Του Ανδρέα Κοσιάρη
Όλοι ανεξαιρέτως οι άνθρωποι που έχουν ταξιδέψει στο διάστημα, επιστρέφουν με αλλαγμένη την οπτική τους για τον εαυτό τους και για τον κόσμο. Το δέος της θέας ενός πλανήτη χωρίς σύνορα και διαχωρισμούς, το σοκ της εν συνόλω μαρτυρίας των καταστροφικών επιπτώσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας, αλλά και η αίσθηση της ευθραυστότητας και της ομορφιάς της Γης, προκαλεί ένα ψυχολογικό φαινόμενο που ο φιλόσοφος Φρανκ Γουάιτ ονόμασε «το φαινόμενο της επισκόπησης».
Όμως κάτι μας λέει πως οι δύο δισεκατομμυριούχοι που ταξίδεψαν με διαφορά λίγων ημερών στα όρια του διαστήματος, ο Ρίτσαρντ Μπράνσον και ο Τζεφ Μπέζος, μάλλον δεν το βίωσαν.
Διότι μπορεί ο Μπέζος, για παράδειγμα, να μίλησε για αυτό στις συνεντεύξεις τύπου πριν και μετά την πανάκριβη ολιγόλεπτη εκτόξευσή του σε ύψος περίπου 106 χιλιομέτρων, όμως κάποια άλλα του λόγια (και λίγη προσωπική απαισιοδοξία του γράφοντος) δείχνουν ότι δεν διδάχθηκε κάτι.
Με περίσσιο κυνισμό, λοιπόν, ο Τζεφ Μπέζος, ευχαρίστησε «κάθε εργαζόμενο της Amazon και κάθε πελάτη, διότι εσείς πληρώσατε γι’ αυτό [το ταξίδι]». Αν κανείς δεν γνώριζε ποιος είναι ο Μπέζος, ή αν κανείς είναι τόσο εύπιστος ώστε να πιστεύει τις διακηρύξεις του περί σωτηρίας της ανθρωπότητας μέσω του διαστήματος, τότε ίσως να μη βλέπει τον κυνισμό αυτής της ευχαριστήριας δήλωσης.
Το περιεχόμενό της είναι ακριβές. Οι εργαζόμενοι της Amazon όντως πλήρωσαν για το ταξίδι του Μπέζος στο διάστημα. Με τους μισθούς πείνας που τους προσφέρει η εταιρεία, της τάξης των 15,30 δολαρίων ανά ώρα, όταν ο μεγιστάνας έβγαζε 11,5 εκατομμύρια δολάρια κάθε ίδια ώρα μέσα στην πανδημία.
Την ημέρα που ταξίδεψε (σχεδόν) στο διάστημα, ο Μπέζος έβγαλε 1,13 δισ. δολάρια. Για να τα φτάσουν αυτά οι εργαζόμενοι της Amazon, χρειάζεται ένας ολόκληρος χρόνος δουλειάς 36.000 από δαύτους. Και παράλληλα θα πληρώνουν μεγαλύτερο ποσοστό φορολογίας από ό,τι ο χαμογελαστός ταξιδιώτης του διαστήματος.
Το ίδιο το 11λεπτο ταξίδι του Μπέζος κόστισε 2,5 εκατ. δολάρια ανά λεπτό και ξέρασε στην ατμόσφαιρα 200 με 300 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ανά κάθε επιβάτη — μαζί του ταξίδεψε ο αδερφός του κι άλλα δύο άτομα.
Θα ήταν ντροπιαστικό οι μισθοί πείνας και τα μειωμένα δικαιώματα των εργαζόμενων να έχουν πληρώσει απλά για ένα χούι, ένα γούστο του Μπέζος να κάνει μια βόλτα ψηλά πάνω από τον πλανήτη. Αλλά φυσικά δεν πρόκειται απλά για ένα γούστο.
Οι εργαζόμενοι της Amazon «χρηματοδοτούν» μία επένδυση για τον πλουσιότερο άνθρωπο της Γης. Ο Μπέζος αρχικά επιθυμεί να οργανώσει τουριστικά ταξίδια αντίστοιχα με το δικό του, με τιμή 300.000 δολάρια ανά τουρίστα. Και έπειτα το διάστημα είναι κυριολεκτικά το όριο.
Στο ηλιακό μας σύστημα κρύβονται αμέτρητα τρισεκατομμύρια σε πόρους (νερό, σπάνιες γαίες κ.α.), που απλά «κάθονται και περιμένουν» τους δισεκατομμυριούχους του πλανήτη μας να τα εκμεταλλευτούν. Οι εργαζόμενοι της Amazon, και των λοιπών επιχειρήσεων των διάφορων δισεκατομμυριούχων που κάνουν διαστημικά όνειρα, χρηματοδοτούν τη φεουδαρχική κατάληψη του διαστήματος από τα αφεντικά τους.
Ειδικοί γύρω από το «φαινόμενο της επισκόπησης», όπως ο Ντέιβιντ Γέιντεν, ψυχίατρος και ερευνητής συμπεριφορικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, λένε πως το σύντομο ταξίδι του Μπέζος δεν ήταν ούτε αρκετά ψηλά, ούτε αρκετής διάρκειας για να προκαλέσει το εν λόγω φαινόμενο, μια αλλαγή στην οπτική του δισεκατομμυριούχου για τον κόσμο.
Εμείς υποθέτουμε ότι όσο ψηλά κι αν πήγαινε, όσο πολύ κι αν καθόταν εκεί, ο Μπέζος δεν θα άλλαζε. Κανείς από τους αστροναύτες που βίωσαν το «φαινόμενο της επισκόπησης» δεν ανήκε στους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο. Κανείς τους δεν είχε σαν σκοπό της ζωής του τη διαιώνιση του οικονομικού συστήματος που τους έφερε σε αυτή τη θέση.
Οι αστροναύτες είχαν χώρο στην καρδιά και το μυαλό τους να δουν τον κόσμο διαφορετικά. Οι δισεκατομμυριούχοι έχουν χώρο μόνο για τον πλούτο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου