 |
| EUROKINISSI |
Στις 29 Ιουνίου διεξήχθη το πρώτο φεστιβάλ Καλλιτεχνικών και Μουσικών σχολείων της Αττικής στο Ωδείο Αθηνών. Πολλά σχολεία παρουσίασαν από εικαστικά δρώμενα έως και χορογραφίες κλασσικού και μοντέρνου χορού. Παρουσιάστηκαν μαθητικές χορωδίες και προβλήθηκαν ταινίες μικρού μήκους. Ενώ λοιπόν οι μαθητές παρουσίαζαν τη θεατρική διασκευή «Αντιγόνη, μία έφηβη» ή και μια μέρα αργότερα τα «20 αστικά μονόπρακτα » και την «Ασκητική» του Καζαντζάκη, οι καλύτεροι υποκριτές της βραδιάς κάθονταν στη πρώτη σειρά κουμπώνοντας τα σακάκια τους.
Είναι γνωστό πως τα καλλιτεχνικά και μουσικά σχολεία παλεύουν να επιβιώσουν αντιμετωπίζοντας μια κυβέρνηση η οποία δεν χάνει πραγματικά την ευκαιρία να εκφράσει την απέχθειά της προς τον καλλιτεχνικό κόσμο. Από το ΠΔ/85 που ουσιαστικά απαξιώνει τα πτυχία των καλλιτεχνικών σχολών μέχρι και το σχόλιο της Μενδώνη για την παραίτηση των καθηγητών του Εθνικού, «δεν το κατάλαβαν» είναι έκδηλο ότι πορευόμαστε μόνοι μας. Στο πλαίσιο αυτό δεν προκαλεί (δυστυχώς) έκπληξη η έλλειψη ενδιαφέροντος για τη λειτουργία των καλλιτεχνικών και μουσικών σχολείων.
Μέσα στο σχολικό έτος 2022-2023 μαθητές των μουσικών και καλλιτεχνικών σχολείων, μαζί με φοιτητές δραματικών, εικαστικών, χορευτικών και μουσικών σχολών, παραβρέθηκαν σε πάνω από 15 πορείες και διαμαρτυρίες.
Θα ήθελα να απαντήσω κυρίως σε δυο ερωτήσεις (αν υπάρχουν):
Ποια είναι η πραγματική κατάσταση η οποία επικρατεί στα καλλιτεχνικά και μουσικά σχολεία την τελευταία πενταετία και γιατί το 1ο Φεστιβάλ καλλιτεχνικών και μουσικών σχολείων περιφέρειας Αττικής ήταν μια κακοπαιγμένη κωμική παράσταση;
Τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει ένας μαθητής όταν περνάει σε ένα καλλιτεχνικό ή μουσικό συσσωρεύονται αργά, σαν τις στάλες βροχής σε μία πλημμύρα. Ένα πρόβλημα γνωστό σε όλους τους συμμαθητές μας είναι αυτό των κενών εκπαιδευτικών θέσεων. Μαθήτρια του μουσικού Πειραιά, ανέφερε πως κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2020-2021, το πρώτο μάθημα Ταμπουρά (μάθημα που εξετάζεται στις προαγωγικές εξετάσεις των μουσικών σχολείων) έγινε το Μάρτιο. Παρόμοιες εμπειρίες μοιράζονται και μαθητές του καλλιτεχνικού Γέρακα, οι οποίοι ανέφεραν πως δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο οι καθηγητές χορού και κινηματογράφου να έρχονται τον Φεβρουάριο.
Στο δικό μας σχολείο (Καλλιτεχνικό Κερατσινίου-Δραπετσώνας) τις τρεις τελευταίες χρονιές, βαθμοί στους ελέγχους του πρώτου τετράμηνου μένουν άγραφοι στα μαθήματα κινηματογράφου, χορού, πληροφορικής, ΚΠΑ και βιολογίας καθώς δεν είχαν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενες ώρες διδασκαλίας (και πως να ολοκληρωθούν βέβαια όταν οι αντίστοιχοι καθηγητές τοποθετήθηκαν μεταξύ Νοέμβρη – Ιανουάριο). Στην Χριστουγεννιάτικη γιορτή του σχολείου μας το 2021, μαθητές παρουσίασαν δικές τους χορογραφίες διότι χορογράφοι δεν είχαν πατήσει ακόμα στα τμήματα. Ενώ η αμέλεια αυτή (αν κάτι τέτοιο εμπίπτει όντως αμέλεια και όχι στην στοχευμένη απαξίωση) ανέδειξε τη δημιουργικότητα των μαθητών μας, δεν θα έπρεπε να είναι έτσι τα πράγματα. Η αλήθεια είναι, πως αυτή τη χρονιά, τα εκπαιδευτικά κενά (άρα και ώρες διδασκαλίας) συμπληρώθηκαν με λιγότερη καθυστέρηση σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Βέβαια, αυτό συνέβη σε χρονιά εκλογών. Τυχαίο; Δεν νομίζω. Εν τέλη όμως, τα καλλιτεχνικά μαθήματα είναι αυτά που μας διαφοροποιούν από τα ΓΕΛ . Αν μας στερήσουν τα μαθήματα μας (γενικής παιδείας και μη), τι μας απομένει; Δεν ήταν ρητορική ερώτηση. Η απάντηση είναι άθλια κτήρια.
Όταν ρώτησα την Μελίνα Δ. για την κατάσταση του σχολικού τους κτηρίου στον Γέρακα ξεχώρισε τα παρακάτω :
«Σε σχέση με άλλα σχολεία θεωρώ πως δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Αλλά θα μπορούσαμε να έχουμε και άλλες αίθουσες […] ας πούμε έχουμε τρεις αίθουσες σε παλιές τουαλέτες.» Ένας μαθητής στο Μουσικό Αλίμου περιγράφει και αυτός προβλήματα με τον σχολικό χώρο. Εκτός από το γενικό πρόβλημα έλλειψης αιθουσών που αντιμετωπίζει σχεδόν κάθε σχολείο (καθώς σε πολλά δημόσια σχολεία δεν υπάρχουν εργαστήρια χημείας ή προαύλια ασφαλή για γυμναστική), το Μουσικό Αλίμου αντιμετωπίζει και κάτι παραπάνω. Τη στιγμή που το σχολείο τους δεν έχει αρκετές τάξεις για μαθήματα μουσικής, δημιουργεί αυτοσχέδιες αίθουσες με παραβάν κάτω από τις σκάλες και στη ταράτσα του κτηρίου. «Οριακά Χάρι Πότερ» σχολιάζει ο μαθητής καθώς εξηγεί τη κατάσταση.
Επιπλέον λέει: «Συχνά δεν θα βρει κανείς αυτό που χρειάζεται μέσα σε μια τάξη, όπως προτζέκτορα ή πιάνο.» Παρόμοια στιγμιότυπα περιέγραψε και ένας παλιός μαθητής του Μουσικού Πειραιά, καθώς εξιστορούσε στιγμές όπου τρεις ή τέσσερις μαθητές μετακινούσαν μαζί ένα ηλεκτρικό πιάνο, από τον έναν όροφο στον άλλον. Όσο για το καλλιτεχνικό Κερατσινίου, κάποιες φορές αναγκαζόμαστε να διεξάγουμε καλλιτεχνικά μαθήματα στις αίθουσες γενικής διδασκαλίας. Πολλές φορές εκτελούνται μαθήματα στη νεοσυσταθείσα βιβλιοθήκη του 1ου ορόφου. Ως καλλιτεχνικό όμως, θα έλεγα πως έχουμε τα λιγότερα προβλήματα ως προς τον χώρο καθώς η εγκατάστασή μας είναι ιδιωτική και σε εξαιρετική κατάσταση. Μαθητές έχουν επίσης αρχίσει να αξιοποιούν μικρούς χώρους ως λέσχες.
Αντιλαμβάνομαι πως αυτά που αναφέρονται παραπάνω είναι απλά στοιχεία. Για αυτό άφησα την ιστορία για το τέλος. Κανένα καλλιτεχνικό ή μουσικό, από όσο γνωρίζω, δεν βρίσκεται στην απαράδεκτη κατάσταση στην οποία βρίσκεται το καλλιτεχνικό σχολείο Αθηνών, το νεότερο καλλιτεχνικό σχολείο της περιφέρειας Αττικής. Σύμφωνα με την περιγραφή ενός μαθητή του σχολείου, το Γυμνάσιο άρχισε να λειτουργεί συστεγαζόμενο με το Μουσικό Αθηνών το 2020. Μετά τη λήξη του διετούς συμβολαίου μεταφέρθηκαν σε ένα μικρό κτήριο δίπλα από το πειραματικό Αμπελοκήπων. Το μικρό κτήριο δεν παρείχε αρκετές αίθουσες και η Α’ λυκείου του έτους 2022-2023 στεγάστηκε στον πέμπτο όροφο του Πειραματικού Αμπελοκήπων. Αυτό φυσικά προκάλεσε αλλαγές στο πρόγραμμα όλων των μαθητών.
«Τάξεις για κατευθύνσεις δεν υπάρχουν. Πρέπει εμείς να προσαρμοστούμε.» Δηλώνει ο μαθητής, εκ μέρους μάλλον όλων των μαθητών καλλιτεχνικών και μουσικών. Τον ρώτησα που εκτελούνται τα μαθήματα χορού και θεάτρου, μαθήματα καταρχήν κινητικά.
«Είναι μια μικρή αίθουσα με ξύλινο πάτωμα. Επειδή είναι μόνο μία το χωρίζουμε σε εβδομάδες. Τη μια βδομάδα η μία τάξη, την άλλη η άλλη.»
Συνεχίζει.
«Ο χορός δεν έχει πάτωμα για χορό, οπότε βάλαμε μια πλαστική επιφάνεια για να είναι πιο μαλακά, αλλά οι συμμαθητές μου φεύγουν με μελανιές μετά τα μαθήματα.» Είναι ξεκάθαρο πως όποιος ενέκρινε τη χρήση του συγκεκριμένου κτηρίου για να στεγάσει ένα καλλιτεχνικό, έστω και για προσωρινή χρήση, δεν μερίμνησε για τη σωματική ακεραιότητα των μαθητών. Ο ίδιος μαθητής μου περιέγραψε τον χώρο στον οποίο κάνουν μαθήματα εικαστικών. Ο χώρος αυτός βρίσκεται στο ισόγειο και συνδέεται με το προαύλιο του πειραματικού, με συμπέρασμα όταν έχει έντονη βροχόπτωση ο συγκεκριμένος χώρος να πλημμυρίζει. Σε περιπτώσεις σαν και αυτές τα εικαστικά διεξάγονται στις τάξεις γενικής παιδείας «[…] οπότε δεν γίνεται κανονικό μάθημα.» Η διαμαρτυρία η οποία διοργανώθηκε μέσα στην περίοδο των εξετάσεων μπροστά από το Δημαρχείο έληξε με μια συνάντηση του δεκαπενταμελούς τους με τον Δήμαρχο. Τους υποσχέθηκαν ό,τι τους υπόσχονταν εδώ και τέσσερα χρόνια: Πως θα τους έχτιζαν σχολείο σύντομα.
Είμαι σίγουρη πως κανένα από αυτά τα παιδιά δεν θα εμπιστευτεί τον λόγο ενός ανθρώπου ο οποίος έχει αθετήσει την ίδια υπόσχεση επί τέσσερα χρόνια.
Ενώ το πρώτο τμήμα Β’ λυκείου του καλλιτεχνικού Αθηνών μπαίνει στις αίθουσες τον Σεπτέμβρη, το μέλλον αυτών των παιδιών δεν είναι ακόμα σίγουρο.
Και έτσι φτάνουμε στις 29 Ιουνίου του 2023. Κάθομαι στην αριστερή πλευρά του θεάτρου και ακούω την χορωδία του μουσικού σχολείου Αθηνών. Στην πρώτη σειρά κάθεται ο περιφερειάρχης Γ. Πατούλης. Δεν κοιτάει τη χορωδία, αλλά το κινητό του. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα γυρνάει στους διπλανούς του για να ψιθυρίσει κάτι ή να γελάσει. Όλοι τους κουστουμάτοι. Στην πένα. Τα μάτια του κοιτάζουν κάτω προς την οθόνη, σηκώνοντας το βλέμμα του για 5 δευτερόλεπτα για να χειροκροτήσει στο τέλος κάθε μουσικού κομματιού. Μόνο όταν σηκώνεται στο βάθρο προσποιείται πως ακούει με το χέρι στη καρδιά, τον σχολικό ύμνο του μουσικού Πειραιά. Ο εν λόγο κύριος έφθασε αργοπορημένος, ακολουθούμενος από κάμερες και φλας. Όταν άνοιξε το στόμα του για να εκφωνήσει τον λόγο του είπε πολλά λόγια, μικρής σημασίας ή βαρύτητας. Αναφέρθηκε αποκλειστικά και μόνο στα μουσικά σχολεία (λες και δεν διάβασε τον τίτλο του προγράμματος). Μίλησε για το (ανύπαρκτο) παρελθόν υποστήριξης και υπερηφάνειας της Αττικής για τα σχολεία αυτά αλλά και για το μέλλον των μουσικών (μονάχα) σχολείων. Τους υποσχέθηκε πολλά. Γέλασα. Ενώ το κτήριο του πιο καινούργιου καλλιτεχνικού της περιφέρειας του έμενε ακήδευτο για χρόνια, υποσχόταν υποτροφίες μαθητών στο εξωτερικό.
«Ζητάμε για ένα μονάχα κτήριο!» θυμάμαι τη φράση από ένα θεατρικό δρώμενο των Αθηνών σε μια διαμαρτυρία στο Σύνταγμα. Το πιο εκνευριστικό μάλλον, είναι πως αυτό το φεστιβάλ υποτίθεται πως ήταν όραμά του και ο ίδιος πρωτεργάτης του. Ενός ανθρώπου που δεν είχε παρακολουθήσει ποτέ τις παραστάσεις μας. Ενός ανθρώπου που ενώ το «όραμά» του εξελισσόταν μπροστά στα μάτια του, δεν το κοιτούσε καν. Ενός ανθρώπου που μέσα από τον λόγο του με έκανε να πιστέψω πως δεν ήξερε που βρίσκεται, σε ποιους απευθύνεται, τι γίνεται. Εκείνη τη στιγμή αναρωτήθηκα: Πως γίνεται ένας άνθρωπος του οποίου το υποτιθέμενο όραμα είναι η ανάδειξη των καλλιτεχνικών και μουσικών σχολείων να μην μας έχει επισκεφθεί ποτέ; Να μην έχει έρθει ποτέ σε επαφή με εμάς;
Στην τραγική ποίηση, τραγική ειρωνεία είναι όταν ο αναγνώστης γνωρίζει μια πληροφορία την οποία ο χαρακτήρας δεν γνωρίζει ο ίδιος. Αυτόν τον ορισμό σκέφθηκα όταν η κυρία μας, μας μάζεψε να βγάλουμε φωτογραφία μαζί του και μας ψιθύρισε δυνατά «Περιμένουμε πολλά από εσάς.» Γνώριζα πως δεν ήξερε από τι σχολείο ήμασταν, δεν ήξερε τι είχαμε παρουσιάσει, δεν ήξερε γιατί ήμασταν ντυμένοι στα λευκά. Όλο αυτό μου φαινόταν σαν μια μεγάλη σάτιρα. Ένα μεγάλο ανέκδοτο εις βάρος μας. Ο ίδιος άνθρωπος που μας αγνοούσε να ‘ονειρεύεται’ για εμάς. Ένας απών πατέρας που έχει ως δια μαγείας εμφανιστεί στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι από το πουθενά, να εικάζει πως υποστηρίζει την πορεία μας από τις χαρές και τις λύπες τις οποίας ήταν και θα είναι απών.
Και ενώ ήξερα πως σε πολλά σχολεία της Αττικής, το ταβάνι τους κατέρρεε, ενώ ήξερα πως οι τουαλέτες του πρότυπου σχολείου «Ιωνίδειος» δεν είχαν φως, χαρτί ή σαπούνι, ενώ ήξερα πως άλλα σχολεία «καίγονταν» και πως οι καθηγητές τους πραγματικά δεν έρχονταν ποτέ… δεν έγραψα τίποτα. Νόμιζα πως αυτό είναι το κανονικό. Ήταν η καθημερινότητα. Ακόμα είναι. Αλλά γνώρισα τους μαθητές σε σχολεία σαν το δικό μου. Γελάσαμε, τραγουδήσαμε, κατεβήκαμε σε πορείες, θέατρα, συμπόσια, καταλήψεις. Μιλήσαμε. Αντιλήφθηκα πως ήταν παιδιά που είχαν περάσει από εξετάσεις, πως ήταν διακεκριμένοι, οι καλύτεροι των καλύτερων. Είναι παιδιά που ξεχωρίζουν, όχι μόνο στις τέχνες αλλά και στη ρητορική, στην ποίηση, στα μαθηματικά, στη ξιφασκία, στο σκάκι. Είναι μαθητές πρότυπων σχολείων, βραβεύονται και θα βραβεύονται αρκεί να έχουν σχολείο, πραγματική υποστήριξη, ουσιαστική εκπροσώπηση.
Δεν
ξέρω τι περιμένω στο μέλλον. Δεν είμαι σίγουρη αν θα αλλάξουν πολλά.
Δεν είμαι σίγουρη αν θα αλλάξει τίποτα. Είμαι σίγουρη όμως πως θα ήθελα
να δω τους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς του αύριο, να νιώθουν
περήφανοι και να συνεχίζουν την ελληνική παράδοση του θεάτρου, του
χορού, της μουσικής, της γλυπτικής…να εξασκούν τις τέχνες αυτές χωρίς
φόβο της ανεργίας, χωρίς ντροπή. Είμαι σίγουρη πως θα ήθελα να θυμόμαστε
και να υμνούμε την τέχνη καθημερινά… όχι μόνο όταν μιλάμε για τα αρχαία
μάρμαρα. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που σέβονται τη δημιουργία, τη τέχνη,
τη μουσική. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που θα μας ακούσουν και θα ερωτευτούν
την τέχνη μας όπως την ερωτευόμαστε εμείς κάθε μέρα. Ανθρώπους που θα
σηκώσουν τα μάτια τους για να μας κοιτάξουν και θα μας απλώσουν το χέρι
τους για να μας βοηθήσουν και κυρίως ανθρώπους που θα ζητήσουν και από
άλλους να κάνουν το ίδιο.
*Μαθήτρια Λυκείου στο Καλλιτεχνικό Σχολείο Κερατσινίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου