Άρης Χατζηστεφάνου | Η Εφημερίδα των Συντακτών 02/09/2023
Εξήντα χρόνια μετά την ιστορική ομιλία «Έχω ένα όνειρο» του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ η ανθρωπότητα γνωρίζει ελάχιστα για όσα συνέβησαν εκείνη την ημέρα στην Ουάσινγκτον. Μια από τις καλύτερα οργανωμένες επιχειρήσεις αναθεώρησης της Ιστορίας εξασφάλισε ότι κανείς δεν θυμάται γιατί συγκεντρώθηκαν 250.000 άτομα στο κέντρο της αμερικανικής πρωτεύουσας.
Ο τίτλος στο τετρασέλιδο φυλλάδιο που μοίραζαν οι διοργανωτές δεν άφηνε περιθώρια αμφιβολίας για το αντικείμενο της κινητοποίησης: «Πορεία στην Ουάσινγκτον για δουλειά και ελευθερία». Η απόφαση να τοποθετηθεί η λέξη «δουλειά» πριν από την «ελευθερία» δεν ήταν καθόλου τυχαία.
Στην τρίτη σελίδα, ανάμεσα στα δέκα αιτήματα των διοργανωτών διαβάζουμε και τα εξής: «Ένα μαζικό ομοσπονδιακό πρόγραμμα που θα εκπαιδεύσει και θα τοποθετήσει όλους τους άνεργους –νέγρους και λευκούς– σε χρήσιμες και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας με ικανοποιητικό μισθό». «Εθνικός κατώτατος μισθός που θα προσφέρει σε όλους τους Αμερικανούς ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης». «Αξιοπρεπείς κατοικίες» κ.ο.κ.
Πριν ανέβει στο βήμα ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ εκπρόσωποι κινημάτων και συνδικάτων έθεταν αιτήματα που θα μπορούσαν να διατυπωθούν αυτούσια και σήμερα – στην εποχή της ρομποτικής και της Τεχνητής Νοημοσύνης. «Τι νόημα θα έχει η νομοθεσία για τη δίκαιη εργασία (Fair employment practice act) εάν η αυτοματοποίηση της παραγωγής με μοναδικό στόχο το κέρδος καταστρέφει εκατομμύρια θέσεις εργασίας, λευκών και μαύρων;», εξηγούσε ο Φίλιπ Ράντολφ, από το συνδικάτο εργαζομένων στους σιδηροδρόμους. Ο ίδιος σημείωνε ότι η ιερότητα της ατομικής ιδιοκτησίας δεν μπορεί να υπερέχει της ιερότητας της ανθρώπινης προσωπικότητας και πως οι μαύροι μπορούν να το εξηγήσουν καλύτερα από όλους γιατί οι σκλάβοι πρόγονοί τους είχαν μετατραπεί από ανθρώπινες προσωπικότητες σε ατομική ιδιοκτησία.
Από την πλευρά του ο Γουόλτερ Ρέθερ, πρόεδρος του συνδικάτου εργαζομένων στην αυτοκινητοβιομηχανία, σημείωνε ότι το αίτημά τους για «δίκαιη εργασία» πρέπει να τοποθετηθεί στο πλαίσιο της «πλήρους απασχόλησης» και εξηγούσε ότι αφού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επιτεύχθηκε ο στόχος της πλήρους απασχόλησης για τις ανάγκες του πολέμου, θα μπορούσε να επιτευχθεί και για τις ανάγκες της ειρήνης.
Το γεγονός ότι τα σημερινά αιτήματα του εργατικού κινήματος στις ΗΠΑ είναι πολύ πιο μετριοπαθή από όσα διατυπώνονταν πριν από 60 χρόνια στην πορεία της Ουάσινγκτον μπορεί να εξηγήσει και γιατί οι συνθήκες εργασίας είναι πολύ χειρότερες από αυτές της δεκαετίας του ’60. Όπως διευκρίνιζε ο Τζον Σχαρζ στο The Intercept, το 1963 ο κατώτατος ομοσπονδιακός μισθός ήταν 1,15 δολάριο/ώρα (δηλαδή 11,45 δολάρια σε σημερινές τιμές) και οι διοργανωτές ζητούσαν να πάει στα 2 δολάρια (20 σε σημερινές τιμές). Σήμερα όμως ο κατώτατος ομοσπονδιακός μισθός στις ΗΠΑ είναι 7,25 δολάρια.
Αυτό που πραγματικά τρομοκρατούσε λοιπόν το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο της εποχής δεν ήταν ότι οι μαύροι πολίτες διεκδικούσαν ίσα δικαιώματα με τους λευκούς, αλλά ότι συνέδεαν άρρηκτα τους στόχους τους με την επίτευξη οικονομικής ισότητας και δικαιοσύνης φτάνοντας στο σημείο να αμφισβητούν ακόμη και την ιερότητα της ατομικής ιδιοκτησίας.
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, παρά το γεγονός ότι δεν είχε εκφράσει ακόμη ανοιχτά τις ριζοσπαστικές θέσεις που χαρακτήρισαν τα τελευταία χρόνια της ζωής του, εμφανιζόταν ως φυσικός ηγέτης αυτού του κινήματος και γι’ αυτό μετατράπηκε σε υπ’ αριθμόν ένα απειλή για το αμερικανικό κράτος. Το FBI τον χαρακτήρισε τότε «τον πιο επικίνδυνο άνθρωπο… για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ», ενώ αμέσως μετά την ομιλία του στην Ουάσινγκτον ο υπουργός Δικαιοσύνης Ρόμπερτ Κένεντι έδωσε το πράσινο φως για την ασφυκτική παρακολούθησή του που συνεχίστηκε μέχρι και την ημέρα της δολοφονίας του.
Το γεγονός ότι τα βασικότερα αιτήματα της πορείας στην Ουάσινγκτον είναι σήμερα σχεδόν ολοκληρωτικά άγνωστα στο ευρύ κοινό αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της προσπάθειας αναθεώρησης της αμερικανικής ιστορίας. Ο ίδιος μηχανισμός λειτούργησε με αξιοθαύμαστα αποτελέσματα μερικά χρόνια αργότερα για να αποσυνδέσει τη μάχη για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας από τα πολιτικά αιτήματα που κατέθεταν οι εξεγερμένοι στις συγκρούσεις του Στόουνγουολ το 1969. Ένα κίνημα που καταδίκαζε την αστυνομική βαναυσότητα και τον πόλεμο στο Βιετνάμ και είχε στο πλευρό του από διανοούμενους και συνδικαλιστές μέχρι το ένοπλο μαρξιστικό κίνημα της οργάνωσης «Μαύροι πάνθηρες», έφτασε να γιορτάζεται στις πορείες των Pride μόνο σαν μια ωδή στη διαφορετικότητα.
Οι ΗΠΑ είναι η χώρα που μπορεί να γιορτάζει ορισμένες από τις πιο ριζοσπαστικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της, χωρίς σχεδόν κανείς να θυμάται γιατί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου