Έρευνα ΕΤUC: Οι πραγματικοί μισθοί στην Ελλάδα, τη διετία 2022-23, μειώθηκαν αθροιστικά σχεδόν κατά 9,4%, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου (ΠΙΝΑΚΑΣ)

 

ΕΡΕΥΝΑ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΥΝΔΙΚΑΤΩΝ (ΕΤUC)

Τα κέρδη «απογειώνονται» και οι μισθοί βυθίζονται

Αφροδίτη Τζιαντζή

Νέα πανευρωπαϊκή έρευνα αποδεικνύει ότι οι πραγματικοί μισθοί στη χώρα μας μειώθηκαν αθροιστικά, τη διετία 2022-23, σχεδόν κατά 9,4%, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου

Ενώ η ελληνική κυβέρνηση πανηγυρίζει προκαταβολικά για την υποτιθέμενη «τέταρτη διαδοχική αύξηση» του κατώτατου μισθού, νέα πανευρωπαϊκή έρευνα αποδεικνύει ότι οι πραγματικοί μισθοί στη χώρα μας μειώθηκαν αθροιστικά, τη διετία 2022-23, σχεδόν κατά 9,4%, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Την ίδια χρονική περίοδο οι ελληνικές επιχειρήσεις αύξησαν τα κέρδη τους κατά 9,3% σε σύγκριση με το 2021, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην ευρωζώνη και στην Ε.Ε. είναι 2,1%.

Τα παραπάνω στοιχεία περιλαμβάνονται στην τελευταία έκθεση του Ινστιτούτου της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΕΤUC), έχοντας πηγή την ετήσια βάση μακροοικονομικών δεδομένων της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (AMECO Database). Oπως σημειώνει η ΕTUC, oι μισθοί των εργαζομένων στην Ευρώπη εξακολουθούν να μειώνονται με πραγματικούς όρους, ενώ τα κέρδη των επιχειρήσεων αυξάνονται με ρυθμούς υψηλότερους από τον πληθωρισμό.

Αν λάβουμε υπόψη την επίδραση του πληθωρισμού, η πραγματική αξία των μισθών στις χώρες της Ε.Ε. μειώθηκε κατά 0,22% το 2023, ενώ είχε προηγηθεί μείωση 4% το 2022. Αντίστοιχα στην ευρωζώνη οι μισθοί μειώθηκαν το 2023 κατά 0,72%, αφού είχαν υποχωρήσει κατά 4,54% το 2022. Σε αντίθεση με τη συρρίκνωση των μισθών, τα πραγματικά εταιρικά κέρδη αυξήθηκαν κατά μέσο όρο στις χώρες της Ε.Ε. σχεδόν κατά 1,5% το 2023 και 0,5% το 2022. Οι επιχειρήσεις στη ζώνη του ευρώ αύξησαν τα κέρδη τους κατά 1,9% το 2023, ενώ το 2022 η αύξηση ήταν οριακή, της τάξης του 0,02%.

Οι πραγματικοί μισθοί συρρικνώθηκαν το 2023 σε 9 κράτη-μέλη της Ε.Ε., ενώ σε άλλα 10 οι αυξήσεις των εταιρικών κερδών ήταν υψηλότερες από τις αυξήσεις στους πραγματικούς μισθούς.

Οι υψηλότερες αυξήσεις στα πραγματικά κέρδη των επιχειρήσεων σημειώθηκαν στη Σλοβακία και τη Ρουμανία, με 8% και 7% αντίστοιχα, ενώ στις ίδιες χώρες η εξέλιξη των πραγματικών μισθών ήταν αρνητική (-1% και -0,2%). Η Τσεχία και η Ιταλία ήταν οι χώρες όπου παρατηρήθηκαν οι μεγαλύτερες μειώσεις πραγματικών μισθών (-4,6% και -2%), όταν τα κέρδη κινήθηκαν αυξητικά (+5,4% και +1,28%).

Σύμφωνα πάντα με τους πίνακες που παραθέτει η ΕΤUC, οι πραγματικοί μισθοί συρρικνώθηκαν επίσης στη Σουηδία (-1,9%), τη Γερμανία (-1,3%), τη Φινλανδία (-0,3%) και τη Γαλλία (-0,2%).

Στην Ελλάδα οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν μεν κατά 0,2%, κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά τα εταιρικά κέρδη αυξήθηκαν κατά 5,9%, με τον τρίτο ταχύτερο ρυθμό στην Ε.Ε. των 27. Πριν χαρούμε για τη μερική σύγκλισή μας με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους μισθωτούς, έστω σε όρους χασούρας, ας αναλογιστούμε ότι το 2022 οι Ελληνες απώλεσαν πάνω από το 9,2% της πραγματικής αξίας του μισθού τους, εξαιτίας του καλπάζοντος πληθωρισμού.

Την ίδια χρονιά τα κέρδη των ελληνικών επιχειρήσεων αυξήθηκαν σχεδόν κατά 7%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ε.Ε.

Η ανάλυση της ΕΤUC για την ψαλίδα εταιρικών κερδών και μισθών δημοσιεύθηκε λίγο πριν από το μανιφέστο της συνομοσπονδίας με θέμα «Κατακτώντας μια δίκαιη συμφωνία για τους εργαζομένους», το οποίο παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο, εν όψει των επερχόμενων ευρωεκλογών.

«Τα στοιχεία δείχνουν το πώς οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να πληρώνουν το τίμημα μιας πληθωριστικής κρίσης η οποία προκαλείται κυρίως από τις επιχειρήσεις, που εκμεταλλεύονται τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα για να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους», υπογραμμίζει η έρευνα.

Tην ίδια στιγμή εξακολουθεί να μειώνεται και η αγοραστική δύναμη των μισθωτών, όπως καταγράφεται επίσης στην ετήσια έκθεση του Ινστιτούτου της ΕTUC για την Αξιολόγηση των Συνθηκών Εργασίας στην Ε.Ε. (Benchmarking Working Europe 2024). Τις μεγαλύτερες απώλειες σε μονάδες αγοραστικής δύναμης το 2023 είχαν οι εργαζόμενοι στην Ουγγαρία, την Τσεχία και την Ιταλία, όμως η Ελλάδα παραμένει η χώρα με τον χαμηλότερο κατώτατο μισθό σε όρους αγοραστικής δύναμης, μετά τη Σλοβακία, τη Βουλγαρία και τη Λετονία. Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα μόνο το 14% των εργαζομένων καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας, το χαμηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. μετά την Πολωνία.

***

-ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ στην Ευρώπη και την Ελλάδα ενώ στις ΗΠΑ "οι εργαζόμενοι που συμμετέχουν σε Συνδικάτα απολαμβάνουν καλύτερους μισθούς και επιδόματα":

Το συνδικάτο εργαζομένων της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας (United Auto Workers - UAW) εξασφάλισε ρεκόρ μισθολογικών αυξήσεων στις νέες συλλογικές συμβάσεις της με τη Ford, την General Motors και τη Stellantis, με γενική αύξηση μισθού κατά 25% στη διάρκεια της συλλογικής σύμβασης 4,5 ετών και αναπροσαρμογή μισθών ανάλογα με το ύψος του κόστους διαβίωσης | Nicole Hester/The Tennessean via AP

ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΕ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΜΙΣΘΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ

Η ισχύς εν τη ενώσει

Μπάμπης Μιχάλης

 

Τη μεγαλύτερη αύξηση συλλογικών συμβάσεων εδώ και τουλάχιστον 35 χρόνια, με μέση αύξηση για το 2023 που αγγίζει το 7,3%, πέτυχαν για τα μέλη τους τα αμερικανικά συνδικάτα, μετά από απεργιακούς αγώνες και συλλογικές διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες

Βάλσαμο αποδεικνύεται για την αμερικανική εργατική τάξη ο συνδικαλισμός και οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Σύμφωνα με μια νέα ανάλυση που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, οι εργαζόμενοι-μέλη σωματείων στις ΗΠΑ εξασφάλισαν πέρυσι ιστορική αύξηση των μισθών τους.

Οι συμβάσεις εργασίας που πέτυχαν ύστερα από απεργιακούς αγώνες και συλλογικές διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες τους απέφεραν, σύμφωνα με το Bloomberg Law, μέση αύξηση των μισθών τους κατά 6,6% στο πρώτο έτος ισχύος αυτών. Η αύξηση αυτή είναι η υψηλότερη που έχουν επιτύχει τα αμερικανικά συνδικάτα τουλάχιστον από το 1988. Αν μάλιστα στους σχετικούς υπολογισμούς προστεθούν τα μπόνους υπογραφής και άλλες εφάπαξ πληρωμές, τότε η μέση αύξηση των μισθών το 2023, το πρώτο έτος ισχύος των νέων συλλογικών συμβάσεων, αγγίζει το 7,3%. Αύξηση που συνιστά και αυτή ρεκόρ, καθώς είναι η υψηλότερη των τελευταίων τουλάχιστον 35 ετών.

Τα στοιχεία αυτά –από την τελευταία έκθεση του Bloomberg Law για τα τριμηνιαία μισθολογικά δεδομένα των συνδικάτων– επιβεβαιώνουν το αξίωμα ότι οι εργαζόμενοι που συμμετέχουν στα συνδικάτα απολαμβάνουν πάντα καλύτερους μισθούς και επιδόματα έναντι των υπόλοιπων εργαζομένων. Και βέβαια αποκαλύπτουν γιατί χρόνια τώρα ο συνδικαλισμός αποτελεί το κόκκινο πανί για κορυφαίους εργοδότες των ΗΠΑ όπως ο Τζεφ Μπέζος της Amazon, η οικογένεια Γουόλτον της Wal Mart και ο Ιλον Μασκ της Tesla. Οι ενέργειές τους προκειμένου να μη δημιουργηθούν συνδικάτα στις επιχειρήσεις τους τα τελευταία χρόνια και το κυνήγι των συνδικαλιστών είναι παροιμιώδεις. Και ο λόγος δεν είναι βέβαια η προστασία της «εργασιακής ευελιξίας» στην παραγωγική διαδικασία, όπως αρέσκονται να λένε, αλλά μη χαθεί κανένα δολάριο παραπάνω στην αέναη ενασχόλησή τους με την συσσώρευση πλούτου.

Μια μελέτη του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών που δημοσιεύθηκε πέρυσι εκτιμά ότι τα συνδικάτα αυξάνουν κατά μέσο όρο τους μισθούς των μελών τους κατά 10% έως 15%. Τα συνδικάτα βελτιώνουν επίσης τις πρόσθετες παροχές και τις διαδικασίες στον χώρο εργασίας, όπως τα συνταξιοδοτικά προγράμματα, τις πολιτικές παραπόνων στον χώρο εργασίας και τον προβλέψιμο προγραμματισμό. Και αυτές οι βελτιώσεις στον χώρο εργασίας συμβάλλουν ουσιαστικά στην οικονομική σταθερότητα της μεσαίας τάξης και στην ευημερία των εργαζομένων.

Ο συνδικαλισμός ωφελεί όμως και τους εργαζόμενους που δεν ανήκουν σε κάποιο σωματείο. Κάτι που φάνηκε ξεκάθαρα πέρυσι μετά την ιστορική νίκη του συνδικάτου εργαζομένων της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας United Auto Workers (UAW) στις τρεις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες των ΗΠΑ. Αφού το UAW εξασφάλισε ρεκόρ μισθολογικών αυξήσεων στις νέες συλλογικές συμβάσεις της με τη Ford, την General Motors και τη Stellantis (γενική αύξηση μισθού κατά 25% στη διάρκεια της συλλογικής σύμβασης 4,5 ετών και αναπροσαρμογή μισθών ανάλογα με το ύψος του κόστους διαβίωσης), αρκετές αυτοκινητοβιομηχανίες στις οποίες δεν υπάρχει συνδικάτο –συμπεριλαμβανομένων των Toyota, Tesla– ανακοίνωσαν αυξήσεις μισθών για τους υπαλλήλους τους σε μια προφανή προσπάθεια να προλάβουν τις προσπάθειες δημιουργίας συνδικάτου στα εργοστάσιά τους.

Σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας (BLS), τα μέλη συνδικάτων στις ΗΠΑ πέρυσι αυξήθηκαν κατά 191.000 εργαζόμενους. Ωστόσο, το ποσοστό των εργαζομένων που εκπροσωπούνται από συνδικάτο στο σύνολο των εργαζομένων συρρικνώθηκε ελαφρά, καθώς υπήρξε μεγάλη αύξηση θέσεων εργασίας. Προσεγγίζει πλέον το 11% έναντι 27% το 1979. Η μείωση συμμετοχής των εργαζόμενων στα συνδικάτα είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια 1,56 δολαρίων ανά ώρα εργασίας ή 3.250 δολαρίων ετησίως για έναν εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης σε αυτές τις τέσσερις περίπου δεκαετίες. Η συρρίκνωση του συνδικαλισμού είχε αποτέλεσμα και το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ υψηλόμισθων και μεσαία αμειβομένων εργαζόμενων. Επέδρασε αρνητικά στους μισθούς των τελευταίων ενώ στους πρώτους ελάχιστα.

Πληθώρα πρόσφατων ερευνών στις ΗΠΑ δείχνει την πλειονότητα των πολιτών να στηρίζει τα συνδικάτα. Σχετική ανάλυση του Economic Ρolicy Ιnstitute σημειώνει χαρακτηριστικά ότι το ποσοστό των εργαζομένων δεν είναι μέλη ενός συνδικάτου αλλά θα ήθελαν να έχουν συνδικάτο στον χώρο εργασίας τους είναι πολύ υψηλότερο από το ποσοστό που έχει συνδικαλιστική εκπροσώπηση. Και αυτό, όπως επισημαίνει, είναι απόδειξη αφενός της αποτελεσματικότητας των εταιρικών εκστρατειών διάλυσης των συνδικάτων και αφετέρου της ανάγκης για πολύ ισχυρότερους ομοσπονδιακούς εργατικούς νόμους.