«Βγείτε έξω, ζώα»: Πώς έγινε η σφαγή στο νοσοκομείο al-Shifa της Γάζας - Του Tareq S. Hajjaj*

Σκηνή από την επόμενη ημέρα της αποχώρησης του ισραηλινού στρατού από το νοσοκομείο al-Shifa στην πόλη της Γάζας. (Khaled Daoud /apaimages)

του Tareq S. Hajjaj*  |  Πηγή: Mondoweiss μέσω info-war

 

Ανθρώπινα κεφάλια φαγωμένα από κοράκια, αγνώστων στοιχείων και αποσυντιθέμενα μέλη σώματος, και εκατοντάδες πτώματα στοιβαγμένα και θαμμένα σε ομαδικούς τάφους είναι το μόνο που απέμεινε από τα θύματα της σφαγής στο νοσοκομείο al-Shifa. Η ζοφερή σκηνή ήταν σαν κάτι βγαλμένο από δυστοπική ταινία, προϊόν της πολιορκίας δύο εβδομάδων του μεγαλύτερου νοσοκομείου της Γάζας που κατέληξε στην ολική καταστροφή του.

Μετά την ολοκλήρωση του αποδεκατισμού του al-Shifa, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι ήταν μια από τις πιο επιτυχημένες επιχειρήσεις από την έναρξη του πολέμου, υποστηρίζοντας ότι είχε συλλάβει εκατοντάδες μέλη της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ στο ιατρικό συγκρότημα. Αλλά το ερώτημα που κανείς δεν φάνηκε να θέτει είναι πώς ένας τέτοιος μαζικός αριθμός των λεγόμενων «πρακτόρων» της Χαμάς και της PIJ είχε συγκεντρωθεί στο al-Shifa με πλήρη γνώση ότι το μέρος είχε ήδη χτενιστεί από τον στρατό μια φορά στο παρελθόν και ότι η πόλη της Γάζας ήταν έκτοτε υπό κατοχή.

To Mondoweiss ήρθε σε επαφή με πολλούς επιζώντες των γεγονότων στο al-Shifa. Οι περισσότεροι από αυτούς αρνήθηκαν να μιλήσουν και φοβήθηκαν να εκθέσουν την ταυτότητά τους. Λίγοι δέχτηκαν υπό τον όρο της ανωνυμίας, φοβούμενοι ότι οι μαρτυρίες τους θα τους καθιστούσαν στόχους του ισραηλινού στρατού και ότι στη συνέχεια θα τους σκότωναν. Υπό το φως των μαρτυριών που συγκέντρωσε το Mondoweiss, προκύπτει μια διαφορετική εικόνα για το τι συνέβη.

Ένας νεαρός άνδρας που κατάφερε να διαφύγει από το νοσοκομείο λίγα λεπτά πριν αρχίσει η εισβολή του στρατού δήλωσε ότι στο νοσοκομείο υπήρχαν πράγματι εκατοντάδες εργαζόμενοι που πρόσκεινται στη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ, αλλά κανένας από αυτούς δεν ήταν στρατιωτικός. Ήταν εργαζόμενοι στον πολιτικό τομέα της κυβέρνησης της Γάζας, συμπεριλαμβανομένων των πληρωμάτων της Πολιτικής Άμυνας, της αστυνομίας, των υπηρεσιών εσωτερικής ασφάλειας, των υπαλλήλων του υπουργείου Εσωτερικών και των υπαλλήλων άλλων κλάδων της τοπικής κυβέρνησης. Όλοι τους είχαν συγκεντρωθεί για να λάβουν τους κυβερνητικούς μισθούς τους στο al-Shifa, δεδομένου ότι ήταν ένα από τα λίγα εναπομείναντα μέρη που υποτίθεται ότι ήταν σχετικά ασφαλή από τις μάχες.

«Υπήρχε ένα δωμάτιο στο κτίριο των εξειδικευμένων χειρουργείων που χρησίμευε ως γραφείο για τους κυβερνητικούς κλάδους που λειτουργούσαν υπέργεια», είπε ο νεαρός άνδρας, (που στο εξής θα ονομάζεται «Ζ»), αναφερόμενος στους πολιτικούς κλάδους της κυβέρνησης της Χαμάς.

Ο Z επιβεβαίωσε επίσης ότι εκεί βρίσκονταν και ορισμένα μέλη της PIJ που εργάζονταν σε μη στρατιωτικές δουλειές για να λαμβάνουν μισθούς. «Υπήρχε ένα άλλο κτίριο που ήταν ένα γραφείο για το κίνημα [PIJ], και οι άνδρες που απασχολούνταν από το κίνημα πήγαιναν εκεί για να εισπράξουν τους μισθούς τους».

«Είχε περάσει πολύς καιρός από τότε που οποιοσδήποτε από αυτούς τους υπαλλήλους είχε δει ο ένας τον άλλον», εξήγησε ο Z. «Γι’ αυτό και όλοι τους συζητούσαν στο ιατρικό συγκρότημα και ενημέρωναν ο ένας τον άλλον».

Ο τρόπος με τον οποίο ο ισραηλινός στρατός περιέγραψε τη συγκέντρωση ήταν ότι είχε λάβει επιβεβαιωμένες αναφορές των μυστικών υπηρεσιών για μεγάλο αριθμό «τρομοκρατικών πρακτόρων» και από τις δύο ομάδες μέσα στο al-Shifa, και μετά την επιδρομή ανακοίνωσε ότι είχε συλλάβει 900 «υπόπτους» και επιβεβαίωσε ότι 500 από αυτούς ήταν «τρομοκρατικοί πράκτορες», ενώ ανακοίνωσε ότι είχε σκοτώσει άλλους 200 «ενόπλους», ανάμεσά τους και «κορυφαίους διοικητές της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ».

Άνθρωποι επιθεωρούν τα ερείπια του νοσοκομείου al-Shifa στην πόλη της Γάζας, 1 Απριλίου 2024. (Φωτογραφία: Khaled Daoud /APA Images)

Η πολιορκία αρχίζει

Ο Z δήλωσε στη Mondoweiss ότι άκουσε τον ήχο στρατιωτικών οχημάτων και τανκς να πλησιάζουν το νοσοκομείο λίγα λεπτά πριν από την επίθεση. Ο ίδιος και ο συνάδελφός του είχαν επίσης φτάσει στο al-Shifa για να λάβουν τους μισθούς τους.

«Όταν ακούσαμε τα οχήματα, είπα στον συνάδελφό μου ότι έπρεπε να φύγουμε αμέσως, σκεπτόμενος ότι μπορεί να κατευθύνονταν προς το ίδιο το νοσοκομείο», είπε ο Z, εξηγώντας ότι όποιος εργάζεται στην κυβέρνηση της Χαμάς θεωρείται καταζητούμενος από το Ισραήλ. Ο συνάδελφός του δεν τον άκουσε, πιστεύοντας ότι ο στρατός μπορεί να εισέβαλε αντ’ αυτού σε μια κοντινή περιοχή. «Μου είπε ότι μάλλον κατευθύνονταν προς τη βιομηχανική ζώνη».

Στην αρχή, ο συνάδελφος του Z αρνήθηκε να φύγει, αλλά καθώς ο ήχος των τανκς πλησίαζε, και οι δύο αποφάσισαν να φύγουν αμέσως. Ενώ ήταν και οι δύο πολίτες χωρίς στρατιωτικό υπόβαθρο, ήταν και οι δύο μέλη του κινήματος Χαμάς.

Λίγα λεπτά αργότερα, άρχισε η εισβολή. Είδαν τα τανκς να περικυκλώνουν το συγκρότημα και την άφιξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών να αιωρούνται πάνω από το κεφάλι τους. Σε μια στιγμή, όλο το al-Shifa πολιορκήθηκε από ξηράς και αέρος.

Ένας άλλος επιζών που είχε καταφέρει να διαφύγει από το συγκρότημα είπε ότι η πλειοψηφία των πληροφοριών σχετικά με το ποιοι είχαν συγκεντρωθεί στο συγκρότημα μεταβιβάστηκε στο Ισραήλ από πληροφοριοδότες, συνεργάτες και μυστικούς ισραηλινούς κατασκόπους.

«Τη νύχτα της εισβολής, υπήρχαν δύο πλανόδιοι πωλητές που κάθονταν πάντα στην είσοδο του al-Shifa», δήλωσε ο επιζών στο Mondoweiss. «Ο ένας από αυτούς πουλούσε νερό, και ο άλλος πουλούσε κονσερβοποιημένα τρόφιμα. Όταν έγινε η εισβολή, οι δύο έμποροι αποκαλύφθηκαν ότι ήταν στρατιώτες. Έβγαλαν πιστόλια και μπήκαν στο νοσοκομείο μαζί με άλλους στρατιώτες και τους κατεύθυναν πού να πάνε. Ήταν εκεί για πολύ καιρό και ήξεραν πού ήταν τα πάντα».

Το ιατρικό συγκρότημα στέγαζε διάφορα κτίρια, συμπεριλαμβανομένων τμημάτων μητρότητας, κτιρίων εξειδικευμένης χειρουργικής και καρδιολογικών πτερύγων. Όταν οι στρατιώτες μπήκαν στο συγκρότημα, όλοι διατάχθηκαν να εκκενώσουν τα κτίρια. Μη επανδρωμένα αεροσκάφη που έφεραν ηχεία μετέδιδαν τις εντολές του στρατού, λέγοντας στους ανθρώπους ότι πρέπει να βγουν και να συγκεντρωθούν στο προαύλιο.

«Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη έλεγαν συνεχώς “βγείτε έξω, ζώα”», δήλωσε ο Z στο Mondoweiss.

Σώμα θαμμένο κάτω από τα ερείπια στο νοσοκομείο al-Shifa στην πόλη της Γάζας, 1 Απριλίου 2024. (Φωτογραφία: Khaled Daoud /APA Images)

Εκτελέσεις γιατρών και ύποπτων κυβερνητικών υπαλλήλων

Όταν όλοι έφυγαν από τα κτίρια, ο στρατός άρχισε να χωρίζει τα πλήθη των ανθρώπων σε ομάδες, βάζοντας κάθε ομάδα να φοράει πλαστικά βραχιόλια διαφορετικού χρώματος. Οι στρατιώτες τους είπαν ότι αυτά τα βραχιόλια ήταν συνδεδεμένα με ένα σύστημα που ειδοποιεί τους ελεύθερους σκοπευτές για τις κινήσεις τους. Χωρίστηκαν σε δύο χρώματα: κίτρινο, το οποίο δόθηκε στο προσωπικό του νοσοκομείου και σε όποιον ο στρατός θεωρούσε άμαχο πληθυσμό, και κόκκινο, το οποίο δόθηκε σε ανθρώπους που δεν μπορούσαν να κινηθούν μόνοι τους, όπως ασθενείς, τραυματίες, ακρωτηριασμένοι ή άνθρωποι με σπασμένα άκρα.

Ο στρατός συγκέντρωσε επίσης άτομα που ήταν ύποπτα ότι ανήκαν στη Χαμάς ή στην PIJ. Σε αυτούς δεν δόθηκαν βραχιολάκια, αλλά διαχωρίστηκαν από τους τραυματίες και το προσωπικό του νοσοκομείου, οι οποίοι στάλθηκαν σε διαφορετικό κτίριο.

Μια τρίτη πολύ μεγαλύτερη ομάδα διατάχθηκε να εγκαταλείψει εντελώς το νοσοκομείο — χιλιάδες εκτοπισμένοι που είχαν καταφύγει στο συγκρότημα, εκτός από ορισμένα μέλη του προσωπικού του νοσοκομείου. Ορισμένα μέλη του προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων των γιατρών, αρνήθηκαν να φύγουν. Όταν αρνήθηκαν τις διαταγές του στρατού, εκτελέστηκαν αμέσως και χωρίς αντίλογο.

Στη συνέχεια, ο στρατός έβγαλε έναν τεράστιο αριθμό ανδρών από την ομάδα των ύποπτων μελών και υπαλλήλων της Χαμάς και της PIJ, συγκεντρώνοντάς τους στο κέντρο της αυλής. Έπειτα προχώρησε στην εκτέλεσή τους, τον έναν μετά τον άλλο. Όταν τελείωσε η σφαγή, οι μπουλντόζες του στρατού συσσώρευσαν τα πτώματά τους κατά δεκάδες, τα έσυραν μέσα στην άμμο και τα έθαψαν.

Καθώς αυτό συνεχιζόταν, άλλοι στρατιώτες εισέβαλαν σε διάφορα κτίρια του συγκροτήματος αναζητώντας ανθρώπους που είχαν αρνηθεί να εκκενώσουν το χώρο όταν δόθηκε η αρχική εντολή. Σκότωσαν όποιον βρήκαν, θεωρώντας τον ύποπτο.

Υπήρχαν κάποιοι στο νοσοκομείο που αντιστάθηκαν και προσπάθησαν να ανοίξουν πυρ, συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών που έφεραν πιστόλια. Αυτός ο αριθμός των ανθρώπων ήταν μικρός και η αντίστασή τους δεν τους έσωσε — σκοτώθηκαν μαζί με εκείνους που δεν προέβαλαν αντίσταση.

Ένα βίντεο που δημοσιεύθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τραβήχτηκε από δημοσιογράφο στο νοσοκομείο δείχνει μια γυναίκα γιατρό, η οποία αυτοπροσδιορίστηκε ως Amira al-Safadi, να περιγράφει τι συνέβη.

«Μετά την πρώτη μέρα της επίθεσης, η οποία μας αιφνιδίασε στις 2 τα ξημερώματα, ο στρατός μας διέταξε να μην φύγουμε όταν μπήκε», λέει η δρ Σαφάντι. «Στη συνέχεια, τη δεύτερη ημέρα, μας έδωσε τα βραχιόλια και μας τόνισε ότι έπρεπε να τα φοράμε και ότι όποιος έφευγε από το κτίριο χωρίς να φοράει ένα θα σκοτωνόταν αμέσως».

«Μας έστειλαν σε τέσσερα διαφορετικά κτίρια», συνεχίζει, περιγράφοντας ότι ενώθηκε με αρκετούς άλλους γιατρούς και νοσηλευτές με τους ασθενείς τους. «Περίπου 16 τραυματισμένοι ασθενείς πέθαναν επειδή δεν μπορούσαμε να τους περιθάλψουμε».

Μέχρι τη στιγμή που ο στρατός αποσύρθηκε από το al-Shifa, ολόκληρο το συγκρότημα είχε σχεδόν αποδεκατιστεί, είχε μετατραπεί σε ερείπια και καμένα κτίρια.

Μια από τις «μεγαλύτερες σφαγές στην ιστορία της Παλαιστίνης»

Η οργάνωση Euro-Med Human Rights Monitor δήλωσε ότι η σφαγή στο al-Shifa ήταν μία από τις μεγαλύτερες στην παλαιστινιακή ιστορία, εκτιμώντας ότι τουλάχιστον 1.500 άνθρωποι σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή αναφέρθηκαν ως αγνοούμενοι, «με τις γυναίκες και τα παιδιά να αποτελούν τα μισά θύματα». Η οργάνωση επιβεβαιώνει επίσης ότι τουλάχιστον 22 ασθενείς πυροβολήθηκαν ενώ βρίσκονταν στα κρεβάτια τους στο νοσοκομείο, ενώ ο αριθμός των εκτοπισμένων που κατέλυαν στο νοσοκομείο και αναγκάστηκαν να απομακρυνθούν προς τα νότια εκτιμάται ότι περιλαμβάνει 25.000 άτομα. Επιπλέον, καταστράφηκαν 1.200 κατοικίες στην περιοχή του al-Shifa.

Παρά τους ισχυρισμούς του στρατού σχετικά με τη στρατηγική και στρατιωτική σημασία της επιχείρησης al-Shifa και τον αριθμό των φερόμενων ως μελών της Χαμάς και της PIJ που συνέλαβε και σκότωσε, συγκάλυψε τον πραγματικό επιδιωκόμενο σκοπό της επιχείρησης, ο οποίος ήταν να καταστρέψει το σύστημα υγείας στη βόρεια Γάζα και να επιδεινώσει τις ήδη καταστροφικές ανθρωπιστικές συνθήκες. Όλο το συγκρότημα είναι πλέον ακατάλληλο για χρήση. Ακόμη και το νεκροτομείο, που περιείχε αμέτρητα πτώματα των δολοφονημένων, κάηκε.

Η «επιχείρηση» του Ισραήλ στο al-Shifa ήταν, πράγματι, μια επιτυχία, και αυτή η επιτυχία ήταν να τεθεί εκτός λειτουργίας το μεγαλύτερο νοσοκομείο της Γάζας και να επιταχυνθεί η κοινωνική κατάρρευση στο βορρά.

____________________________________

*Ο Tareq S. Hajjaj είναι ανταποκριτής του Mondoweiss στη Γάζα και μέλος της Ένωσης Παλαιστινίων Συγγραφέων. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Al-Azhar στη Γάζα. Ξεκίνησε την καριέρα του στη δημοσιογραφία το 2015, εργαζόμενος ως συντάκτης ειδήσεων και μεταφραστής στην τοπική εφημερίδα Donia al-Watan. Έχει κάνει ρεπορτάζ για τις εφημερίδες Elbadi, Middle East Eye και Al Monitor. Ακολουθήστε τον στο Twitter στο @Tareqshajjaj.