Φωτογραφία αρχείου | AP Photo
Οι εξελίξεις αναφορικά με το Ουκρανικό ζήτημα δείχνουν πως βρισκόμαστε στην περίοδο βαθιάς κρίσης του ιμπεριαλιστικού συστήματος, όπου η πολεμική επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού γίνεται έντονη, οδηγώντας την ανθρωπότητα στα πρόθυρα γενικευμένου πολέμου σε όλη την Ευρώπη. Οι ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ με ηγέτιδα δύναμη τις ΗΠΑ, είναι ο μοναδικός ιμπεριαλιστικός άξονας πολέμου που επιδιώκει να ληστέψει νέες αγορές για να διασφαλίσει την κυριαρχία του, ακολουθώντας το δόγμα για επέκταση του ΝΑΤΟ Ανατολικά. Η πορεία των αμερικανικών σχεδιασμών έρχεται από πολύ μακριά, ενώ επιταχύνθηκε μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ, με στόχο την περικύκλωση της Ρωσίας.
Γι' αυτό δεν ήταν καθόλου τυχαία η δήλωση του Χάρι Τρούμαν στην υπογραφή της Βορειοατλαντικής Συνθήκης στις 4 Απριλίου 1949 ο οποίος είχε πει: «Δεν θα γίνει μόνο αισθητή εις την περιοχήν την οποία καλύπτει, αλλ' εις ολόκληρον τον κόσμον. Με την εξουσιοδότησίν μου – είπε – και κατόπιν οδηγιών μου το υπουργείον Εξωτερικών αποσαφήνισε προσφάτως ότι η προσχώρησις των Ηνωμένων Πολιτειών εις το Σύμφωνον αυτό δε σημαίνει κατ' ανάγκην την χαλάρωσιν του αμερικανικού ενδιαφέροντος διά την ασφάλειαν και ευημερίαν άλλων περιοχών, ως η Εγγύς Ανατολή». Η επισήμανση αυτή υπογράμμιζε καταρχήν την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο, αλλά και την πρόθεσή τους να μην κλειστούν μέσα στα στενά όρια δράσης και λειτουργίας του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
Αν ανατρέξουμε όμως πάλι στο παρελθόν θα διαπιστώσουμε πως η επιθετική πολιτική των ΗΠΑ βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη, κάτι που ήταν εμφανές και από φωνές εντός της Ουάσιγκτον που υποστήριζαν πως μια τέτοια πορεία του ΝΑΤΟ θα έφερνε αντικειμενικά αντιδράσεις από την Ρωσία. Ο Τζορτζ Κέναν, ο οποίος υπήρξε ο αρχιτέκτονας της αμερικανικής πολιτικής απέναντι στην Σοβιετική Ένωση, εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά μετά την αντεπαναστατική ανατροπή της Σοβιετικής Ένωσης. Σε συνέντευξή του στο New York Times το 1998, χαρακτήρισε αυτή την απόφαση ως «μοιραίο λάθος» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Προειδοποίησε ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ θα προκαλούσε αρνητικές αντιδράσεις στη Ρωσία. Οι ΗΠΑ βέβαια προχώρησαν στην επέκταση του ΝΑΤΟ, αρχικά με την ένταξη της Πολωνίας, της Τσεχίας και της Ουγγαρίας το 1999, κάτι που οδήγησε σε βαθιά δυσαρέσκεια από τη Ρωσία, θέτοντας τις βάσεις για τις μελλοντικές γεωπολιτικές εντάσεις στην Ευρώπη.
Η αναβάθμιση των γεωπολιτικών εντάσεων και η επιθετικότητα των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ απέναντι στην Ρωσία μπορεί να εντοπιστεί στις αρχές του 90'. Με την πτώση του Αντιφασιστικού Τείχους του Βερολίνου και την διάλυση της ΕΣΣΔ, οι ιμπεριαλιστές ΗΠΑ και ΝΑΤΟ είδαν ανοιχτό δρόμο για να κυριαρχήσουν ανατολικά.
Μετά τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, το ΝΑΤΟ διεύρυνε τη σφαίρα επιρροής του, ενσωμάτωσε κράτη που μέχρι τότε ήταν μέλη του σοσιαλιστικού μπλοκ. Αυτή η διαδικασία αποτέλεσε απειλή για την ασφάλεια της Ρωσίας, καθώς το ΝΑΤΟ πλησίασε όλο και περισσότερο τα σύνορά της, εγκαθιστώντας στρατιωτικές δυνάμεις και σύγχρονα οπλικά συστήματα σε χώρες που βρίσκονται σε γεωγραφική εγγύτητα με αυτήν.
Ο βομβαρδισμός και η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας 1999 από το ΝΑΤΟ, αλλά και η διεύρυνση του ΝΑΤΟ εκείνη την περίοδο με την ένταξη της Τσεχίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, ήταν ο πρώτος γύρος της ιμπεριαλιστικής επέκτασης. Ο δεύτερος γύρος ξεκίνησε αργότερα, με την ένταξη της Βουλγαρίας, της Εσθονίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας και της Σλοβενίας, ενώ η πιθανή ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας που συζητήθηκε το 2008, εκλήφθηκε ως "κόκκινη γραμμή" από τη Ρωσία.
Το ΝΑΤΟ χωρίς διακοπή ανέπτυξε όλα αυτά τα χρόνια στρατιωτική παρουσία σε ευαίσθητες περιοχές γύρω από τη Ρωσία, όπως στη Βαλτική, τη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Ευρώπη. Η σταδιακή επέκταση του ΝΑΤΟ και η ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων σε περιοχές που θεωρούνται ζωτικής σημασίας για τη ρωσική ασφάλεια και τα σχέδια πολέμου των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών οδήγησαν σε μια σειρά από πολιτικο-στρατιωτικές κρίσεις στην περιοχή.
Με αυτή την έννοια, ο βασικός υπεύθυνος για τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι οι ΗΠΑ που στοχεύουν την επέκταση του ΝΑΤΟ στα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η αρχή της μεγάλης φωτιάς που έβαλαν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία μέχρι την ανάληψη της προεδρίας από την μαριονέτας τους, τον Ζελέσνκι, ήταν το πραξικόπημα του 2014, όπου οι ναζιστικές ομάδες, οι φασίστες του «Δεξιού Τομέα» συγκρότησαν αντιπολίτευση με τη στήριξη των ιμπεριαλιστών των ΗΠΑ και ανέτρεψαν τον νόμιμα εκλεγμένο πρόεδρο Γιανουκόβιτς.
Το 2014, μετά τα γεγονότα του Μεϊντάν και την ανατροπή της τότε κυβέρνησης στην Ουκρανία, παρατηρήθηκε έντονη εμπλοκή ακροδεξιών στοιχείων στη νέα κυβέρνηση. Ο ρόλος αυτών των ομάδων ήταν καθοριστικός στις στρατιωτικές και πολιτικές εξελίξεις που ακολούθησαν.
Ακολούθησε βέβαια το κάψιμο 50 συνδικαλιστών στην Οδησσό από νεοναζιστικές ομάδες, το κυνήγι των ρωσόφωνων πληθυσμών, των κομμουνιστών και αντιφασιστών, ενώ στη συνέχεια ξέσπασε η εξέγερση των ρωσόφωνων κατοίκων στη Μαριούπολη και το Ντονμπάς. Με αυτή την έννοια, το ΝΑΤΟ στην προσπάθεια του για κυριαρχία, ενίσχυσε το ναζιστικό - φασιστικό τέρας εντός της Ουκρανίας μετατρέποντας την σε φυλάκιο πολέμου απέναντι στην Ρωσία, με αιχμή τον φασισμό – ναζισμό.
Η Βικτόρια Νούλαντ, τότε υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, συμμετείχε ενεργά στις διαβουλεύσεις για το μέλλον της Ουκρανίας, ενώ είχε παραδεχτεί σε ομιλία της τον Δεκέμβριο του 2013 ότι οι ΗΠΑ είχαν δαπανήσει 5 δισ. δολ. σε προγράμματα «οικοδόμησης της δημοκρατίας» στην Ουκρανία από το 1991.
Τότε είχε δηλώσει: «Από την ανεξαρτησία της Ουκρανίας το 1991, οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριξαν τους Ουκρανούς καθώς οικοδομούν δημοκρατικές δεξιότητες και θεσμούς, καθώς προωθούν τη συμμετοχή των πολιτών και τη χρηστή διακυβέρνηση, τα οποία αποτελούν προϋποθέσεις για την Ουκρανία να επιτύχει τις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες». «Έχουμε επενδύσει πάνω από 5 δισεκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσουμε την Ουκρανία σε αυτούς και άλλους στόχους που θα εξασφαλίσουν μια ασφαλή και ευημερούσα και δημοκρατική Ουκρανία».
Παράλληλα και ο Τζον Μακέιν πρώην γερουσιαστής των ΗΠΑ, έπαιξε σημαντικό ρόλο στις διαδηλώσεις στο Κίεβο το 2013, που ήταν μέρος του κινήματος Euromaidan. Συμμετείχε σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο Κίεβο, παρέχοντας υποστήριξη στους διαδηλωτές που αντιτάχθηκαν στον Γιανουκόβιτς, ο οποίος είχε αποσύρει την Ουκρανία από μια συμφωνία με την ΕΕ.
Η όξυνση της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας των ΗΠΑ -ΝΑΤΟ προς την Ρωσία μέσω της Ουκρανίας, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, επιβεβαιώνεται όχι μόνο από την πολιτική και διπλωματική υποστήριξη του καθεστώτος της Ουκρανίας, αλλά και με στρατιωτικό τρόπο πολύ πριν την εισβολή της Ρωσίας το 2022. Η ύπαρξη ακόμη και στρατιωτικών βάσεων στην Ουκρανία, στα πρότυπα του ΝΑΤΟ, εξηγούν την επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Guangming Daily, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Λετονία είχαν στείλει εκπαιδευτές για να προετοιμάσουν τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις για στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Μερικές από τις τοποθεσίες αυτών των βάσεων περιλαμβάνουν σύμφωνα με την Guangming Daily:
- Yavoriv στην περιοχή Λβίβ
- Γιούζν στην περιοχή Οδησσό
- Mikhaylovka στην περιοχή Μικολάιβ
- Τσουρουπίνσκ στην Χερσόνα
- Mala Lyubasha στην περιοχή Ρίβνε
- Goncharovskoye στην περιοχή Τσέρνιγκοφ
- Νησί Zmiinyi (Snake Island) στη Μαύρη Θάλασσα
- Μαριούπολη στην περιοχή Ντόνετσκ
- Shostka στην περιοχή Σούμι
Επιπλέον, σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ είχαν κατασκευάσει το Naval Operations Center στο Οτσάκoβ , το οποίο προορίζονταν για μελλοντική χρήση από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Σε αυτές τις βάσεις, παρέχονταν εκπαιδεύσεις σε διάφορες στρατιωτικές τακτικές και επιχειρήσεις, καθώς και τεχνικός εξοπλισμός απαραίτητος για τη διεξαγωγή πολέμου.
Αυτή η στρατιωτική παρουσία στην Ουκρανία αποτέλεσε απειλή για την Ρωσία, αφού ενισχύονταν η περικύκλωση της από το ΝΑΤΟ, κάτι που συνέβαλε στην κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Οι παραπάνω εξελίξεις καταδεικνύουν ότι η αντίθεση της Ρωσίας στην επέκταση του ΝΑΤΟ δεν είναι μια πρόσφατη πολιτική αλλά μια πάγια θέση. Η επέκταση του ΝΑΤΟ και η κυριαρχία του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού που ανοίγει τον «ασκό του Αιόλου» για γενικευμένη σύρραξη σε όλο τον πλανήτη, είναι μέρος μιας στρατηγικής που αποσκοπεί στη διατήρηση της αμερικανικής υπεροχής στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, στον περιορισμό της αναδυόμενης καπιταλιστικής Ρωσίας, μεταξύ άλλων, αλλά και στην προσπάθεια για οικονομικό έλεγχο της ευρύτερης περιοχής.
*Ο Ηλίας Σκυλλάκος είναι δημοσιογράφος - αρθρογράφος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου