Καταδικασμένες ψυχές με τις... ευλογίες της Ευρώπης: Η τραγική ιστορία μιας μονογονεϊκής οικογένειας από το Αφγανιστάν - Ο ρόλος της Frontex στις επαναπροωθήσεις

Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΜΟΝΟΓΟΝΕΪΚΉΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ

Καταδικασμένες ψυχές με τις... ευλογίες της Ευρώπης

Γιώργος Παγούδης

RSA - Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο: Μια μητέρα νεκρή σε ναυάγιο και τα πέντε της παιδιά διασκορπισμένα σε τρεις διαφορετικές χώρες, μόνο και μόνο επειδή η Ελλάδα, παραβιάζοντας συστηματικά τις διεθνείς υποχρεώσεις της, τους επαναπροώθησε στην Τουρκία

Μια χαρακτηριστική ιστορία βίας, θανάτου και καταπάτησης κάθε έννοιας δικαίου και δικαιωμάτων του ανθρώπου φέρνει στο φως η οργάνωση RSA - Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο. Την τραγική ιστορία μιας μονογονεϊκής οικογένειας από το Αφγανιστάν που διέφυγε από τους Ταλιμπάν αναζητώντας στην Ευρώπη μια καλύτερη ζωή. Μιας μητέρας με πέντε παιδιά που πάλεψε με όλες τις αντιξοότητες και ενάντια σε όλες τις πιθανότητες για την επιβίωση της ίδιας και των παιδιών της. Για να χάσει τελικά τη ζωή της σε ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, ενώ τα παιδιά της (ένα ενήλικο κορίτσι, δύο ανήλικα κορίτσια και ένα ανήλικο και ένα ενήλικο αγόρι) τώρα ζουν διασκορπισμένα σε τρεις διαφορετικές χώρες, μόνο και μόνο επειδή η Ελλάδα, παραβιάζοντας συστηματικά τις διεθνείς υποχρεώσεις της και με την Ε.Ε. να κλείνει συστηματικά τα μάτια, αν δεν υποδαυλίζει τις παράνομες επιχειρήσεις συνόρων, τους επαναπροώθησε στην Τουρκία.

Ενα ναυάγιο έγινε το τελευταίο κεφάλαιο μιας τραγικής αλυσίδας παραβιάσεων σε μια Ευρώπη που συνεχίζει να σφυρίζει αδιάφορα και αποφεύγει να αναλάβει την ευθύνη για τις εγκληματικές πολιτικές στα σύνορά της. Και όχι μόνο. Με τις νέες ευρωπαϊκές ρυθμίσεις που προωθεί η ευρωπαϊκή Δεξιά σε συμμαχία με την ακροδεξιά για τις επιστροφές και τις κατ’ ευφημισμόν ασφαλείς τρίτες χώρες, η Ε.Ε. εφευρίσκει διαρκώς νέους διαστροφικούς τρόπους για να κλείσει τα σύνορά της ή για να διώξει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες τόσο μακριά, που θα δυσκολευτούν πολύ να τα καταφέρουν να ξαναέρθουν ζωντανοί για να βρουν τους δικούς τους ή ασφαλές καταφύγιο.

Η Nasrin ήταν μονογονέας, θύμα έμφυλης βίας και πρόσφυγας από το Αφγανιστάν. Εγκατέλειψε την Τουρκία με τα τέσσερα από τα πέντε παιδιά της το φθινόπωρο του 2024, ελπίζοντας να βρουν άσυλο σε μια χώρα που -όπως πίστευαν- σέβεται το κράτος δικαίου. Πέρασε από τον Εβρο και στη Θεσσαλονίκη προσπάθησε να καταθέσει αίτημα διεθνούς προστασίας. Εφτασε μέχρι και την πύλη του ΚΥΤ Διαβατών. Ομως το αίτημά τους δεν καταγράφηκε ποτέ.. Αντίθετα, μπροστά στα μάτια δεκάδων ανθρώπων συνελήφθησαν άτυπα από την αστυνομία και τα κινητά τους αφαιρέθηκαν.

Στον Εβρο

Σύμφωνα με τις περιγραφές των παιδιών, την επόμενη μέρα μεταφέρθηκαν διαδοχικά σε άλλους χώρους κράτησης και εν τέλει στον Εβρο ποταμό, όπου εξαναγκάστηκαν να επιβιβαστούν σε φουσκωτή βάρκα και να επιστραφούν στην Τουρκία.

Αυτό που περιγράφεται από τα παιδιά της δεν είναι «μεμονωμένο περιστατικό», αλλά αυτό που διεθνώς ονομάζεται «βραχεία εξαναγκαστική εξαφάνιση»: μυστική κράτηση με σκοπό την άτυπη επιστροφή. Παρά τις διαψεύσεις των ελληνικών αρχών, αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και πολυάριθμες καταγγελίες οργανώσεων και ΜΜΕ επιβεβαιώνουν ότι οι επαναπροωθήσεις αποτελούν συστηματική πρακτική στα ελληνικά σύνορα.

Λίγες εβδομάδες μετά την πρώτη επαναπροώθηση η οικογένεια προσπάθησε ξανά να περάσει στην Ελλάδα. Αυτή τη φορά διαχωρίστηκε βίαια στην Τουρκία από τους διακινητές. Η Nasrin, η μητέρα, επιβιβάστηκε σε βάρκα μαζί με δύο κόρες της. Στις 23 Νοεμβρίου 2024 το σκάφος ναυάγησε κοντά στο Φαρμακονήσι. Οι κόρες διασώθηκαν, η Nasrin χάθηκε στη θάλασσα.

Ακόμη και μετά το ναυάγιο τα κενά προστασίας ήταν εκκωφαντικά. Οι ανήλικες βρήκαν περίθαλψη στη Λέρο, επέζησαν σε κατάσταση σοκ, με ελάχιστη ενημέρωση, περιορισμένη επικοινωνία και χωρίς ουσιαστική ψυχοκοινωνική στήριξη. Το πτώμα της μητέρας τους εντοπίστηκε μήνες αργότερα και ταυτοποιήθηκε με DNA. Η κηδεία της στη Ρόδο έγινε χάρη στην αλληλεγγύη τρίτων, ενώ μία από τις κόρες της, η Parwin που είχε μείνει πίσω στην Τουρκία, έμαθε για τον θάνατό της μόλις έφτασε στη Ρόδο για να τη «συναντήσει».

Απέλαση

Η Parwin είχε καταφέρει να φτάσει μόνη της στην Ελλάδα, αφού υπέστη άλλη μία φορά επαναπροώθηση: «Αυτό που συνέβη τότε με συνέτριψε ψυχικά. Ακόμη και σήμερα υποφέρω. Αφού μας συνέλαβαν οι ελληνικές αρχές, μας δώσανε σε ομάδα Αφγανών για να μας απελάσουν από το ποτάμι. Ενας από αυτούς με άγγιζε επίμονα, με παρενόχλησε, ήμουν αβοήθητη... Μετά μας έσπρωξαν πάλι πίσω στην Τουρκία. Οταν τελικά έφτασα στην Ελλάδα, το μόνο που σκεφτόμουν ήταν να δω τη μητέρα μου για να της πω για τον πόνο και τις δυσκολίες που υπέφερα στο ταξίδι, ολομόναχη. [...] Δυστυχώς, αυτό δεν συνέβη ποτέ. Δεν ζούσε πια», Οι τρεις κόρες της Nasrin* επανενώθηκαν τελικά και σήμερα διαμένουν στην Ελβετία με τη θεία τους στο πλαίσιο οικογενειακής επανένωσης.

Προστασία

Την ίδια στιγμή τα υπόλοιπα δύο παιδιά που προσπαθούσαν να φύγουν από την Τουρκία και να περάσουν Ελλάδα βίωναν τη δική τους οδύσσεια: αλλεπάλληλες επαναπροωθήσεις, παρά τις εντολές του ΕΔΔΑ για προστασία. Πρόκειται για τον ενήλικο γιο που απελάθηκε στο Αφγανιστάν των Ταλιμπάν και έναν ανήλικο που παραμένει μέχρι σήμερα ασυνόδευτος στην Τουρκία.

Η οικογένεια παραμένει διαλυμένη. Η Nasrin θα μπορούσε να ζει. Τα παιδιά της θα μπορούσαν να είναι μαζί. Η ιστορία τους φωτίζει με τον πιο τραγικό τρόπο τις συνέπειες μιας ευρωπαϊκής πολιτικής που αντιμετωπίζει τους ανθρώπους ως αριθμούς και τα σύνορα ως πεδία εξαίρεσης από το δίκαιο.

* Τα ονόματα έχουν αλλάξει για λόγους προστασίας.

ΠΗΓΗ

- ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης:  

Δικαίωση για οικογένεια σύριων προσφύγων: αποκαλύπτεται ο πραγματικός ρόλος του Frontex

Σημαντική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζει νομική ευθύνη του Frontex για την παράνομη επαναπροώθηση οικογένειας Σύριων (κουρδικής καταγωγής). H απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση C-679/23 P | WS κ.λπ. κατά Frontex (Κοινή επιχείρηση επιστροφής) δεν είναι απλώς μια «μεγάλη νίκη», όπως αναφέρουν κάποιοι «δικαιωματιστές», αλλά μια πρώτη ρωγμή στο τείχος της ευρωπαϊκής υποκρισίας. Πέφτουν οι μάσκες και με τη βούλα, και αποκαλύπτεται ο πραγματικός ρόλος του Frontex. Πέρα από κατεξοχήν μηχανισμός στρατιωτικοποίησης των συνόρων, αναγνωρίζεται ότι είναι: συνδιαχειριστής απελάσεων, συνένοχος σε παραβιάσεις, οργανικό κομμάτι μιας ΕΕ-φρούριο που θυσιάζει ανθρώπινες ζωές στο βωμό της «ασφάλειας» και των συμφωνιών με αυταρχικά καθεστώτα όπως η Τουρκία.

Η απόφαση ξεγυμνώνει και το ελληνικό κράτος, που λειτουργεί ως εργολάβος της ευρωπαϊκής αντιμεταναστευτικής πολιτικής. Οι «τεχνικές» επιχειρήσεις επιστροφής αποδεικνύονται πολιτικές πράξεις βίας: χωρίς ατομικές αποφάσεις, χωρίς πραγματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη, χωρίς σεβασμό στην αξιοπρέπεια. Η μέχρι τώρα γραμμή που ακολουθούσαν κυβερνήσεις, όργανα της ΕΕ και παπαγαλάκια των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης, ότι δηλαδή ο Frontex «απλώς βοηθά», καταρρέει. Αναγνωρίζεται ότι είναι συμμέτοχος και συνένοχος, αλλά και η υποχρέωσή του να ελέγχει τη νομιμότητα, δηλαδή να μην κάνει τα στραβά μάτια όταν ζωές προσφύγων συνθλίβονται κατά τη διάρκεια των απελάσεων.........