«Το φαινόμενο της αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας είναι παρόν, ενεργό και συνεχιζόμενο» αναφέρεται μεταξύ άλλων στην εισαγωγή της έκδοσης της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ) με τίτλο «Αστυνομία, βία και δικαιώματα: Μια επισκόπηση της αστυνομικής αυθαιρεσίας στην Ελλάδα», που δόθηκε αυτές τις μέρες στη δημοσιότητα και παρουσιάζεται σήμερα.
Στην εισαγωγή της έκθεσης διευκρινίζεται πως αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυθαιρετεί το σύνολο των αστυνομικών ή ότι δεν υπάρχουν αστυνομικοί που κάνουν τη δουλειά τους με αυταπάρνηση, επαγγελματισμό και ενδιαφέρον για τον πολίτη. Ομως υπάρχουν και πολλοί αστυνομικοί που δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, δεν νοιάζονται για τον πολίτη και επιδεικνύουν την ισχύ τους, αυθαιρετώντας, πολλές φορές με την ανοχή ή και την κάλυψη της πολιτικής και φυσικής ηγεσίας της ΕΛ.ΑΣ., αναφέρεται σε αυτό που αποτελεί μια πρόγευση του περιεχομένου της έκδοσης της ΕλΕΔΑ και στοχεύει ακριβώς στην επίμονη προσπάθεια καταπολέμησης του φαινομένου της αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας.
Τα κύρια προβλήματα που εντοπίζονται στη δράση της ΕΛ.ΑΣ. αναλύονται στα επιμέρους κεφάλαια της έκδοσης που είναι ελεύθερα διαθέσιμη ηλεκτρονικά*. Ανάμεσά τους: η χρήση υπέρμετρης βίας, η εκτεταμένη πρακτική αναιτιολόγητων ελέγχων και προσαγωγών, η εκτεταμένη χρήση υπηρεσιακών όπλων, η επίδειξη ή ανοχή ρατσιστικής συμπεριφοράς, η παραπληροφόρηση σχετικά με υποθέσεις αστυνομικής αυθαιρεσίας και η απουσία ουσιαστικού πειθαρχικού και ποινικού ελέγχου.
Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι και η παρατήρηση ότι η αστυνομική βία και αυθαιρεσία στη χώρα μας δείχνει τα τελευταία χρόνια να βαίνει αυξανόμενη.
Σύμφωνα με την ΕλΕΔΑ, η πολιτεία όχι μόνο «δεν κάνει κάτι για να περιορίσει το φαινόμενο αλλά, αντιθέτως, διά της ανοχής της μοιάζει να το συντηρεί, αν όχι να το προωθεί σιωπηρά». Επιπλέον επισημαίνεται ότι, παρά τα δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες «μεμονωμένα περιστατικά» που λαμβάνουν χώρα καθημερινά, η καταγραφή και η διερεύνησή τους παραμένει ιδιαίτερα ισχνή, το ρυθμιστικό πλαίσιο ερμηνεύεται κατά το δοκούν, οι πάγιες υποδείξεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αγνοούνται ή αναπαράγονται τυπικά και η κουλτούρα ανοχής και ατιμωρησίας των δραστών επιμένει. «Καμπανάκι» όμως αποτελεί και η παρατήρηση ότι, παρά το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο των τελευταίων 15 ετών, καταγράφεται μια συνεχής διόγκωση των σωμάτων ασφαλείας, μεταξύ άλλων και με την εξοπλιστική αναβάθμισή τους, ενώ παράλληλα παρατηρείται η στρατιωτικοποίησή τους που συμβάλλει στην αύξηση κρουσμάτων υπέρμετρης αστυνομικής βίας.Χαρακτηριστικά παραδείγματα
Τα παραδείγματα για την υπέρμετρη αστυνομική βία ξεκινούν από το 2006 και την υπόθεση της «ζαρντινιέρας» με τον άγριο ξυλοδαρμό του Κύπριου φοιτητή Αυγουστίνου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη. Συνεχίζονται με την αναφορά στην υπόθεση της άγριας επίθεσης στον Γιάννη Καυκά το 2011, ο οποίος πρόσφατα αποζημιώθηκε με 100.000 ευρώ έπειτα από απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών («Εφ.Συν.» 3/11/23: «Αποζημίωση 100.000 € στον Γ. Καυκά»), όπως και τη δολοφονική επίθεση στον τότε πρόεδρο της Ενωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας, Μάριο Λώλο, το 2012. Δεν θα μπορούσαν να λείπουν το φονικό λιντσάρισμα του Ζακ Κωστόπουλου το 2018, όπως και η έφοδος στο σπίτι της οικογένειας Ινδαρέ το 2019. Εναν χρόνο αργότερα ακολούθησε το αστυνομικό «ντου» κατά της οικογένειας Καττή στα Σεπόλια, υπόθεση με την οποία επίσης έχει ασχοληθεί εκτενώς η «Εφ.Συν.» (11/11/23: «Διαδηλωτές στο απόσπασμα»). Το 2021 το κρεσέντο αστυνομικής βίας εκδηλώθηκε με τον ξυλοδαρμό νεαρού για μη τήρηση των μέτρων πρόληψης του κορονοϊού στη Νέα Σμύρνη, ενώ η σταχυολόγηση των ντροπιαστικών περιστατικών περιλαμβάνει και την υπόθεση του θανάτου του Κώστα Μανιουδάκη στην Κρήτη, για την οποία ελέγχονται 4 αστυνομικοί εις βάρος των οποίων εκκρεμεί ποινική δίωξη.
Αλλες ενότητες της έκδοσης ασχολούνται διεξοδικότερα με την καταστολή και πρόληψη κινητοποιήσεων που έχει αναβαθμιστεί από την εκδήλωση της πανδημίας και μετά, τις αναίτιες προσαγωγές, αλλά και τα «αστυνομικά βασανιστήρια». Σε αυτή την ενότητα κατατάσσεται και ο θάνατος του Βασίλειου Μάγγου στον Βόλο το 2020 έπειτα από αστυνομικό ξυλοδαρμό. Μάλιστα σε αποστροφή της έκδοσης τονίζεται ότι «θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι η αστυνομική βία και αυθαιρεσία στην Ελλάδα απειλεί ευθέως το κράτος δικαίου στη χώρα». Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στον τρόπο που χρησιμοποιούνται τα πυροβόλα όπλα των αστυνομικών, συχνά κατά παράβαση των κανόνων εμπλοκής, υπενθυμίζοντας τις υποθέσεις των Ρομ Νίκου Σαμπάνη, Κώστα Φραγκούλη και Χρήστου Μιχαλόπουλου που έχασαν τα τελευταία χρόνια τη ζωή τους από αστυνομικά πυρά έπειτα από καταδιώξεις.
Η έκδοση εξετάζει επίσης τη σχέση αστυνομικών με την Ακροδεξιά και τις πρακτικές της (ρατσισμός, ακραίος σεξισμός και άλλες διακρίσεις), όπως και την ύπαρξη «σταγονιδίων» της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής ή άλλων ακραίων ομάδων εντός της ΕΛ.ΑΣ. Μάλιστα αναφέρεται ότι, σύμφωνα με έρευνα στα εκλογικά τμήματα που ψήφιζαν κατά κύριο λόγο εν ενεργεία αστυνομικοί στις εθνικές εκλογές του 2023, παρατηρήθηκε ότι επέλεξαν «να ψηφίσουν μαζικά ακροδεξιά, σε ένα ποσοστό της τάξης του 10-20%, η οποία, αυτή τη φορά, εκπροσωπούνταν (μεταξύ άλλων) από το κόμμα των «Σπαρτιατών»».
Από αυτή την «κουλτούρα» που επικρατεί σε μερίδα των αστυνομικών δεν εξαιρούνται οι ευάλωτοι γενικότερα, μεταξύ των οποίων ΛΟΑΤΚΙ άτομα, Ρομά, γυναίκες κ.ά., με την έκδοση να κάνει λόγο για δράση με βάση «πατριαρχικά στερεότυπα». Εδώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη γυναικοκτονία της Κυριακής Γρίβα έξω από το Α.Τ. των Αγίων Αναργύρων την 1η Απριλίου, όπου η 28χρονη ήρθε αντιμέτωπη με τον αστυνομικό παραλογισμό και στρεβλές συμπεριφορές σε κάθε επίπεδο με αποτέλεσμα να τη δολοφονήσει άγρια ο πρώην σύντροφός της σχεδόν μπροστά στα μάτια του αστυνομικού σκοπού… Η δε έλλειψη διαφάνειας και οι συνεχείς απόπειρες συγκάλυψης για δεκάδες παρόμοια περιστατικά απασχολούν τις 3 τελευταίες ενότητες της έκδοσης.
Η ΕλΕΔΑ επισημαίνει, τέλος, ότι έχει φτάσει ο καιρός να αναζητηθούν οι ευθύνες και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές, ώστε η πολιτεία και εν προκειμένω η αστυνομία, ως θεσμός, να μπορεί να εγγυηθεί στους πολίτες ότι προστατεύει τη νομιμότητα και τα δικαιώματά τους από όλους και από όλα –και πρώτα και κύρια από αυτή την ίδια.
Παρουσίαση και συζήτηση
Με αφορμή τη δημοσίευση της έκδοσης η ΕλΕΔΑ διοργανώνει ανοιχτή εκδήλωση με τίτλο «Αστυνομία, βία και δικαιώματα» στην οποία θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν τα βασικά πορίσματα της μελέτης.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί σήμερα (σ.σ. Τετάρτη 25/9/2024) στις 6.30 μ.μ. στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης. Συμμετέχουν:
● Σοφία Βιδάλη, καθηγήτρια Εγκληματολογίας και Αντεγκληματικής Πολιτικής στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου,
● Κωνσταντίνος Πουλής, δημοσιογράφος, The Press Project,
● Ιάσονας Γουσέτης, επιστημονικός συνεργάτης της ΕλΕΔΑ.
Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Ανδρέας Τάκης, αναπληρωτής καθηγητής Νομικής ΑΠΘ, πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕλΕΔΑ.
Πληροφορίες: Η ηλεκτρονική έκδοση είναι ελεύθερα διαθέσιμη στον σύνδεσμο: https://www.hlhr.gr/wp-content/uploads/2024/09/PB_EL_e-book_F.pdf
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ, επίσης, και το ακόλουθο σχετικό με τον δολοφονικό ξυλοδαρμό μετανάστη σε αστυνομικό τμήμα:
Τον μετέφεραν για μέρες από τμήμα σε τμήμα μέχρι να εντοπιστεί νεκρός στο ΑΤ Αγίου Παντελεήμονα
Αναπάντητα ερωτήματα αφήνει η ΕΛ.ΑΣ. για τον θάνατο μετανάστη σε Α.Τ.
Δεν γίνεται καμία αναφορά στο τι προηγήθηκε του θανάτου του 37χρονου Μοχάμεντ • Για «απόπειρα συγκάλυψης της δολοφονίας» κάνει λόγο η ΚΕΕΡΦΑ, ζητώντας «να ξηλωθεί» η ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ......
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου