ΗΠΑ: Βροχή τοξικών μετάλλων από πυρκαγιά μπαταριών, σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, μόλυνε το ευαίσθητο παράκτιο οικοσύστημα του κόλπου Μοντερέι - Ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια των μονάδων αποθήκευσης μπαταριών

Αεροφωτογραφία των εγκαταστάσεων στο Μος Λάντινγκ

Βροχή τοξικών μετάλλων από πυρκαγιά μπαταριών

Τάσος Σαραντής

Οι καπνοί από τη φωτιά σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας στο Μος Λάντινγκ της Καλιφόρνιας απελευθέρωσαν τόνους βαρέων τοξικών μετάλλων στο ευαίσθητο παράκτιο οικοσύστημα του κόλπου Μοντερέι, τα οποία πέρασαν στην τροφική αλυσίδα.

Μια μεγάλη πυρκαγιά τον Ιανουάριο σε μία από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες στον κόσμο, στο Μος Λάντινγκ στην κομητεία Μοντερέι, εξάπλωσε -βάσει των εκτιμήσεων των επιστημόνων- περίπου 1.000 έως 1.400 μετρικούς τόνους τοξικών μετάλλων στην ευρύτερη περιοχή, 25 εκ των οποίων σε κοντινούς με την εγκατάσταση βάλτους, πλούσιους σε άγρια ζωή. Ο πυκνός καπνός της κάλυψε τους γύρω υγροτόπους, τα αγροκτήματα και τις κοντινές κοινότητες στην κεντρική ακτή της Καλιφόρνιας.

Το Μος Λάντινγκ, στην άκρη του κόλπου Μοντερέι, έχει διαμορφωθεί εδώ και καιρό από τη βιομηχανία με ένα μίγμα παραγωγής ενέργειας και εντατικής γεωργίας στην άκρη ενός ευαίσθητου παράκτιου οικοσυστήματος. Ερευνητές από τα Moss Landing Marine Laboratories μέτρησαν περισσότερα από 100 σημεία στο Elkhorn Slough, ενός από τους τελευταίους μεγάλους παράκτιους υγροτόπους της Καλιφόρνιας, ακριβώς βόρεια του εργοστασίου.

Τα φουγάρα του εργοστασίου

Μεταλλική σκόνη

Στα ευρήματά τους συγκαταλέγονται υψηλά επίπεδα νικελίου, κοβαλτίου και μαγγανίου στην επιφάνεια του εδάφους, βαρέα τοξικά μέταλλα που περιέχονταν στις χιλιάδες μπαταρίες ιόντων λιθίου που κάηκαν και τα οποία εξαπλώθηκαν σε μικροσκοπικά κομμάτια μέσα από τον καπνό που ξεχυνόταν από τη φωτιά. «Ηταν σαν σκόνη. Μια μεταλλική σκόνη», αναφέρει ο Ιβάνο Αϊέλο, καθηγητής θαλάσσιας γεωλογίας στα Moss Landing Marine Labs, ο οποίος ηγήθηκε στις δειγματοληψίες εδάφους.

Η εγκατάσταση αποθήκευσης μπαταριών της εταιρείας Vistra οικοδομήθηκε στη θέση ενός παλιού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου. Οταν η Vistra ανακοίνωσε ότι μετατρέπει τον χώρο στη μεγαλύτερη εγκατάσταση μπαταριών ιόντων λιθίου στον κόσμο, το σχέδιο χαιρετίστηκε ως ορόσημο για την καθαρή ενέργεια. Μόνο η «Φάση 1» στέγαζε μπαταρίες χωρητικότητας 300 μεγαβάτ, αρκετές για να τροφοδοτήσουν περίπου 225.000 σπίτια για τέσσερις ώρες.

Ο τύπος μπαταριών στην εγκατάσταση Μος Λάντινγκ ήταν πλούσιος σε τρία μέταλλα: νικέλιο, μαγγάνιο και κοβάλτιο. Αυτές οι μπαταρίες είναι πολύτιμες για την υψηλή ενεργειακή τους πυκνότητα και το σχετικά χαμηλό τους κόστος, αλλά είναι επίσης επιρρεπείς σε θερμική διαφυγή. Το σύννεφο καπνού από την πυρκαγιά στην εγκατάσταση αποθήκευσης ενέργειας μπαταριών της Vistra απελευθέρωσε όχι μόνο επικίνδυνα αέρια, όπως υδροφθόριο, αλλά και αιθάλη και απανθρακωμένα θραύσματα καμένων μπαταριών που προσγειώθηκαν αρκετά χιλιόμετρα τριγύρω.

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο περιοδικό Nature Scientific Reports, είναι η πρώτη ανεξάρτητη μελέτη για τις επιπτώσεις αυτής της πυρκαγιάς που δημοσιεύεται σε επιστημονικό περιοδικό. Η δραματική πυρκαγιά στο εργοστάσιο μπαταριών των 750 μεγαβάτ ξεκίνησε στις 16 Ιανουαρίου και έκαιγε για δύο ημέρες. Προκάλεσε την εκκένωση 1.200 κατοίκων της περιοχής και το κλείσιμο της «Εθνικής Οδού 1» για τρεις ημέρες.

Τα δείγματα

Ο καπνός που προκλήθηκε από την πυρκαγιά εξαπλώθηκε στις κομητείες Μοντερέι, Σάντα Κρουζ, Σαν Μπενίτο και Σάντα Κλάρα. Εκατοντάδες κάτοικοι της περιοχής παραπονέθηκαν για αναπνευστικά προβλήματα και πονοκεφάλους μετά την πυρκαγιά, ενώ έχουν κατατεθεί πολλαπλές αγωγές κατά της Vistra.

Οι επιστήμονες συνέκριναν δείγματα εδάφους που πήραν στα έλη το 2023 πριν από την πυρκαγιά με δείγματα που πήραν δύο εβδομάδες μετά την πυρκαγιά. Διαπίστωσαν ότι οι μέγιστες συγκεντρώσεις νικελίου στο έδαφος αυξήθηκαν 15 φορές, από 246 μέρη ανά εκατομμύριο το 2023 σε 3.702 μέρη ανά εκατομμύριο. Ωστόσο, έναν μήνα μετά την πυρκαγιά, ύστερα από έντονες βροχοπτώσεις και παλιρροϊκά επεισόδια, η μέγιστη συγκέντρωση νικελίου είχε μειωθεί στα 339 μέρη ανά εκατομμύριο. Παρόμοιες τάσεις παρατηρήθηκαν στο μαγγάνιο και το κοβάλτιο.

«Αυτό που βρήκαμε στον υγρότοπο αντιπροσωπεύει περίπου το 2% αυτού που μπορεί να έχει απελευθερωθεί», ανέφερε ο Αϊέλο. Πού πήγε το υπόλοιπο 98%; Τα μεταλλικά θραύσματα των μπαταριών, συχνά πολύ μικροσκοπικά για να τα δούμε με γυμνό μάτι, δεν εξαφανίστηκαν.

Μεγάλο μέρος του υλικού πιστεύεται ότι έχει ξεβραστεί στον κόλπο του Μοντερέι, όπου τελικά έχει βυθιστεί, με αποτέλεσμα να εισέλθει στην τροφική αλυσίδα σε μια περιοχή που αποτελεί θερμή εστία άγριας ζωής, που συχνά κατοικείται από θαλάσσιες ενυδρίδες, φώκιες, πελεκάνους και ερωδιούς.

Αυτά τα μέταλλα στα εδάφη του υγροτόπου βιοσυσσωρεύονται και μπορούν να απορροφηθούν από σκουλήκια και μικρά ασπόνδυλα, τα οποία τρώγονται από ψάρια, καβούρια ή παράκτια πτηνά και τελικά από κορυφαίους θηρευτές, όπως οι θαλάσσιες ενυδρίδες ή οι φώκιες.

Τα ερωτήματα

Η πυρκαγιά στο Μος Λάντινγκ και οι επιπτώσεις της αποτελούν μαθήματα για άλλες κοινότητες, τις ομάδες πυρόσβεσης και τον σχεδιασμό μελλοντικών συστημάτων μπαταριών ιόντων λιθίου, τα οποία πολλαπλασιάζονται καθώς οι εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες κοινής ωφέλειας επιδιώκουν να εξισορροπήσουν την ανανεώσιμη ενέργεια και τις αιχμές της ζήτησης.

Η πυρκαγιά έθεσε σημαντικά ερωτήματα σε όλη την Καλιφόρνια και τη χώρα σχετικά με την ασφάλεια των μονάδων αποθήκευσης μπαταριών. Η Καλιφόρνια εγκρίνει εκατοντάδες νέες μονάδες αποθήκευσης κάθε χρόνο από το 2020, επειδή είναι το κλειδί για την επέκταση του εφοδιασμού με ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια της Πολιτείας, αποθηκεύοντας ηλιακή ενέργεια κατά τη διάρκεια της ημέρας και απελευθερώνοντάς τη στο ηλεκτρικό δίκτυο τη νύχτα.

Ωστόσο, η πυρκαγιά στο Μος Λάντινγκ αποκάλυψε ότι οι μονάδες αποθήκευσης μπαταριών μπορούν να παρουσιάσουν σημαντικό κίνδυνο πυρκαγιάς και προκάλεσε αντιδράσεις σε ορισμένες κοινότητες όπου προτείνονται άλλες μονάδες, πιο πρόσφατα στο Βάκαβιλ και το Γουότσονβιλ.

ΠΗΓΗ