Μια πολύ γνωστή ρήση του μεγαλοεπενδυτή και δισεκατομμυριούχου Γουόρεν Μπάφετ έχει αφήσει εποχή. Κάποτε δήλωσε: «Εντάξει, υπάρχει πόλεμος μεταξύ των κοινωνικών τάξεων, αλλά τον πόλεμο αυτό τον κάνει και τον κερδίζει η τάξη στην οποία ανήκω, η τάξη των πλουσίων!».
Εννοείται πως το ίδιο θα μπορούσε χαλαρά να ισχυριστεί και ο οποιοσδήποτε υπερπλούσιος του σήμερα, από αυτούς που περιλαμβάνει το 0,1% του παγκόσμιου πληθυσμού και ελέγχουν σχεδόν τα πάντα. Ο Ιλον Μασκ, ο σημερινός πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, σύμφωνα με έκθεση της Informa Connect Academy, ενδέχεται να γίνει ο πρώτος τρισεκατομμυριούχος μέχρι το 2027.
Μόλις χθες ανακοινώθηκε επισήμως πως ένας δισεκατομμυριούχος, ένας πιλότος και δύο υπάλληλοι της SpaceX αναχώρησαν από τη Φλόριντα για «μια φιλόδοξη διαστημική αποστολή που θα σηματοδοτήσει ένα νέο βήμα στην εμπορική εκμετάλλευση του Διαστήματος, με τον πρώτο ιδιωτικό “διαστημικό περίπατο” στην Ιστορία».
Ο επικεφαλής αυτής της πενθήμερης αποστολής είναι ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Τζάρεντ Αϊζακμαν, ο οποίος συνεργάζεται εδώ και πολλά χρόνια με τη SpaceX και χρηματοδοτεί ένα μέρος του ταξιδιού. Το ακριβές ποσό που κατέβαλε δεν αποκαλύφθηκε. Ενας από τους κυριότερους στόχους είναι να δοκιμαστούν οι ολοκαίνουργιες στολές της εταιρείας, που είναι λευκές και φουτουριστικές, με μια σύντομη έξοδο από την κάψουλα για έναν διαστημικό περίπατο.
Η αλαζονεία που διακρίνει ένα τέτοιο εγχείρημα, τη στιγμή που δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη λιμοκτονούν ή εγκαταλείπουν τις χώρες τους με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωής, είναι χαρακτηριστική ενός ανθρωπότυπου που θεωρεί ότι μπορεί να κάνει ό,τι θέλει χωρίς καμία λογοδοσία. Η λειτουργία του είναι αυτοαναφορική: δίνω λογαριασμό μόνο στον εαυτό μου και σε κανέναν άλλο.
Βέβαια, αυτοί οι τύποι αυτοπαραμυθιάζονται με την «ελευθερία του ατόμου», τον «ελεύθερο ανταγωνισμό» και τις «ατομικές δημιουργικές δυνάμεις». Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Οπως λέει ο Γερμανός φιλόσοφος Φρανκ Ντέπε, στο βιβλίο του «Αυταρχικός καπιταλισμός», ο πάπας του νεοφιλελευθερισμού, «Φρίντριχ Χάγεκ, ο οποίος υποστήριξε το φασιστικό πραξικόπημα του Πινοσέτ το 1973 στη Χιλή, όπως και όλοι οι ιδεολόγοι του νεοφιλελευθερισμού, καταγγέλλουν ακόμα και σήμερα τους κινδύνους που αντιπροσωπεύει η δημοκρατία για την “ελεύθερη οικονομία”, κινδύνους που σχετίζονται με τις αποφάσεις της πλειοψηφίας, στη βάση της καθολικής ψηφοφορίας».
Σήμερα, ωστόσο, από την «ελευθερία του ατόμου» έχει μείνει μόνο το φάντασμά της, αφού όποιος δεν έχει χρήμα, κινδυνεύει να μείνει στον δρόμο και να πεθάνει της πείνας. Οσο για τον «ελεύθερο ανταγωνισμό», βλέπουμε πόσο ισχύει στην Ελλάδα της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ο οποίος είναι από τους καλύτερους μαθητές του Χάγεκ. Μια απολύτως καρτελοποιημένη αγορά, ολιγοπώλια και πάει λέγοντας. Για να διασφαλίσουν φυσικά πως τίποτα δεν θα αλλάξει προς όφελος των πολλών, η ροπή του νεοφιλελευθερισμού είναι προς τον αυταρχισμό. Ο Ντέπε επικαλείται τον Μαρξ, ο οποίος, όπως λέει, «ανέλυσε αυτή τη ροπή στο τέλος της επανάστασης του 1848 στη Γαλλία. Η δικτατορία του “βοναπαρτισμού” αποτελούσε απάντηση στην πάλη των τάξεων και στον κίνδυνο μιας κοινωνικής επανάστασης».
Το 1910, ο Κωνσταντίνος Καβάφης έγραψε το ποίημά του «Η Πόλις»: «Είπες· “Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα. Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλύτερη από αυτή”». Στη θέση της πόλεως βάλτε σε άλλο πλανήτη. Ο Καβάφης καταλήγει: «Ετσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ στην κόχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες». Και ο κάθε φρενοβλαβής πλούσιος δεν ρήμαξε μόνο τη ζωή του, αλλά και τη ζωή όλων μας, ως ανθρώπινο είδος. Ο πλανήτης θα επιβιώσει. Το έχει ξανακάνει. Εμείς όμως;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου