Η Αλέιδα Γκεβάρα-Μαρτς και οι διδαχές του Τσε

Η Αλέιδα Γκεβάρα, περιστοιχισμένη από φοιτήτριες και φοιτητές του Παντείου, μαζί με τον καθηγητή Δημήτρη Καλτσώνη που διοργάνωσε την ομιλία στο Πανεπιστήμιο

Γράφει ο Θύμιος Κάκος*

Στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο η κόρη του Τσε Γκεβάρα μετέδωσε στους νέους και τις νέες τη φλόγα του μεγάλου επαναστάτη, που παραμένει άσβεστη. ● «Την περίοδο της πανδημίας η Κούβα έστελνε γιατρούς σε όλο τον κόσμο και οι ΗΠΑ μάς εμπόδιζαν να εισάγουμε σύριγγες για τον εμβολιασμό» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Τα χειροκροτήματα των φοιτητών -και όχι μόνο- που κατέκλυσαν την περασμένη εβδομάδα την αίθουσα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο ζέσταιναν συχνά την ατμόσφαιρα αλλά και την επικοινωνία που αναπτύχθηκε με την Αλέιδα Γκεβάρα-Μαρτς, την κόρη τού Τσε. Ο εμπεριστατωμένος και καθαρός λόγος της διαπνέεται από επαναστατική ορμή και ευαισθησία, στοιχεία ικανά να κερδίζουν το κοινό της.

Αφορμή για την παρουσία της στάθηκε η επέτειος των 55 χρόνων (9 Οκτωβρίου 1967) από τη δολοφονία του στη Λα Ιγκέρα της Βολιβίας κατόπιν συνεργασίας της CIA και των στρατιωτικών δυνάμεων της χώρας. Η εκτέλεσή του την επόμενη μέρα της σύλληψης και η ταφή του σε ομαδικό τάφο που κανείς δεν ήξερε (έως το 1997) είχε ως σκοπό να περάσει το όνομά του στη λήθη.

Ακόμα και στις ημέρες μας βέβαια μόνο προθυμία δεν υπάρχει για την αναβίωση των πεπραγμένων του ιδεαλιστή επαναστάτη. Για παράδειγμα ποτέ δεν έχει γίνει αναφορά στην επέτειο του θανάτου του από τα doodle της Google και η πλειονότητα των ΜΜΕ αδιαφορούν για τις εκατοντάδες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα αυτή την περίοδο σε όλο τον πλανήτη.

Το γεγονός βέβαια ότι η φλόγα του Τσε παραμένει άσβεστη έπειτα από τόσα χρόνια δεν είναι απλώς μια ρητορική έκφραση. Αποδεικνύεται μέσα από νέα βιβλία και ανατυπώσεις παλαιότερων εκδόσεων, ντοκιμαντέρ, ημερίδες, ποικίλα αφιερώματα, δράσεις αλληλεγγύης και λάβαρα με τη μορφή του, που συνοδεύουν φωνές και υψωμένες γροθιές από την Ισλανδία έως τις Μαλβίνες (και όχι Φόκλαντς) της Αργεντινής.

Ελευθερία και παραπληροφόρηση

Ας επιστρέψουμε όμως στην εκδήλωση στο Πάντειο. Η Αλέιδα Γκεβάρα ρωτάει το νεανικό κοινό: «Τι είναι σημαντικό για έναν λαό προκειμένου να είναι πραγματικά ελεύθερος;» Ησυχία. Τι; Ξαναρωτάει, για να δώσει τελικά η ίδια την απάντηση. «La cultura!» (ο πολιτισμός!). Μετά το δυνατό χειροκρότημα ακολουθεί η επεξήγηση: «Οσο πιο μορφωμένος είναι ο λαός, τόσο πιο δύσκολα μπορούν να τον εξαπατήσουν. Και στις στιγμές που ζούμε σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα είναι η παραπληροφόρηση. Εάν δεν γνωρίζουμε, δεν αντιδρούμε. Εάν μας εξαπατούν σε σχέση με αυτό που συμβαίνει, επίσης δεν αντιδρούμε».

«Ο νέος άνθρωπος» και ο χρόνος

«Ο Τσε έλεγε ότι το να “δουλέψεις” με τον άνθρωπο, το να δημιουργήσεις τη “νέα γυναίκα” τον “νέο άντρα” είναι μια διαδικασία που χρειάζεται χρόνο. Το να αλλάξεις τον τρόπο σκέψης ακόμα και στα πιο δύσκολα πράγματα. Κοινωνικά μπορείτε να αλλάξετε μια χώρα ολόκληρη, όμως το να αλλάξετε τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων είναι πάρα πολύ δύσκολο. Επομένως είναι πολύ σημαντικό για όλους εμάς να έχουμε τον απαραίτητο χρόνο γι’ αυτόν τον μετασχηματισμό. Ο χρόνος είναι σπουδαίος σύμμαχος, έλεγε ο Τσε. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να τους αφήνουμε να μας κλέβουν τον χρόνο».

Ο νέος Οικογενειακός Κώδικας

Οι συνθήκες στην Κούβα είχαν ωριμάσει από καιρό και ο λαός της Κούβας πέρασε με δημοψήφισμα αλλαγές που αφορούν την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, την παρένθετη μητρότητα, τον γάμο και την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια και μια σειρά από συναφή ζητήματα. Η Αλέιδα Γκεβάρα απαντώντας σε σχετική ερώτηση φοιτητή μετά την ομιλία της είπε: «Η θέσπιση του Νέου Οικογενειακού Κώδικα είναι ένα από τα πιο όμορφα πρόσφατα επιτεύγματα της κουβανέζικης επανάστασης. Είναι ένας νέος κώδικας που ενσωματώνει όλο τον κόσμο επιδεικνύοντας ιδιαίτερη ευαισθησία στα παιδιά και στους ηλικιωμένους. Βρισκόμαστε στη φάση τροποποίησης του Ποινικού Κώδικα έτσι ώστε να εντάξει τον νέο Οικογενειακό Κώδικα. Σε κάθε περίπτωση θεωρείται μια σπουδαία νίκη απέναντι στους συντηρητικούς κύκλους που υπάρχουν στη χώρα».

Ο νέος πρόεδρος

«Γνωρίζω από παλιά τον Ντίας Κανέλ. Από τότε που ήταν στέλεχος της Κομμουνιστικής Νεολαίας. Στη συνέχεια τον γνώρισα καλύτερα όταν έγινε α΄ γραμματέας του κόμματος στην επαρχία Βίγια Κλάρα. Μετά έγινε γραμματέας σε άλλη επαρχία της χώρας και κατόπιν υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης. Σε όλες αυτές τις θέσεις έκανε εξαιρετική δουλειά, κυρίως γιατί ήταν αναγνωρισμένος και υποστηριζόταν από τον λαό. Ομως δεν είναι Φιντέλ Κάστρο. Ιδεολογικά μπορώ να επιβεβαιώσω ότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για εκείνον. Του έχουμε όλοι εμπιστοσύνη. Επίσης είναι σημαντικό να πούμε ότι αυτό που έλαχε στον Ντίας Κανέλ είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο. Να είναι δηλαδή ο πρώτος που θα διαδεχτεί στην εξουσία τον Φιντέλ και τον Ραούλ Κάστρο, οι οποίοι λατρεύονταν από τον κόσμο».

Σύστημα Υγείας σε Κούβα και ΗΠΑ

Η Αλέιδα Γκεβάρα ακολούθησε σε έναν βαθμό τα βήματα του πατέρα της και έγινε κι αυτή γιατρός (παιδίατρος) συμμετέχοντας σε πλήθος αποστολών ιατρικής βοήθειας προς τους ιθαγενείς της Λατινικής Αμερικής και πολλών χωρών του (απαράδεκτα επονομαζόμενου) Τρίτου Κόσμου.

Μίλησε με πάθος για το αναφαίρετο δικαίωμα όλων των ανθρώπων στη δωρεάν ιατρική περίθαλψη και φώτισε μερικές στιγμές του σκοτεινού ρόλου των ΗΠΑ. «Την ίδια στιγμή που η Κούβα έστελνε ιατρικές ομάδες σε χώρες που είχαν μεγάλη ανάγκη για την αντιμετώπιση το επιθετικό κύμα του Covid-19, οι ΗΠΑ μάς δημιουργούσαν τεράστιο πρόβλημα στο να εισάγουμε σύριγγες για τον εμβολιασμό. Ακόμα και τότε δεν παρέκκλιναν από τον απάνθρωπο αποκλεισμό που έχουν επιβάλει στη χώρα μου εδώ και 60 χρόνια. Ομως η αλληλεγγύη μεταξύ των λαών έδωσε πάλι τη λύση μέσα από τις καμπάνιες που πραγματοποιήθηκαν».

Ακούγοντάς την θυμήθηκα την ταινία «Sicko» του Michael Moore, που πραγματεύεται το Σύστημα Υγείας των ΗΠΑ καθώς 50 εκατομμύρια Αμερικανοί δεν έχουν ιατρική ασφάλιση. Γίνεται και αναφορά στις τιμητικές τελετές προς τους διασώστες και τους πυροσβέστες που έσπευσαν να σβήσουν τις φωτιές στους Δίδυμους Πύργους και κατόπιν, όταν παρουσίασαν σοβαρά προβλήματα υγείας, τους άφησαν στη μοίρα τους. Κάποιοι βρήκαν περίθαλψη στην Κούβα (έχει ενδιαφέρον το πώς), βαθιά συγκινημένοι και απορημένοι από την ανθρωπιά που επέδειξε ο «εχθρός». Απορία εξέφρασε και η Αλέιδα Γκεβάρα προς το φινάλε της ταινίας λέγοντας: « Η Κούβα είναι μια μικρή χώρα της Καραϊβικής με ελάχιστους πόρους. Μπορούμε να κάνουμε πολλά για να βελτιώσουμε την υγεία των ανθρώπων. Αυτό δεν συμβαίνει στις ΗΠΑ. Γιατί εμείς είμαστε ικανοί κι εκείνοι όχι; Υπάρχει κάτι να σημειώσω εδώ: Οσο περισσότερο παράγει μια χώρα, τόσο πιο πλούσια είναι, άρα τόσο πιο καλά θα πρέπει να φροντίζει τους ανθρώπους της».

Για τον κουβανέζικο λαό

«Ως κόρη του Τσε εισέπραξα πολλή αγάπη από τον κουβανικό λαό. Αισθάνομαι πολύ τυχερή. Ομως δεν έκανα κάτι γι’ αυτό. Θα μπορούσε να συμβεί στον καθέναν. Οπότε όλη μου τη ζωή προσπαθώ να αποδείξω έμπρακτα την αγάπη μου και να είμαι άξια κόρη του λαού της Κούβας».

*Δημοσιογράφος ______________________________________________________________

📌 Πληροφορίες: Η Αλέιδα Γκεβάρα-Μαρτς παραβρέθηκε στις εκδηλώσεις με αφορμή τη συμπλήρωση 55 χρόνων από τον θάνατο του Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα κατόπιν πρωτοβουλίας του Βελισσάριου Κοσσυβάκη, καλλιτεχνικού διευθυντή των Star Cinemas, ο οποίος διοργάνωσε μεταξύ άλλων προβολές 55 ταινιών απ’ όλο τον κόσμο για τη ζωή και τη δράση του Τσε.

ΠΗΓΗ