Για την πεντάχρονη Μαρία στον Έβρο, που σήμερα θα γιόρταζε

ΦΩΤΟ από Κίνηση Μνήμης και Δράσης

ΤΖΕΝΗ ΚΡΙΘΑΡΑ

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι η ιστορία των διωγμένων ανθρώπων. Από τότε που ο Αδάμ και η Εύα είδαν την πόρτα της εξόδου από τον Κήπο της Εδέμ, οι άνθρωποι διώκονται καθημερινά και εγκαταλείπουν τα σπίτια τους αναζητώντας ένα ασφαλές καταφύγιο. Ο πόλεμος, η φτώχεια, οι φυλετικές συγκρούσεις, οι εθνικοί διχασμοί, οι θρησκευτικές διαφορές, οι κοινωνικοί αποκλεισμοί και ο πολιτικός στιγματισμός διώχνουν τους ανθρώπους από τη γενέθλια γη τους. Οι πιο τυχεροί προλαβαίνουν να μαζέψουν όλη τους τη ζωή σε μία βαλίτσα και να φύγουν. Άλλοι καταφέρνουν μόνο να πάρουν τα παιδιά τους από το χέρι και να τρέξουν μακριά.

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι η ιστορία των αμάθητων ανθρώπων. Σε όποιον θεό, σε όποια ιδεολογία, σε όποιο κοινωνικό ή πολιτικό σύστημα και αν πιστεύουν, δεν μαθαίνουν από τα λάθη του μακραίωνου παρελθόντος του ανθρώπινου είδους. Δεν ξέρουν τι θα πει συμπόνια, δεν γνωρίζουν τι σημαίνει να πεινάς, να διψάς, να μην έχεις να εξασφαλίσεις στο παιδί σου όχι ένα καλύτερο μέλλον, αλλά ένα αξιοπρεπές παρόν. Δεν κατανοούν πόσο ρευστά είναι τα πράγματα. Κατασκευάζουν τον «άλλον», τον «ξένο» και τον κάνουν εχθρό. Δεν έχουν διδαχθεί τίποτα από τα γραμμένα. Δεν καταλαβαίνουν ότι κάποια μέρα – αργά ή γρήγορα- έρχεται όλων μας η σειρά. Και βάσει αυτής της αφελούς ή και σκόπιμης εθελοτυφλίας λαμβάνουν αποφάσεις που επηρεάζουν τις ζωές των διωγμένων ανθρώπων.

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι η ιστορία των ευαίσθητων ανθρώπων. Σε όποιον θεό, σε όποια ιδεολογία, σε όποιο κοινωνικό ή πολιτικό σύστημα και αν πιστεύουν, σπεύδουν να υπερασπιστούν και να βοηθήσουν τους διωγμένους και αδικημένους της γης. Χωρίς ίδιον όφελος, χωρίς δεύτερη σκέψη. Γίνονται η φωνή των φιμωμένων, γίνονται οι γροθιά των γονατισμένων. Άλλοι βουτάνε στα νερά και σώζουν τους διωγμένους λίγο πριν τον πνιγμό, άλλοι τους εκπροσωπούν σε δικαστήρια, άλλοι ανοίγουν τα σπίτια τους, άλλοι συγκεντρώνουν τρόφιμα και άλλοι γράφουν για να κινητοποιήσουν και άλλους ευαίσθητους ανθρώπους. Άλλοι ευαίσθητοι άνθρωποι– πολλοί λίγοι- βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης και αποφασίζουν για το μέλλον των διωγμένων ανθρώπων.

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι η ιστορία της πεντάχρονης Μαρίας από την Συρία. Βρίσκεται ξαπλωμένη στα παγωμένα νερά του Έβρου. Έχει πλέον ησυχάσει από τα βάσανα αυτού του κόσμου. Δεν είναι πια διωγμένη. Η μητέρα της τοποθέτησε εκεί το άψυχο κορμί της κόρης της για να επιβραδύνει την σήψη. Πού; Στην Ελλάδα! Στην χώρα που από τα χρόνια του Σοφοκλή θεωρείται ύψιστη βλασφημία να μένει άταφο ένα νεκρό κορμί – ακόμη και του χειρότερου εχθρού σου. Η Μαρία έφυγε από την εμπόλεμη Συρία μαζί με την μητέρα και την (ετοιμοθάνατη, δυστυχώς) 9χρονη αδερφή της. Διωγμένοι άνθρωποι. Αναζήτησαν μία γωνιά να ζήσουν χωρίς τον διαρκή φόβο του επικείμενου θανάτου. Τελικά, το τσίμπημα ενός σκορπιού στέρησε από την Μαρία την ζωή.

Περίπου 40 πρόσφυγες και προσφύγισσες σαν την Μαρία και την οικογένειά της βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μία νησίδα του Έβρου. Ελλάδα και Τουρκία πετούν η μία το μπαλάκι των ευθυνών στην άλλη. Τελικά, σε ποια ανήκει η βραχονησίδα; Υπό άλλες συνθήκες, το ζήτημα της κυριότητάς της θα είχε προκαλέσει θερμό επεισόδιο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ηχηρά απούσα. Αλλά ξέχασα. Η συγκεκριμένη νησίδα έχει ανθρώπους, όχι πετρέλαιο. Σε τι μπορεί να μας φανεί χρήσιμη; 

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι η ιστορία των απάνθρωπων ανθρώπων.

***