεια της Ρωσίας και οι ηγέτες της Κίνας τους απάντησαν με υποδείξεις για αυτόνομη και ανεξάρτητη πολιτική. Δείχνοντας πόσο προσδεδεμένη είναι η Ευρώπη στο άρμα των ΗΠΑ, προς αντιμετώπιση της Ρωσίας (τώρα) και της Κίνας (μετά). Με αφορμή το ουκρανικό, μία ευθεία αντιπαράθεση των παραδοσιακών και αναδυόμενων γεωπολιτικών πόλων ισχύος στον καταμερισμό εξουσίας στον πλανήτη έναντι της αμερικανικής ηγεμονίας.

Η Κίνα έχει εκδηλώσει την πολιτική της στήριξη στη Ρωσία στο ουκρανικό, υποστηρίζοντας ότι το ΝΑΤΟ ευθύνεται για τον πόλεμο που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ΕΕ διαφωνεί σθεναρά με αυτήν την εκτίμηση και στοχεύει στο να χρησιμοποιήσει την επιρροή και τους οικονομικούς μοχλούς της ώστε να κάνει την Κίνα ν’ αλλάξει θέση. Στην Ινδία βρέθηκε (αμέσως μετά την Κίνα) ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας,  σε μια προσπάθεια σφυρηλάτησης των σχέσεων, αλλά και αποτροπής μίας δυτικής επιρροής.

Διακριτικά αλλά σαφέστατα η ΕΕ προειδοποίησε την Κίνα για πιθανές επιπτώσεις σε περίπτωση που αποφάσιζε να συνεργαστεί περισσότερο με τη Ρωσία και να εξουδετερώσει τις κυρώσεις που έχει επιβάλλει η Δύση εναντίον της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάϊνεν, απλώς διαπίστωσαν τις «αντίθετες απόψεις», όπως είδε η δεύτερη. Όμως, απείλησαν ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα μπορούσαν να αποσυρθούν από τις συναλλαγές με την Κίνα, αν το Πεκίνο ταχθεί πολύ στενά στο πλευρό της Μόσχας. Όπως είπε: Κάναμε πολύ σαφές ότι η Κίνα δεν πρέπει να παρεμβαίνει στις κυρώσεις μας. Προειδοποίησε επίσης το Πεκίνο ότι η υποστήριξη στη ρωσική εισβολή θα οδηγούσε σε μεγάλη ζημιά στη φήμη της Κίνας στην Ευρώπη. Ο Μισέλ συνέχισε λέγοντας ότι: οποιεσδήποτε προσπάθειες παράκαμψης των κυρώσεων ή παροχής βοήθειας στη Ρωσία θα παρατείνουν τον πόλεμο, κάτι που δεν είναι προς το μακροπρόθεσμο συμφέρον κανενός. Η Λάϊνεν γνωστοποίησε ότι η ΕΕ δεν έχει λάβει καμία ρητή διαβεβαίωση από την Κίνα για το θέμα.

Ο πρωθυπουργός της Κίνας Λι Κετσιάνγκ είπε στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι: η Κίνα αντιτίθεται στη διαίρεση των μπλοκ και στο να παίρνει θέση, σύμφωνα με κινέζο διπλωμάτη στο γερμανικό πρακτορείο Τύπου DPA. Ο κρατικός τηλεοπτικός σταθμός CCTV μετέδωσε ότι ο Λι επισήμανε πως η Κίνα πιέζει για ειρήνη με τον δικό της τρόπο.

Ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, αφού κάλεσε την ΕΕ και την Κίνα να αποτρέψουν τη διάχυση της κρίσης, παρέθεσε στους δύο εκπροσώπους της ΕΕ να επισημάνει την  εκτίμησή του για την προέλευση του πολέμου, σύμφωνα με κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης:

«Η κρίση στην Ουκρανία προέρχεται από τις μακροχρόνιες συγκρούσεις ασφαλείας στην Ευρώπη. Η θεμελιώδης λύση είναι να μεριμνήσουμε για τις εύλογες ανησυχίες για την ασφάλεια όλων των πλευρών. Η σημερινή εποχή δεν πρέπει να επιτρέψει στη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου να οικοδομήσει το παγκόσμιο και περιφερειακό πλαίσιο ασφάλειας. Η κρίση στην Ουκρανία πρέπει να αντιμετωπιστεί σωστά και δεν μπορεί να δεσμεύσει ολόκληρο τον κόσμο για το θέμα, πόσο μάλλον να υποχρεώσει τους πολίτες όλων των χωρών να πληρώσουν βαρύ τίμημα εξαιτίας της. Αν η κατάσταση επιδεινωθεί, μπορεί να χρειαστούν χρόνια, μια δεκαετία ή δεκαετίες για να επανέλθει μετά».

Μάλιστα, ο κινέζος πρόεδρος ενθάρρυνε την Ευρώπη να αναπτύξει τη δική της αυτόνομη πολιτική για την Κίνα. Να σημειωθεί ότι στην άλλη όχθη του Ατλαντικού αγνοήθηκε η ευρω-κινεζική σύνοδος κορυφής, αλλά και μέσα στην Ευρώπη υποβαθμίστηκε ή δεν καλύφθηκαν οι κινεζικές θέσεις.

Από κοντά και ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών ο οποίος είπε ότι το ΝΑΤΟ είναι ο βασικός υποκινητής της ουκρανικής κρίσης. Αυτό έχει επεκταθεί πέντε φορές από το 1991 προσεγγίζοντας την Ρωσία στα χίλια χιλιόμετρα. Χαρακτηριστικά μάλιστα είπε ότι: Η υιοθέτηση μιάς ασπρόμαυρης προσέγγισης να χωρίζεις τους άλλους σε φίλους και εχθρούς δεν είναι σοφή.

Πάντως, η όποια επιδείνωση των ευρω-κινεζικών σχέσεων και η επιβολή κυρώσεων θα πλήξει την Ευρώπη, διευρύνοντας ακόμη περισσότερο το χάσμα με την Κίνα, αλλά και την περαιτέρω αντιπαράθεση ανάμεσα σε Ρωσία – Κίνα και ΕΕ – ΗΠΑ.

Στο κάδρο και η Ινδία, την οποία μετά το Πεκίνο επισκέφθηκε ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών βρέθηκε στο Νέο Δελχί σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τις σχέσεις των δύο χωρών. Σε δήλωσή του πριν από τις συνομιλίες του με τον ινδό ομόλογό του Σουμπραχμανιάμ Τζαϊσανκάρ, ο Λαβρόφ έκρινε θετική τη στάση της Ινδίας στον πόλεμο στην Ουκρανία, αναφέροντας ότι: Εκτιμούμε ότι η Ινδία αντιμετωπίζει αυτή την κατάσταση στο σύνολο των γεγονότων και όχι μόνο με μονόπλευρο τρόπο.

Αμέσως έσπευσαν οι ΗΠΑ να επιτεθούν στην Ινδία, με τον αναπληρωτή σύμβουλο εθνικής ασφαλείας Νταλίπ Σίνγκ να προειδοποιεί το Νέο Δελχί για τις συνέπειες που μπορεί να έχει η στάση του με το επίπεδο των στρατιωτικών και οικονομικών δεσμών που αναπτύσσει με την Ρωσία.

Να σημειωθεί ότι το Νέο Δελχί εμφανίζεται ουδέτερο, αλλά δεν έχει καταγγείλει τις ενέργειες της Ρωσίας, ενώ η Ινδία απείχε από όλες τις ψηφοφορίες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Μόσχα και το Νέο Δελχί έχουν μακρά ιστορία ισχυρών διπλωματικών, στρατιωτικών, οικονομικών και πολιτιστικών δεσμών, ενώ έχουν αλληλοϋποστηριχτεί σε επίμαχα διεθνή ζητήματα. Σίγουρα καθοριστικός παράγοντας είναι το πετρέλαιο καθώς και το στρατιωτικό υλικό που προμηθεύεται από την Ρωσία.

Στην Μόσχα ο πρόεδρος της Ρωσίας κατηγόρησε τη Δύση ότι αναζητεί νέα προσχήματα για να ανακοινώσει κυρώσεις στη χώρα του, τονίζοντας ότι τα τιμωρητικά μέτρα άνευ προηγουμένου που εφαρμόζει είχαν ετοιμαστεί εκ των προτέρων και θα επιβάλλονταν σε κάθε περίπτωση. Διακήρυξε όμως, μολονότι η Ρωσία δεν θα γίνει «κλειστή χώρα», δεν θα επιδιώξει καμία περαιτέρω συνεργασία με δυτικές εταιρείες στο άμεσο μέλλον. Ενώ ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και αναπληρωτής επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας Ντμίτρι Μεντβέντεφ προειδοποίησε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να περιορίσει τις προμήθειες γεωργικών προϊόντων μόνο σε «φιλικές» χώρες.

Σχετικά με τις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται ανάμεσα στην Ουκρανία και την Ρωσία (χθες μέσω τηλεδιάσκεψης), ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών είπε ότι: Στις ειρηνευτικές συνομιλίες έχει σημειωθεί κάποιο πρόοδος. Η Ουκρανία δείχνει «πολύ περισσότερη κατανόηση» για την κατάσταση στην Κριμαία και το Ντονμπάς. Πρόσθεσε επίσης ότι η Μόσχα προετοιμάζει την απάντησή της στις ουκρανικές προτάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν ένα καθεστώς ουδετερότητας με εγγυήσεις ασφαλείας.

Όμως, οι ΗΠΑ ετοιμάζονται για μακροχρόνιο πόλεμο και δεν κρύβουν τις προθέσεις τους έναντι των διαπραγματεύσεων που φροντίζει να υποδαυλίζει. Το Στέϊτ Ντιπάρτμεντ κοινοποιούσε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να παρέχουν υποστήριξη στην Ουκρανία και δεν θα την πιέσει να κάνει παραχωρήσεις και συμβιβασμούς. Την ίδια ώρα ο Λευκός Οίκος γνωστοποιούσε ότι οι ΗΠΑ στέλνουν στην Ουκρανία προμήθειες και εξοπλισμό για το ενδεχόμενο ρωσικής επίθεσης με χημικά ή βιολογικά όπλα… Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι δήλωσε ότι οι προμήθειες παρέχονται δεδομένης της προειδοποίησης από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες για το ενδεχόμενο η Ρωσία να αναπτύξει τέτοιου είδους όπλα στην Ουκρανία, προκειμένου να «σκηνοθετήσει» μια επιχείρηση και να θέσει τις βάσεις για να εξαπολύσει η ίδια μια επίθεση με χημικά ή βιολογικά όπλα.

Στο πεδίο των μαχών, χθες καταγράφηκε επίθεση και βομβαρδισμό σε αποθήκες καυσίμων στην πόλη Μπελγορόντ μέσα στη Ρωσία. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι δύο ουκρανικά ελικόπτερα ΜΙ-24 πέρασαν τα σύνορα πετώντας σε πολύ χαμηλό ύψος και εξαπέλυσαν την επίθεση. Οι Ουκρανοί αρχικά δεν σχολίαζαν το γεγονός, αλλά μετά αρνιόταν ευθύνη. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι η ουκρανική επίθεση σε αποθήκη καυσίμων στην ρωσική πόλη Μπελγκορόντ προκαλεί πρόβλημα στις ειρηνευτικές συνομιλίες. Κι εδώ αναπτύσσονται διάφορα σενάρια για το ποιος και γιατί προχώρησε στην επίθεση μέσα σε ρωσικό έδαφος…