 |
| EUROKINISSI |
Συμφωνία για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας: ο κανόνας είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες
Η επικοινωνιακή εκδήλωση της κυβέρνησης με τους «κοινωνικούς εταίρους», μέσω της κοινής συνέντευξης Τύπου (26.11.2025), σχετικά με τη συμφωνία για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ), καθώς και η συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη (2.12.2025) αποτελούν μνημείο πολιτικής κοροϊδίας προς τους εργαζόμενους. Κατ' αρχάς, παραμένει άθικτο ολόκληρο το αντεργατικό οπλοστάσιο και δεν αναιρείται κανένας μνημονιακός νόμος. Επιπλέον, μετά τη θεσμοθέτηση του 13ωρου εργασίας στον ίδιο εργοδότη (νόμος 5239/2025 της Κεραμέως) και τη συνεχιζόμενη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας -όπου οι επιχειρησιακές συμβάσεις υπερισχύουν, η ελαστική εργασία και η ενοικίαση εργαζομένων παραμένουν στο απυρόβλητο, τα εργατικά ατυχήματα αυξάνονται συνεχώς και η επισφάλεια εξακολουθεί να αποτελεί καθημερινότητα για χιλιάδες εργαζόμενους- είναι προφανές ότι αυτό που η κυβέρνηση αποκαλεί «ιστορική συμφωνία» και «νέα εποχή», δεν αποτελεί το «τέλος των μνημονιακών περιορισμών», αλλά τη συνέχισή τους με διαφορετικό περιτύλιγμα.
Ας δούμε ποιες είναι οι παγίδες παραπλάνησης της «νέας συμφωνίας»:
1) Ο κατώτατος μισθός παραμένει υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης, αντί να καθορίζεται μέσω των Εθνικών Γενικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), δηλαδή μέσα από ελεύθερες διαπραγματεύσεις μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών.
2) Η μείωση του ποσοστού για την επέκταση μιας κλαδικής ή ομοιεπαγγελματικής σύμβασης εργασίας, όπου οι εργοδοτικές οργανώσεις έπρεπε να εκπροσωπούν το 50% των εργαζομένων του κλάδου για να υπογραφεί, τώρα κατεβαίνει στο 40%. Θετικό, αλλά όχι ιδιαίτερα σημαντικό. Διότι, με τον νόμο Βρούτση (2019) απαιτείται έκθεση τεκμηρίωσης των επιπτώσεων της επέκτασης μιας εργασιακής σύμβασης στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων του κλάδου. Συνεπώς, η δυνατότητα επέκτασης παύει να είναι εργατικό δικαίωμα και μετατρέπεται σε εργαλείο κρατικού ελέγχου. Επίσης, η δυνατότητα επέκτασης μιας ΣΣΕ στο σύνολο ενός κλάδου εξαρτάται από τον αρμόδιο υπουργό.
3) Η κατάργηση του μνημονιακού νόμου για τη μετενέργεια (δηλαδή η συνέχιση ισχύος ορισμένων όρων μιας ΣΣΕ μετά τη λήξη της) είναι μεν θετικό μέτρο, ωστόσο ενώ πριν από τα μνημόνια όταν έληγε εξακολουθούσε να ισχύει για έξι μήνες, η επαναφορά της παραμένει περιορισμένη στους τρεις μήνες.
4) Δεν επανέρχεται η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης. Να θυμίσουμε ότι είναι μια θεμελιώδης αρχή του εργατικού δικαίου σύμφωνα με την οποία όταν για τον ίδιο εργαζόμενο ισχύουν περισσότερες από μία ρυθμίσεις (νόμος, συλλογική σύμβαση, κανονισμός εργασίας, ατομική σύμβαση) εφαρμόζεται αυτή που είναι πιο ευνοϊκή για τον εργαζόμενο. Ακόμη και στην περίπτωση μιας ατομικής σύμβασης, αυτή πρέπει να είναι με καλύτερους όρους και όχι χειρότερους, όπως γίνεται. Αυτή η αρχή είχε προβλεφθεί επειδή στο εργατικό δίκαιο θεωρείται ότι ο εργαζόμενος βρίσκεται σε ασθενέστερη διαπραγματευτική θέση σε σχέση με τον εργοδότη.
5) Η επαναφορά των ΣΣΕ συνοδεύεται από μηχανισμούς που περιορίζουν την αυτονομία των κλαδικών ομοσπονδιών, εφόσον η ΓΣΕΕ γίνεται μέρος αυτού του μηχανισμού που της δίνει ρόλο να υπογράφει κλαδικές ΣΣΕ. Ομως, έτσι, κινδυνεύουν να αδρανοποιηθούν οι ομοσπονδίες, στις οποίες ανήκει η άμεση ευθύνη για τις κλαδικές διαπραγματεύσεις.
6) Οσον αφορά τον ΟΜΕΔ (Οργανισμός Μεσολάβησης Διαιτησίας), η κυβέρνηση δεν αποκαθιστά το δικαίωμα της μονομερούς προσφυγής των εργαζομένων σε αυτόν.
Τι ίσχυε πριν από τα μνημόνια; Υπογράφονταν Εθνικές Γενικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), η επεκτασιμότητα μιας σύμβασης στο σύνολο του κλάδου ήταν πολύ συχνό φαινόμενο, οι κλαδικές ΣΣΕ υπερίσχυαν των επιχειρησιακών, η 6μηνη μετενέργεια ήταν πλήρης και οι μονομερείς προσφυγές στον ΟΜΕΔ αποτελούσαν όπλο πραγματικής προστασίας. Μετά το 2010, με την εφαρμογή των μνημονίων, αλλά και των νόμων της Ν.Δ., από το 2019, όλα τα παραπάνω ξηλώθηκαν, οι εργοδοτικές οργανώσεις απέκτησαν ασύδοτη ισχύ και οι ατομικές συμβάσεις έγιναν η νέα κανονικότητα.
Η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ (ΠΑΣΚΕ-ΠΑΣΟΚ και ΔΑΚΕ-Ν.Δ.) φέρει σημαντικές ευθύνες, διότι με τη συμφωνία αυτή επί της ουσίας συναινεί στην πολιτική της κυβέρνησης της Ν.Δ., νομιμοποιώντας μέτρα που υπονομεύουν τη συλλογική διαπραγμάτευση. Αντί να διεκδικήσει την πλήρη επαναφορά και εφαρμογή των εργατικών δικαιωμάτων, γίνεται μέρος ενός μηχανισμού που της δίνει ρόλο «ρυθμιστή» των κλαδικών ΣΣΕ, υποβαθμίζοντας στην πράξη τον ρόλο των ομοσπονδιών, οι οποίες αποτελούν τους άμεσους εκπροσώπους των εργαζομένων και τις φυσικές βάσεις της αγωνιστικής δράσης. Η υπεράσπιση της αυτονομίας τους είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της δημοκρατικής λειτουργίας και της συλλογικής διεκδίκησης. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η δυνατότητα των ομοσπονδιών να συνάπτουν κλαδικές ΣΣΕ και να προωθούν διεκδικήσεις χωρίς «μεσάζοντες» ή περιορισμούς, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να εκφράζουν τις ανάγκες και τα συμφέροντά τους με πλήρη ελευθερία και αποτελεσματικότητα.
Είναι φανερό: Η ανασυγκρότηση του συνδικαλιστικού κινήματος σε νέες βάσεις είναι το ζητούμενο και αποτελεί τη συζήτηση που κάποτε πρέπει να ανοίξει.
* Αντιπρόεδρος του σωματείου εργαζομένων ΙΝΕ ΓΣΕΕ
***
 |
| ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI |
Η «κοινωνική συμφωνία» έκτρωμα και η ώρα της αντεπίθεσης
Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι του νομοσχεδίου που νομιμοποιεί το 13ωρο και όσοι έβαλαν πλάτη στην κατάργηση του 8ώρου και του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας επιστρέφουν ξανά στον χώρο του εγκλήματος. Η κυβέρνηση της Ν.Δ., αξιοποιώντας την αντεργατική Ευρωπαϊκή Οδηγία 2041/2022 παρουσιάζει ως «βελτίωση» μια συμφωνία που στην πραγματικότητα θωρακίζει το ξήλωμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων και δίνει το ελεύθερο για μισθούς πείνας, μεγαλύτερη ευελιξία και εργασιακή ζούγκλα.
Η περιβόητη «αυτοτέλεια των κρατών - μελών» που επικαλούνται, δεν είναι τίποτα άλλο από πρόσχημα για να παραμείνει ο κατώτατος μισθός στα χέρια του κράτους και των εκάστοτε κυβερνήσεων, μακριά από τις ανάγκες και τις διεκδικήσεις των εργαζομένων. Στο όνομα της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, ανοίγουν τον δρόμο όχι για αυξήσεις, αλλά για νέες μειώσεις. Αυτή είναι η πραγματικότητα πίσω από τις θριαμβολογίες περί «τέλους των μνημονίων» και «κοινωνικής ειρήνης». Την ίδια ώρα, η μεγάλη πλειονότητα των εργαζομένων ζει με καθαρό μισθό κάτω από 1.000 ευρώ. Δύο δουλειές για να τα φέρουν βόλτα, τιμές φωτιά σε ενέργεια, καύσιμα και τρόφιμα, ενοίκια στον Θεό, δαπάνες για υγεία και εκπαίδευση που αδειάζουν τσέπες. Κι ενώ ο κόσμος στενάζει, τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων σπάνε κάθε ρεκόρ. Αυτός είναι ο πραγματικός λόγος που η κυβέρνηση και οι εργοδότες επιδιώκουν να θάψουν τους αγώνες: γιατί φοβούνται τη δύναμη των εργαζομένων όταν σηκώνουν κεφάλι.
Δεν είναι τυχαίες ούτε οι δηλώσεις του προέδρου του ΣΕΒ, που χαρακτήρισε «αιτία κρίσης» το ότι κάποτε δόθηκαν αυξήσεις χωρίς επαρκή μέριμνα για την ανταγωνιστικότητα. Ούτε της υπουργού Εργασίας που μίλησε για «ξεκάθαρους κανόνες χωρίς ανοιχτές διαπραγματεύσεις». Τι σημαίνουν όλα αυτά; Οτι θέλουν να βάλουν σιωπητήριο στις διεκδικήσεις για μισθούς και συμβάσεις και να μας πείσουν να συμβιβαστούμε με τα ψίχουλα. Η συμφωνία που υπέγραψαν κυβέρνηση, εργοδοτικοί φορείς και η ηγεσία της ΓΣΕΕ αποτελεί μνημείο υποταγής. Περιορίζει τη δράση των ομοσπονδιών, τις θέτει υπό ομηρία εργοδοτών και ΓΣΕΕ, διαιωνίζει τους μνημονιακούς μηχανισμούς που κρατούν τους μισθούς παγωμένους και νομιμοποιεί την υπερίσχυση επιχειρησιακών συμβάσεων ακόμη κι όταν είναι χειρότερες από τις κλαδικές. Κρατά σε ισχύ το ΓΕΜΗΣΟΕ, την πιο απαράδεκτη απόπειρα ηλεκτρονικού φακελώματος του συνδικαλιστικού κινήματος, και δεν επαναφέρει ούτε καν το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στον ΟΜΕΔ.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η ηγεσία της ΓΣΕΕ –οι γνωστοί εργατοπατέρες που χρόνια τώρα βάζουν πλάτη σε κάθε κυβερνητικό σχεδιασμό– διαπραγματεύονταν στα κρυφά επί επτά μήνες. Πίσω από την πλάτη των εργαζομένων. Χωρίς ενημέρωση, χωρίς γενικό συμβούλιο, χωρίς καμία νομιμοποίηση. Είναι οι ίδιοι που έκαναν πλάτες στον νόμο για το 13ωρο, που αρνήθηκαν να οργανώσουν απεργίες ενάντια στους νόμους Χατζηδάκη, Γεωργιάδη, Κεραμέως, που σιώπησαν μπροστά στο έγκλημα των Τεμπών.
Απέναντι σε αυτή τη συμφωνία ντροπή δεν αρκεί η αγανάκτηση. Χρειάζεται αποφασιστική αντεπίθεση. Η μαζικοποίηση των σωματείων, η ίδρυση νέων σε χώρους δουλειάς, η αλλαγή συσχετισμών στη ΓΣΕΕ και σε όλο το συνδικαλιστικό κίνημα είναι αναγκαία για να απαλλαγούμε από τη γραμμή της ταξικής συνεργασίας και της υποταγής στα κέρδη του κεφαλαίου.
Διεκδικούμε 7ωρο - 5ήμερο - 35ωρο, πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς και στις συντάξεις, επαναφορά των τριετιών και του 13ου και 14ου μισθού, κατάργηση του ΓΕΜΗΣΟΕ και των αντεργατικών νόμων. Απαιτούμε τώρα σύγκληση του γενικού συμβουλίου της ΓΣΕΕ και καταδίκη της επαίσχυντης συμφωνίας. Οι εργαζόμενοι δεν θα δεχτούμε να μας φορέσουν θηλιά. Η δύναμή μας βρίσκεται στην οργάνωση, στη συλλογικότητα και στους αγώνες που μπορούν να επιβάλουν το δίκιο μας. Τώρα είναι η ώρα να περάσουμε στην αντεπίθεση.
*Πρόεδρος του Συνδικάτου Επισιτισμού Τουρισμού Ξενοδοχείων Ν. Αττικής, μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό Τουρισμό.
ΠΗΓΗ: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου