Η Κούβα, η πανδημία και η υποκρισία

Η αντικυβερνητική διαδήλωση στην Αβάνα | AP Photo

Ρεπορτάζ της Κορίνας Βασιλοπούλου

Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν, την Κυριακή, στην Αβάνα και άλλες πόλεις της Κούβας έδωσαν την ευκαιρία σε... άσπονδους φίλους, με πρώτες και «καλύτερες» φυσικά τις ΗΠΑ, να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους στον πολύπαθο, τάχα, λαό. ● Παρά τις βαριές οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, η Κούβα έχει να υπερηφανεύεται για την άψογη υγειονομική διαχείριση και τον χαμηλό αριθμό νεκρών συγκριτικά με τον υπόλοιπο κόσμο.

Eίναι επιστημονικά αποδεδειγμένο. Για να συγκινηθούν οι μεγάλες δυνάμεις -και συγκεκριμένα οι ΗΠΑ- από το «δράμα» ενός λαού και από αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, θα πρέπει απαραιτήτως να αντιπαθούν βαθύτατα την κυβέρνηση της συγκεκριμένης χώρας.

Οταν οι Βενεζουελάνοι, υπό την καθοδήγηση του αυτοανακηρυχθέντα προέδρου Γουαϊδό, διαδηλώνουν κατά της «επάρατης» κυβέρνησης Μαδούρο, είναι θύματα μιας δικτατορίας και αγωνιστές της ελευθερίας. Οταν οι Κολομβιανοί διαδηλώνουν μαζικά κατά του δεξιού προέδρου Ιβάν Ντούκε και δεκάδες από αυτούς δολοφονούνται, είναι... Τρίτη. Αλλά, όταν διαδηλώνουν οι Κουβανοί κατά της κομμουνιστικής κυβέρνησής τους -πράγμα ιδιαίτερα σπάνιο, είναι αλήθεια-, τότε ξαναθυμόμαστε τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

«Στεκόμαστε στο πλευρό του κουβανικού λαού, ο οποίος διεκδικεί με γενναιότητα τα θεμελιώδη και πανανθρώπινα δικαιώματά του και ζητά ελευθερία και ανακούφιση από τις τραγικές συνέπειες της πανδημίας και από δεκαετίες καταπίεσης και οικονομικών δεινών», δήλωσε χθες ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν μέσω του επίσημου λογαριασμού του στο τουίτερ.

Λίγες ώρες νωρίτερα, είχε κάνει ανάλογη δήλωση στο τουίτερ η Τζούλι Τσανγκ, η εκτελούσα χρέη υφυπουργού Εξωτερικών για το δυτικό ημισφαίριο, η πρώτη αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης που πήρε επίσημα θέση για τις τελευταίες εξελίξεις στην Κούβα.

Διαβάζοντας κάποιος αυτές τις δηλώσεις, δεν ξέρει σε ποια ειρωνεία να πρωτοσταθεί. Στο γεγονός ότι οι ίδιες οι ΗΠΑ καταπατούν τα θεμελιώδη δικαιώματα στο κολαστήριο του Γκουαντάναμο σε κουβανικό έδαφος; Στο εμπάργκο που έχουν επιβάλει στη χώρα από το 1962; 'Η στο ότι οι «τραγικές συνέπειες της πανδημίας» στην Κούβα είναι περίπου 1.450 νεκροί από πέρυσι (στην Ελλάδα με τον ίδιο περίπου πληθυσμό κοντεύουν τις 13.000), ενώ στις ΗΠΑ ξεπερνούν τις 600.000, όταν καθ' ομολογία του ίδιου του Μπάιντεν οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με μια σοβαρότερη διαχείριση;

Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Την Κυριακή, χιλιάδες Κουβανοί διαδήλωσαν στην πρωτεύουσα Αβάνα και σε αρκετές άλλες πόλεις κατά της κυβέρνησης, διαμαρτυρόμενοι για την οικονομική ένδεια και τη διαχείριση της πανδημίας, με συνθήματα όπως «Κάτω η δικτατορία!», «Να φύγουν!», «Ελευθερία!». Ηταν οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις που είχαν γίνει στη νησιωτική χώρα από το 1994, μια εποχή όπου η Κούβα βρισκόταν σε δεινή κατάσταση μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και οι πρώτες επί προεδρίας Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ.

Οι πρώτες, επίσης, που διοργανώθηκαν κυρίως μέσω ίντερνετ και με το τουίτερ να πλημμυρίζει με χάσταγκ όπως #SOSCuba και #SOSMatanzas (από το όνομα της επαρχίας που έχει πληγεί περισσότερο από τον covid). Tαυτόχρονα, εντοπίστηκαν και διάφορα διαδικτυακά παρατράγουδα: χιλιάδες λογαριασμοί που είχαν δημιουργηθεί μια δυο μέρες νωρίτερα και πολλές φωτογραφίες που έδειχναν μια «λαοθάλασσα», οι οποίες όμως στην πραγματικότητα ήταν παλαιότερες λήψεις από αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Αίγυπτο ή από διαδηλώσεις Καταλανών αυτονομιστών στη Βαρκελώνη. Σε άλλα μηνύματα, διάφοροι χρήστες ζητούσαν «ανθρωπιστική παρέμβαση».

Αντισυγκέντρωση

Παράλληλα, πολλοί Κουβανοί βγήκαν σε αντιδιαδήλωση υπέρ της κυβέρνησης, κατόπιν καλέσματος του προέδρου Ντίας-Κανέλ. Σε ορισμένες λήψεις, φαίνονταν αστυνομικοί να επιτίθενται σε διαδηλωτές και να συλλαμβάνουν ορισμένους εξ αυτών. Σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε, χθες, ο πρόεδρος της Κούβας χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις «πράξεις αποσταθεροποίησης» υποκινούμενες από τις ΗΠΑ. Στόχος της συνέντευξης, στην οποία συμμετείχαν και αρκετοί υπουργοί, ήταν, όπως είπε, να ενημερώσει τον λαό για το τι πραγματικά συμβαίνει. 

Φιλοκυβερνητική αντισυγκέντρωση στο μνημείο Maximo Gomez, στην Αβάνα της Κούβας | AP Photo

Παραδέχτηκε ότι η Κούβα διανύει μια ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική και υγειονομική κατάσταση, καθώς και ότι οι συχνές και παρατεταμένες διακοπές ρεύματος, το τελευταίο διάστημα, «έχουν οξύνει τα πνεύματα». «Οι άνθρωποι», είπε, «κατέβηκαν στον δρόμο για να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους», μιλώντας ταυτόχρονα για «αποπροσανατολισμένους επαναστάτες».

Η πανδημία χτύπησε άσχημα την οικονομία της Κούβας, η οποία πέρυσι συρρικνώθηκε κατά 11%, γνωρίζοντας τη χειρότερη ύφεση των τριών τελευταίων δεκαετιών. Αιτία, η απότομη συρρίκνωση της τουριστικής κίνησης, σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση του αμερικανικού εμπάργκο, το οποίο επί Τραμπ επέστρεψε ουσιαστικά στην προ Ομπάμα εποχή.

Η χώρα αντιμετωπίζει έλλειψη σε τρόφιμα, φάρμακα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης, αλλά την ίδια στιγμή, με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει, κατόρθωσε να παρασκευάσει δικό της εμβόλιο -η πρώτη στη Λατινική Αμερική- κατά του κορονοϊού, το Soberana και το Abdala, τα οποία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία των υγειονομικών αρχών, προσφέρουν κάλυψη άνω του 90% μετά τη δεύτερη δόση. «Αν θέλετε οι άνθρωποι να ζουν καλύτερα, άρετε πρώτα το εμπάργκο», είπε χθες ο Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ, μια άποψη που συμμερίζεται και ο Μεξικανός ομόλογός του.

«Η αλήθεια είναι ότι, εάν κάποιος θέλει να βοηθήσει την Κούβα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει είναι να σταματήσει τον αποκλεισμό της Κούβας, όπως απαιτεί η πλειοψηφία των χωρών του κόσμου», δήλωσε χθες σε συνέντευξη τύπου ο Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ. Παράλληλα, ο πρόεδρος του Μεξικού απέρριψε κάθε ξένη «παρεμβατική προσέγγιση» στην κατάσταση στην Κούβα και προσφέρθηκε να στείλει ανθρωπιστική βοήθεια.

ΠΗΓΗ