Η επιστημονική έρευνα ξεκινάει από μια προσεκτική παρατήρηση: Το 2023 ήταν μια χρονιά με πολύ φανερά ανώμαλα χαρακτηριστικά. Ξεπεράστηκαν εκατοντάδες όρια υψηλών θερμοκρασιών παντού στον κόσμο. Πυρκαγιές στον αρκτικό κύκλο, ακραία φαινόμενα παντού – δεν ξέχασαν και τη χώρα μας. Συνεχίζει η επιστήμη, θέτοντας ερωτήματα: γιατί; γιατί τώρα; πώς εξηγείται; Σε μια πολύ σημαντική επιστημονική δημοσίευση με 15 συν-συγγραφείς, ο James Hansen, πρωτοπόρος στο πεδίο της κλιματικής αλλαγής, καταθέτει τις παρατηρήσεις, τα στοιχεία, τις εξηγήσεις, κάποιες προβλέψεις και κυρίως τα νέα ερωτήματα και τον προβληματισμό που προκύπτει.
Οι παρατηρήσεις αφορούν την ανάλυση των τοπικών μεταβολών στην ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας. Εμφανίζεται στα στοιχεία μια διαφοροποίηση αυτής της έντασης κατά περιοχές του πλανήτη. Μια δεύτερη παρατήρηση βρίσκεται σε τελείως διαφορετικό πεδίο: την αλλαγή της νομοθεσίας των ναυτιλιακών καυσίμων. Αυτά τα δύο συνδέονται με μια συσχέτιση της μόλυνσης της ατμόσφαιρας με οξείδια του θείου και της έντασης της ηλιακής ακτινοβολίας στο έδαφος. Τα οξείδια του θείου στην ατμόσφαιρα βοηθούν στη δημιουργία νεφών. Αυτά λειτουργούν σαν φίλτρα του ήλιου, μειώνουν την ένταση της ακτινοβολίας που φτάνει στην επιφάνεια. Η νομοθεσία στα καύσιμα μείωσε το επιτρεπτό όριο στην περιεκτικότητα σε θείο από 3,5% σε 1,5%, η ατμόσφαιρα «καθάρισε» (λίγο) και ο ήλιος έγινε πιο δυνατός. Πιο δυνατός ήλιος ζέστανε τη θάλασσα περισσότερο από πριν.
Η επόμενη παρατήρηση βρίσκεται στην κλιματική περιοδικότητα του Ελ Νίνιο. Αυτό είναι ένα φαινόμενο που συνδέει τη θερμοκρασία στη θάλασσα με αυτή του αέρα. Οι άνεμοι μεταφέρουν το ζεσταμένο επιφανειακό νερό προς τη Δύση με αποτέλεσμα σημαντική θέρμανση του αέρα εκεί που συγκεντρώνεται το ζεστό νερό, ή στην αντίθετη φάση (ονομάζεται Λα Νίνια) ψύξη στην επιφάνεια. Το φαινόμενο συμβαίνει στον Ειρηνικό ωκεανό, η ένταση του όμως είναι τόσο μεγάλη που επηρεάζει το κλίμα σε όλο τον πλανήτη.
Η αλλαγή στη νομοθεσία έγινε το 2019, η θάλασσα ζεστάθηκε, το Ελ Νίνιο ξεκίνησε (ως κύκλος με διάρκεια 2-3 χρόνια) την άνοιξη του 2023. Αυτό εξηγεί τα θερμοκρασιακά αποτελέσματα. Η πρόβλεψη που δίνουν τα στοιχεία είναι ότι μέσα στο τρέχον εξάμηνο πιθανώς θα ξεπεραστεί το όριο των 1,5 βαθμών της συμφωνίας του Παρισιού. Ακόμα, ίσως από κάποια μετεωρολογική συγκυρία, τις τελευταίες μέρες του Νοεμβρίου που πέρασε, τα θερμόμετρα που καταγράφουν τις θερμοκρασίες έδειξαν ότι για 2 μέρες ξεπεράστηκε και το όριο των 2 βαθμών!
Η καλή επιστήμη παραμένει «ανήσυχη» ακόμα και μετά την απάντηση στο «γιατί». Αναζήτησαν λοιπόν οι συγγραφείς της μελέτης και τις συνέπειες αυτών των παρατηρήσεων. Συνέπειες στο επιστημονικό – θεωρητικό πεδίο. (γιατί στο πρακτικό οι άνθρωποι τις ξέρουν, στον Έβρο ή την Εύβοια, στην Καρδίτσα ή την Αττική και φυσικά σε διάσπαρτα μέρη σε όλο τον πλανήτη)
Η κατατεθειμένη επιστήμη, αυτή δηλαδή που συνιστά το υπόδειγμα (paradigm) στο πεδίο, εμπεριέχει την «ψυκτική» επίδραση της μόλυνσης με οξείδια του θείου. Την προσδιορίζει ποσοτικά σε 0,5 watt/m2 (αλλά με αβεβαιότητα 0,4watt/m2). Συγκριτικά, αυτή η ψυκτική επίδραση ακυρώνει περίπου το 1/3 από τη θέρμανση από την αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα. Η αβεβαιότητα όμως είναι μεγάλη και ανησυχητική. Μοιάζει κατά κάποιο τρόπο αυτή η μόλυνση να έχει «μπερδέψει» τον ακριβή υπολογισμό της επίδρασης του διοξειδίου του άνθρακα στο κλίμα. Η επίδραση αυτή ονομάζεται κλιματική ευαισθησία (climate sensitivity).
Κλιματική ευαισθησία είναι το πόσο θα αλλάξει η θερμοκρασία όταν διπλασιαστεί η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα. Μέχρι σήμερα, η παραδεκτή τιμή αυτής της παραμέτρου, ήταν 3. Δηλαδή, με βάση την περιεκτικότητα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα την προβιομηχανική εποχή (280ppm), η θερμοκρασία ισορροπίας θα αυξηθεί κατά 3 βαθμούς όταν η περιεκτικότητα φτάσει στα 560ppm. Η νέα αυτή μελέτη υπολογίζει την κλιματική ευαισθησία σε 4,8. Μια διαφορά σε αυτό το μέγεθος ανατρέπει όλα τα προγνωστικά δεδομένα των κλιματικών μοντέλων. Φυσικά μια μόνη μελέτη δεν είναι ένα νέο πρότυπο, η διαφορά όμως, αλλά και οι πρακτικές συνέπειες αυτής της διαφοράς, είναι τεράστιες. Οι επιστήμονες χτυπούν καμπάνες, οι κοινωνίες παραμένουν «γλυκά μουδιασμένες» (comfortably numb) μέσα σε καταναλωτισμό και εγωπάθεια.
Τι θα κάνουμε;
Πρώτα πρέπει ο κάθε πολίτης να μελετήσει και να καταλάβει (με την καρδιά, όχι μόνο με το μυαλό) το μέγεθος και τη σημασία του προβλήματος. Στη συνέχεια να δούμε πως η τρέχουσα πολιτική δεν το αντιμετωπίζει. Όλα όσα λέγεται ότι γίνονται για το κλίμα, γίνονται στην πραγματικότητα για το κέρδος.
Γιατί το περιβαλλοντικό πρόβλημα, όπως έχει εξελιχθεί, δεν μπορεί να
λυθεί χωρίς συστηματική αλλαγή στο τρέχον οικονομικό υπόδειγμα. Η
εξέλιξη του καπιταλισμού σε ένα ληστρικό εκμεταλλευτικό σύστημα χωρίς
φραγμούς, λογική ή συναίσθηση περιορισμών, απαιτεί την ανατροπή του. Μια
διαφορετική διευθέτηση θα εξαλείψει τις χαοτικές ανισότητες, θα
ανατρέψει την υπερθέρμανση, κυριολεκτική και μεταφορική, των κοινωνιών
από το καταναλωτικό πρότυπο. Αυτός είναι ο συνθετικός στόχος, το
συνεκτικό υλικό, των κινημάτων. «Άνθρωποι όλων των χωρών ενωθείτε!»
Βιβλιογραφία:
- Η δημοσίευση: academic.oup.com/oocc/article/3/1/kgad008/7335889?login=false «Global warming in the pipeline»
- Το βίντεο της παρουσίασης: www.youtube.com/watch?v=NXDWpBlPCY8&t=2105s An Intimate Conversation with Leading Climate Scientists To Discuss New Research on Global Warming
- Κλιματική ευαισθησία: el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CF%85%CE%B1%CE%B9%CF%83%CE%B8%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1
- Ένα μικρό βίντεο πάνω στο υλικό αυτό: www.youtube.com/watch?v=soBu-SP41_E&t=313s
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου