Γυάρος: μια πληγή που ανοίγει πάλι

(Η εικόνα είναι έργο του Γιώργου Φαρσακίδη, επί 16,5 χρόνια εξόριστου σε Γυάρο, Μακρόνησο, Αϊ-Στράτη, Λέρο).

Μαριάννα Τζιαντζή

 

Να ξεμπερδεύουμε με τον Εμφύλιο, να μην ανοίγουμε παλιές πληγές που τόσος κόπος χρειάστηκε για να επουλωθούν, λένε εδώ και χρόνια πολλοί. Να όμως που μια πληγή, η Γυάρος, ανοίγει πάλι με το λαμπερό «ιβέντ» που οργανώθηκε πρόσφατα στο Μέγαρο Μουσικής όπου ανακοινώθηκε ο ιδιωτικός «διεθνής διαγωνισμός αρχιτεκτονικών ιδεών» ώστε το νησί να μετατραπεί σε «hub έρευνας και τεχνολογίας» με ολίγη «ιστορική μνήμη».

Πρωταγωνιστές της σχεδιαζόμενης μετάλλαξης της Γυάρου, μια μεγάλη εταιρεία αλουμινίου και το κοινωφελές ίδρυμα μιας εφοπλιστικής οικογένειας. Ηδη έχουν γραφτεί πολλά και εμπεριστατωμένα κείμενα για τη λεγόμενη «αξιοποίηση» της Γυάρου και την τραγική αδιαφορία που εδώ και δεκαετίες δείχνει η πολιτεία. Να επισημάνω ότι πριν από έξι χρόνια, το περιοδικό «Συριανά Γράμματα» φιλοξένησε ένα υποδειγματικό αφιέρωμα στη Γυάρο, έκτασης 500 σελίδων, με εικονογράφηση, βιβλιογραφία και 38 θαυμάσια άρθρα που καλύπτουν ό,τι έχει σχέση με το ιστορικό αυτό νησί, με το παρελθόν και το παρόν του.

Για πρώτη φορά εδώ συνάντησα το «ομιλητήριο», τον χώρο όπου οι εξόριστοι θα συνομιλούσαν με τους επισκέπτες συγγενείς τους! Εδώ και προτάσεις ως προς την ελεγχόμενη επισκεψιμότητα, αλλά και αναφορές στο κόστος συντήρησης των ερειπωμένων κτισμάτων. Αλλά και μια θλιβερή εικόνα της προκλητικής εγκατάλειψης, όπως κοπριές και κουφάρια αιγοπροβάτων ανάμεσα στα ερείπια.

Δεν ανακάλυψαν την Αμερική, δηλαδή τη Γυάρο, οι κύριοι οργανωτές της εκδήλωσης στο Μέγαρο. Κάποιοι άλλοι, εδώ και χρόνια, τη γνωρίζουν και την πονούν και το έχουν αποδείξει. Και αυτοί οι άλλοι ήταν ακάλεστοι, απόντες από την «τελετή»: ο Σύλλογος Φυλακισθέντων & Εξορισθέντων 1967-1974 (αν και δύο εκπρόσωποί του, αν και ακάλεστες, παραβρέθηκαν και μίλησαν).

Ακάλεστες οι τέσσερις Αρχιτεκτονικές Σχολές της χώρας, απών ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, απόν και το ΚΚΕ που πολλά μέλη του μαρτύρησαν και πέθαναν εκεί και έχει ποικιλοτρόπως συμβάλει στη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης. Απόντα και τα ΑΣΚΙ που έχουν στο ενεργητικό τους ένα εξαιρετικό Ψηφιακό Μουσείο της Μακρονήσου. Απών και ανενημέρωτος ο Δήμος Σύρου. Αρμόδιοι να μιλήσουν σήμερα για την τύχη της Γυάρου είναι όσοι μάχονται για τα ανθρώπινα και δημοκρατικά δικαιώματα, αυτά που λεηλατήθηκαν τότε και λεηλατούνται σήμερα, στην Παλαιστίνη, στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές του κόσμου. Και τα δικά τους «οράματα» δεν διασταυρώνονται με εκείνα που διαφημίστηκαν στο Μέγαρο Μουσικής. 

ΠΗΓΗ