Κοινωνία... των απευθείας αναθέσεων

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI

Γιάννης Κιμπουρόπουλος, Αφροδίτη Τζιαντζή

 

Η Κοινωνία της Πληροφορίας που εποπτεύεται από τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη το... τερμάτισε ● Πάνω από 26 εκατ. ευρώ την τελευταία τριετία δόθηκαν σε 475 συμβάσεις με απευθείας ανάθεση ή με την αδιαφανή διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση ● Αλλη μια... κορυφή στο παγόβουνο των 7,5 δισ. ευρώ των απευθείας αναθέσεων της κυβέρνησης Μητσοτάκη ● Ποιοι είναι οι εκλεκτοί κορυφαίοι «προμηθευτές» της ΚτΠ, που ευαγγελίζεται τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους.

Διαμαρτυρήθηκε προχθές ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης -διά πηγών και μέσω non paper- ότι κακώς εμπλέκεται το όνομά του στο σκάνδαλο Πάτση-ΕΛΤΑ, διότι η εταιρεία Ελληνικά Ταχυδρομεία έχει περάσει στην εποπτεία του Υπερταμείου και το υπουργείο έχει αρμοδιότητα μόνο για νομοθετικά και κανονιστικά θέματα του ταχυδρομικού τομέα. Για τα λοιπά του σκανδάλου Πάτση και της πανάκριβης ανάθεσης σε εταιρεία που εκπροσωπεί της ευρωπαϊκής νομικής εκπροσώπησης των ΕΛΤΑ, παρέπεμψε στις ανακοινώσεις και τις (μη) απαντήσεις της εταιρείας και του Υπερταμείου.

Βεβαίως, η σχετική ερώτηση προς τον κ. Πιερρακάκη για τη σκανδαλώδη ανάθεση στον πρώην βουλευτή της Ν.Δ., κατατεθειμένη τον Ιούνιο του 2021 από τους βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Κάτση και Γκαρά «κρέμεται» αναπάντητη στο αρχείο ερωτήσεων της Βουλής. Οπότε η με καθυστέρηση 16 μηνών, έστω τυπική και διά non paper προχθεσινή απάντηση και μπάζει και είναι προσχηματική. Εξάλλου, θα περίμενε κανείς από έναν κορυφαίο και προβεβλημένο υπουργό, αντί της τυπικής μετάθεσης της ευθύνης/αρμοδιότητας στο Υπερταμείο, μια πιο μαχητική υπεράσπιση του «συλλογικού έργου» της κυβέρνησης Μητσοτάκη και στα ΕΛΤΑ.

Αλλά ας υποθέσουμε ότι ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει δίκιο να αποφεύγει να επωμιστεί την ευθύνη διαχείρισης ενός οργανισμού που εποπτεύει. Τι γίνεται όμως όταν το τσουνάμι των απευθείας αναθέσεων που μαστίζει όλο τον δημόσιο τομέα τα τελευταία τρία και κάτι χρόνια έχει κατ’ εξοχήν προσβάλει μια υπηρεσία που βρίσκεται στην άμεση εποπτεία του; Ο λόγος για την Κοινωνία της Πληροφορίας, Ανώνυμη Εταιρεία του Δημοσίου που έχει συσταθεί από το 2001 και λειτουργεί υπό την άμεση εποπτεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με στόχο τον συντονισμό του ψηφιακού εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης.

Διαχείριση πόρων του ΕΣΠΑ

Λειτουργεί ως ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης πόρων του ΕΣΠΑ, διοικείται από Δ.Σ. που ορίζεται από την κυβέρνηση και κατά τεκμήριο συγκροτείται από εξειδικευμένα στελέχη της πληροφορικής και συναφών αντικειμένων. Η ΚτΠ «τρέχει» για λογαριασμό του Δημοσίου μεγάλους διαγωνισμούς για έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ, τον κρατικό προϋπολογισμό ή το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως για παράδειγμα το Gov-ERP για τη «Μεταρρύθμιση του Δημοσιονομικού Συστήματος», για το οποίο ελέγχεται το ασυμβίβαστο της συμμετοχής της ελεγκτικής-συμβουλευτικής εταιρείας PwC σε ρόλο συμβούλου στον σχεδιασμό του Ταμείου Ανάκαμψης και αναδόχου έργου που χρηματοδοτείται από αυτό (βλέπε έρευνα Reporters United – «Εφ.Συν»., «Το “χρυσό” Ταμείο και η εκλεκτή σύμβουλος», 24/10/2022).

Η ΚτΠ έχει έναν αξιόλογο προϋπολογισμό, το σύνολο του ενεργητικού της το 2021 ήταν 104 εκατ. ευρώ, και καθώς είναι εξ ορισμού μη κερδοσκοπική εταιρεία, ο ισολογισμός της αφήνει μόνο ένα συμβολικό πλεόνασμα. Σε κάθε περίπτωση η θέση της είναι πάντα καθαρή, με περίπου 4,7 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία έχει μόλις 70 άτομα προσωπικό, με σύνολο μικτών αποδοχών 2,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο.

Ως εκ τούτου, για να διεκπεραιώσει το έργο της -που στην περίοδο της πανδημίας διευρύνθηκε εκρηκτικά και έγινε εξαιρετικά δημοφιλές μέσω των δεκάδων ψηφιακών πλατφορμών για εμβόλια, επιδόματα, πιστοποιητικά, καθιστώντας εκατομμύρια πολίτες «πελάτες» του κράτους σελφ σέρβις- δίνει τις δουλειές σε εξωτερικούς συνεργάτες. Και χάρη στη βολική αύξηση των ορίων και τη χαλάρωση των προϋποθέσεων για τις απευθείας αναθέσεις δημόσιων έργων και για τις προσκλήσεις διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση, που η κυβέρνηση Μητσοτάκη νομοθέτησε με πρόσχημα την «έκτακτη ανάγκη» της πανδημίας, η ΚτΠ το τερμάτισε!

Δουλειές πολλών εκατομμυρίων

Επί τρία χρόνια, από τον Σεπτέμβριο του 2019, με φρεσκοεκλεγμένη και φορτσάτη την κυβέρνηση Μητσοτάκη, μέχρι τον περασμένο Σεπτέμβριο, η εταιρεία που εποπτεύει ο κ. Πιερρακάκης έδωσε με απευθείας ανάθεση 455 δουλειές και δουλίτσες συνολικής αξίας 20,8 εκατ. ευρώ. Παρότι υπάρχουν αρκετοί ανάδοχοι που πήραν με αξιοπρόσεκτη συχνότητα περισσότερες από μία δουλειές, μπορούμε να υπολογίσουμε «μπακαλίστικα» ότι η κατά κεφαλήν ανάθεση στην τριετία φτάνει τα 45.000 ευρώ. Ωστόσο είναι αξιοσημείωτο ότι από το 2021, όταν έχει πια νομοθετηθεί ο τριπλασιασμός του ανώτατου ορίου των απευθείας αναθέσεων, η ταρίφα αυξάνεται ανάλογα.

Φυσικά, η «μαρίδα» των απευθείας αναθέσεων ωχριά μπροστά στα ποσά τα οποία έχουν πάρει με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση οι περίπου 20 μεγάλοι που πήραν στο μιλητό έργα 70.000 έως 1,2 εκατ. ευρώ. Η διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση είναι μια διαδικασία που επιτρέπεται από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία μόνο σε εξαιρετικές και ειδικές περιπτώσεις. Η ΚτΠ από το 2021 μέχρι τον περασμένο Αύγουστο ανέθεσε συνολικά έργα αξίας 6,2 εκατ. ευρώ με αυτή τη διαδικασία σε εταιρείες όπως η εκλεκτή σύμβουλος PricawaterhouseCooper, η οποία με τρία έργα άνευ διαγωνισμού πήρε αμοιβές άνω του 1,5 εκατ. ευρώ.

Φυσικά, η δημόσια εταιρεία εποπτείας του κ. Πιερρακάκη δεν είναι η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας στη διάρκεια θητείας αυτής της κυβέρνησης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), που δεν έχει κρύψει την ενόχλησή της για την εδραίωση της πρακτικής αυτής τα τελευταία χρόνια, από το 2020 μέχρι και τον περασμένο Φεβρουάριο όλοι οι φορείς της δημόσιας διοίκησης, συμπεριλαμβανομένης της αυτοδιοίκησης, είχαν υπογράψει πάνω από 314.000 συμβάσεις με απευθείας ανάθεση, διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση ή κλειστό διαγωνισμό. Και η αξία των συμβάσεων αυτών ήταν 7,5 δισ. ευρώ. Αυτός είναι ο ορισμός του πάρτι ημετέρων με το δημόσιο χρήμα, που είναι χρήμα των φορολογουμένων.

ΟΙ TOP 11 «ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ» ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

1. Η PwC έχει αναλάβει συμβάσεις συνολικής αξίας 1.945.406 ευρώ (366.632 με απευθείας ανάθεση και 1,6 εκατ. ευρώ με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση). Στις συμβάσεις που υπέγραψε περιλαμβάνονται μεγάλα έργα, όπως το logistics της διανομής των εμβολίων, που αιτιολογούνται ως «εξαιρετική περίσταση», αλλά και η επέκταση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους που δεν ακούγεται και τόσο… έκτακτη ανάγκη.
2. Η γνωστή πολυεθνική ΤEΛΕΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ, με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση, έχει αναλάβει έργο 1,3 εκατ. ευρώ για «υπηρεσίες διαχείρισης προγραμματισμένων ραντεβού εμβολιασμού COVID-19 μέσω εξερχόμενων κλήσεων» (προϋπολογισμός έργου 841.843 ευρώ και πρόβλεψη για επιπλέον 452.604 συν ΦΠΑ).
3. Η ΤOOL BOX IKE έχει πάρει από την ΚτΠ 760.900 ευρώ σε 11 έργα με απευθείας ανάθεση και άλλα 202.120 ευρώ με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση. Μεταξύ άλλων οι συμβάσεις αφορούν μοντέλα διαχείρισης έργων του Ταμείου Ανάκαμψης από την ΚτΠ, τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την ψηφιακή μέριμνα του υπουργείου Παιδείας και το Freedom Pass, το πιστοποιητικό εμβολιασμού.
4. Η COMPUTER TEAM έχει αναλάβει έργα 856.884 ευρώ (με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση 661.200 ευρώ και άλλα 195.684,4 με τρεις απευθείας αναθέσεις). Τα έργα που ανέλαβε αφορούν το σύστημα πληροφόρησης για τον εμβολιασμό κατά της COVID-19, αλλά και το μητρώο εκπαιδευτών επαγγελματικής κατάρτισης του υπουργείου Παιδείας.
5. Η Carnegie Μελετητική έχει αναλάβει συνολικά συμβάσεις 641.185 ευρώ (133.808 με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση για Power Pass και 507.377 σε 6 απευθείας αναθέσεις).
6. Η Grant Thornton έχει αναλάβει έργα 505.548 με απευθείας ανάθεση που αφορούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΜΜΕ και τη δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας διαχείρισης επενδυτικών σχεδίων.
7. Η εταιρεία πληροφορικής, τηλεπικοινωνίας και πολυμέσων Cognity A.E. έχει αναλάβει έργα συνολικού προϋπολογισμού 448.880 ευρώ, σε 5 απευθείας αναθέσεις - με βασικότερα τις εφαρμογές «έκδοσης και ελέγχου εγγράφων μέσω ψηφιακής ταυτοποίησης πολίτη», το περίφημο wallet app στο gov.gr
8. Η ONEX (ONEX TECHNOLOGY SYSTEMS & BUSINESS SOLUTIONS), θυγατρική της ΟΝΕΞ του Παναγιώτη Ξενοκώστα, έχει πάρει με απευθείας ανάθεση έργα αξίας 272.080 ευρώ, μεταξύ άλλων για την προμήθεια εξοπλισμού και υποστήριξη της λειτουργίας «του Συντονιστικού Κέντρου για την αντιμετώπιση του κορονοϊού στο πρωθυπουργικό γραφείο στο Μέγαρο Μαξίμου».
9. Η KNOWLEDGE A.E. με απευθείας ανάθεση αξίας 257.920 ευρώ εμπλέκεται και αυτή στο πρόγραμμα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜΜΕ».
10. Η ALLWEB SOLUTIONS, με απευθείας ανάθεση 246.016 ευρώ, έχει αναλάβει το πρόγραμμα υποστήριξης της πιλοτικής λειτουργίας του Προσωπικού Βοηθού Ανεξάρτητης Διαβίωσης.
11. Οι αδελφοί Κουτσαντώνη, για 245.520 ευρώ, ανέλαβαν με απευθείας ανάθεση τις υπηρεσίες υποστήριξης για έκδοση πιστοποιητικών εμβολιασμού και νόσησης.