Ένα νέο τοπίο, θα αντιμετωπίσουν οι εργαζόμενοι, από την προσεχή Δευτέρα, οπότε και αναμένεται να έχει δημοσιευτεί στο ΦΕΚ, η τροπολογία αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας, που αφορά των υποχρεωτικό εμβολιασμό, των εργαζομένων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, σε μονάδες υγείας και κέντρα φροντίδας ηλικιωμένων, ΑΜΕΑ κλπ.
Με την αιφνιδιαστική τροπολογία, η κυβέρνηση όχι μόνο επέβαλε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό σε ορισμένες κατηγορίες εργαζόμενων, αλλά θέσπισε και μια σειρά από ρυθμίσεις, που θα αποτελέσουν εστία αμφισβήτησης, των εργασιακών και μισθολογικών δικαιωμάτων, χιλιάδων εργαζομένων.
Σύμφωνα με την τροπολογία:
1.Επιβάλλεται, έως την 31η.12.2021, υποχρέωση στους εργαζόμενους στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό, να επιδεικνύουν στο αρμόδιο όργανο διοίκησης ή στον εργοδότη τους, αντίστοιχα, ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID-19 της Ε.Ε., σχετικά με την κατάσταση του φυσικού προσώπου-κατόχου του, όσον αφορά στον εμβολιασμό ή στη νόσηση από τον κορωνοϊό COVID-19 ή βεβαίωση εμβολιασμού ή βεβαίωση θετικού διαγνωστικού ελέγχου ή ισοδύναμο πιστοποιητικό.
Συνεπώς, καθιερώνεται για πρώτη φορά η υποχρέωση του εργαζόμενου, να ενημερώνει τον εργοδότη, αν έχει εμβολιαστεί ή αν έχει νοσήσει το τελευταίο 6μηνο. Η υποχρέωση ισχύει και στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα και ο εργοδότης ελέγχει το πιστοποιητικό εμβολιασμού, μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής για κινητές συσκευές. Η νέα ρύθμιση, συμπαρασύρει και τις νέες προσλήψεις, καθώς ο εργοδότης θα μπορεί να ζητά πλέον πιστοποιητικό εμβολιασμού, από τον υποψήφιο υπάλληλο, τον οποίο θέλει να προσλάβει, θέτοντας μάλιστα τον σχετικό όρο και ως προαπαιτούμενο, στη σύμβαση εργασίας. Το δίλλημα θα είναι «Ή εμβολιασμός ή μη πρόσληψη».
Η διάταξη δεν προβλέπει συγκεκριμένη κύρωση για τον εργαζόμενο αν δεν εκπληρώνει την νέα του αυτή υποχρέωση. Ο εργαζόμενος βεβαίως, εφόσον προσέλθει στην εργασία του κανονικά, θεωρείται ότι έχει θέσει τις υπηρεσίες του, στη διάθεση του εργοδότη και ενδεχόμενη άρνηση αυτού, να τις αποδεχτεί, τον καθιστά υπερήμερο και οφείλει κανονικά τις αποδοχές στον εργαζόμενο. Αν ο εργοδότης αρνηθεί τις υπηρεσίες αυτές και προχωρήσει σε απόλυση, τότε η απόλυση είναι άκυρη, αφού γενική υποχρέωση προς εμβολιασμό στον ευρύτερο πληθυσμό, δεν υφίσταται. Στις περιπτώσεις αυτές, ο εργοδότης με κλιμάκωση ενεργειών, είναι δυνατόν να αλλάξει «πόστο» στον εργαζόμενο, να τον θέσει σε καθεστώς τηλεργασίας, να του αλλάξει καθήκοντα, ακόμα και να συμφωνήσει μαζί του συγκεκριμένες ημέρες αδείας(άνευ αποδοχών).Δυνατότητα αναστολής σύμβασης, σε περίπτωση μη επίδειξης πιστοποιητικού εμβολιασμού δεν υφίσταται, αφού δεν αναφέρεται η οιαδήποτε κύρωση στο νόμο, σε περίπτωση μη τήρησης της σχετικής υποχρέωσης. Το σημείο αυτό, θα αποτελέσει και σημείο «τριβής» μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. Η προχειρότητα της διάταξης, αφήνει εκτεθειμένους τους εργαζόμενους, σε πιέσεις από τους εργοδότες, οι οποίοι δεν αποκλείεται να λειτουργήσουν προσχηματικά και να προβούν ακόμα και σε απολύσεις.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αντιδράσουν άμεσα, προσφεύγοντας στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας. Στη συνέχεια καλό θα είναι με μια εξώδικη δήλωση, να ενημερώσουν τους εργοδότες ότι, συνεχίζουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους κατά προσήκοντα τρόπο(ενημερώνοντας ότι δεν υφίσταται «κύρωση» από την μη επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού) και τελικά( αν δεν ευδοκιμήσουν οι προσπάθειές τους), να απευθυνθούν στα πολιτικά δικαστήρια.
2.Θεσπίζεται υποχρεωτικός εμβολιασμός για όλο το προσωπικό (ιατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και υποστηρικτικό προσωπικό):
- των ιδιωτικών και δημόσιων μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων και φροντίδας ατόμων με αναπηρία,
- των ιδιωτικών και δημόσιων δομών υγείας [διαγνωστικά κέντρα, κέντρα αποκατάστασης, κλινικές, νοσοκομεία, δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, μονάδες νοσηλείας και Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.)].
Εξαιρούνται της ανωτέρω υποχρέωσης, όσοι έχουν νοσήσει και για διάστημα έξι (6) μηνών από τη νόσηση και όσοι έχουν αποδεδειγμένους λόγους υγείας που εμποδίζουν τη διενέργεια του εμβολίου. Οι τελευταίοι θα απευθύνονται σε ειδικές επιτροπές, που θα αποφαίνονται αν για το νόσημα από το οποίο πάσχουν, συνιστά αντένδειξη προς εμβολιασμό.
Με ΚΥΑ δύνανται να εξειδικεύονται οι κατηγορίες των προσώπων που υποχρεούνται σε εμβολιασμό, να καθορίζονται η διαδικασία και ο χρόνος διενέργειας του εμβολιασμού καθώς και τυχόν προτεραιοποίηση, η παρακολούθηση και ο τρόπος ελέγχου της συμμόρφωσης με την υποχρέωση αυτή. Με υπουργική απόφαση λοιπόν(χωρίς νέο νόμο δηλαδή που θα περάσει από τη βουλή) θα καθορίζεται ποιοι εργαζόμενοι θα ενταχθούν στον υποχρεωτικό εμβολιασμό(εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στα ΜΜΜ διαρρέεται ότι ακολουθούν).
Το μέτρο του υποχρεωτικού εμβολιασμού, επαναξιολογείται έως την 31η.10.2021 και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα παραταθεί.
3.Στην περίπτωση παράβασης της υποχρέωσης εμβολιασμού, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης επέρχεται:
α)επιβολή του ειδικού διοικητικού μέτρου της αναστολής καθηκόντων, χωρίς καταβολή αποδοχών, στην περίπτωση εργαζομένων στον δημόσιο τομέα η οποία αίρεται με τη συμπλήρωση δεκατεσσάρων (14) ημερών από την ολοκλήρωση του εμβολιασμού,
β)υποχρέωση στον εργοδότη, σε περίπτωση εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, να μην κάνει δεκτή την παροχή της εργασίας του εργαζομένου που προσέρχεται στον χώρο εργασίας, χωρίς να επιδείξει το πιστοποιητικό εμβολιασμού, απαλλασσομένου από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών για το χρονικό διάστημα μη παροχής εργασίας.
Πρόκειται για αυστηρότατη ρύθμιση που αφορά χιλιάδες εργαζόμενους. Ορθότερο θα ήταν να υπάρξει μια κλιμάκωση και κίνητρα στο μη εμβολιασμένο προσωπικό και όχι να οδηγείται σε «οικονομικό θάνατο». Για παράδειγμα στο διοικητικό προσωπικό είναι εφικτή η τηλεργασία, η αλλαγή καθηκόντων κλπ και όχι απευθείας περικοπή του μοναδικού μέσου βιοπορισμού. Η ρύθμιση θα οδηγήσει σε μεγάλη ψυχολογική πίεση, εργαζόμενους στο χώρο της υγείας, που θα προτιμήσουν είτε να συνταξιοδοτηθούν ή και να παραιτηθούν, τη στιγμή που η κοινωνία έχει ανάγκη των υπηρεσιών τους πιο πολύ από ποτέ.
4. Ο εκάστοτε εργοδότης ή υπεύθυνος μονάδας οφείλει να ενημερώνει τους εργαζόμενους με κάθε πρόσφορο μέσο για τις ανωτέρω υποχρεώσεις. Στην περίπτωση των δομών φροντίδας ηλικιωμένων, ΑΜΕΑ κλπ. το υπόχρεο προσωπικό πρέπει να έχει λάβει την πρώτη ή τη μοναδική δόση έως τις 16 Αυγούστου 2021, η δε ολοκλήρωση του εμβολιαστικού κύκλου πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και στον προβλεπόμενο χρόνο. Στην περίπτωση των εργαζόμενων σε νοσοκομεία κλπ, το υπόχρεο προσωπικό πρέπει να έχει λάβει την πρώτη ή τη μοναδική δόση έως την 1η Σεπτεμβρίου 2021, η δε ολοκλήρωση του εμβολιαστικού κύκλου πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και στον προβλεπόμενο χρόνο.
5. Οι εργοδότες «προβαίνουν στην απολύτως αναγκαία επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που περιλαμβάνονται στα πιστοποιητικά ή τις βεβαιώσεις για τον σκοπό του ελέγχου της εγκυρότητας, της γνησιότητας και της ακεραιότητας αυτών. Απαγορεύεται, ύστερα από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου ή επαλήθευσης, η καθ’ οιονδήποτε τρόπο αποθήκευση ή τήρηση αντιγράφων των πιστοποιητικών ή βεβαιώσεων ή των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που εμφανίζονται κατά τη σάρωση». Συνεπώς ο εργοδότης απαγορεύεται να κρατάει αρχείο, ενώ ζήτημα προκύπτει με το αν θα ενημερώνονται οι λοιποί εργαζόμενοι, για το ποιος είναι εμβολιασμένος και ποιος όχι.
6. Επιβάλλεται
στον εργοδότη που απασχολεί προσωπικό κατά παράβαση των προαναφερομένων,
διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) για κάθε παράβαση και έως
πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ και, σε περίπτωση υποτροπής, είκοσι
χιλιάδων (20.000) ευρώ για κάθε παράβαση και έως διακοσίων χιλιάδων
(200.000) ευρώ.
Πρόκειται για εξοντωτικά πρόστιμα που υφίσταται ο
εργοδότης. Το παράδοξο είναι ότι οι επιχειρηματίες και
αυτοαπασχολούμενοι, δεν έχουν αντίστοιχες υποχρεώσεις για επίδειξη
πιστοποιητικού εμβολιασμού, το οποίο αφορά μόνο τους εργαζόμενους, αν
και οι τελευταίοι συνυπάρχουν το χώρο, με τους εργαζόμενους ειδικά στις
μικρές επιχειρήσεις. Οι υποχρεώσεις λειτουργούν μονομερώς για τους
μισθωτούς.
7.Παρέχεται η δυνατότητα να προσλαμβάνεται προσωπικό με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου έως και τριών (3) μηνών, στους φορείς που εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής του υποχρεωτικού εμβολιασμού, αντίστοιχων προσόντων, κατηγορίας/εκπαιδευτικής βαθμίδας, κλάδου/ειδικότητας του προσωπικού που έχει τεθεί σε αναστολή καθηκόντων, εφόσον προσκομίσει τα οριζόμενα έγγραφα ανάλογα με την περίπτωση (Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID-19 της Ε.Ε. ή βεβαίωση εμβολιασμού ή βεβαίωση θετικού διαγνωστικού ελέγχου).Δεν δύναται να υπερβαίνει ο ανώτατος αριθμός του, προς πρόσληψη κατά τα ανωτέρω, προσωπικού, τον αριθμό του προσωπικού, που έχει τεθεί σε αναστολή καθηκόντων ή εργασίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι , ενώ για τον δημόσιο τομέα προβλέπεται αντικατάσταση του προσωπικού που δεν εμβολιάζεται με άλλους εργαζόμενους, κάτι αντίστοιχο δεν προβλέπεται για τον ιδιωτικό τομέα. Επίσης η διάταξη, δεν ορίζει ακριβώς το πότε μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του ο ιδιωτικός υπάλληλος, ενώ στο δημόσιο τομέα προβλέπεται η επιστροφή 14 ημέρες μετά από την δεύτερη δόση.
8.Αν και η κυβέρνηση με την συγκεκριμένη τροπολογία δεν συνδέει την άρνηση για εμβολιασμό με απολύσεις ή πειθαρχικά μέτρα, είναι βέβαιο ότι θα προκύψουν στην πράξη τέτοια ζητήματα, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα. Η «ασάφεια» θα λειτουργήσει εις βάρος των εργαζομένων και αρκετοί εργοδότες θα βρουν «πάτημα», για να προχωρήσουν σε απολύσεις. Για παράδειγμα, σε ένα ιδιωτικό κέντρο φροντίδας ηλικιωμένων, αν το προσωπικό αρνηθεί να εμβολιαστεί ο εργοδότης θα εκμεταλλευτεί το κενό ρύθμισης και προφασιζόμενος ότι δεν μπορεί να βρει προσωρινά απασχολούμενο προσωπικό, θα προχωρήσει σε απολύσεις, προσλαμβάνοντας ενδεχομένως (φτηνότερο;) εργατικό δυναμικό. Τα δικαστήρια θα κληθούν να κρίνουν μετά από χρόνια, την εγκυρότητα των απολύσεων, ενώ ο εργαζόμενος θα έχει αποκοπεί, από τη θέση εργασίας του.
Η κυβέρνηση με τον εξαναγκασμό σε εμβολιασμό, «άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου». Η ήδη απορυθμισμένη(μετά και το νόμο Χατζηδάκη») αγορά εργασίας έχει πάρει τα μηνύματα και αν συνυπολογίσει και τις αμετροέπειες υπουργών της κυβέρνησης που ουσιαστικά, παρότρυναν σε απολύσεις, είναι βέβαιο ότι θα εμφανιστούν φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Η κυβέρνηση δεν έχει την πολυτέλεια να «χάσει» προσωπικό στον ευαίσθητο τομέα της υγείας, της εκπαίδευσης, στα ΜΜΜ κλπ.
Η αυταρχικότητα και η αυστηρότητα δεν βοηθούν, να πειστεί ο πληθυσμός, που εμφανίζεται διστακτικός και φοβισμένος.
Απαιτείται μια νέα καμπάνια ενημέρωσης, στήριξη του ΕΣΥ, αλλά και στάση υπευθυνότητας και αλληλεγγύης από όλη την κοινωνία, ώστε να μην κυριαρχήσει ο αυτοματισμός, τα διχαστικά διλήμματα και τελικά ένας νέου τύπου κοινωνικός κανιβαλισμός της «ατομικής ευθύνης».
*Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος – Εργατολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου