του Ανδρέα Κοσιάρη
Η καταστροφική πορεία του τυφώνα Ίαν πάνω από την πολιτεία της Φλόριντα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής δίνει μια εικόνα της «νέας κανονικότητας» των έντονων καιρικών φαινομένων στην εποχή της κλιματικής κρίσης. Ο κυβερνήτης της πολιτείας, ακροδεξιός Ρον ΝτεΣάντις, εφαρμόζει πολιτικές που επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο το κλίμα του πλανήτη, θέτοντας σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο τους φτωχότερους κατοίκους της Φλόριντα.
Ο τυφώνα Ίαν, που στις αρχές της εβδομάδας προκάλεσε καταστροφές, διακοπή ηλεκτροδότησης και τουλάχιστον δύο νεκρούς στην Κούβα, ενισχύθηκε την Πέμπτη και διέσχισε την πολιτεία της Φλόριντα από τα Δυτικά προς τα Ανατολικά, με ριπές ανέμων που έφταναν τα 250 χλμ/ώρα, αγγίζοντας το όριο της κατηγορίας 5, της υψηλότερης κατηγορίας στην κλίμακα μέτρησης έντασης τυφώνων Σαφίρ-Σίμπσον.
Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων παραμένει ακόμα άγνωστος, με τον σερίφη της κομητείας Λι, μιας από τις νοτιοδυτικές κομητείες που χτυπήθηκαν σφοδρότερα από τον τυφώνα καθώς αυτός άφηνε τη θάλασσα και έφτανε πάνω από στέρεα γη, να κάνει λόγο για «εκατοντάδες» απώλειες μονάχα στη δική του περιοχή ευθύνης. Ο τυφώνας προκάλεσε σφοδρές πλημμύρες και διακοπές ηλεκτροδότησης σε τουλάχιστον 2,4 εκατ. καταναλωτές, με εκτιμήσεις να μιλούν για τον ισχυρότερο τυφώνα που φτάνει στη Φλόριντα εδώ και 500 χρόνια.
Οι τυφώνες και οι θερμοκρασίες του νερού
Οι τυφώνες αντλούν δύναμη από τα θερμά ύδατα, θερμοκρασίας 26,5 °C και πάνω. Καθώς περνούν πάνω από στέρεο έδαφος, ή από ψυχρότερα ύδατα, χάνουν αυτή την ισχύ τους και μετατρέπονται σε πιο διαχειρίσιμες καταιγίδες. Παραδοσιακά, οι ισχυροί τυφώνες που δημιουργούνται στα θερμά νερά της Καραϊβικής χάνουν ισχύ καθώς κινούνται βορειότερα. Όμως ο Ίαν, όπως και ο αμέσως προηγούμενος τυφώνας που έλαβε το όνομα Φιόνα, δεν έχουν μπορέσει να ακολουθήσουν αυτό το μοτίβο μείωσης ισχύος, διότι η θερμοκρασία των υδάτων που συναντούν καθώς κινούνται βορειότερα είναι αφύσικα υψηλή.
Η Φιόνα, αφού χτύπησε με σφοδρότητα το Πουέρτο Ρίκο, αφήνοντας για άλλη μία φορά το εξαρτώμενο από τις ΗΠΑ νησί χωρίς ηλεκτρισμό, κινήθηκε βορειότερα και θα έπρεπε να χάσει την ισχύ της. Όμως, όπως εξήγησε ο μετεωρολόγος της καναδικής τηλεόρασης Ράιαν Σνόντον, οι θερμοκρασιακές ανωμαλίες των υδάτων του δυτικού Ατλαντικού σε μία περιοχή περίπου 400 χιλιομέτρων, όπου το νερό ήταν μεταξύ 2 και 5 °C θερμότερο από το κανονικό, επέτρεψαν στον τυφώνα να διατηρήσει την ισχύ του και να φτάσει ισχυρότερος από το αναμενόμενο στις ακτές της Νέας Σκωτίας και της Νέας Γης στον ανατολικό Καναδά.
Όπως εξηγούσαν Καναδοί κλιματολόγοι, πριν από 30 ή 40 χρόνια ένα τέτοιο καιρικό φαινόμενο στην περιοχή τους θα ήταν «εξαιρετικά απίθανο». Πλέον όμως, η κλιματική αλλαγή έχει προκαλέσει τις συνθήκες όπου τέτοιου είδους φαινόμενα δεν θα είναι πλέον κάτι που συμβαίνει «μια φορά στα χίλια χρόνια». «Είναι απογοητευτικό να βλέπεις πόσα “ξυπνητήρια” έχουν αγνοηθεί. Είναι σαν να χτυπάμε το κουμπί αγνόησης του ξυπνητηριού μας εδώ και 25 χρόνια», δήλωσε ο κλιματολόγος Τζόελ Φίνις.
Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τον τυφώνα Ίαν. Καθώς ξέσπασε διασχίζοντας την πολιτεία της Φλόριντα, έχασε την ισχύ του και θα έπρεπε να τη χάσει ακόμα περισσότερο πάνω από τα πιο δροσερά νερά ανατολικά της πολιτείας. Όμως η θερμοκρασία των υδάτων αυτών είναι αφύσικα υψηλή και ο Ίαν απέκτησε και πάλι ισχύ. Σήμερα αναμένεται να στραφεί προς τα βορειοδυτικά και να χτυπήσει την πολιτεία της Νότιας Καρολίνας ενισχυμένος.
Ακροδεξιά και αγνόηση της κλιματικής κρίσης πάνε πακέτο
Η Φλόριντα είναι από τις πιο ευάλωτες στην κλιματική κρίση περιοχές των ΗΠΑ. Μία χερσόνησος με χαμηλό ύψος ακτών, θα κινδυνεύσει εν τέλει από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, αλλά κινδυνεύει ήδη από τις πλημμύρες που προκαλούν καιρικά φαινόμενα όπως οι τυφώνες.
Αν και έχει πουλήσει συστηματικά την εικόνα μιας περιοχής όπου μετακομίζουν οι πλούσιοι συνταξιούχοι για να απολαύσουν τον ήλιο και τη ζέστη, η Φλόριντα δεν παύει να έχει και έναν μεγάλο αριθμό φτωχών κατοίκων, οι οποίοι συνήθως ζουν σε τροχόσπιτα και φτηνά λυόμενα, «οικιστικές λύσεις» συνηθισμένες για τους φτωχούς στις ΗΠΑ, αλλά κι ευάλωτες σε καταστροφικά καιρικά φαινόμενα.
Ακόμα χειρότερα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια φυγή των πλουσιότερων κατοίκων από τις παράκτιες περιοχές, υπό τον φόβο και τη γνώση της επερχόμενης ανόδου της στάθμης της θάλασσας και της ευαλωτότητας των περιοχών αυτών σε πλημμύρες και άλλες καταστροφές. Έτσι, οι νοτιοδυτικότερες παράκτιες περιοχές της Φλόριντα που χτυπήθηκαν σφοδρότερα από τον τυφώνα Ίαν, κατοικούνται πλειοψηφικά από φτωχούς πληθυσμούς που ζουν στις προαναφερθείσες «φθηνές κατοικίες».
Θα περίμενε κανείς ότι οι πολιτικοί στη Φλόριντα θα ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητοι στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, καθώς η πολιτεία είναι από τις πρώτες που θα νιώσουν στο πετσί τους τις επιπτώσεις της. Όμως κυβερνήτης της Φλόριντα τα τελευταία τρία χρόνια δεν είναι κάποιος έστω «λογικός» πολιτικός, αλλά ο ακροδεξιός Ρον ΝτεΣάντις.
Πέρα από όσα έχει κάνει σε τομείς όπως η αντιμέτωπιση της πανδημίας, όπου πολέμησε την εφαρμογή μέτρων δημόσιας υγείας, ή όπως η εκπαίδευση, όπου έχει επιβάλλει περιορισμούς στη διδασκαλία θεμάτων όπως η διαφορετική σεξουαλικότητα και ο ρατσισμός, ο ΝτεΣάντις είναι και ένας θερμός υπέρμαχος των ορυκτών καυσίμων.
Ο κυβερνήτης υιοθέτησε νόμο που απαγορεύει στις τοπικές κυβερνήσεις της πολιτείας, κομητείες, δήμους και κοινότητες, να μετακινηθούν σε πλήρως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το νομοθέτημα, που είχε την πλήρη στήριξη της βιομηχανίας φυσικού αερίου, ορίζει μεταξύ άλλων πως οι τοπικές κυβερνήσεις δεν έχουν τη δυνατότητα να απαγορεύουν πρακτικές όπως η εξόρυξη μέσω υδραυλικής ρωγμάτωσης (fracking), ακυρώνει χρηματοδοτήσεις για έργα ανανεώσιμης ενέργειας όπως η ηλιακή και αφαιρεί την τοπική δικαιοδοσία ελέγχου για έργα όπως οι αγωγοί φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Επιπλέον, στο πλαίσιο ενός ιδιόμορφου «πολέμου» εναντίον των επιχειρήσεων που υιοθετούν έστω και το ελάχιστο δείγμα κοινωνικής ευθύνης, ο ΝτεΣάντις σχεδιάζει μαζί με την ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικάνους βουλή της πολιτείας την απαγόρευση επένδυσης δημοσίων χρημάτων της Φλόριντα σε επιχειρήσεις «με κοινωνική συνείδηση», χαρακτηρισμός που συμπεριλαμβάνει και επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πολιτικές καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.
Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης δεν είναι προτεραιότητα του καπιταλισμού
Αν και στο παρελθόν ο ΝτεΣάντις έχει ρητορικά αποδεχθεί την ανθρώπινη υπαιτιότητα στην κλιματική αλλαγή, ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύεται υιοθετεί πλήρως τα αφηγήματα των βιομηχανιών ορυκτών καυσίμων, θυσιάζοντας το παρόν και το μέλλον των πιο ευάλωτων πληθυσμών της πολιτείας του στον βωμό της συνέχισης των αστρονομικών κερδών για αυτές τις βιομηχανίες.
Και οι πολιτικές αυτές δεν θα περιοριστούν στη Φλόριντα. Ο ΝτεΣάντις επιθυμεί να γίνει ο «σοβαρός Τραμπ» του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, διεκδικώντας την υποψηφιότητα για την προεδρία των ΗΠΑ.
Όμως ακόμα και χωρίς έναν πατενταρισμένο ακροδεξιό στο τιμόνι της υπερδύναμης, η κλιματική κρίση δεν αποτελεί προτεραιότητα για τον καπιταλισμό. Η κυβέρνηση Μπάιντεν, αν και προσφέρει ενίοτε μερικά ελάχιστα «πράσινα τυράκια», αρνείται να εφαρμόσει μία ευρεία πολιτική που θα βάλει χέρι στα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων και των δισεκατομμυριούχων, προς όφελος των πολιτών όχι μόνο των ΗΠΑ, αλλά και του πλανήτη.
Ακόμα χειρότερα, η πολιτική εξουσία των ΗΠΑ δεν δείχνει να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα ούτε για την αντιμετώπιση των καταστροφών που συντελούνται αυτή τη στιγμή. Την περασμένη Πέμπτη, η αμερικανική Γερουσία υπερψήφισε νέο έκτακτο προϋπολογισμό, στον οποίο περιέχονται μόλις 2 δισ. δολάρια επιπλέον για την αντιμετώπιση καταστροφών, ποσό τρομακτικά χαμηλό για τα μεγέθη της χώρας και των αναγκών της — ειδικά αν συγκριθεί με τα επιπλέον 12 δισ. δολάρια οπλισμού για την Ουκρανία, που υπερψηφίστηκαν στον ίδιο έκτακτο προϋπολογισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου