«Δεν μπορώ να σε προστατεύσω, κάνε τα κουμάντα σου»

Konstantinos Tsakalidis / SOOC

Μία νέα εποχή στην Πολιτική Προστασία εγκαινίασε και τυπικά ο Πρωθυπουργός στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Όχι, δεν πρόκειται για κάποιο ακόμα νέο σχέδιο στην Πολιτική Προστασία, άλλωστε το προηγούμενο «νέο σχέδιο» κατέληξε σε 1% απορροφητικότητα του προγράμματος «Αιγίς», ενά διακοσμητικό Υπουργείο και απανωτές καταστροφές. Πρόκειται για την εποχή που το κράτος αποσύρεται ουσιαστικά από την προστασία της περιουσίας των πολιτών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε να «ανοίξει η συζήτηση» για την υποχρεωτική (ιδιωτική) ασφάλιση όλων των περιουσιών, ενώ προανήγγειλε την υποχρεωτική ασφάλιση μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων. Πρόκειται για μία ακόμη παραδοχή αποτυχίας. Μία παραδοχή που λέει πως «εγώ δεν μπορώ να σε προστατεύω, δεν μπορω να εκπληρώσω τις υποχρεώσεις μου απέναντί σου, κάνε τα κουμάντα σου».

 

του Θάνου Καμήλαλη

 

Ήταν Δεκέμβριος του 2017, όταν, σε εκδήλωση της Νέας Δημοκρατίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έλεγε:

«Βασική πρωταρχική υποχρέωση κάθε οργανωμένης Πολιτείας είναι να προστατεύει την ανθρώπινη ζωή και τις ανθρώπινες περιουσίες. Και ξέρουμε πολύ καλά ότι οι ανθρώπινες ζωές και οι ανθρώπινες περιουσίες είναι αυτές που κινδυνεύουν από τις μεγάλες φυσικές καταστροφές. Είμαστε μία χώρα, στην οποία έχουμε να αντιμετωπίσουμε, μετα βεβαιότητας, σεισμούς, φωτιές και πλημμύρες Και είμαστε ασυγχώρητοι εάν δεν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε αυτά τα οποία ξέρουμε με βεβαιότητα ότι θα γίνουν κάποια στιγμή».

Σχεδόν έξι χρόνια αργότερα, μετά από πλήθος φυσικών καταστροφών που κατέδειξαν την αποτυχία και τις διαφορετικές προτεραιότητες του «επιτελικού κράτους» που ο «ασυγχώρητος», κατά τα λεγόμενά του, Πρωθυπουργός έστησε, στην ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης είπε κάτι τόσο ίδιο, αλλά τόσο διαφορετικό:

«Η ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών για μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να καταστεί άμεσα υποχρεωτική, ενώ θα προχωρήσει γρήγορα και η αναδιάρθρωση της ασφάλισης στην αγροτική παραγωγή. Και ναι, είναι καιρός να ξεκινήσει και στην Ελλάδα ένας δημόσιος διάλογος για την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των περιουσιών, όλων των σπιτιών, όλων των παραγωγικών μονάδων από φυσικές καταστροφές. Σε έναν τόπο που αντιμετωπίζει φωτιές, πλημμύρες αλλά και σεισμούς, η επιδίωξη αυτή γίνεται μονόδρομος. Είναι ταυτόχρονα και μία μορφή συλλογικής προστασίας στην οποία έχουμε χρέος να μετέχουμε όλοι».

Πρόκειται για ομολογία ήττας. Λίγα λεπτά πριν, μάλιστα, ο Πρωθυπουργός είχε πει πως πρέπει «το κράτος σε όλες του τις εκφάνσεις να επιτελεί τη βασική του αποστολή: να προστατεύει, δηλαδή, ζωές και περιουσίες». Μαθαίνουμε δηλαδή πως η καινούρια «βασική αποστολή» του κράτους είναι να στέλνει υποχρεωτικά τους πολίτες σε ιδιώτες για ασφάλιση. Είναι μια κατάσταση «win – win» για Πολιτεία και ιδιωτικές ασφαλιστικές. Η πρώτη ελαχιστοποιεί αυθαίρετα τις ευθύνες της απέναντι στους πολίτες, στο κομμάτι της Πολιτικής Προστασίας, οι δεύτερες ετοιμάζονται να υπογράψουν πολλές χιλιάδες νέα συμβόλαια με νέους πελάτες. Μάλλον έτσι «παράγεται ο πλούτος» όπως κομπάζουν συχνά τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας. Με κρατική αρωγή. Θα πρέπει να είναι πολύ ωραίο να δραστηριοποιείσαι σε μία αγορά όπου η χρήση του προϊόντος σου είναι υποχρεωτική. Κι αν τελικά η προστασία της περιουσίας μετατραπεί σε ατομική ευθύνη, γιατί στο μέλλον να είναι προτεραιότητα της Πολιτείας η πρόληψη, η θωράκιση, τα αντιπλημμυρικά έργα;

Υπάρχουν και άλλα επιμέρους ερωτήματα, γύρω από την ικανότητα αλλά και την προθυμία που θα επιδεικνύουν οι ασφαλιστικές απέναντι στην προοπτική μαζικών αποζημιώσεων, σε περιπτώσεις καταστροφής. Αλλά και αυτό δεν θα είναι πια στις αποστολές του κράτους, θα πρόκειται για μία διαφωνία μεταξύ ιδιωτών. Ας διάβαζαν οι πελάτες τα ψιλά γράμματα στα συμβόλαια, ας διάλεγαν καλύτερο πακέτο, καλύτερη εταιρεία. Προφανώς, το συμβόλαιο και η προστασία θα εξαρτώνται και από την οικονομική δυνατότητα του κάθε πολίτη, επομένως τίθεται και ταξικό ζήτημα. Δεν είναι δύσκολο επίσης να φανταστούμε ένα σενάριο όπου προκύπτει ζήτημα μη καταβολής μαζικών αποζημιώσεων και μόνο τότε, η κυβέρνηση παρεμβαίνει ως «σωτήρας» για να ελεήσει τους πολίτες (και να διασώσει την ασφαλιστική).

Η πρώτη τραγική ειρωνεία εδώ, είναι το ότι η Νέα Δημοκρατία ανέβηκε στην εξουσία υποσχόμενη «ασφάλεια». Μπορούμε μετά από 4 χρόνια και κάτι να συνοψίσουμε αυτήν την υπόσχεση: Θα κινδυνεύεις από κάθε φυσικό φαινόμενο (π.χ να σε παρασύρει ένα ποτάμι στον Ευαγγελισμό), αλλά θα θαυμάζεις τις χιλιάδες προσλήψεις νέων αστυνομικών και τον «πόλεμο» εναντίον κατατρεγμένων στα σύνορα.

Η δεύτερη τραγική ειρωνεία είναι το ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιμένει να μιλάει για κάποιου είδους «κοινωνικό συμβόλαιο» κράτους με πολίτη, την ώρα που η κυβέρνηση του, μεθοδικά, σκίζει αυτό το συμβόλαιο σελίδα σελίδα. Στα πρώτα κεφάλαια οποιουδήποτε τέτοιου συμβολαίου αναγράφεται ότι οι φόροι που πληρώνει η κοινωνία πρέπει να αντιστοιχούν σε «κάτι». Ακούγεται κάπως αφελές, αλλά έτσι είναι.

Σταθερά, το κράτος αποσύρεται από τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις του απέναντι στους πολίτες, μετακυλίοντας διαρκώς τις ευθύνες του πάνω τους. Στην Υγεία, στην Ενέργεια, στην Παιδεία (σε λίγο και με τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια) η στροφή στον ιδιώτη αν υπάρχει οικονομική δυνατότητα καθίσταται πλέον όχι επιλογή, αλλά μονόδρομος, λόγω της έλλειψης υποδομών, προσωπικού ή παρουσίας στην αγορά. Στον Σιδηρόδρομο, το ακούσαμε σε αυτό το «πάμε κι όπου βγει» λίγο πριν το έγκλημα των Τεμπών. Η Πολιτική Προστασία είναι απλά ένας ακόμα κρίκος σε αυτό το «κάνε τα κουμάντα σου». Μπορεί στο τέλος ο Πρωθυπουργός θα είναι απλά ένας influencer των social media του οποίου η αρμοδιότητα θα είναι να μας συμβουλεύει ποια ασφαλιστική, ποιον πάροχο και ποιο ιδιωτικό πανεπιστήμιο να διαλέξουμε. Όλα τα υπόλοιπα θα θεωρούνται κόστη και «κακό Δημόσιο».

Εξάλλου, αν εξαλείψεις την πολιτική ευθύνη, μετά δεν θα υπάρχει και πολιτική ευθύνη για να αναλάβεις. Κι εδώ είναι η τρίτη τραγική ειρωνεία. Το γεγονός ότι ένας πολιτικός που ειδικεύεται στην αποποίηση και μετάθεση ευθυνών, θεωρείται μεγάλος «ηγέτης».

ΠΗΓΗ