Πλαίσιο διεκδίκησης πολιτών για τις Κυκλάδες
Έχοντας υπόψη το πρόσφατο ψήφισμα των μεγαλύτερων Περιβαλλοντικών Οργανώσεων σχετικά με τα προβλήματα που δημιουργεί η εκτός οικισμού δόμηση, το Δίκτυο για Βιώσιμες Κυκλάδες επισημαίνει ότι τυχόν χαλάρωση της κατάστασης και μη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιστροφή της, θα οδηγήσουν στην οριστική απώλεια της ταυτότητας των νησιών (μορφολογία, κλίμακα, τοπίο) και υποβάθμιση της κοινής τους περιουσίας, θέτοντας σε κίνδυνο τη μέχρι τώρα ανάπτυξη τους.
Ζητά από τη Κυβέρνηση:
Άμεση εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, της νομολογίας του Σ.τ.Ε. καθώς και των υφιστάμενων ΓΠΣ και ΣΧΟΑΠ, σε ό,τι αφορά:
στη δόμηση με έλεγχο των αδειών που εκδίδονται, αλλά και επανέλεγχο όσων έχουν εκδοθεί
στη διάνοιξη νέων δρόμων, ως «ιδιωτικών», χωρίς άδειες και προδιαγραφές
στη καταστροφή των μονοπατιών
Άμεσο περιορισμό της νέας τουριστικής δόμησης με:
Κατάργηση των ειδικών πολεοδομικών σχεδίων, των ΕΣΧΑΣΕ και των ΕΣΧΑΔΑ στις Κυκλάδες και γενικότερα στα νησιά
Εξαίρεση των τουριστικών καταλυμάτων από τις στρατηγικές επενδύσεις
Εστίαση των επιδοτήσεων στην αναβάθμιση των υπαρχουσών επιχειρήσεων και στον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με ανάδειξη των περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και παραγωγικών πόρων
Διατήρηση της δυνατότητας κατασκευής μόνο μονόροφων κατοικιών εκτός οικισμού (από 80 τμ έως και 150 τ.μ. ανάλογα με τη νησιωτική περιοχή), που θα είναι ενεργειακά & υδατικά αυτόνομες (με ανακύκλωση του χρησιμοποιημένου νερού) μέσα από πρότυπα που θα προτείνουν ειδικοί επιστήμονες και με βάση τη διεθνή εμπειρία. Κατάργηση των υπόσκαφων.
Δραστικό περιορισμό της δυνατότητας κατασκευής πισίνας στα μαστιζόμενα από ανομβρία και λειψυδρία νησιά λόγω της υπερκατανάλωσης και της κλιματικής κρίσης, με την απαγόρευση τους στις κατοικίες και στα δωμάτια των ξενοδοχείων, παράλληλα με ουσιαστικό έλεγχο των γεωτρήσεων.
Περιορισμό και όχι ενθάρρυνση της δημιουργίας νέων τουριστικών κλινών επισημαίνοντας την επιδείνωση του προβλήματος που θα δημιουργήσει η συνεχιζόμενη αύξηση της προσφοράς τουριστικών κλινών κάθε κατηγορίας στη πρόσθετη αύξηση των τουριστικών συγκεντρώσεων την υψηλή τουριστική περίοδο και στη περαιτέρω υπερφόρτιση των ήδη ελλειμματικών υποδομών για μεγάλο αριθμό νησιών, γεγονός που απαιτεί τουλάχιστον αλλαγή προτεραιοτήτων (πρώτα οι υποδομές).
Μεταφορά των πόρων του τέλους ανθεκτικότητας στην τοπική αυτοδιοίκηση για υλοποίηση πράσινων υποδομών ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των νησιών.
Ενίσχυση μέσω προγραμμάτων χρηματοδότησης έργων που θα αφορούν στην επισκευή και αναβάθμιση υφιστάμενων κτηρίων όπως και δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης τους. Σκοπός της δράσης αυτής είναι, πέρα από τη πράσινη μετάβαση, στο να εξασφαλίσει και απασχόληση στο κλάδο των κατασκευών. Παράλληλα προτείνεται η ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων για να αποφευχθούν έργα μεγάλης κλίμακας ΑΠΕ.
Άμεση χρηματοδότηση μελέτης για την εκτίμηση της Φέρουσας Ικανότητας των νησιών, ώστε να εξεταστεί αν αντέχουν άλλη τουριστική μεγέθυνση και την εκπόνηση της οδικής χάρτας για τη μετάβαση τους σε κατάσταση βιώσιμης ανάπτυξης πριν την ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων.
Το Δίκτυο για Βιώσιμες Κυκλάδες ζητά από τα Δημοτικά Συμβούλια των Κυκλάδων να τοποθετηθούν στα θέματα αυτά και να στείλουν επιστολή στη Κυβέρνηση ζητώντας την άμεση εφαρμογή τους.
Άμεσα μέτρα για τις Κυκλάδες
Μέτρα ως προς τη Δόμηση
Άμεση εφαρμογή της νομολογίας του ΣΤΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση έως την ολοκλήρωση των χωρικών σχεδίων (δόμηση μόνο με πρόσωπο σε νόμιμα προϋφιστάμενη οδό)
Απαγόρευση διάνοιξης μεμονωμένων οδών. Εφαρμογή της νομολογίας.
Άμεση παύση προέγκρισης και έγκρισης Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, ΕΣΧΑΣΕ,ΕΣΧΑΔΑ(τουριστικών καταλυμάτων) με στόχο την κατάργησή τους ως τύπου ανάπτυξης δόμησης στις Κυκλάδες. Με την προαναφερόμενη παύση (σύμφωνα και με τη νομολογία του ΣΤΕ) διευκολύνεται ο χωρικός σχεδιασμός –τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ)- ως προς τους στόχους τους και αποφεύγεται η δημιουργία μη αναστρέψιμων καταστάσεων. Με την ίδια διαδικασία είναι δυνατόν Δήμοι να επιλέξουν και την αναστολή οικοδομικών αδειών σε εκτός σχεδίου περιοχές έως την θεσμοθέτηση των ΤΠΣ.
Παύση χορήγησης από τους Δήμους άδειας δημιουργίας πισίνας, λόγω λειψυδρίας και κλιματικής κρίσης και ταυτόχρονη άρση της απαίτησης δημιουργίας πισίνας σε ξενοδοχειακά καταλύματα.
Ενδελεχής μελέτη του τοπίου, όπως ορίζει η αντίστοιχη εγκύκλιος- από τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής- για αδειοδότηση κατασκευής υπόσκαφων, κατάργηση της επιπλέον δόμησης (bonus) και απαγόρευσή της όταν δεν εναρμονίζεται με την τοπική αρχιτεκτονική.
Εφαρμογή των υφιστάμενων πολεοδομικών διαταγμάτων δόμησης και προστασίας.
Μέγιστη δόμηση κατοικίας εκτός σχεδίου 150 τ.μ. -ανεξαρτήτως μεγέθους του γηπέδου και πάνω από το όριο αρτιότητας και κατάτμησης- μέχρι τη θεσμοθέτηση των ΤΠΣ με στόχο την υιοθέτησή του από τα εν λόγω σχέδια. Ενεργειακά & υδατικά αυτόνομες κατασκευές (με ανακύκλωση του χρησιμοποιημένου νερού) μέσα από πρότυπα με βάση τη διεθνή εμπειρία.
Μέτρα Πολιτιστικής και Περιβαλλοντικής προστασίας
Μέτρα προστασίας των περιβαλλοντικών και πολιτιστικών πόρων. Άμεση προστασία των περιοχών Natura, των γεωλογικών σχηματισμών, των ρεμάτων των υγροτόπων και των αμμοθινών .
Εκπόνηση των μελετών που υποδεικνύονται από τα υπάρχοντα χωρικά σχέδια και των μελετών που αφορούν στον παράκτιο χώρο και απορρέουν από τη συνθήκη της Βαρκελώνης
Προστασία των μονοπατιών και αναγνώρισή τους ως νεότερων μνημείων. Απαγόρευση τροχήλατης κυκλοφορίας σε αυτά και άρση της παράπλευρης δόμησης.
