109Η ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Πρωτοβουλία Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και αποστολή στο Κίεβο των Μακρόν, Σολτς, Ντράγκι

   Μπάμπης Μπίκας

Αίσθηση έχει προκαλέσει με το που διέρρευσε χθες βράδυ η πληροφορία ότι οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας θα μεταβούν στην ουκρανική πρωτεύουσα. Πρόκειται για μία κίνηση των Μακρόν, Σολτς και Ντράγκι στην κατεύθυνση να επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις, να επιτευχθεί εκεχειρία και μία ειρηνευτική συμφωνία που θα βάλει ένα τέλος στη σύγκρουση που ταράζει την Ευρώπη, που πληρώνει το μεγαλύτερο κόστος των κυρώσεων, και προκαλεί τριγμούς σε όλον τον πλανήτη. Σε αντίθεση με Ανατολικοευρωπαίους, τις Βαλτικές χώρες, την Βρετανία και τις ΗΠΑ που πρωτοστατούν σε δυναμικότερη στάση έναντι της Ρωσίας και ανακοινώνουν συνεχώς την αποστολή νέων όπλων στο Κίεβο.

Η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάϊνεν μπορεί να πήγε χθες στο Κίεβο, αλλά η είδηση ήρθε το βράδυ για επικείμενη επίσκεψη στην ουκρανική πρωτεύουσα των ηγετών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας. Πρόκειται για τα κεντροευρωπαϊκά κράτη των οποίων οι ηγέτες δεν έχουν ακολουθήσει τους ομολόγους τους της Ανατολικής Ευρώπης που πρωτοστατούν στη σφοδρή αντιρωσική στάση. Ενώ αντιτίθενται στην αποστολή βαρέων όπλων στην Ουκρανία, φοβούμενοι ότι κάτι τέτοιο ενέχει τον κίνδυνο εμπλοκής του ΝΑΤΟ στη σύγκρουση στην Ουκρανία. Πολύ περισσότερο που Παρίσι, Βερολίνο και Ρώμη βλέπουν ότι οι κυρώσεις έχουν πλήξει κυρίως τους Ευρωπαίους, ο πόλεμος δεν μπορεί να παραταθεί άλλο και γι αυτό θα πρέπει να επιδιωχθεί μια ειρηνευτική συμφωνία. Να καθίσουμε όλοι γύρω από ένα τραπέζι και να τα βρούμε, έχει πεί ο ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι. Ενώ ο γάλλος πρόεδρος ότι για να επιτευχθεί μια συμφωνία δεν μπορεί να ταπεινώνει την Ρωσία. Ο δε γερμανός καγκελάριος έχει πεί ότι δεν μπορούμε να υπερβούμε τα όρια εμπλοκής και τρίτων χωρών στον πόλεμο της Ουκρανίας. Σε αντίθεση με τον πολωνό πρόεδρο ο οποίος σχολίασε τις τηλεφωνικές επικοινωνίες που έχουν Μακρόν (κυρίως) και Σολτς, λέγοντας ότι κανένας δεν είχε τηλεφωνήσει στον Χίτλερ.

Σύμφωνα με την γερμανική εφημερίδα Bild οι τρείς ηγέτες πρόκειται να ταξιδέψουν στο Κίεβο πριν την σύνοδο κορυφής της G7 τέλος του μήνα. Σίγουρα η επίσκεψή τους κάθε άλλο παρά συμβολική είναι, με δεδομένα όσα έχουν πεί οι ίδιοι, όπως λ.χ. ο Σολτς ότι αν θα πάει στο Κιεβο θα είναι για να συζητήσει ουσιαστικά και όχι για να βγεί αναμνηστικές φωτογραφίες –σε ευθεία επίθεση κατά όλων αυτών των δυτικών ηγετών που έχουν παρελάσει από την ουκρανική πρωτεύουσα περιοδεύοντας σε κατεστραμμένες περιοχές. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι αποφάσισαν να κινηθούν, βλέποντας ότι ο πόλεμος συνεχίζεται, οι προωθήσεις των ρωσικών δυνάμεων το ίδιο, οι κυρώσεις έχουν πλήξει τους ίδιους, η ρωσική οικονομία αντίθετα βλέπει αύξηση των εσόδων από τις εξαγωγές ενέργειας, επισιτιστική κρίση βρίσκεται προ των πυλών και η ουκρανική σύγκρουση ταρακουνάει όλο τον πλανήτη. Το κυριότερο όμως που βλέπουν –ως κατ’ εξοχήν εκφραστές των μεγαλοεπιχειρηματικών και τραπεζικών συμφερόντων– είναι η διακύβευση της ίδιας της ευρωπαϊκής υπόστασης στο γεωπολιτικό σκηνικό, η οποία τώρα έχει γίνει έρμαιο των ΗΠΑ και έχοντας κόψει τον ενεργειακό ομφάλιο λώρο με την Ρωσία, κάτι που κοστίζει. 

Σπεύδοντας να αντικρούσει τις επικρίσεις και να κατευνάσει τις ανησυχίες που διατυπώνονται, η γαλλική προεδρία κοινοποιούσε ότι η Γαλλία δεν είναι διατεθειμένη να κάνει παραχωρήσεις στη Ρωσία και θέλει η Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο κατά των ρωσικών δυνάμεων εισβολής και την αποκατάσταση της εδαφικής της ακεραιότητας. Όπως φέρεται να λέει ο γάλλος αξιωματούχος: «Όπως είπε ο πρόεδρος, θέλουμε μια ουκρανική νίκη. Θέλουμε να αποκατασταθεί η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας», είπε ο αξιωματούχος στους δημοσιογράφους όταν ρωτήθηκε για τα εξευτελιστικά σχόλια του Μακρόν. Ο Μακρόν μιλά τακτικά με τον ρώσο πρόεδρο από την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου ως μέρος των προσπαθειών για την επίτευξη εκεχειρίας και την έναρξη μιας αξιόπιστης διαπραγμάτευσης μεταξύ Κιέβου και Μόσχα. «Δεν υπάρχει πνεύμα παραχώρησης προς τον Πούτιν ή την Ρωσία σε αυτά που λέει ο πρόεδρος. Όταν του μιλάει απευθείας, δεν είναι συμβιβασμός, αλλά το να πούμε πώς βλέπουμε τα πράγματα», είπε ο γάλλος αξιωματούχος.

Χθες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επαίνεσε τον Βολοντιμίρ Ζελένσκι κατά τη διάρκεια επίσκεψής της στο Κίεβο για την πρόοδο στην προσπάθεια της χώρας του να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Έχετε κάνει πολλά για την ενίσχυση του κράτους δικαίου, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμη μεταρρυθμίσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς, για παράδειγμα», είπε η φον ντερ Λάιεν κατά τη διάρκεια κοινής εμφάνισης με τον Ζελένσκι, σημειώνοντας ότι η ΕΕ προετοιμάζει τη γνώμη της για την αίτηση ένταξης της Ουκρανίας . «Η σημερινή συζήτηση θα μας επιτρέψει να ολοκληρώσουμε την αξιολόγηση μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας». Περίπου έξι κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των Κάτω Χωρών, της Δανίας, της Σουηδίας και της Πορτογαλίας, αντιτίθενται σε οποιασδήποτε γρήγορη διαδικασία για την Ουκρναία. Να σημειωθεί ότι το καθεστώς του Κιέβου έχει δεχθεί πλήθος επικρίσεων για παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Πέραν των διαφωνιών για την ευρωπαϊκή διαδικασία της Ουκρανίας, καταγράφονται πάντως τριγμοί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, που έχουν να κάνουν με τη στάση κυβερνήσεων και πολιτικών δυνάμεων που τις στηρίζουν έναντι της Ρωσίας. Σε τρείς χώρες έχουμε ανακατατάξεις στους κυβερνητικούς εταίρους, όπως στην Εσθονία, την Σουηδία, την Βουλγαρία. Όπως σημειώνει η γαλλική εφημερίδα Liberation: Τρεισήμισι μήνες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η ευρωπαϊκή ενότητα απέναντι στη Μόσχα αρχίζει να καταρρέει. Το χάσμα διευρύνεται μεταξύ των χωρών της Βαλτικής και της Πολωνίας, έναντι Γαλλίας και Γερμανίας, ενώ η Ουγγαρία κινείται μόνη της μακριά από το Κίεβο και εγγύτερα στην Μόσχα. Η διαμάχη μεταξύ των υποστηρικτών της ενίσχυσης του ΝΑΤΟ και της αποστολής βαρέων όπλων στην Ουκρανίας έναντι των παλιών ρωσόφιλων που αντιτίθεντο στην υπερβολική υποστήριξη προς το Κίεβο.

Πάντως, άμεση ήταν η απάντηση της Μόσχας στους ηγέτες εννέα ανατολικοευρωπαϊκών κρατών που ζήτησαν την ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ απέναντι στην Ρωσία. «Μια απάντηση, όπως πάντα, θα είναι ανάλογη και κατάλληλη, με στόχο την εξουδετέρωση δυνητικών απειλών στην ασφάλεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας», δήλωσε ο επικεφαλής του τμήματος του υπουργείου Εξωτερικών που είναι αρμόδιο για τις σχέσεις της Ρωσίας με την Ευρώπη Ολέγκ Τιάπκιν.

Την ίδια ώρα, το Κίεβο έσπευδε να προειδοποιήσει ότι ο ουκρανικός στρατός ξεμένει από πυρομαχικά και πλέον για να αναμετρηθεί με τις ρωσικές δυνάμεις βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στα όπλα της Δύσης. «Αυτός είναι ένας πόλεμος πυροβολικού τώρα», δήλωσε στον Guardian ο αναπληρωτής επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ουκρανίας Βαντίμ Σκιμπίτσκι, αναγνωρίζοντας ότι οι ουκρανικές δυνάμεις χάνουν «από την άποψη του πυροβολικού». «Τώρα όλα εξαρτώνται από το τι μας δίνει η Δύση», είπε. Ο Σκίμιτσκι τόνισε επίσης την ανάγκη η Δύση να εφοδιάσει την Ουκρανία με συστήματα πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς για να μπορέσει να πλήξει τις ρωσικές δυνάμεις από μακριά. Ο ίδιος εκτιμάει ότι η σύγκρουση θα παραμείνει κατά κύριο λόγο πόλεμος πυροβολικού στο εγγύς μέλλον και ο αριθμός των επιθέσεων με πυραύλους, οι οποίοι μπορούν να εκτοξευθούν από τη Ρωσία και έχουν πλήξει αμάχους, θα παραμείνει στον τρέχοντα ρυθμό.

Οι ουκρανικές αρχές γνωστοποίησαν χθες ότι περίπου 10.000 ουκρανοί στρατιώτες της έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο από τότε που ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας στα τέλη Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τον σύμβουλο του ουκρανού προέδρου, Ολεξίι Αρεστόβιτς. Ο ίδιος υποστήριξε ότι οι απώλειες της Ρωσίας είναι κατά πολύ μεγαλύτερες. Σύμφωνα με την ουκρανική κυβέρνηση, περισσότεροι από 30.000 ρώσοι στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους στα πεδία των μαχών στην Ουκρανία. Ενώ η εκτίμηση της βρετανικής υπηρεσίας πληροφοριών είναι χαμηλότερη, κάνοντας λόγο για 15.000 νεκρούς ρώσους στρατιώτες.