184Η ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Οι Ευρωπαίοι τώρα τρέχουν και δεν προλαβαίνουν την εκτίναξη των τιμών ενέργειας

   Μπάμπης Μπίκας

Οι κυρώσεις που επέβαλαν οι Δυτικοί στην Ρωσία φέρνει την Ευρώπη σε κατάσταση ενεργειακής κρίσης, τόσο ως προς τις προμήθειες φυσικού αερίου όσο για τις τιμές που έχουν φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη, απειλώντας τις κοινωνίες των ευρωπαϊκών χωρών. Το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος σε Γερμανία και Γαλλία εκτινάχθηκε 10 φορές πάνω σε σχέση με πριν έναν χρόνο. Όλο και πιο έντονες τώρα οι φωνές για μεσολάβηση στην ουκρανική κρίση και την Μόσχα.

Μπροστά στο φάσμα να παγώσουν οι Ευρωπαίοι τον επερχόμενο χειμώνα, τόσο από τις ελλείψεις σε ενεργειακές πηγές όσο τις τιμές του φυσικού αερίου, του πετρελαίου και του ηλεκτρικού ρεύματος (για νοικοκυριά και επιχειρήσεις), οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κινητοποιούνται και τρέχουν να προλάβουν. Κατηγορούν την Μόσχα ότι χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο, αλλά τι άλλο μένει χωρίς την επίλυση του ουκρανικού, τον τερματισμό του πολέμου και την άρση των κυρώσεων; Πάντως, έχουν αρχίσει και ακούγονται φωνές για την ανάγκη αλλαγής πλεύσης και μεσολάβηση με την Ρωσία για την επίλυση του ουκρανικού και την ομαλοποίηση της ενεργειακής τροφοδοσίας.

Έτσι, η τσεχική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω του πρωθυπουργού Πετρ Φιάλα, ανακοίνωσε έκτακτη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας. «Η ΕΕ θα συγκαλέσει κατεπείγουσα συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας για να συζητηθούν συγκεκριμένα έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κατάστασης», αναφέρει χαρακτηριστικά στο Twitter. Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον ενώπιον της χειρότερης ενεργειακής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών, με το υψηλό κόστος του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας να οδηγεί τον πληθωρισμό και να απειλεί να παρασύρει τις οικονομίες σε ύφεση.

Η εκρηκτική κατάσταση με τις τιμές της ενέργειας φθάνει σε εφιαλτικά σενάρια. Σήμερα Παρασκευή, στην Γερμανία το συμβόλαιο αναφοράς για τις τιμές χονδρικής ηλεκτρικού ρεύματος έκανε νέο άλμα της τάξης των 100 ευρώ περίπου, φθάνοντας τα 850 ευρώ/MWh. Το κόστος του ρεύματος στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης κινείται περίπου 10 φορές υψηλότερα σε σχέση με τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν πριν έναν χρόνο.

Ακόμη πιο οδυνηρό το ράλι για τις τιμές ενέργειας στην Γαλλία όπου έσπασε το φράγμα των 1.000 ευρώ/Mwh. Η κατάσταση επιδεινώνεται και με τα προβλήματα στους γαλλικούς πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (παράταση της διακοπής λειτουργίας σε τέσσερεις αντιδραστήρες λόγω διάβρωσης).

Στην Γερμανία ανακοινώθηκαν μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης, όπως στα δημόσια κτίρια, το φωτισμό κτιρίων και διαφημίσεων τη νύχτα ή ακόμα και θέρμανσης ιδιωτικών πισινών. Δεσμευτικά μέτρα που όμως θα μειώσουν μόνο την κατανάλωση φυσικού αερίου της χώρας κατά 2%, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της κυβέρνησης. Η Ισπανία ψήφισε ένα παρόμοιο πακέτο μέτρων.

Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μίλησε για το… τέλος της αφθονίας και η Γαλλία ετοιμάζεται η απαγόρευση στις ανοιχτές πόρτες των θερμαινόμενων ή κλιματιζόμενων καταστημάτων και των φωτεινών διαφημίσεων τη νύχτα (με εξαίρεση τους σταθμούς και τα αεροδρόμια).

Ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο η ενεργειακή ρυθμιστική αρχή Ofgem αποφάσισε αύξηση στις ρυθμιζόμενες τιμές ενέργειας κατά 80% από τον Οκτώβριο. Αυτό σημαίνει ότι ο λογαριασμός θα πάει από 1.971 λίρες (2.330 ευρώ) ετησίως ανά μέσο νοικοκυριό σε 3.549 λίρες (4.195 ευρώ) από τον Οκτώβριο. Κάτι που θα χειροτερέψει με δεδομένο ότι αυτό το ανώτατο όριο τιμής υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των τιμών χονδρικής του φυσικού αερίου τους προηγούμενους μήνες, οδηγώντας την αύξηση στις 4.000 λίρες τον Ιανουάριο και έως τις 6.000 λίρες (7.000 ευρώ) την άνοιξη.

Στην αντίπερα πλευρά, η Μόσχα γνωστοποιούσε ότι είναι έτοιμη να προμηθεύσει με φυσικό αέριο την Ευρώπη σε μεγάλες ποσότητες αν η Δύση δεν… δέσει τα χέρια της με νέα μέτρα, σύμφωνα με δήλωση του πρώην προέδρου της χώρας και σήμερα αναπληρωτή επικεφαλής του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας Ντμίτρι Μεντβέντεφ. «Αν δεν γίνονται οι πληρωμές, δεν επιστρέφονται οι επισκευασμένες τουρμπίνες ή ο αγωγός Nord Stream 2 απορρίπτεται, τότε η παροχή αερίου δεν θα μπορεί να είναι σε τέτοιες ποσότητες που αναμένουν οι ευρωπαϊκές χώρες».

Την ίδια ώρα ολοένα και περισσότερες φωνές ακούγονται για αλλαγή πολιτικής έναντι του ουκρανικού και της Ρωσίας. Όπως της αριστερής πτέρυγας του συγκυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, η οποία κάλεσε την Κίνα και άλλες χώρες να μεσολαβήσουν στις ρωσο-ουκρανικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με ανοιχτή επιστολή πολιτικών που δημοσιεύει το περιοδικό Spiegel.

Στο πεδίο των πολεμικών συγκρούσεων στην Ουκρανία… Ρωσικά πλήγματα καταγράφηκαν στα ανατολικά (Χάρκοβο, Σούμι, Ντονέτσκ), στα νότια (Ζαπορίζια, Ντνιπροπετρόφσκ). Ενώ στην περιοχή της Χερσώνας ουκρανικοί πύραυλοι έπληξαν μια σημαντική γέφυρα που χρησιμοποιούσαν οι ρωσικές δυνάμεις και την έθεσαν εκτός λειτουργίας, όπως ανακοίνωσε η ουκρανική στρατιωτική διοίκηση. Πρόκειται για τη γέφυρα Νταριίφσκι, μήκους περίπου 100 μέτρων, που είναι η μοναδική διάβαση που ελέγχεται από τους Ρώσους στον ποταμό Ινχουλέτ (παραπόταμο του Δνείπερου) και ενώνει τα υπό ρωσικό έλεγχο εδάφη στη δυτική όχθη του Δνείπερου ποταμού.

Στην Ζαπορίζια και τον πυρηνικό σταθμό, που ελέγχεται από τις ρωσικές δυνάμεις, η ουκρανική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας Energoatom ανακοίνωσε απόψε ότι και ο δεύτερος αντιδραστήρας επανασυνδέθηκε με το ουκρανικό ηλεκτρικό δίκτυο. Ενώ ο πρώτος αντιδραστήρας επανασυνδέθηκε νωρίτερα σήμερα και η εταιρεία διαβεβαίωσε ότι τα συστήματα ασφαλείας λειτουργούν κανονικά. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι είπε στο βραδινό του μήνυμα ότι η κατάσταση παραμένει πολύ επικίνδυνη, επαναλαμβάνοντας την έκκληση να επιτραπεί η πρόσβαση στους επιθεωρητές του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) το συντομότερο δυνατόν –κάτι στο οποίο έχει συμφωνήσει η Ρωσία και συζητείται με τον ΟΗΕ η όλη διαδικασία της αποστολής.