Εκπόνηση μελετών αξιολόγησης και ανάδειξης τοπίου σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο (οι οποίες θα τροφοδοτήσουν έγκαιρα τις μελέτες των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων).
Εφαρμογή μέτρων βιώσιμης κινητικότητας.
Μέτρα εξοικονόμησης νερού και ουσιαστικό έλεγχο των γεωτρήσεων.
Μέτρα Βιώσιμης Ανάπτυξης
Εξαίρεση των τουριστικών καταλυμάτων από τις στρατηγικές επενδύσεις στις Κυκλάδες.
Εστίαση των επιδοτήσεων στην αναβάθμιση των υπαρχουσών επιχειρήσεων και στον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με ανάδειξη των περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και παραγωγικών πόρων.
Μεταφορά των πόρων του τέλους ανθεκτικότητας στην τοπική αυτοδιοίκηση για υλοποίηση πράσινων υποδομών ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των νησιών.
Άμεση ανάγκη για δημιουργία χρηματοδοτικών εργαλείων ενίσχυσης παραγωγικών δραστηριοτήτων του πρωτογενή και δευτερογενή τομέα με στόχο την απασχόληση των κατοίκων και προσέλκυση εργαζομένων. Ελαχιστοποίηση των εξαρτήσεων (ενέργεια, υδατικοί πόροι, τρόφιμα, υγεία, εκπαίδευση, άλλες υπηρεσίες ) σύμφωνα με το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο και προσέγγιση της αυτάρκειας σε ορισμένους τομείς.
Ενίσχυση μέσω προγραμμάτων χρηματοδότησης έργων που θα αφορούν στην επισκευή και αναβάθμιση υφιστάμενων κτηρίων όπως και δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης τους. Σκοπός της δράσης αυτής είναι, πέρα από τη πράσινη μετάβαση, στο να εξασφαλίσει και απασχόληση στο κλάδο των κατασκευών. Παράλληλα προτείνεται η ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων για να αποφευχθούν έργα μεγάλης κλίμακας ΑΠΕ.
Μέτρα εξασφάλισης οικονομικής στέγης σε εργαζόμενους στα νησιά.
Επισήμανση –γνωστοποίηση της επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων που θα δημιουργήσει η συνεχιζόμενη αύξηση της προσφοράς τουριστικών κλινών κάθε κατηγορίας, η δημιουργία υψηλών τουριστικών συγκεντρώσεων την τουριστική περίοδο και η υπερφόρτωση των υποδομών για μεγάλο αριθμό νησιών, γεγονός που απαιτεί αλλαγή προτεραιοτήτων.
Ανάσχεση της δημιουργίας περισσότερων τουριστικών κλινών και της μεγέθυνσης του τουρισμού. Ανάσχεση του σχεδιασμού μεγαλύτερων τεχνικών υποδομών (με στόχο την ανάσχεση της προσέλκυσης μεγαλύτερου αριθμού τουριστών). Δημιουργία των αναγκαίων υποδομών.
Ενίσχυση των κοινωνικών υποδομών για δημιουργία ελκυστικού περιβάλλοντος κατοίκησης.
Άμεση ανάγκη χρηματοδότησης μελέτης για την εκτίμηση της Φέρουσας Ικανότητας των νησιών, ώστε να εξεταστεί αν και κατά πόσο αντέχουν άλλη τουριστική μεγέθυνση, και εκπόνηση της οδικής χάρτας για τη μετάβαση τους σε κατάσταση βιώσιμης ανάπτυξης πριν την ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων.
ΠΗΓΗ: Δίκτυο για Βιώσιμες Κυκλάδες
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ και το ακόλουθο σχόλιο του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Σύρο, Δαμιανού Γαβαλά, για την εκτός σχεδίου δόμηση:
«Και γιατί δηλαδή να μη χτίσω εκτός σχεδίου;»Πόσο λογικό είναι να χτίζει κανείς όπου θέλει; Πόσο λογικό είναι να μου επιτρέπεται να χτίσω ακόμη και αν δεν υπάρχει δίκτυο για νερό, ρεύμα, αποχέτευση, σχολείο, κλπ, στην περιοχή; Ζούμε έναν διαχρονικό παραλογισμό της ελληνικής πολεοδομικής νομοθεσίας όπου επιτρέπονται σχεδόν όλες οι χρήσεις στην γεωργική γη και στην ύπαιθρο εν γένει**.Ας αναλογιστούμε τι σημαίνει να χτίζει κανείς «εκτός σχεδίου», δηλαδή εκτός των ορίων μιας περιοχής όπου μια ανθρώπινη κοινότητα αποφασίζει να εγκατασταθεί και να τη διαμορφώσει οργανωμένα (με «σχέδιο») ώστε να πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για να λειτουργήσει εύρυθμα: ρυμοτομία, δημόσιοι χώροι, χωροθέτηση για κατοικία/νοσοκομεία/σχολεία, διάνοιξη οδών που εξυπηρετούν το σύνολο των κατοίκων, ανάπτυξη και συντήρηση όλων των κοινωφελών δικτύων (ύδρευση, αποχέτευση, ενέργεια, τηλεπικοινωνίες), κλπ. Υπάρχουν λόγοι που -στις οργανωμένες κοινωνίες- εφαρμόζονται οικιστικά σχέδια για να καλύψουν τις σταγαστικές ανάγκες, όπως υπάρχουν και λόγοι που στην ύπαιθρο απαγορεύεται η κατοικία.Ιστορικά, στην Ελλάδα η εκτός σχεδίου δόμηση εφαρμόστηκε για να καλύψει την επείγουσα ανάγκη στέγασης των προσφύγων της Μικρασίας. Σήμερα (στις τουριστικές περιοχές) εφαρμόζεται -κατά κύριο λόγο- για να στεγάσει τους «πρόσφυγες» της Golden Visa και των μεγιστάνων του πλούτου.Για πρώτη φορά, πολίτες στην Ελλάδα ζητούν να τεθεί ένα φρένο στην ανυπολόγιστη και ανεπανόρθωτη καταστροφή του τόπου τους από την -παράνομη, δηλαδή εκτός των προδιαγραφών της Ελληνικής νομοθεσίας- εκτός σχεδίου δόμηση.
ΥΓ:
Εικόνα 1: Εκτός σχεδίου δόμηση στην Ιταλία
Εικόνα 2: Εκτός σχεδίου δόμηση στην Γαλλία
Εικόνα 3: Εκτός σχεδίου δόμηση στο Ηνωμένο Βασίλειο
Εικόνα 4: Εκτός σχεδίου δόμηση στην Πάρο
Εικόνα 5: Εκτός σχεδίου δόμηση στην Πάρο** Το δικαίωμα δόμησης εκτός των εγκεκριμένων «σχεδίων πόλης» που δίνεται στην Ελλάδα είναι εντελώς ακατανόητο στους ξένους που μας επισκέπτονται. Κάτι παρόμοιο δεν ισχύει σε καμιά άλλη χώρα της ΕΕ παρά μόνο στην καθ'ημάς Ανατολή και στον τρίτο κόσμο. Αυτή η παράνοια γίνεται κατανοητή μόνο αν κανείς μελετήσει την ελληνική πολεοδομική πολιτική και τις σχέσεις διαπλοκής που έχουν ριζώσει (ιδίως από το 1950 και ύστερα) μεταξύ του πολιτικού προσωπικού, των ψηφοφόρων-πελατών, συγκεκριμένων επαγγελματικών συντεχνιών που ευνοούνται από την άναρχη δόμηση και λοιπών ομάδων πίεσης (lobbies). Κάπως έτσι εξηγείται γιατί η χώρα μας παραμένει μαι θλιβερή εξαίρεση στον ανεπτυγμένο κόσμο, μην έχοντας ακόμη δασικούς χάρτες, κτηματολόγιο και χρήσεις γης. Κάπως έτσι εξηγείται και γιατί αναβάλλονται και καθυστερούν τόσο οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες για τις περιοχές Natura 2000 ή τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια που θα έθεταν κάποιες στοιχειώδεις προϋποθέσεις στην εκτός σχεδίου δόμηση και κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου