Ένα χαράκωμα άξιο υπεράσπισης - Του Θανάση Καμπαγιάννη*

ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΕΜΠΑΠΗΣ/EUROKINISSI

Η έναρξη του Εφετείου για τη δίκη της Χρυσής Αυγής θα σημάνει τη δικονομική εξαφάνιση της πρωτόδικης απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας. Το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων θα αναγνώσει βέβαια την πρωτόδικη απόφαση, αλλά θα κρίνει την υπόθεση εκ νέου στην ουσία της. Αυτό σημαίνει ότι είναι δυνατόν να καταδικάσει τους κατηγορουμένους, όπως πρωτοδίκως, αλλά και να τους αθωώσει (μόνη εξαίρεση δυσμενέστερης καταδίκης αφορά τους επτά διευθύνοντες την εγκληματική οργάνωση και τους πέντε καταδικασμένους για την απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αιγύπτιου αλιεργάτη Αμπουζίντ Εμπάρακ, καθώς γι’ αυτούς έγινε έφεση όχι μόνο από τους κατηγορουμένους, αλλά και από τον εισαγγελέα).

Η εκ νέου εκδίκαση της υπόθεσης στην ουσία της δεν μειώνει τη σημασία της πρωτόδικης απόφασης του Τριμελούς Εφετείου (πρόεδρος: Μαρία Λεπενιώτη, εφέτες: Γεσθημανή Τσουλφόγλου, Ανδρέας Ντόκος). Το σκεπτικό της απόφασης αποτελεί μια ιστορική ρήξη με το καθεστώς κρατικής ατιμωρησίας που απολάμβαναν επί δεκαετίες οι φασιστικές οργανώσεις γενικά και η ναζιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή συγκεκριμένα. Αναμφίβολα, η πρόεδρος του δικαστηρίου Μαρία Λεπενιώτη, που έγραψε το σκεπτικό, αξιοποίησε το σημαντικό κεκτημένο της ανακριτικής διαδικασίας που διεκπεραιώθηκε εξονυχιστικά από τις ειδικές εφέτες ανακρίτριες Ιωάννα Κλάπα και Μαρία Δημητροπούλου, καταλήγοντας στο σχετικό παραπεμπτικό βούλευμα. Όμως η πρωτόδικη απόφαση, αποτυπώνοντας την πεντάχρονη, συντριπτική αποδεικτική διαδικασία στο ακροατήριο, προχώρησε στις δικές της πρωτότυπες συμβολές. Ποιες είναι αυτές; Τελείως ενδεικτικά και τηλεγραφικά:

α. Η θεμελίωση της ναζιστικής ιδεολογίας της οργάνωσης και η ποινική οριοθέτησή της ως κινήτρου τέλεσης των εγκληματικών πράξεων: η πρωτόδικη απόφαση επιμένει εξαντλητικά στη ναζιστική συγκρότηση της Χρυσής Αυγής τόσο πριν όσο και μετά το 1992 (απαντώντας στον σχετικό υπερασπιστικό ισχυρισμό) και τη συνδέει με την επιλογή των στόχων και την τέλεση των εκδικαζόμενων εγκληματικών πράξεων.

β. Η απόδειξη συστήματος ιεραρχίας και πειθαρχίας στρατιωτικού τύπου που εκκινούσε από την κεφαλή της οργάνωσης («αρχή του αρχηγού» και απαραβίαστου αυτού), φτάνοντας μέχρι το τελευταίο μέλος και υποστηρικτή της. Η απόδειξη αυτή βασίζεται σε υλικό που βρέθηκε στους σκληρούς δίσκους των ηγετικών στελεχών και μελών της και του οποίου η γνησιότητα δεν αμφισβητήθηκε (όπως, π.χ., συνέβη με το ιδρυτικό καταστατικό της).

γ. Η ύπαρξη επιχειρησιακού μηχανισμού τέλεσης των εγκληματικών πράξεων, που αποτελούσε οργανικό κομμάτι της Χρυσής Αυγής και όχι παρέκκλιση των μελών της: η πρωτόδικη απόφαση ονοματίζει ρητά τις ομάδες ασφάλειας των τοπικών οργανώσεων της Χρυσής Αυγής ως αυτόν τον μηχανισμό (ανεξαρτήτως ονομασίας, π.χ. «τάγματα εφόδου», «ομάδες κρούσης» κ.λπ.).

δ. Η θεμελίωση της ποινικής ευθύνης της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής όχι μόνο μέσα από τη μη αποδοκιμασία της βίας, αλλά μέσω της ύπαρξης ενός μηχανισμού συγκάλυψης των αξιόποινων πράξεων και της οργανικής σύνδεσης των δραστών τους με το ηγετικό κέντρο. Ο μηχανισμός αυτός της συγκάλυψης -με αποκορύφωμα την ανθρωποκτονία του Παύλου Φύσσα- κλειδώνει την ποινική τύχη των διευθυντών της οργάνωσης, σαρώνοντας τους ισχυρισμούς τους περί «μη γνώσης», «αποδοκιμασίας» κ.ο.κ.

ε. Η σύνδεση του ρατσιστικού λόγου κατά των μεταναστών και των προσφύγων, που εκπορευόταν από την ηγεσία της εγκληματικής οργάνωσης, με την τέλεση εγκλημάτων ρατσιστικής βίας μέσω της απανθρωποποίησης του πληθυσμού-στόχου και της άρσης των ηθικών αναστολών των εγκληματούντων μελών της οργάνωσης.

Πατώντας σε αυτά τα γερά θεμέλια, η πρωτόδικη απόφαση φτάνει στο ασφαλές συμπέρασμα ότι ο ιεραρχικός μηχανισμός της Χρυσής Αυγής αποτέλεσε εγκληματική οργάνωση ως τέτοιος, αξιοποιώντας τη νόμιμη μορφή του πολιτικού κόμματος ως προκάλυμμα για την τέλεση εγκληματικών πράξεων.

Για τους λόγους αυτούς, και πέραν των επιμέρους κριτικών που μπορεί να της ασκηθούν, η 2425/2020 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών αποτελεί αναμφισβήτητα ένα χαράκωμα άξιο υπεράσπισης.

Και αυτό ετοιμαζόμαστε να κάνουμε στο επικείμενο εφετείο.

* Ο Θανάσης Καμπαγιάννης είναι δικηγόρος πολιτικής αγωγής (υπεράσπισης της κατηγορίας) των Αιγύπτιων αλιεργατών

ΠΗΓΗ