 |
Η διώρυγα του Σουέζ, Franklin Canelon για το Unsplash |
Στη Διώρυγα του Παναμά σημειώθηκε πτώση 30% της ναυτικής κίνησης, η οποία θα φτάσει το 50% τους επόμενους μήνες λόγω της τρομερής ξηρασίας που πλήττει την περιοχή. Τους τελευταίους μήνες η κυκλοφορία μειώθηκε από 35-40 σε 24 διελεύσεις την ημέρα («La sequía prolonga la crisis en el canal de Panamá»).
Η Διώρυγα του Σουέζ κατέγραψε πτώση σχεδόν 50% τον Ιανουάριο λόγω της στρατιωτικής επίθεσης της ομάδας Ansarullah (Χούθι) εναντίον πλοίων που κατευθύνονται προς τα ισραηλινά λιμάνια («Los ingresos del canal de Suez cayeron 46% enero de 2024») .
Αν και οι λόγοι είναι διαφορετικοί, η κλιματική αλλαγή και ο πόλεμος αντίστοιχα, εδώ και αρκετό καιρό, συγκλίνουν αναδεικνύοντας το παραλήρημα του συστήματος και την εγγύτητα στην κατάρρευση.
Ωστόσο, ακόμα κι αν η ανθρωπότητα βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου, όπως είναι φανερό σε αυτούς τους καιρούς αδηφάγων πυρκαγιών και των εξοντωτικών πολέμων, τα χρηματιστήρια συνεχίζουν να ανεβαίνουν, επειδή το πλουσιότερο 1 ή 2% ενδιαφέρεται ελάχιστα για τη ζωή, αρκεί να μην είναι η δική του.
Η κρίση του νερού συνεχίζει να επιδεινώνεται καθώς καταναλώνουμε και σπαταλάμε όλο και περισσότερο νερό. Ένας στους τέσσερις κατοίκους του πλανήτη (2 δισεκατομμύρια άνθρωποι) υποφέρει από «υδατικό στρες» που συμβαίνει όταν μια χώρα ή μια περιοχή καταναλώνει περισσότερο νερό από αυτό που έχει στη διάθεσή της.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, μέχρι το 2050 ακόμη ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι θα αντιμετωπίσουν υψηλό υδατικό στρες. Οι περισσότερες από τις χώρες όπου ήδη βιώνεται η κρίση του νερού ανήκουν στο Νότο του κόσμου (η Χιλή, στη Λατινική Αμερική), αλλά υπάρχουν ήδη περιοχές του Βορρά που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, όπως η Καλιφόρνια, η Ανδαλουσία και η Καταλονία.
Το Water Risk Atlas δημοσιεύει έναν διαδραστικό χάρτη που μας επιτρέπει να παρακολουθούμε την κατάσταση σε οποιοδήποτε μέρος στον πλανήτη. Το μισό Μεξικό είναι στο κόκκινο.
Στη ρίζα ορισμένων από αυτές τις κρίσεις μπορεί να βρίσκεται η οικονομία, η οποία τείνει να συρρικνώνεται εξαιτίας των δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο ενεργειακός εφοδιασμός, οι δυσκολίες του οποίου, αντιθέτως, μεγεθύνονται.
Η Gail Tverberg, ειδική στο πετρέλαιο και το περιβάλλον, υποστηρίζει ότι οι οικονομίες είναι «δομές διασποράς ή διασκορπισμού» (ένας όρος που δημιουργήθηκε από τον νομπελίστα Ilya Prigogine) που καταναλώνουν ενέργεια, επεκτείνονται και, κάποια στιγμή, καταρρέουν.
Η Gail Tverberg εξηγεί ότι η παγκόσμια οικονομία περνάει από την ανάπτυξη σε μια συρρίκνωση μακράς διάρκειας. Όταν, όμως, συμβαίνει αυτό «ο πλούτος του συστήματος κατανέμεται όλο και περισσότερο μεταξύ των πλουσίων και των ισχυρών», αφήνοντας πίσω τη μεσαία τάξη όπως και τις λαϊκές τάξεις (« 2024 Will Be a Critical Year for the Global Economic System»). Προφανώς, η υπερβολική συγκέντρωση του πλούτου είναι άλλη μια θηλιά στο λαιμό του οικονομικού συστήματος.
Όντως, το πλουσιότερο 1% αύξησε το μερίδιό του στον πλούτο από το 23 στο 32%. Σε αυτό το σημείο, η Tverberg επισημαίνει ότι αρχίζουν να εμφανίζονται ρωγμές στην παγκόσμια οικονομία, για διάφορους λόγους.
Πρώτον, επειδή οι πληθυσμοί τείνουν να αυξάνονται, αλλά οι πόροι που τους υποστηρίζουν όχι.
Παρεμπιπτόντως, η συγγραφέας δηλώνει ότι η μετάβαση στη βιώσιμη ενέργεια «ακούγεται εντελώς ακατανόητη» μπροστά στην αυξανόμενη ζήτηση για ορυκτά καύσιμα, η οποία οφείλεται ακριβώς στο γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή απαιτεί διαρκώς μια αυξανόμενη κατανάλωση ενέργειας για τη διατήρηση του συνήθους καταναλωτικού τρόπου ζωής.
Δεύτερον, οι γραμμές ανεφοδιασμού υφίστανται διακοπές, κάτι που είναι «άλλο ένα σημάδι ότι η οικονομία φτάνει στα όριά της». Αυτό συνεπάγεται αγορά ακριβότερων προϊόντων, γεγονός που επηρεάζει τις αλυσίδες ανεφοδιασμού και την έλλειψη των πόρων.
Τέλος, η Tverberg παρέχει στοιχεία για τη μείωση της μεταποιητικής παραγωγής στον κόσμο με βάση τα στοιχεία που αφορούν τις δεκαπέντε πιο βιομηχανικές χώρες. Η πτώση είναι σημαντική στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, την Ιαπωνία και την Αυστραλία.
Μόνο στην Ινδία, τη Ρωσία και την Κίνα (με αυτή τη σειρά) δεν υπάρχει πτώση. «Εάν ο μεταποιητικός τομέας βρίσκεται σε φάση συρρίκνωσης, πρέπει να περιμένουμε περισσότερες διακοπές στις γραμμές εφοδιασμού τους επόμενους μήνες και χρόνια» (Ibidem).
Η Tverberg καταλήγει δηλώνοντας ότι θα υπάρξει μεγαλύτερο δημόσιο χρέος καθώς και μεγαλύτεροι κίνδυνοι υπερπληθωρισμού. Κατά τη γνώμη της, το σύστημα μοιάζει με έναν γέρο πάνω των ογδόντα χρονών που μπορεί να σκοντάψει και να πέσει ανά πάσα στιγμή, αλλά δεν ξέρουμε πότε θα συμβεί αυτό.
Είναι προφανές ότι η περιβαλλοντική κρίση, η τάση προς συρρίκνωση των οικονομιών και ο πολλαπλασιασμός των πολέμων προμηνύουν κρίσιμες καταστάσεις για τους αποκάτω, η επιβίωση των οποίων κινδυνεύει ολοένα και περισσότερο.
Πιστεύω ότι αυτά είναι τα κεντρικά ζητήματα που πρέπει να μας κρατούν σε εγρήγορση, που πρέπει να καταλαμβάνουν τον χρόνο μας και την προσοχή μας στους συλλογικούς χώρους. Όμως, τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα.
Είμαστε ακόμα βυθισμένοι στις ασημαντότητες της καταναλωτικής και ναρκισσιστικής καθημερινότητας. Στο τελευταίο μοντέλο του κινητού τηλεφώνου ή των ρούχων, στον ποδοσφαιρικό αγώνα τον οποίο παρακολουθούμε ως απλοί θεατές, στην προεκλογική εκστρατεία που απλώς μας διασκεδάζει, αλλά δεν επιλύει τίποτα ουσιαστικό.
Αυτός είναι ένας στρατηγικός θρίαμβος του καπιταλισμού. Μας οδηγεί ολοταχώς προς την κατάρρευση καθώς κρατάμε τα μάτια μας καρφωμένα στην οθόνη, αγνοώντας την καταστροφή και τη σφαγή της ζωής.
Το δέκατο τέταρτο ανακοινωθέν του EZLN το διατυπώνει ξεκάθαρα:
«Η πλειονότητα του πληθυσμού δεν βλέπει ή δεν πιστεύει ότι η καταστροφή είναι πιθανή. Το κεφάλαιο κατάφερε να ενσταλάξει στον βασικό πολιτισμικό κώδικα των αποκάτω τον ατέρμονο παροντισμό και τον αρνητισμό…».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου