Η Ρωσία, μετά τις αρχικές αποτυχίες στα πεδία μαχών, δείχνει τώρα ικανή για πολύ πιο καταστροφικές τακτικές συμβατικού πολέμου, με παράταξη δυνάμεων επαρκών για την επίτευξη στρατηγικών στόχων της. Ωστόσο, η όποια υπεροχή της φαίνεται επισφαλής, καθώς η φύση της πολεμικής σύρραξης άλλαξε, σημαδιακά μετά την επίθεση κατά των αεροπορικών βάσεων Ένγκελς -2 και Ντιαγκίλεβο της Ρωσίας και μάλιστα εκεί που στεγάζονται τα βομβαρδιστικών Tu-95 και Tu-160, εξοπλισμένα με πυραύλους και ικανά να φέρουν πυρηνικές κεφαλές
Του Μιχάλη Φλυτζάνη
Παρότι η λογική βρίσκεται σ’ όλα τα πράγματα, η φύση τους προτιμά να μας κρύβεται
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Η Ρωσία, μετά τις αρχικές αποτυχίες στα πεδία μαχών, δείχνει τώρα ικανή για πολύ πιο καταστροφικές τακτικές συμβατικού πολέμου, με παράταξη δυνάμεων επαρκών για την επίτευξη στρατηγικών στόχων της. Ωστόσο, η όποια υπεροχή της φαίνεται επισφαλής, καθώς η φύση της πολεμικής σύρραξης άλλαξε, σημαδιακά μετά την επίθεση κατά των αεροπορικών βάσεων Ένγκελς -2 και Ντιαγκίλεβο της Ρωσίας και μάλιστα εκεί που στεγάζονται τα βομβαρδιστικών Tu-95 και Tu-160, εξοπλισμένα με πυραύλους και ικανά να φέρουν πυρηνικές κεφαλές. Το μακελειό κλιμακώνεται, διευρύνοντας το χάρτη μέσα στον οποίο διεξάγεται βαθιά μέσα στο έδαφος της Ρωσίας. Απ’ την άλλη, τέτοια χτυπήματα λειτουργούν σαν Μπούμερανγκ, καθώς απενοχοποιούν την Ρωσία, απαλλάσσοντας την από όποιο δισταγμό μπορεί να την εμπόδιζε να προβεί σε εχθροπραξίες που αναπόφευκτα πολλαπλασιάζουν τα θύματα και εντείνουν την κακουχία εκατέρωθεν μεν, αλλά δυσανάλογα στον πληθυσμό της Ουκρανίας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία αναπάντεχα υπέστη ένα σοβαρό πλήγμα, για την ακριβή προέλευση του οποίου εκφράστηκε απορία. Από την βύθιση του καταδρομικού Μόσκβα στην καταστροφή της γέφυρας του Κερτς, από την ανατίναξη των αγωγών του Nord Stream 2 στα πλήγματα αεροδρομίων όπως του Ένγκελς – σε κάθε επίθεση εναντίον των ρώσων που είχε έντονα το στοιχείο της έκπληξης, επαναλήφτηκε το ίδιο μοτίβο σε παραλλαγές: «Πώς συνέβη; Με τι όπλα; Από ποιους;». Η άκρα μυστικότητα που κάλυψε αυτές τις επιχειρήσεις σε συνδυασμό με την αρχική αμηχανία του Κιέβου, που μάλλον δεν ήταν εξουσιοδοτημένο να πάρει εξαρχής ευθύνη για αυτές, υποδηλούν ότι σχεδιάστηκαν εν αγνοία του. Το σίγουρο ήταν πάντα ότι τέτοιες επιχειρήσεις θα ήταν αδύνατο να εκτελεστούν χωρίς τον επιτελικό έλεγχο και την άμεση συμμετοχή δυνάμεων του ΝΑΤΟ που δρουν συντονισμένα μέσα κι έξω από την Ουκρανία. Είναι πλέον αναγνωρίσιμο το στρατήγημα: Κάθε φορά που η καλλιεργημένη από συστηματική προπαγάνδα φαντασίωση μιας Ρωσικής ταπεινωτικής ήττας ξεφτίζει, ή ο Ρωσικός στρατός προελαύνει ισχυρότερος, η Ρωσία δέχεται ένα «διαβολεμένο» χτύπημα σε στρατιωτικό ή πολιτικό στόχο που μέχρι τούδε φαινόταν απροσμάχητος. Μέρος του ψυχολογικού πολέμου κατά της Ρωσίας είναι να φανεί αμυντικά ευάλωτη, εκθέτοντας την «Αχίλλειο πτέρνα» του στρατού της.
Αυτό που έχει αλλάξει δραματικά σε τούτη την τροπή του πολέμου είναι ότι τέτοιου είδους χτυπήματα δεν μπορούν πλέον να τυλίγονται σε «καπνούς μυστηρίου». Το δάκτυλο που δείχνει τους αυτουργούς δράστες στρέφεται πλέον ανενδοίαστα προς τις ΗΠΑ πρώτιστα και προς τους πιο πρόθυμους αρωγούς τους: ειδικά την Βρετανία και την Πολωνία. Εφεξής, οποιοσδήποτε τόπος της Ρωσίας μετατρέπεται δυνητικά σε στόχο, όχι απλά του Ουκρανικού στρατού, αλλά πάνω από αυτόν (όχι πλέον πίσω απ’ αυτόν) και του ΝΑΤΟ. Ένα σοβαρό πλεονέκτημα της Ρωσίας αφαιρείται: Η Ρωσία δεν μπορεί πλέον να χτυπά τις υποδομές της Ουκρανίας διατηρώντας τις δικές της εκτός βολής. Παύει να θεωρεί απροσπέλαστες τις βάσεις ανεφοδιασμού του στρατού της στην ενδοχώρα της, καθώς δέχεται πλήγματα από το ΝΑΤΟ (δια Αντιπροσώπων ή υβριδικά δεν έχει σημασία), ενώ αν χτυπήσει μια βάση ανεφοδιασμού του Ουκρανικού στρατού σε χώρα του ΝΑΤΟ τίθεται σε ισχύ το άρθρο 5 της συνθήκης. Εξυπακούεται ότι μια απροκάλυπτη και πολυμέτωπη επίθεση του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας είναι το τελευταίο που θα επιδίωκε το Κρεμλίνο. Εντούτοις, κάθε πλήγμα, όπως τα προαναφερθέντα, συνιστά εντεινόμενη πρόκληση στην Ρωσία να απαντήσει σε είδος, καθώς αυξάνει την αίσθηση ότι δεν μπορεί να ξέρει από πού, πότε και πώς θα κτυπηθεί… Εφόσον το ΝΑΤΟ (με Αγγλοσάξονες στο κουμάντο) δεν παραιτείται και φαίνεται πλέον αδίστακτο ως προς το πού είναι διατεθειμένο να φτάσει, κι ενώ οι Ρώσοι παραμένουν ανυποχώρητοι, με κάθε τέτοιο χτύπημα κατά της Ρωσίας (είτε το δούμε σαν αίτιο, είτε σαν αποτέλεσμα κλιμάκωσης για την οποία η Ρωσία δεν είναι άμοιρη ευθυνών) η ανθρωπότητα σπρώχνεται ένα βήμα πιο κοντά στον πυρηνικό όλεθρο.
Βεβαίως οι ηγέτες του ΝΑΤΟ, κι όσοι υποστηρίζουν την δράση του στην Ουκρανία, διατείνονται ότι τίποτε από όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί αν η Ρωσία δεν είχε εισβάλει στην Ουκρανία. Αλλά κι αυτό είναι μισερή αλήθεια. Οι στρατιωτικές εχθροπραξίες με αλλεπάλληλους βομβαρδισμούς του Ντομπάς από τον Ουκρανικό στρατό ξεκίνησαν από το 2014, μετά το πραξικόπημα του Μαϊντάν που έδωσε το έρεισμα για την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία. Ακόμα κι αν η Ρωσία ανεχόταν παθητικά όλες τις προκλήσεις του ΝΑΤΟ και του Κιέβου, δεν θα απέτρεπε την αιματοχυσία με χιλιάδες θύματα αμάχων – μετά το Ντομπάς η όχληση της Ρωσίας θα επεκτεινόταν με Ουκρανικές βολές κατά της Κριμαίας. Η πραξικοπηματικά εγκάθετη κυβέρνηση της Ουκρανίας ήταν αυτή που ξέσκισε τις συμφωνίες του Μινσκ (που όπως ομολόγησε η Άνγκελα Μέρκελ, ήταν «μια προσπάθεια να δοθεί χρόνος στο Κίεβο να ενισχυθεί») και λειτούργησε σαν να ήταν σε αποστολή να προκαλέσει τον πόλεμο.
Δεν είναι στις προθέσεις αυτού του κειμένου να δικαιολογηθεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, παρότι «απρόκλητη» δεν ήταν. Πρόκειται για Ιμπεριαλιστική επέμβαση, ένα από τα βασικά κίνητρα της οποίας, αν και όχι το μόνο, είναι και ο έλεγχος των πλούσιων σε πλουτοπαραγωγικές πηγές περιοχών της Ανατολικής Ουκρανίας. Η συμπάθεια προς τον αμυνόμενο, όμως, δεν μπορεί να επισκιάσει το γεγονός ότι ο Ουκρανικός λαός βρίσκεται αιμόφυρτος και καταρρακωμένος σε μια βίαια σύγκρουση συμφερόντων δύο «ολιγαρχιών», άρρηκτα συνδεδεμένη με μια γενικότερη γεωπολιτική σύγκρουση, που βρίσκει τις δυο αδελφές χώρες σε αντίθετα στρατόπεδα. Δεν μπορεί να κρύψει την τραγική αλήθεια ότι τα «σπασμένα» από το ιμπεριαλιστικό σκυλοφάγωμα πληρώνουν οι λαοί και των δύο χωρών με αίμα και δυστυχία, αλλά και οι λαοί ολόκληρης της Ευρώπης με οξεία επιδείνωση των συνθηκών της ζωής τους.
Στο ερώτημα ποιος έχει την κύρια ευθύνη, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι «τίποτε από όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί», αν η Ρωσία είχε γίνει… μέλος του ΝΑΤΟ! Όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται αυτό τώρα, δεν είναι ξεχασμένο το γεγονός ότι «ο Πούτιν ήθελε να συμμετάσχει στη συμμαχία από την αρχή της διακυβέρνησής του» – εδώ παραθέτω τα λόγια του Τζορτζ Ρόμπερτσον, που ηγήθηκε του ΝΑΤΟ μεταξύ 1999 και 2003[1]. Χωράει στη φαντασία του αναγνώστη ένα ΝΑΤΟ με την Ρωσία μέλος του; Μα τότε, με μια ακόμα στρατιωτική υπερδύναμη όπως η Ρωσία μέσα στο ΝΑΤΟ, πως θα μπορούσε να συνεχιστεί η καθοδήγησή του από τις ΗΠΑ; Πως θα συνεχιζόταν ο ανεμπόδιστος εξοπλισμός του κυρίως από τις ΗΠΑ; Πως θα ασκούσαν οι ΗΠΑ πλήρη έλεγχο στα οπλικά συστήματα που εξαναγκαστικά πουλούν σε χώρες της συμμαχίας; Και τελικά πως θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να ανεχτούν ένα εφάμιλλο παραγωγό οπλικών συστημάτων (συχνά πιο προηγμένων και πιο φτηνών από τα δικά τους), μέσα στο ΝΑΤΟ(!);
Σε μια συνέντευξη με τον Ντέιβιντ Φροστ
του BBC ο Πούτιν, λίγο πριν από την πρώτη ορκωμοσία του ως Ρώσου
προέδρου δήλωσε ότι δεν μπορεί να φανταστεί ένα ΝΑΤΟ εχθρικό προς την
Ρωσία, συμπληρώνοντας πως «Η Ρωσία είναι μέρος του ευρωπαϊκού
πολιτισμού. Και δεν μπορώ να φανταστώ τη χώρα μου απομονωμένη από την
Ευρώπη και αυτό που συχνά αποκαλούμε πολιτισμένο κόσμο»[2]
… Έκτοτε, επακολούθησε μια διαδικασία ενσωμάτωσης στο ΝΑΤΟ χωρών με
κυβερνήσεις φανατικά εχθρικές προς την Ρωσία κατά μήκος των συνόρων της.
Επακολούθησαν «πορτοκαλί εξεγέρσεις» στο γεωπολιτικό υπογάστριο της
Ρωσίας με προφανή υποδαύλιση εθνοτικών διαφορών από χώρες του ΝΑΤΟ
(πρώτιστα των ΗΠΑ), που αποκάλυπταν την γεωπολιτική επιθυμία τους να
δουν τελικά την Ρωσική ομοσπονδία κομμάτια, κάτι που θα διευκόλυνε την
αρπαγή των ανεξάντλητων πηγών της από τις πολυεθνικές της Δύσης. Η
προσπάθεια διάσπασης της Ρωσίας συνεχίζεται. Παράδειγμα; Η Επιτροπή για
την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, γνωστή και ως Επιτροπή του
Ελσίνκι, πραγματοποίησε ενημέρωση του Κογκρέσου στις 23 Ιουνίου 2022,
με τίτλο «Αποαποικιοποιώντας την Ρωσία». Ένας από τους εισηγητές, ο
νεοσυντηρητικός Κέισι Μίτσελ, «θρηνεί το γεγονός ότι οι Ηνωμένες
Πολιτείες δεν χρησιμοποίησαν την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 για
να διαλύσουν την ίδια τη Ρωσία»[3]. Με τους ίδιους «ευσεβείς» πόθους διαποτίζονται και οι δηλώσεις του
πρώην διοικητή του αμερικανικού στρατού στην Ευρώπη, Μπεν Χότζες, στις
αρχές του Σεπτέμβρη (όταν τα δυτικά ΜΜΕ πιο έντονα διατυμπάνιζαν την
αναμενόμενη ήττα της Ρωσίας) ότι οι ΗΠΑ «βλέπουν την αρχή του τέλους
—όχι μόνο του καθεστώτος, αλλά και της ίδιας της Ρωσικής Ομοσπονδίας»[4].
Επί τρείς δεκαετίες δρομολογείται από τις ΗΠΑ η μετατροπή της Ρωσίας σε γεωπολιτικό παρία. Κάποιοι στην Δύση πάσχουν από αναλυτική μυωπία, ή εσκεμμένα αρνούνται να δουν πως, απ’ όσα βιώνουμε σήμερα, «τίποτε δεν θα είχε συμβεί» αν δεν είχαν παρθεί πολιτικές αποφάσεις στις ΗΠΑ πρώτιστα, με σκοπό την αποκοπή της Ρωσίας από την Ευρώπη και την αποδυνάμωσή της, κάτι για το οποίο ένας τοπικός πόλεμος θα λειτουργούσε σαν καταλύτης. Σ’ αυτό δόθηκε λύση με το στήσιμο μιας κυβέρνησης-μαριονέτας στο Κίεβο. Δεν χρειάζεται να διαλέξουμε ιμπεριαλιστή για να επισημάνουμε ότι η Ρωσία δεν είχε πρόθεση ούτε συμφέρον να συγκρουστεί με την Δύση, και αυτοκαταστροφικά να διευκολύνει το σχίσμα της από την Ευρώπη. Πρόθεση και συμφέρον γι αυτό είχαν οι ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Πούτιν επέλεξε να «σηκώσει το γάντι» της πρόκλησης του ΝΑΤΟ για να εμπεδώσει την ταύτιση του εθνικού συμφέροντος με τα συμφέροντα της νεόπλουτης Ρωσικής ολιγαρχίας κι όχι του τραγικού Ρωσικού λαού, που (ας μην ξεχνάμε) έχει ήδη πληρώσει με πάρα πολύ αίμα τις ιμπεριαλιστικές επιδρομές της Δύσης εναντίον της Ρωσίας.
Η ιστορία βέβαια επίσης διδάσκει: όποτε οι ιμπεριαλιστές τόλμησαν να επιτεθούν στην Ρωσία, ονειροβατώντας πως μπορεί να υποταχτεί, έσπασαν τα μούτρα τους. Το ίδιο όνειρο μάλλον βλέπουν και τώρα, κατά τις εκτιμήσεις του Ντάγκλας Άμποτ Μακγκρέγκορ, αμερικανού συνταγματάρχη ΕΑ, (σημαντικού θεωρητικού που, μεταξύ άλλων, συνέβαλε στην στρατιωτική τακτική και στρατηγική της εισβολής των ΗΠΑ στο Ιράκ, το 2003). «Κάνουν ΛΑΘΟΣ. Κάνουν πολύ λάθος» ισχυρίζεται, αναφερόμενος στην υποτίμηση της ισχύος του Ρώσικου στρατού. Μια υποτίμηση, που καλλιεργείται συστηματικά στα ελεγχόμενα ΜΜΕ της Δύσης, διότι μ’ αυτόν τον τρόπο, εξηγεί ο ίδιος, μπορεί να δικαιολογείται η αδιάκοπη τροφοδότηση του Κιέβου με όπλα, με σκοπό την παράταση του πολέμου. «Τώρα έχουμε έναν πολύ μεγαλύτερο ρωσικό, έναν πολύ διαφορετικό ρωσικό στρατό στο πεδίο», λέει, συμπληρώνοντας επίσης ότι οι Ρώσοι αρχικά δεν ήθελαν να βλάψουν τους Ουκρανούς «αδελφούς Σλάβους αλλά να συνεννοηθούν ώστε να μπορέσουν να οικοδομήσουν μια νέα ειρήνη». Ελλείψει καλής πίστης για διαπραγματεύσεις, οι Ρώσοι αποφάσισαν πως «πρέπει να συντρίψουν τον εχθρό! Αυτό έρχεται». Ήδη, εκτιμάται πώς το Κίεβο αριθμεί εκατό πενήντα χιλιάδες νεκρούς και «Τώρα προσπαθούν να βάλουν στολή σε έφηβα αγόρια ηλικίας 13,14, 15 ετών. Τώρα λένε στον ανάπηρο ότι ‘θα κινητοποιηθείς’. Ξύνουν κυριολεκτικά τον πάτο του βαρελιού. Αυτοί είναι εκατοντάδες χιλιάδες ανεκπαίδευτοι άνθρωποι. Κάνουν αυτό ακριβώς για το οποίο κατηγορούν τους Ρώσους», παρατηρεί ο συνταγματάρχης Μακγκρέγκορ[5].
Ακούγεται εξωφρενικό να ειπωθεί ότι η Κυβέρνηση στο Κίεβο ήταν εξαρχής και είναι ακόμα διατεταγμένη να οδηγήσει αμέτρητες χιλιάδες Ουκρανούς στη σφαγή και να δει την χώρα ολοσχερώς κατεστραμμένη σ’ ένα Πόλεμο «δια Αντιπροσώπων» που διεξάγεται από την Δύση με σώματα ουκρανών και με σκοπό την φθορά και αποδυνάμωση της Ρωσίας… Φαίνεται παραφροσύνη και το γεγονός ότι η Ρωσία απάντησε στις προκλήσεις του ΝΑΤΟ εισβάλλοντας στην Ουκρανία, αν μη τι άλλο με τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές για την ίδια. Απ’ την άλλη, δείγμα αυτού του παράφρονα ορθολογισμού είναι κι ο αντι-ρωσικός ψυχαναγκασμός που έχει πάρει στην κατοχή του τον Λευκό Οίκο. Διότι λειτουργεί σαν ασύμμετρη απειλή κατά της Ρωσίας, καλλιεργώντας εθνικιστική παράνοια σε κύκλους γύρω από το Κρεμλίνο. Αυτή η «τρέλα» είναι ακατανόητη αν δεν την δούμε ενσωματωμένη, αντιφατικά, σε μια ψυχρή γεωπολιτική λογική που καθιστά τον πόλεμο αναγκαίο (επ’ αυτού, περισσότερα παρακάτω).
Το θέμα είναι, με ποια λογική θα ξεπεραστεί το αδιέξοδο. Ένας παράγοντας που (ως ένα βαθμό) μπορεί να επηρεάσει την στάση αυτών που αποφασίζουν για το αν θα έχουμε ειρήνη ή πόλεμο είναι η κοινή γνώμη εκατέρωθεν – δηλαδή ο βαθμός κατά τον οποίο οι λαοί, σε Δύση και Ανατολή, αποδέχονται την λογική των ηγετών τους. Το Κρεμλίνο μπορεί ακόμα να δικαιολογεί στον λαό της Ρωσίας την εισβολή στην Ουκρανία, επικαλούμενο την προστασία του Ρωσόφωνου πληθυσμού στα εδάφη που κατέχει, ο οποίος όντως έχει υποφέρει ανελέητα χτυπήματα από τους Ναζιστές του Κιέβου κι απειλείται από τους ίδιους με πογκρόμ αν η Ρωσία αποσυρθεί. Μπορεί να επικαλεστεί το δικαίωμα για αυτοδιάθεση των Ρώσων σε περιοχές που ιστορικά ανήκαν στην Ρωσία. Μπορεί να ισχυρίζεται ότι την απειλεί η περικύκλωσή της από χώρες του ΝΑΤΟ. Απ’ την άλλη πλευρά, τι μπορεί να δικαιολογήσει την εμπλοκή των ΗΠΑ; Αν ήταν «η υπεράσπιση της δημοκρατίας και της ελευθερίας» (μια πρόφαση που φαίνεται σαν τσιχλόφουσκα στα στόματα πολεμοκαπήλων), τότε η Δύση θα έπρεπε να είναι ουδέτερη, αν όχι με το μέρος του Πούτιν, του οποίου το καθεστώς δεν είναι πιο αυταρχικό από αυτό του Ζελένσκι. Ολοένα και περισσότερες φωνές στην Αμερική και στην Ευρώπη επισημαίνουν ότι η εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ δεν απειλείται από την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όποια κι αν είναι η έκβασή της. Αυτός είναι ένας λόγος που η ρητορική του Μπάιντεν μετριάζεται όσο αφορά την επανεκκίνηση διαπραγματεύσεων. Ένας άλλος λόγος είναι ότι διαλύεται η ψευδαίσθηση στην Δύση πως με απεριόριστο εξοπλισμό του Ουκρανικού στρατού μπορεί να ηττηθεί η Ρωσία, έτσι ώστε (φθαρμένη κι εξαντλημένη) να οδηγηθεί σε ταπεινωτική για αυτήν συνθηκολόγηση. Αυτή η ψευδαίσθηση ενθάρρυνε τον «πλανητάρχη» ώστε να εκστομίζει δηλώσεις πρωτόγνωρα απαξιωτικές κι αλαζονικές για τον Πούτιν απειλώντας τον πως θα τον κάτσει στο εδώλιο του κατηγορημένου για εγκλήματα πολέμου! Ποιον; Τον αρχηγό ενός κράτους με πυρηνικά που μπορούν να εξαφανίσουν απ‘ τον χάρτη τις μεγαλουπόλεις των ΗΠΑ; Αλλά αυτή η διακριτική αλλαγή στην ρητορική του Μπάιντεν, όπως και η νουθεσία του προς τον Ζελένσκι να μην αποκλείει διαπραγματεύσεις, δεν σημαίνουν μετακίνηση από την αρχική θέση των ΗΠΑ: «Η Ρωσία πρέπει να ηττηθεί».
Η πρόβλεψη ότι ο πόλεμος θα τελειώσει με νίκη της Ουκρανίας, που κατά τον Μπεν Χότζες θα πάρει ως «έπαθλο» και την Κριμαία, μπορεί να σημαίνει ότι οι δυτικοί αναλυτές έχουν αρχίσει να πιστεύουν τα ψέματά τους. Όπως είπε ο Τζον Πίλτζερ «να θυμάστε ότι πάνω απ’ όλα αυτός είναι ένας πόλεμος προπαγάνδας, και θα σκεπτόμουν ότι σχεδόν τίποτε δεν μπορεί να εμπιστευτεί κανείς από αυτά που διαβάζει στον Δυτικό τύπο για την εισβολή στην Ουκρανία»[6]. Η εικόνα ενός άκαμπτα μαχητικού ουκρανικού στρατού κι ενός ανοργάνωτου ρώσικου στρατού καλλιεργείται μεροληπτικά από την Δύση για να δικαιολογήσει την ακατάσχετη ροή οπλισμού προς την Ουκρανία, παρατείνοντας τον πόλεμο. Από την συνέχεια του πολέμου κάποιοι στην Δύση επωφελούνται. Η Ρωσία δηλώνει πως θέλει να τελειώσει ο πόλεμος το συντομότερο δυνατόν. Αλλά αν όλα όσα λέγονται στην Δύση για τις αδυναμίες του στρατού της ήταν ψέματα, θα είχε ήδη μπει στο Κίεβο.
Σε μια πρόβλεψη ότι ο πόλεμος θα τελειώσει με ήττα αυτού που θα εξαντλήσει πρώτος τα αποθεματικά του σε οπλισμό και πολεμοφόδια δεν θα συνηγορούσε η πρόσφατη δήλωση του Στόλτενμπεργκ: «Θα αυξήσουμε την παραγωγή μας για αυτόν ακριβώς τον σκοπό, για να μπορέσουμε να ξαναχτίσουμε τα αποθέματά μας για αποτροπή και άμυνα και να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την Ουκρανία μακροπρόθεσμα». Είναι επίσης ορατό ότι και οι Ρώσοι καταβάλουν πυρετώδη προσπάθεια να αναπληρώσουν τα αναλωθέντα πολεμοφόδιά τους, συμπληρώνοντας συνάμα το οπλοστάσιό τους με πιο προηγμένα και φονικότερα όπλα. Παρά τα τρομακτικά χτυπήματα που δέχεται η Ουκρανία (όχι μόνο στις υποδομές της αλλά και στο μέτωπο) ο πρόεδρός της προτείνει ένα σχέδιο με δέκα σημεία σαν προαπαιτούμενα για την κατάπαυση του πυρός, που περιλαμβάνουν όχι απλά μια αποχώρηση των Ρώσων από όλα τα εδάφη της Ανατολικής Ουκρανίας που έχουν προσαρτήσει, αλλά και ειδικό δικαστήριο που θα δικάσει το Ρωσικό κράτος για εγκλήματα πολέμου! Κι αυτά ενώ θεωρείται επικείμενη μια συντριπτική Ρωσική επίθεση με σκοπό την εξουδετέρωση του Ουκρανικού στρατού. Υποβολέας των δηλώσεων του Κιέβου είναι η κυβέρνηση των ΗΠΑ, των οποίων οι στόχοι συνολικά δεν έχουν ακόμα επιτευχτεί, προφανώς. Και με δοσμένο ότι το ΝΑΤΟ δεν θα αποδεχτεί αμαχητί την αναπόφευκτη με συμβατικά μέσα πολέμου ήττα της Ουκρανίας, το πλέον εναγώνιο ερώτημα είναι: με τι άλλο τρόπο θα κλιμακώσει την εμπλοκή του για να την αποτρέψει. Κατ’ επέκταση, το ερώτημα είναι αν η κλιμάκωση της εμπλοκής του ΝΑΤΟ θα σημάνει τον 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο και τυπικά (διότι ουσιαστικά έχει αρχίσει) – και εν τοιαύτη περιπτώσει πώς μπορεί να αποφευχθεί ο πυρηνικός όλεθρος;
Στο αρχικό στάδιο του πολέμου, όταν η ήττα της Ρωσίας με συμβατικά μέσα πολέμου παρουσιαζόταν σαν πιθανή, η χρήση τακτικών πυρηνικών από την Ρωσία δεν αποκλειόταν σαν ενδεχόμενο από τις ίδιες πηγές του Δυτικού προπαγανδιστικού «σπιν». Κι ήταν τότε που ο Μπάιντεν προειδοποιούσε την Ρωσία ότι θα προκαλέσει Αρμαγεδδώνα, υπονοώντας απάντηση της Δύσης ενδεχομένως και με πυρηνικά. Η Λιζ Τρας ήταν λαλίστατη ως προς την πρόθεση της Βρετανίας να βάλλει με πυρηνικά κατά της Ρωσίας, παρότι μια τέτοια απόφαση μόνον από τις ΗΠΑ μπορεί να παρθεί. Όπως διαμορφώθηκε με πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχων των ΗΠΑ το δόγμα τους για τα πυρηνικά, τους επιτρέπει να τα χρησιμοποιήσουν όταν κι όπου η ασφάλειά τους απειληθεί. Αξιοσημείωτο επίσης ότι οι Ρώσοι πρόσφατα δήλωσαν πως δεν θα χρησιμοποιήσουν πυρηνικά πρώτοι, αλλά κι ότι αυτό μπορεί ν’ αλλάξει σε απόκριση της αναθεώρησης του δόγματος των ΗΠΑ.
Είναι εφιαλτικό ότι υπάρχουν θερμοκέφαλοι και στις δύο πλευρές που μιλάνε για χρήση πυρηνικών σαν να πρόκειται για βεγγαλικά… Ο Τζο Μπάιντεν δρα σαν να έχει ενστερνιστεί την παρότρυνση του γερουσιαστή Ροτζερ Γουίκερ, όπως αυτή εκφράστηκε σε μια συνέντευξη στο Fox News (Δεκέμβρης 2021):
«Η στρατιωτική δράση θα μπορούσε να σημαίνει ότι παίρνουμε θέση μάχης με τα πλοία μας στη Μαύρη Θάλασσα και ότι καταστρέφουμε τις ρωσικές στρατιωτικές δυνατότητες. Θα μπορούσε να σημαίνει ότι συμμετέχουμε, και δεν θα το απέκλεια αυτό – δεν θα απέκλεια αμερικανικά στρατεύματα στο έδαφος – δεν αποκλείουμε δράση με πυρηνικά πρώτης χρήσης»[7].
Ο «θαρραλέος» Γερουσιαστής βέβαια συμπλήρωσε: «Δεν πιστεύουμε ότι θα συμβεί. Αλλά υπάρχουν ορισμένα πράγματα στις διαπραγματεύσεις, αν θέλετε να είστε σκληροί, που δεν τα αποσύρετε από το τραπέζι». Η απειλή για πρώτη χρήση πυρηνικών θυμίζει μιαν αρχή της ψυχιατρικής κατά την οποία πρέπει να παίρνεται σοβαρά η απειλή αυτοκτονίας του ψυχασθενούς, διότι από την στιγμή που το δηλώνει ανεβαίνουν οι πιθανότητες να το πράξει.
Ωστόσο, έχουν αρχίσει να διαρρέουν ενδείξεις από Ευρωπαίους ηγέτες χωρών του ΝΑΤΟ ότι η συμμαχία θα επιλέξει απαντητικά πλήγματα με συμβατικά όπλα αν οι Ρώσοι χτυπήσουν την Ουκρανία με τακτικά πυρηνικά. Πχ μια δήλωση του Τζοσέπ Μπορρέλ «Οποιαδήποτε πυρηνική επίθεση κατά της Ουκρανίας θα δημιουργήσει μια απάντηση, όχι μια πυρηνική απάντηση, αλλά μια τόσο ισχυρή απάντηση από τη στρατιωτική πλευρά που ο ρωσικός στρατός θα εκμηδενιστεί». Επίσης, στο γενικότερο μήνυμα που στέλνεται στην Μόσχα εμπίπτει και η δήλωση του Μακρόν: «Η Γαλλία έχει ένα πυρηνικό δόγμα, που βασίζεται στα ζωτικά συμφέροντα της χώρας και τα οποία είναι σαφώς καθορισμένα. Αυτά δεν θα διακυβεύονταν εάν υπήρχε μια πυρηνική βαλλιστική επίθεση στην Ουκρανία ή στην εκεί περιοχή».
Μπορούμε άραγε να πιστέψουμε πως, αν η Ρωσία χτυπήσει την Ουκρανία με τακτικά πυρηνικά, το ΝΑΤΟ θα εμπλακεί μεν άμεσα στον πόλεμο, αλλά αρχικά μόνο με συμβατικά όπλα; Κι αν αυτό είναι το μήνυμα προς την Ρωσία, μήπως λειτουργεί σαν «δέλεαρ» για να το τολμήσει; Κανένα όφελος δεν θα είχε η Ρωσία από χρήση τακτικών πυρηνικών, με δοσμένο ότι τελικά θα επιβληθεί επί της Ουκρανίας με συμβατικά μέσα πολέμου. Ίσως όμως μια ανταλλαγή τακτικών πυρηνικών πληγμάτων στην Ανατολική Ευρώπη να είναι επιθυμητή για μια μερίδα της ελίτ που κυβερνά την Αμερική – αν βέβαια μπορούσαν να διασφαλίσουν ότι αυτή η ανταλλαγή θα περιοριστεί εκεί. Όσο φρικιαστικό κι αν ακούγεται το σενάριο, μετά από ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα στην Ουκρανία, όχι μόνο η Ρωσία, αλλά κι ολόκληρη η Ανατολική Ευρώπη θα καταστραφεί, ενώ οι ΗΠΑ και κάποιοι επίδοξοι Ευρωπαίοι σύμμαχοι τους, (σχεδόν αλώβητοι) θα επενδύσουν για να την ξαναχτίσουν από τα συντρίμμια. Πρακτικά, αυτό προϋποθέτει χτυπήματα κατά της Ρωσίας με πυρηνικά που δεν διαθέτει η Ουκρανία. Εδώ έχει ενδιαφέρον να ειπωθεί ότι η εγκατάλειψη του «στάτους μη πυρηνικού κράτους» της Ουκρανίας είναι ένα θέμα που δεν συζητιέται στα ΜΜΕ της Δύσης. Τα ανδρείκελά των ΗΠΑ στο Κίεβο δεν θα διστάσουν να «προικιστούν» με πυρηνικές κεφαλές, ή με μια «βρώμικη βόμβα» και να προβούν σε προβοκάτσια που θα δώσει έναυσμα σε πλήρη και άμεση εμπλοκή του ΝΑΤΟ στον πόλεμο, αν κριθεί εφικτό και αναγκαίο από τ’ αφεντικά τους να φτάσουν σε παγκόσμια σύρραξη προκειμένου να βάλλουν την Ρωσία στη θέση που από καιρό επιφυλάσσουν για αυτήν. Στην Ρωσία έχουν δηλώσει και μάλλον το εννοούν ότι, αν οι ελίτ που κυβερνούν τις ΗΠΑ το τολμήσουν, τότε μια ανταλλαγή πυρηνικών χτυπημάτων δεν θα την παρακολουθούν τηλεοπτικά σαν «κοσμογονική αποκάλυψη» καθισμένοι αναπαυτικά στις πολυτελείς επαύλεις τους, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού…. Θα πληρωθούν με το ίδιο νόμισμα.
Λογικά, η σημερινή διακυβέρνηση των ΗΠΑ δεν θα ωθήσει τα πράγματα ως εκεί. Όχι γιατί δεν είναι τόσο μισάνθρωπη, και ηθικά αχαλίνωτη η κάστα πλουτοκρατών που κυβερνά τις ΗΠΑ σήμερα. Σίγουρα η γεωπολιτική τάξη που επιβλήθηκε στον πλανήτη μετά την πτώση της ΕΣΣΔ έχει αρχίσει να καταρρέει σαν αποτέλεσμα της αδυναμίας του Αμερικάνικου Ιμπεριαλισμού να διατηρήσει την ηγεμονία του στον πλανήτη. Αλλά το ζητούμενο είναι να ξαναμοιραστούν οι πηγές και οι αγορές του πλανήτη, όχι η ολοσχερής καταστροφή του.
Εστιάζω στον Αμερικάνικο ιμπεριαλισμό (ως τον κύριο ένοχο για το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που διαπράττεται ενώπιών μας) διότι: αφενός η Ρωσία θα προτιμούσε να ανήκει σε μια ενωμένη Ευρώπη (ει δυνατόν κι ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ), κι αφετέρου η Κίνα, μπορεί να υπερτερήσει στην παγκόσμια οικονομία με ειρηνικά μέσα – δεν χρειάζεται τον πόλεμο σε τούτη την φάση. Εξ ου κι αποφεύγει να προβεί σε ενέργειες που οξύνουν την κρίση με επίκεντρο την Ουκρανία, παρότι ήδη αντιμετωπίζεται εχθρικά από την Δύση. Η κρίση αυτή, όμως, αναπόφευκτα θα επηρεάσει δυσμενώς την εξέλιξή της, διότι διαπλέκεται στο ίδιο σύστημα. Το αν θα συγκρουστεί και στρατιωτικά με την Δύση είναι ένα ερώτημα. Διότι, σε τελευταία ανάλυση, βαθύτερα σ’ αυτό που εικάζουμε κρύβεται η αδυναμία συνολικά του καπιταλιστικού συστήματος να επιλύει τις αντιθέσεις του με ειρηνικά μέσα.
Η υφήλιος φαίνεται μεν να έχει πέσει στην κατοχή ενός εφιαλτικού ανορθολογισμού, αλλά αυτή η κρίση δεν μπορεί να εξηγηθεί παρά μόνο αν δούμε σ’ αυτήν ενσωματωμένη μια ψυχρή, απάνθρωπη λογική: είναι η λογική του συστήματος σε μια φάση της εξέλιξης του όπου τα αντικρουόμενα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών δεν ικανοποιούνται με ειρηνική συνύπαρξη – η πίτα της λείας δεν φτάνει για όλους και ξαναμοιράζεται με την βία. Για άλλη μια φορά μας επιβάλλεται φρικτά η συνειδητοποίηση ότι το σύστημα δεν μπορεί να σταθεί στα οστεοπορωμένα πόδια του χωρίς πόλεμο – είναι εγγενές χαρακτηριστικό του καπιταλισμού και περιοδικά θα αναζωπυρώνεται ανεξέλεγκτα με ολέθριες συνέπειες για τη ζωή στον πλανήτη. Σε περιόδους κρίσης το σύστημα, στο στάδιο του ιμπεριαλισμού στο οποίο ακόμα παραπαίει, επανειλημμένα έχει επιβάλει καταστροφή κεφαλαίου σε κλίμακες που μόνο με πόλεμο είναι δυνατές – μια καταστροφή που καθίσταται αναγκαία και ικανή συνθήκη για την περαιτέρω συσσώρευσή του. Το αν στην πορεία θυσιάζονται εκατομμύρια ζωών είναι για το σύστημα ένα από τα αναγκαία κακά. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως το σύστημα λειτουργεί «αυτόματα». Δεν υπάρχει «αυτόματος πιλότος» σε τούτη την πλοήγηση της ανθρωπότητας προς τον αποδεκατισμό της. Πολιτικές αποφάσεις παίρνονται. Συνέχεια της πολιτική τους είναι ο πόλεμος.
Γνώρισμα αυτής της συστημικής τάσης είναι η προφανέστατη ενσωμάτωση της «αμυντικής» πολιτικής των ΗΠΑ στα συμφέροντα του Στρατιωτικο-βιομηχανικού Συμπλέγματος της χώρας. Θα ήταν απλούστευση βέβαια να πούμε πως για την κερδοσκοπία των εταιριών που παράγουν όπλα, και μόνο γι αυτό, οι ΗΠΑ διαχρονικά εμπλέκονται και ενέχονται σε μια σειρά πολέμων με κόστος (μεταξύ άλλων) εκατοντάδων χιλιάδων νεκρών στην πλανήτη. Οφέλη από πολεμικές συρράξεις αποκομίζει μια ευρύτερη μερίδα της πλουτοκρατίας στη Δύση, όχι μόνο στην Αμερική. Απ’ την άλλη, δεν μπορεί να παραβλεφτεί ότι η ανάπτυξη της στρατιωτικής βιομηχανίας της Ρωσίας έρχεται να διασφαλίσει την θέση της νεόπλουτης αστικής τάξης της, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και την διεθνή αρένα ως «παίχτη» που απαιτεί να μην αγνοούνται τα συμφέροντά του. Το δράμα που βιώνουμε σήμερα είναι μέρος τεκτονικών γεωπολιτικών αλλαγών, για την διαμόρφωση των οποίων αλληλεπιδρούν μια σειρά παράγοντες. Στο πλαίσιο αυτού του κειμένου είναι δυνατή μόνο μια επιγραμματική ερμηνευτική προσέγγιση της κρίσης ως σύμπτωμα μιας διαδικασίας που οδηγεί προς το τέλος της παγκοσμιοποίησης. Αυτή προωθείται από την κυρίαρχη μερίδα του Αμερικάνικου κεφαλαίου, εν όψει της μη-αναχαιτίσιμης ανάπτυξης της Κίνας σε βιομηχανική, εμπορική και χρηματιστική υπερδύναμη και της Ρωσίας σε ενεργειακή και στρατιωτική υπερδύναμη. Ο πλανήτης οδηγείται σε σχίσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, με αναβίωση ενός ψυχρού πολέμου μεταξύ των δύο και ενός προστατευτισμού που θα αποσκοπεί τελικά στην αποτροπή της κυριαρχίας της Κίνας στον πλανήτη μέσω κυρίως του εμπορίου της.
Η όξυνση ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, ωστόσο, πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη. Η Ευρωπαϊκή ένωση προς το παρόν, συμπαρατάσσεται με τις ΗΠΑ σε μια από κοινού προσπάθεια να αποδυναμώσουν την Ρωσία, παρότι το οικονομικό και κοινωνικό κόστος είναι δυσανάλογα βαρύτερο για την ίδια και, τελικά, για ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό φαίνεται πιο έντονο, με δοσμένο το ότι οι προβλέψεις για κατάρρευση της Ρωσικής οικονομίας εξαιτίας του πολέμου δεν επαληθευτήκαν και, καθώς βαθαίνει η ύφεση στην ΕΕ, οι ρωγμές της από κλυδωνισμούς συγκρουόμενων συμφερόντων ανάμεσα στα μέλη της και μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι ήδη εμφανείς. Αλλά και στο εσωτερικό των ΗΠΑ, οι αντιθέσεις κεφαλαιοκρατικών συμφερόντων εμφανίζονται στην οξεία πόλωση μεταξύ δημοκρατικών και ρεπουμπλικάνων. Η επίθεση στο Καπιτώλιο μπορεί να είναι προοίμιο μιας πιο εκτεταμένης ένοπλης, εμφύλιας σύγκρουσης αν δεν σταματήσει η εργαλειοποίηση του κράτους από την μια μερίδα του κεφαλαίου εναντίον της άλλης .
Πιο συγκεκριμένα, Ο Μπάιντεν εκφράζει την ψυχρή λογική τουλάχιστον μιας μερίδας του Αμερικάνικου κεφαλαίου, πρωτίστως αυτού που συνδέεται οργανικά με το Στρατιωτικό-Βιομηχανικό σύμπλεγμα το οποίο επωφελείται από την σύρραξη αναλώνοντας αποθέματα πολεμικού υλικού, με προοπτική να τα αναπαράγει. Ταυτόχρονα η σύρραξη χρησιμοποιείται σαν έναυσμα για ολοένα και αυξανόμενο εξοπλισμό των μελών της συμμαχίας. Ο ίδιος εκφράζει επίσης μια ευρύτερη μερίδα του κεφαλαίου, που έχει να εισπράττει από την πολεμική σύρραξη. Διότι οριστικοποιεί την αποκοπή του ομφάλιου λώρου που τροφοδοτεί ενεργειακά την Ευρώπη από την Ρωσία, ανοίγοντας το πεδίο επιχειρηματικότητας των αμερικάνικων ολιγοπωλίων για την κάλυψη του κενού και, γενικότερα, διότι δημιουργεί «πρόσφορο έδαφος» για επενδύσεις μετά την καταστροφή. Δεν παύει να είναι αλήθεια, όμως, πως κάποιοι στην Αμερική πληρώνουν γι αυτή την πολιτική χωρίς να επωφελούνται.
Όσον αφορά την λειτουργία του Λευκού οίκο σαν εντολοδόχος του συμπλέγματος, θα παραθέσω τα λόγια της Τώλσι Γκάμπαρντ, λατρεμένο αστέρι του Δημοκρατικού κόμματος, προοριζόμενη να φτάσει ως και στο Προεδρικό αξίωμα των ΗΠΑ… μέχρι που οι διαφωνίες της με το κόμμα, κυρίως με την εξωτερική πολιτική του, την οδήγησαν έξω από αυτό. Εξηγώντας το διαζύγιό της με τους Δημοκρατικούς στο Twitter (11 Οκτώβρη 2022) δήλωσε: «Δεν μπορώ πλέον να παραμείνω στο σημερινό Δημοκρατικό Κόμμα που βρίσκεται τώρα υπό τον πλήρη έλεγχο μιας ελιτιστικής σέκτας πολεμοκάπηλων […] που μας σέρνουν ολοένα και πιο κοντά σ’ ένα πυρηνικό πόλεμο».
Και πιο απερίφραστα κατάγγειλε:
«Αυτό που έχουμε, δυστυχώς, είναι οι Δημοκρατικοί, οι Ρεπουμπλικάνοι, τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, η ελίτ της Ουάσιγκτον ουσιαστικά στην τσέπη του στρατιωτικού βιομηχανικού συμπλέγματος, και αντί να ψάχνουν τι είναι προς το συμφέρον του αμερικανικού λαού, της εθνικής μας ασφάλειας, της χώρας μας, βλέπουν σημάδια δολαρίου όταν κοιτάζουν την Ουκρανία. Βλέπουν πώς μπορούν να φοντράρουν τις τσέπες τους, πώς μπορούν να φαίνονται σκληροί, πώς μπορούν να τοποθετηθούν σε μια θέση όπου ωφελούνται προσωπικά ή πολιτικά ή οικονομικά αντί να σκέφτονται πραγματικά ποιο είναι το κόστος και οι συνέπειες αυτών των ενεργειών. Και ποιος πληρώνει το τίμημα;»[8]
Το τίμημα για την άσκηση πολιτικών πολεμοκαπηλείας το πληρώνει η ανθρωπότητα, διανύοντας μια καμπή στην οποία διακυβεύεται η συνέχεια της ζωής στον πλανήτη όπως την ξέρουμε. Αν δεν δούμε συγκεκριμένα συμφέροντα να εξυπηρετούνται, συμφέροντα προσώπων με στοιχεία ταυτότητας, όχι απρόσωπα, η ψυχρή λογική τους που σκοτώνει σε κλίμακες γενοκτονίας θα μας διαφεύγει.
Ο πόλεμος δεν είναι φυσικό αποκύημα
σκοτεινών, ανεξέλεγκτων δυνάμεων κάποιου συλλογικού ασυνειδήτου. Είναι
φαινόμενο του τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας μας, που ανακυκλώνει το
εξελικτικό στάδιο της αγριότητας (αυτή την φορά με ασύγκριτα πιο
καταστροφικά χαρακτηριστικά). Συμβαίνει γιατί διανύουμε ακόμα μια
προϊστορία κοινωνικής οργάνωσης με τρόπο που επιτρέπει την ιδιοποίηση
των πηγών και των μέσων παραγωγής από μια μικρή μερίδα του πληθυσμού,
από κάστες ή ελίτ – κι είναι αυτή η κατοχή του κύριου όγκου του πλούτου
στον πλανήτη που, μετουσιωμένη σε εξουσία, τους επιτρέπει να σέρνουν
τον υπόλοιπο πληθυσμό στην καταστροφή του. Η ανέλιξη έξω από αυτό το
άγριο στάδιο προϋποθέτει λαούς αποφασισμένους να καταργήσουν την εξουσία
που το χαρακτηρίζει, πράγμα αδύνατον αν δεν αλλάξουν τις σχέσεις
παραγωγής. Με λαούς καθηλωμένους σε παθητικότητα, αυτό που μπορεί να
αποτρέψει τον όλεθρο είναι η ισορροπία τρόμου – η κοινή συνειδητοποίηση
ότι δεν μπορεί να υπάρξει νικητής ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος που θα
τυλίξει στις φλόγες του Ανατολή και Δύση. Δεν θα κάνει διάκριση στις
ελίτ που θα το προκαλέσουν. Η ελπίδα είναι πως θα αποφύγουν την
ολοκληρωτική καταστροφή, διότι μακελεύουν την ανθρωπότητα για να
διατηρήσουν την δύναμη και τα προνόμιά τους σ’ ένα κόσμο ακόμα βιώσιμο,
όχι για να ξεπροβάλουν κάποια στιγμή από τα καταφύγια και να αντικρύσουν
έναν αποπνικτικά αποτεφρωμένο πλανήτη, σαν τα σκουλήκια από τις τρύπες
του κορμού ενός δέντρου που ακόμα καίγεται…
ΠΗΓΕΣ – ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[2] Στο ίδιο
[3] U.S. gov’t body plots to break up Russia in name of ‘decolonization’, MR, Jun 27, 2022 – Originally published: Multipolarista on June 23, 2022 by Ben Norton, mronline.org
[5] https://www.youtube.com/watch?v=CrgNkEPTmIQ&t=2029s
[6] https://www.youtube.com/watch?v=u9pEotvlW-s&t=195s
[7] Μια απολογητική ερμηνεία της δήλωσης του Γουίκερ είναι ότι συμβούλευε τον Μπάιντεν να κάνει «σκληρή διαπραγμάτευση» απειλώντας με πρώτη χρήση πυρηνικών αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία. Πχ nationalreview.com
[8] https://www.youtube.com/watch?v=xO3hdQjM2PA&t=74s
ΜΙΧΑΛΗΣ ΦΛΥΤΖΑΝΗΣ
(Γενάρης 2023)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου