Κυβέρνηση Μητσοτάκη: Με έναν νόμο καταργεί τις ΔΕΚΟ!

Επιχείρηση κατάργησης των δημοσίων επιχειρήσεων. Έμμεση ιδιωτικοποίηση και κανόνας οι απευθείας αναθέσεις

 

Κώστας Πουλακίδας

 

Της… ιδιωτικοποίησης και της απευθείας ανάθεσης θα γίνει στο Δημόσιο, σύμφωνα με όσα προβλέπει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών που τέθηκε σε διαβούλευση. Στο στόχαστρο βρίσκονται ήδη οι ΔΕΚΟ Μεταφορών (ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑ.ΣΥ. κ.ά.) που ανήκουν στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ). Το νομοσχέδιο αφορά την εταιρική διακυβέρνηση των ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της ΕΕΣΥΠ, καθώς και τη διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες.

Έμμεση ιδιωτικοποίηση

Τα επίμαχα άρθρα του σχεδίου νόμου είναι τα πρώτα 45, ενώ νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι εγείρουν ζητήματα τόσο σε επίπεδο ευρωπαϊκής νομοθεσίας όσο και εθνικής νομολογίας και νομοθεσίας. 

Ειδικότερα:

1) Επιχειρείται η κατάργηση των δημόσιων επιχειρήσεων μέσω της κατάργησης των βασικότερων διατάξεων του Ν. 3429/2005 για τις υποχρεώσεις των ΔΕΚΟ, τον έλεγχο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, του εποπτεύοντος υπουργού, την εφαρμογή του Δημοσίου Λογιστικού κ.λπ.

2) Καταργείται η Διυπουργική Επιτροπή ΔΕΚΟ στην οποία μετείχαν υποχρεωτικά, εκτός από τον υπουργό Οικονομικών, και οι υπουργοί Ανάπτυξης, Μεταφορών και ο αρμόδιος εκάστοτε εποπτεύων υπουργός. Ουσιαστικά καταργούνται όλες οι διατάξεις που όριζαν τον δημόσιο έλεγχο και την εποπτεία του κράτους στις δημόσιες επιχειρήσεις (έγκριση των στρατηγικών σχεδίων, του προϋπολογισμού, των συλλογικών συμβάσεων και υπογραφή, έγκριση προσλήψεων, κρατική επιχορήγηση μέσω κρατικού προϋπολογισμού σε περίπτωση που χρειάζεται κ.λπ.).

3) Καταργούνται οι διατάξεις που ορίζουν τις διαδικασίες προσλήψεων προσωπικού σύμφωνα με τον νόμο για τις ΔΕΚΟ και τη διαδικασία των συλλογικών συμβάσεων.

4) Καταργείται η μονιμότητα των υπαλλήλων των δημόσιων επιχειρήσεων, καθώς ήδη έχει κριθεί νομολογιακά ότι συμβάσεις αορίστου χρόνου που παραπέμπουν στο καταστατικό τους για λόγο απόλυσης σε διατάξεις του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα μόνο για σοβαρό λόγο διάπραξης αδικημάτων εξομοιώνονται με συμβάσεις μόνιμων υπαλλήλων.

5) Εισάγονται διατάξεις που εξαιρούν την ΕΕΣΥΠ και όλες τις θυγατρικές της ΟΑΣΑ, ΣΤΑ.ΣΥ., ΟΣΥ κ.λπ. από τις διατάξεις του Ν. 4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις και παραπέμπουν στην πολιτική προμηθειών της ΕΕΣΥΠ.

Έτσι όλες οι δημόσιες συμβάσεις μέχρι τα κατώτατα κοινοτικά όρια θα γίνονται με απευθείας αναθέσεις, χωρίς διαγωνισμούς. Ποια είναι τα κατώτατα όρια για αυτές τις εταιρείες; Τα 5,382 εκατ. ευρώ! Ως αυτό το ποσό θα δίνονται με απευθείας ανάθεση!

6) Η ΕΕΣΥΠ μπορεί να συνάπτει απευθείας συμβάσεις με προμηθευτές των θυγατρικών της καθώς και προγραμματικές συμβάσεις!

Πρακτικά καταργούνται εμμέσως όσες δημόσιες επιχειρήσεις είχαν παραμείνει Φορείς Γενικής Κυβέρνησης και υπό τον έλεγχο του κράτους μέσω του Δημοσίου Λογιστικού, δημόσιων συμβάσεων, προσλήψεων προσωπικού κ.λπ., παρότι είχαν υπαχθεί στην ΕΕΣΥΠ κατ’ απαίτηση των δανειστών.

Αντίθεση με το ΣτΕ

Με τον τρόπο αυτόν επιχειρείται εμμέσως, και όχι με καθαρούς όρους ιδιωτικοποίησης, η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων συγκοινωνιών (ΟΑΣΑ, ΣΤΑ.ΣΥ., ΟΣΥ). Και αυτό παρότι υπάρχει η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας με την απόφαση 190/2022 που απαγορεύει τη μεταβίβαση μετοχών της ΕΥΔΑΠ στην ΕΕΣΥΠ και επιβάλλει στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας τον «έλεγχο της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. από το Ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και διά του μετοχικού της κεφαλαίου».

Επισημαίνεται ότι οι δημόσιες συγκοινωνίες χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό όταν χρειάζεται (και γι’ αυτό εποπτεύονται από τον υπουργό Μεταφορών) και πρέπει να τηρούν τις διατάξεις του Δημοσίου Λογιστικού. Αντίθετα, η ΕΕΣΥΠ και οι θυγατρικές της εξαιρούνται από κάθε κρατικό και δημόσιο έλεγχο και θα προχωρά σε απευθείας συμβάσεις, χωρίς διαγωνιστικές διαδικασίες και χωρίς κανένα έλεγχο, με προμηθευτές της επιλογής της.