23 Μαρτίου 2024

Πανεπιστήμιο: Στρατώνας ή διαγραφές;

Το κτίριο διοίκησης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Δε χωρούν πολλές αναλύσεις όταν το δίλημμα είναι απλό.

Επανερχόμαστε στο ζήτημα των φοιτητικών κινητοποιήσεων και των τελευταίων δηλώσεων Μητσοτάκη, διότι είναι προφανές ότι εντάσσονται σε ένα σχέδιο κλιμάκωσης της επίθεσης εναντίον του δημοσίου πανεπιστημίου και φυσικά προβοκαρίσματος της κοινωνικής κατάστασης, προκειμένου να αποπροσανατολιστεί η κοινή γνώμη από την κλεπτοκρατία, τη λεηλασία εισοδημάτων και την επανερχόμενη λιτότητα.

Στο τελευταίο του μήνυμα στο Facebook λοιπόν, (το TikTok το αξιοποιεί σε πιο «χαριτωμένες» συγκυρίες, όπως μετά τα Τέμπη) ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι τα ΜΑΤ θα συνεχίσουν να καταστέλλουν φοιτητικές καταλήψεις και κινητοποιήσεις, αλλά επιπλέον κάλεσε τις πρυτανικές αρχές των πανεπιστημίων να διαγράφουν τους καταληψίες-φοιτητές. Για την ακρίβεια, κάλεσε τις πρυτανικές αρχές να διαγράφουν όσες και όσους «παρεμποδίζουν» τη λειτουργία των πανεπιστημίων. Φυσικά οτιδήποτε, από τη διοργάνωση μιας συναυλίας έως μια αυθόρμητη συγκέντρωση διαμαρτυρίας μπορεί να θεωρηθεί παρεμπόδιση της λειτουργίας, οπότε και μπορεί να οδηγήσει στη διαγραφή του φοιτητή.

Το μέτρο δεν είναι νέο στη σύλληψή του. Το είχε εμπνευστεί η χούντα, με την υποχρεωτική στράτευση των αγωνιζομένων φοιτητών. Οι σημερινοί κυβερνώντες, πολλοί εκ των οποίων είναι κρυφοί ή φανεροί οπαδοί της, το επαναφέρουν στο πιο σκληρό: ενώ επί χούντας μετά το στρατό μπορούσες να επανέλθεις στις σπουδές σου, τώρα η πρόβλεψη την οποία πιέζει ο πρωθυπουργός να εφαρμόσουν τα πανεπιστήμια είναι η οριστική διαγραφή.

Δε χωρούν πολλές αναλύσεις όταν το δίλημμα είναι απλό:

ή οι φοιτητές θα υποταχθούν σε πανεπιστήμια-στρατώνες ή θα πρέπει να διαγραφούν από αυτά. Επιπλέον, η ίδια η εντολή του πρωθυπουργού προς τους πρυτάνεις συμπεριλαμβάνει υπόρρητα κάτι ακόμα χυδαιότερο: πώς ακριβώς μπορεί το όποιο όργανο του πανεπιστημίου να εντοπίσει ποιοι είναι οι φοιτητές που «παρεμποδίζουν» τη λειτουργία του; Αν για παράδειγμα λάβει χώρα μια εκδήλωση ή ένα εναλλακτικό μάθημα ή μια συναυλία στο πλαίσιο μιας κατάληψης, όσες και όσοι συμμετέχουν, που συχνά είναι χιλιάδες, θα διαγραφούν; Προφανώς κάτι τέτοιο είναι αστείο και αντίθετο ακόμα και στον κυβερνητικό νόμο (φανταζόμαστε τουλάχιστον, γιατί πλέον με την «μπίζνα» των ιδιωτικών φυλακών υπάρχει ανάγκη «πελατείας», οπότε ίσως σύντομα δούμε τον φοιτητικό κόσμο να κάνει μαζικά ένα «πέρασμα» και από εκεί). Επομένως θα πρέπει να βρεθούν οι «οργανωτές», οι «πρωταγωνιστές» των κινητοποιήσεων. Και τι προϋποθέτει κάτι τέτοιο; Ένα ανανεωμένο «φοιτητικό» της Ασφάλειας σε πλήρη λειτουργία και συνεργασία με τις πρυτανικές αρχές. Μιλάμε για την εκ προοιμίου και διαρκή κατάλυση κάθε ακαδημαϊκής ελευθερίας, η οποία δεν θα αφορά μόνο τους φοιτητές, αλλά κάθε μέλος της επιστημονικής κοινότητας. Μετά τους φοιτητές θα ακολουθήσουν οι συμβασιούχοι διδάσκοντες, οι ερευνητές και τελικώς τα μέλη ΔΕΠ που θα απειθαρχούν στις συνθήκες στρατώνα: μη ενεργοποίηση συμβάσεων, διακοπή τους, διακοπή χρηματοδοτήσεων και τελικώς απολύσεις υπό μορφή πειθαρχικών διώξεων. Άλλωστε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχτισε καριέρα πάνω στις απολύσεις εργαζομένων του δημοσίου, στη δυστυχία του κόσμου και στην κλεπτοκρατική λεηλασία της πατρίδας μας. Η ίδια η σύλληψη 49 φοιτητ(ρι)ών επειδή βρίσκονταν στο πανεπιστήμιό τους είναι χαρακτηριστική της τιμωρητικής-εκφοβιστικής διάθεσης της κυβέρνησης.

Απέναντι σε όλα αυτά δεν πρέπει να υπάρξει υποχώρηση ούτε των φοιτητ(ρι)ών, ούτε της ακαδημαϊκής κοινότητας εν γένει. Είναι σαφές ότι ο αγώνας για το δημόσιο πανεπιστήμιο, για τη μη μετατροπή του σε στρατώνα, για την ύπαρξή του ως χώρου ελευθερίας έχει εισέλθει σε μια νέα φάση. Ενώ οι περισσότεροι προσανατολιζόμασταν σε επιλογές λιγότερο δυναμικές, έστω εν μέρει, γίνεται σαφές ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί επιλογή. Ο αγώνας για Σύνταγμα-δικαιοσύνη-ελεύθερο πανεπιστήμιο- εθνική και λαϊκή κυριαρχία πρέπει να καταστεί ακόμα πιο μαζικός, δυναμικός και σε συμπαράταξη με δυνάμεις εντός και εκτός πανεπιστημίων, με ορίζοντα τις ευρωεκλογές. Η κυβέρνηση πρέπει να δεχθεί ισχυρό πλήγμα στις ευρωεκλογές, φτάνοντας μέχρι εκεί μέσα σε συνθήκες γενικευμένης κοινωνικής αναστάτωσης. Σαφώς και είναι σημαντικό να μη χαθεί το εαρινό εξάμηνο στα πανεπιστήμια, αλλά είναι ακόμα σημαντικότερο να διασφαλιστεί η ύπαρξη του δημοσίου πανεπιστημίου και η ελεύθερη λειτουργία του.

Για πρώτη φορά σε τόσο έντονο βαθμό μετά τη δικτατορία, ένα κλίμα φόβου απλώνεται στα πανεπιστήμια αλλά και σε ολοένα μεγαλύτερα μέρη της κοινωνίας. Την καταστολή δε, που υφίσταται η ακαδημαϊκή κοινότητα από ακριβοπληρωμένους αστυνομικούς (4.000 τον μήνα δίνει η κυβέρνηση σε αποσπασμένους αστυνομικούς με βάση τα κυβερνητικά «βύσματα» αυτόν τον καιρό) θα την υποστούν πολύ μεγαλύτερα στρώματα του ελληνικού λαού, τώρα που η δημοσιονομική περιστολή επανέρχεται. Τώρα πρέπει το φοιτητικό κίνημα και η ακαδημαϊκή κοινότητα να απονομιμοποιήσουν την κυβερνητική πολιτική και να τη νικήσουν. Είναι το κοινωνικό κίνημα αυτό που θα πείσει τους πολίτες να πάνε στις κάλπες και να αποδοκιμάσουν την κυβέρνηση στις επερχόμενες κάλπες, ως ένα πρώτο ρήγμα στο σύστημα εξουσίας. 

***

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΖΗΣΗ, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου και μητέρα συλληφθέντα φοιτητή του ΑΠΘ:
«Στοχευμένος ο διασυρμός των ΑΕΙ»

«Πρακτικές τρομοκράτησης, δίωξης και συκοφάντησης των παιδιών μέσα στον πανεπιστημιακό χώρο, όπου μαθαίνουν, δημιουργούν και ενίοτε αντιστέκονται ή διαμαρτύρονται, δεν συνάδουν με τις αρχές ενός κράτους δικαίου».

Αστραψε και βρόντηξε... ακαδημαϊκά η καθηγήτρια Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Αναστασία Ζήση, ο γιος της οποίας συνελήφθη και πρόκειται να δικαστεί στις 29 του μήνα μαζί με άλλα 48 παιδιά, φοιτητές και φοιτήτριες του ΑΠΘ στην πλειονότητά τους, κατά την αστυνομική επιχείρηση που προκάλεσε φθορές στο κτίριο, αγανάκτηση σε πολίτες και μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: ο αγώνας των φοιτητών για τα δημόσια πανεπιστήμια τίθεται εκτός νόμου και πρέπει να τελειώσει εδώ! Γυναίκα με αξιοσημείωτη σταδιοδρομία στην επιστήμη και το διδακτικό της έργο, ενεργή πολίτης σε θέματα γυναικείων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά ταυτόχρονα και μια μάνα που είδε σιδηρόφρακτους άνδρες των ΜΑΤ να σύρουν το παιδί της σιδηροδέσμιο στα κρατητήρια και στα δικαστήρια.

Στην «Εφ.Συν.» μίλησε ανεπιφύλακτα τόσο για την περιπέτεια της οικογένειάς της όσο και για τα ιδιωτικά ΑΕΙ που προωθεί η κυβέρνηση, τονίζοντας πως «τέτοιες πρακτικές τρομοκράτησης, δίωξης και συκοφάντησης των παιδιών μέσα στον πανεπιστημιακό χώρο όπου μαθαίνουν, δημιουργούν και ενίοτε αντιστέκονται ή διαμαρτύρονται δεν συνάδουν με τις αρχές ενός κράτους δικαίου».

● H τελευταία αστυνομική επιχείρηση απέδωσε 49 συλλήψεις φοιτητών, μεταξύ αυτών και του γιου σας. Τι πιστεύετε ότι δεν πάει καλά εδώ;

Η τύπου πογκρόμ σύλληψη 49 φοιτητών και φοιτητριών σε χώρο του ΑΠΘ με μια απίστευτη αγριότητα είναι η κορύφωση ενός σχεδίου επιβολής της εξουσίας και τρομοκράτησης του φοιτητικού κινήματος. Αυτό το γεγονός, ενώ καταρχήν δείχνει εκτός λογικής, στην ουσία συνιστά μέρος μιας επικίνδυνης λογικής του δόγματος τάξη και ασφάλεια, που στοχεύει να παραλύσει τη συλλογικοποίηση της φοιτητικής ζωής. Τέτοιες πρακτικές τρομοκράτησης, δίωξης και συκοφάντησης των παιδιών μέσα στον πανεπιστημιακό χώρο όπου μαθαίνουν, δημιουργούν και ενίοτε αντιστέκονται ή διαμαρτύρονται δεν συνάδουν με τις αρχές ενός κράτους δικαίου. Οπως μπορείτε να φανταστείτε, το μείγμα της βίας και της αδικίας προκαλεί έναν ισχυρό κλονισμό σε μένα προσωπικά ως μάνα, αλλά φαντάζομαι και ένα σοκ για την κοινωνία όταν παρακολουθεί μεγάλες αστυνομικές επιχειρήσεις να ασκούν βία σε νεαρά παιδιά, να τα καταδιώκουν σαν κοινούς εγκληματίες, όταν την ίδια στιγμή η ελληνική κοινωνία έχει να αντιμετωπίσει τα βαθιά τραύματα από το έγκλημα στα Τέμπη και σοβαρά ζητήματα όπως τα κυκλώματα της παιδοφιλίας, της μαστροπείας, του εμπορίου ναρκωτικών, του τράφικινγκ.

● Είστε καθηγήτρια πανεπιστημίου. Τι λέτε για την εικόνα των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ως κέντρων ανομίας που παρουσιάζει η κυβέρνηση; Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο στόχος;

Είναι πολύ λυπηρό να παρουσιάζονται τα πανεπιστήμιά μας ως κέντρα ανομίας διότι αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και, επιπλέον, βλάπτει την πρόοδο της ελληνικής κοινωνίας καθώς φθείρει την εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στους θεσμούς, προσβάλλει τους πανεπιστημιακούς δασκάλους και διασύρει τη φήμη των ελληνικών ΑΕΙ διεθνώς. Πιθανά αυτός ο διασυρμός των ελληνικών ΑΕΙ να είναι μέρος μιας συγκεκριμένης κεντρικής στόχευσης που επιδιώκει την περαιτέρω υποβάθμισή τους, τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης και την επιβολή των ιδιωτικών πανεπιστημίων - και τα συνδεόμενα με αυτά οικονομικά συμφέροντα.

● Χτες ο πρωθυπουργός διαμήνυσε ότι οι φοιτητές που προβαίνουν κατ’ επανάληψη σε τέτοιες έκνομες πράξεις, εννοώντας τις καταλήψεις, θα διαγράφονται. Πώς θα το αντιμετωπίσετε ως γονέας φοιτητή;

Ως απόφοιτη του ΑΠΘ, ως πανεπιστημιακός σε ελληνικό ΑΕΙ, ουδέποτε υπήρξα μάρτυρας συστηματικών έκνομων πράξεων από μέλη της φοιτητικής κοινότητας. Αντίθετα, είμαι καθημερινός μάρτυρας μιας μορφής ανομίας που εκπορεύεται από την πολιτεία και τους θεσμούς και αφορά την ακαταλληλότητα και την ανεπάρκεια των φοιτητικών εστιών, την κακή φοιτητική σίτιση, την αστυνομία βία ενάντια σε φοιτητές/ριες, τις μη προσβάσιμες αίθουσες διδασκαλίας, την έλλειψη υποδομών, την έλλειψη πρόσβασης σε επιστημονικά περιοδικά και βιβλία. Το επίσημο θεσμικό αφήγημα για έκνομες πράξεις φοιτητών/ριών και η παραίνεση για πειθαρχικά συμβούλια και διαγραφές δεν βοηθάει τη σύνδεση με την ελληνική νεολαία που έχει κάθε δικαίωμα να διαμαρτύρεται ενάντια σε νόμους που κρίνουν ότι υποτιμούν τα πτυχία τους και τη φοιτητική τους ζωή εν γένει.

● Ο μακρύς αγώνας των φοιτητών κατά των ιδιωτικών πανεπιστημίων κατάφερε να αγγίξει μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Ποια είναι η κατάσταση στην πανεπιστημιακή κοινότητα σήμερα; Τι λένε οι συνάδελφοί σας για τη νέα πραγματικότητα που θα διαμορφωθεί με τον ψηφισμένο νόμο;

Είναι γεγονός ότι οι φοιτητές και οι φοιτήτριες σήκωσαν μόνοι τους το βάρος και τις συνέπειες ενός μεγαλειώδους αγώνα ενάντια στον νέο νόμο που ιδιωτικοποιεί το αγαθό της μόρφωσης. Ο αγώνας που έδωσαν είναι ένα παράδειγμα ζωής και μας γεμίζει ελπίδα ότι δεν έχουν σβήσει οι ονειροπόλοι ενός καλύτερου κόσμου. Η πανεπιστημιακή ζωή σήμερα χαρακτηρίζεται από δύο κόσμους: ο ένας κόσμος είναι οι μεγάλες σχολές των ΑΕΙ στα αστικά κέντρα, που έχουν καλύτερες δικτυώσεις με χρηματοδοτικά εργαλεία -ακαδημαϊκές ελίτ-, και ο άλλος κόσμος είναι τα μικρά τμήματα των περιφερειακών πανεπιστημίων που αγωνίζονται για ένα μικρό ερευνητικό πρόγραμμα. Η νέα πραγματικότητα που θα διαμορφωθεί από τον ψηφισμένο νόμο θα υποβαθμίσει περαιτέρω τη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση, θα οξύνει τις ανισότητες και θα προκαλέσει την ακαδημαϊκή προλεταριοποίηση. Κάθε μορφή ανισότητας σε μια κοινωνία συμβάλλει στη φθορά της συνοχής της.

● Πώς πιστεύετε ότι θα επηρεάσουν τα ιδιωτικά παραρτήματα τα δημόσια πανεπιστήμια; Η κυβέρνηση ισχυρίζεται θετικά. Εσείς φοβάστε για κάτι;

Η εγκατάσταση και λειτουργία των ιδιωτικών παραρτημάτων θα επιδεινώσει την αδιαφορία της πολιτείας για χρηματοδότηση της έρευνας, προσλήψεις ερευνητικού και διδακτικού προσωπικού στα ανώτατα ΑΕΙ, υποτάσσοντας έμμεσα αλλά δραστικά μια ολόκληρη κοινωνία στους νόμους της αγοράς. Αυτό που προσωπικά φοβάμαι είναι ότι η προσάρτηση της γνώσης στην αγορά θα μεταβάλει ισχυρά το ηθικό περιβάλλον της ανώτατης εκπαίδευσης και αυτό θα επιφέρει ισχυρό αντίκτυπο στην πολιτισμική συγκρότηση της ελληνικής κοινωνίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου