Ρεπορτάζ του rosa.gr για την «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας που όσο αυξάνει τα έσοδά της, τόσο καταστρέφει το εργασιακό της περιβάλλον.
 |
| Ο τουρισμός στα σχοινιά: Πενιχροί μισθοί, άθλιες συνθήκες διαβίωσης, εργασιακή εκμετάλλευση | EUROKINISSI |
Δημήτρης Ραπίδης
Ο ελληνικός τουρισμός αντιμετωπίζει φέτος πολλές προκλήσεις που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία της οικονομίας το δεύτερο μισό τους έτους και θα επηρεάσουν σημαντικά και τη σύνταξη του προϋπολογισμού για το 2023. Όσο πιο στενά είναι τα οικονομικά δεδομένα, τόσο μεγαλύτερες θα είναι οι περικοπές το 2023, με άμεσες συνέπειες σε μια σειρά κοινωνικών και οικονομικών δεικτών.
Πριν πάμε όμως τόσο μακριά, η αλήθεια είναι ότι από το ρεπορτάζ μας τα προβλήματα στον τουρισμό είναι τεράστια, με ένα από αυτά να εντοπίζεται στο θέμα της προσφοράς και ζήτησης εργασίας. Η Ελλάδα έχει «ξεμείνει» από επαγγελματίες στο χώρο του τουρισμού άλλα και της εστίασης. Όπως είναι γνωστό, ο τομέας αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο της οικονομικής παραγωγής, με τους υποψήφιους εργαζόμενους στον τουρισμό, σε εστιατόρια, ξενοδοχείο και μπαρ να είναι ελάχιστοι.
Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, αλλά παγκόσμιο, ωστόσο στη χώρα μας οι διαστάσεις του προβλήματος είναι συγκριτικά μεγαλύτερες. Ο επίτιμος πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Ανδρέας Ανδρεάδης, αμέσως μετά το Πάσχα έκρουσε το κώδωνα του κινδύνου εκφράζοντας την ανησυχία του για την έλλειψη προσφοράς εργασίας στον τουριστικό τομέα, παρότι το πρόβλημα δεν είναι σημερινό. Ξεκίνησε από πέρυσι το καλοκαίρι, με τις κενές θέσεις εργασίας να έχουν ξεπεράσει τις 60.000 φέτος, τη στιγμή που οι εκτιμήσεις των τουριστικών πρακτορείων μιλούν για επίπεδο αφίξεων ανάλογο της προ-πανδημίας περιόδου και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να εκτιμά τα έσοδα στα 15 δισ. ευρώ περίπου, καλύπτοντας μεγάλο μέρος από τα 18 δισ. ευρώ που έφερε ο τουρισμός το 2019. Ποιος όμως θα επωφεληθεί από αυτή την αύξηση αφίξεων και εσόδων;
«Δεν άντεχα άλλο τις συνθήκες εργασίας»
«Το σίγουρο είναι ότι δεν επωφεληθούν οι εργαζόμενοι του κλάδου, οι εποχικοί εργαζόμενοι, εμείς δηλαδή», τονίζει στο rosa.gr ο Μιχάλης, 29 ετών, ο οποίος εργάζεται τα τελευταία πέντε χρόνια ως σερβιτόρος σε ξενοδοχειακό συγκρότημα στη Ρόδο. «Μισθολογικά δεν έχουμε καμία αύξηση τα τελευταία δύο χρόνια, αντίθετα βλέπουμε το κόστος διαβίωσης να αυξάνεται, τα ωράρια να αυξάνονται και τη ζωή συνολικά να γίνεται πιο δύσκολη. Παλεύουμε για τα απαραίτητα, δεν μπορούμε να βάλουμε κάτι στην άκρη για το χειμώνα και να σου πω την αλήθεια, έχω κουραστεί να κάνω αυτή τη δουλειά και να είμαι εγκλωβισμένος στο τριπάκι ‘ό,τι μπαίνει, βγαίνει’ και δεν μένει τίποτα στην τσέπη. Ίσως είναι η τελευταία μου χρονιά φέτος, δεν πάει άλλο».
Η Νικολέτα, 35 ετών, εργαζόταν τα τελευταία επτά χρόνια στο χώρο του τουρισμού ως ρεσέψιονιστ και μετέπειτα υπεύθυνη προσωπικού σε ξενοδοχειακή μονάδα στα Φηρά, στη Σαντορίνη. Φέτος αποφάσισε ότι δεν θέλει να ασχοληθεί ξανά με το χώρο λόγω των συνθηκών εργασίας και των χαμηλών απολαβών. «Δεν είναι ότι βρήκα κάτι καλύτερο, απλά δεν άντεχα άλλο τις συνθήκες εργασίας. Μιλάμε για μια απαράδεκτη κατάσταση, για συνθήκες εργασιακής σκλαβιάς. Όσο για τους μισθούς, εξαιρετικά χαμηλοί, ατελείωτες ώρες εργασίας, ενώ ο χώρος που μας είχε παραχωρήσει για να μένουμε το ξενοδοχείο ήταν χειρότερος από αποθήκη. Πόσο να αντέξει κανείς για πενταροδεκάρες; Πόσο ακόμα θα υπομένει κανείς αυτό τον εξευτελισμό;», σημειώνει στο rosa.gr. «Μέναμε μαζί με μία συνάδελφο πέρυσι σε ένα υποτυπώδες χώρο, ένα δωματιάκι στην ουσία, το οποίο ήταν σε άθλια κατάσταση, εγκαταλελειμμένο, με μούχλες παντού, μέσα στη βρόμα, με κατσαρίδες. Μεταφέραμε επανειλημμένα το αίτημά μας στη διοίκηση του ξενοδοχείου και μας είπε ότι ‘ανακαινίζεται ο καινούργιος χώρος, κάντε υπονομή’, δίνοντάς μας την υπόσχεση ότι κάποια στιγμή μέσα στον Ιούλιο θα μπαίναμε. Αυτή η στιγμή δεν ήρθε ποτέ, μέχρι που φτάσαμε στο σημείο από τα μέσα Αυγούστου να φύγουμε άρον άρον και να επιστρέψουμε στην Αθήνα. Πρώτη φορά στη ζωή μου αναγκάστηκα να αφήσω έτσι δουλειά, στη μέση. Σε τέτοια κατάσταση ήμουν», προσθέτει η Νικολέτα.
 |
| Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και μπόλικη εκμετάλλευση των εργαζόμενων στον τουρισμό / Eurokinissi |
Οι μεγάλες ελλείψεις προσωπικού στον τουρισμό αναγκάζουν τους ξενοδόχους να εξαντλήσουν την εφευρετικότητά τους προκειμένου να εξασφαλίσουν τον αριθμό εργαζομένων που χρειάζονται. Πολλοί δίνουν πλέον μπόνους έως και 200 ευρώ σε όποιον εργαζόμενο φέρει στην επιχείρηση νέο υπάλληλο για να εργαστεί, με μοναδική προϋπόθεση ο νέος συνάδελφος να παραμείνει στην επιχείρηση για τουλάχιστον ένα μήνα. Παράλληλα, το υπουργείο Εργασίας προσέφερε επιδότηση 3.600 ευρώ για έξι μήνες σε εργοδότες και εργαζομένους για την πρόσληψη νέων έως 29 ετών χωρίς προϋπηρεσία.
«Η κυβέρνηση έχει χάσει την μπάλα. Δεν έχει προσανατολισμό και είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι δεν θέλει να στηρίξει τους εργαζόμενους. Τα μπόνους και οι επιδοτήσεις, πέρα από το γεγονός ότι τα ποσά είναι αστεία, δείχνουν ότι δεν υπάρχει πλάνο», υπογραμμίζει στο rosa.gr ο Ιάσωνας, 42 ετών, που εργάζεται ως bartender σε αθηναϊκό ξενοδοχείο. «Έχω δύο παιδιά, προσωπικά δεν θα ήθελα σε καμία περίπτωση να ακολουθήσουν το δικό μου παράδειγμα. Να δουλεύω δηλαδή Σαββατοκύριακα, να μην έχω άδεια, να μην έχω ρεπό και να αμείβομαι με χαμηλό μισθό. Επίσης, γιατί κάποιος να πάει να δουλέψει bartender σε ξενοδοχείο με 1.100 ευρώ για τριάντα ημέρες τον μήνα, όταν βάσει της κλαδικής σύμβασης που έχουν υπογράψει και οι ξενοδόχοι, οι αμοιβές με επιδόματα και τριετίες υπολογίζονται σε 1.400 με πενθήμερη εργασία; Μπορεί η κυβέρνηση να απαντήσει σε αυτό; Γιατί αφήνει ανεξέλεγκτο αυτό το καθεστώς ασυδοσίας; Το ίδιο συμβαίνει και στα νησιά, γιατί έχω δουλέψει και σε νησιά καλοκαίρι. Τα ίδια προβλήματα. Μπορεί κάποιος να μείνει να δουλέψει υπό αυτές τις συνθήκες; Λογικό είναι να φεύγουν και να αναζητούν την τύχη τους σε άλλα επαγγέλματα», προσθέτει.
Συνταξιούχοι στον τουρισμό;
Πριν λίγες μέρες η Συνομοσπονδία Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων Ελλάδας (ΣΕΤΚΕ) ζήτησε από τα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών να επιτραπεί σε συνταξιούχους και εκπαιδευτικούς του Δημοσίου να απασχοληθούν στον τουρισμό χωρίς να υποστούν τις σχετικές συνέπειες.
Συγκεκριμένα η ΣΕΤΚΕ αναφέρει πως παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει προσπάθειες για την εξεύρεση εργαζομένων στον τουρισμό και έχουν δοθεί κίνητρα, όπως ενδεικτικά με την υπογραφή από τον φορέα συλλογικής σύμβασης εργασίας η οποία προβλέπει αύξηση στους μισθούς 3% για τη φετινή χρονιά και επιπλέον 4% για το επόμενο έτος, αυτά δεν έχουν αποδώσει. Όσον αφορά τους συνταξιούχους, η πρόταση των καταλυμάτων είναι να μην υπάρξει 30% περικοπή στη σύνταξή τους για τους μήνες που θα εργαστούν στον τομέα του τουρισμού, ενώ όσον αφορά τους εκπαιδευτικούς προτείνεται η παράλληλη εργασία ανεξαρτήτως των υφιστάμενων σχέσεων εργασίας – σύμβασεών τους.
 |
| Ο κ. Μητσοτάκης έλεγε το 2020 από τη Σαντορίνη ότι στόχος της κυβέρνησης είναι «να διασφαλίσουμε το τουριστικό μας προϊόν». Πως πετυχαίνετε αυτό χωρίς ισχυρούς μισθούς και βιώσιμες συνθήκες εργασίας; / Eurokinissi |
«Ελάχιστοι θα πήγαιναν να δουλέψουν το καλοκαίρι για δύο βασικούς λόγους», μας λέει ο Αντώνης, συνταξιούχος εκπαιδευτικός. «Παρότι άκουσα με ενδιαφέρον την πρόταση, εκτιμώ ότι τόσο οι συνθήκες εργασίας όσο και το θολό πλαίσιο σχετικά με τη φορολογία και την περικοπή της σύνταξης αποθαρρύνει πολλούς που θα είχαν τα κουράγια να εργαστούν», τονίζει ο 69χρονος, ο οποίος έχει μία κόρη που σπουδάζει στο εξωτερικό. «Θα το έκανα μόνο και μόνο για να στηρίξω οικονομικά το παιδί μου, αλλά δεν πιστεύω σε τίποτα από ό,τι λένε στην κυβέρνηση. Σκέψου να πάω να δουλέψω ένα-δύο μήνες, και πες ότι αντέχω, και μετά να έχω πρόβλημα με τη σύνταξή μου. Εκεί τι θα κάνω, μου λες; Άντε βγάλε άκρη»! μας λέει ο Αντώνης χαμογελώντας.
Αντίστοιχη άποψη έχει και η Σοφία, συνταξιούχος τραπεζικός υπάλληλος, η οποία αμέσως μας είπε για τις περικοπές στη σύνταξη από το 2011 και μετά. «Έπαιρνα μια γενναιόδωρη σύνταξη, η οποία πετσοκόφτηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις σε βαθμό που με το σύζυγό μου ζοριζόμαστε πάρα πολύ κάθε μήνα να τα βγάλουμε πέρα. Μόλις ακούσαμε την πρόταση το σκεφτήκαμε με τον Τάσο (σσ. ο σύζυγός της), αλλά νιώθουμε ότι αυτά που θα χάσουμε θα είναι περισσότερο από αυτά που θα κερδίσουμε», προσθέτει η Σοφία, σημειώνοντας ότι «έχουν μεγάλη ψυχική δύναμη και κουράγιο τα παιδιά που εργάζονται στον τουρισμό μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Κάποια στιγμή πρέπει όμως να αλλάξει αυτό γιατί η κατάσταση δεν είναι φυσιολογική. Κάνει κακό στη σωματική και ψυχική τους υγεία. Όλες οι οικογένειες, σε κάθε σπίτι, έχουμε κι από έναν συγγενή που εργάζεται στον τουρισμό. Η κατάσταση είναι κάθε χρόνο και χειρότερη. Το γνωρίζουμε όλοι, δεν μπορεί να μην το γνωρίζει η κυβέρνηση».
Στο αρχικό ερώτημα ποιός θα επωφεληθεί από την αύξηση αφίξεων και εσόδων στον τουρισμό, η απάντηση σίγουρα δεν είναι «οι εργαζόμενοι». Αυτό από μόνο του συνιστά ένα πρόβλημα για μια κυβέρνηση που καυχάται ότι η οικονομία «καλπάζει» με 7% ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο του έτους. Αφού είναι τέτοια η δυναμική της οικονομίας, γιατί δεν βελτιώνονται οι συνθήκες εργασίας και οι μισθοί στον τουρισμό, που συμβάλει σχεδόν στο 1/3 του ΑΕΠ; Μήπως κάτι δεν πάει καλά; Μήπως οι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης δεν αποτυπώνονται στην πραγματική οικονομία ή αναμένεται τελικά ύφεση στο σύνολο του έτους; Ερωτήματα που η κυβέρνηση κρύβει κάτω από χαλί.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου