114Η ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Οι «3» Ευρωπαίοι στο Κίεβο: «Make Europe, not war»

   Μπάμπης Μπίκας

Ο γάλλος πρόεδρος, ο γερμανός καγκελάριος και ο ιταλός πρωθυπουργός επισκέφθηκαν από κοινού την ουκρανική πρωτεύουσα. Μακρόν, Σολτς και Ντράγκι υποσχέθηκαν στην Ουκρανία καθεστώς υποψήφιας χώρας προς ένταξη στην ΕΕ. Πέραν τούτου όμως,… «εναπόκειται στην Ουκρανία να αποφασίσει», είπε ο Μακρόν απαντώντας σε ερώτηση για το: ποιες παραχωρήσεις, και στο εδαφικό, πρέπει να κάνει η Ουκρανία. Άλλωστε το Κίεβο περίμενε να ακούσει προτροπές «να τερματιστεί ο πόλεμος που προκαλεί επισιτιστικά και οικονομικά προβλήματα». Την ίδια ώρα, η Μόσχα διεμήνυε ότι οι σχέσεις της με την Ευρώπη δεν είναι πλέον στις προτεραιότητες της Ρωσίας.

Οι τρείς κεντροευρωπαίοι ηγέτες συναντήθηκαν στην νοτιοανατολική Πολωνία όπου επιβιβάστηκαν σε αμαξοστοιχία των ουκρανικών σιδηροδρόμων στον μεθοριακό σταθμό με την Ουκρανία Ρζέσζόφ, με κατεύθυνση το Κίεβο όπου έφθασαν το πρωί μετά από 10ωρο ταξίδι. Εξόχως συμβολικές και οι φωτογραφίες των τριών μέσα σε βαγόνι, ήθελαν να αποτυπώσουν το μάχιμο ενδιαφέρον. Πρωτίστως για τις συνέπειες αυτού του πολέμου στην Ουκρανία, που έχει φέρει δυσβάσταχτες επιπτώσεις στην καθημερινότητα των πολιτών παγκοσμίως πια. Αυτήν την πίεση φοβόντουσαν στο Κίεβο ότι θα ασκήσουν οι τρείς ευρωπαίοι ηγέτες, με αυτό ακριβώς το επιχείρημα, ώστε η ουκρανική ηγεσία να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Ρωσία. Της οποίας άλλωστε οι στρατιωτικές δυνάμεις επιτυγχάνουν οσονούπω τον πρώτο διακηρυγμένο στόχο τους τον έλεγχο όλης της νοτιοανατολικής Ουκρανίας. Το είπε άλλωστε στην Bild αυτός ο σύμβουλος του ουκρανού προέδρου, Ολεκσίι Αρέστοβιτς: «Θα μας πουν ότι χρειάζεται να τερματιστεί ο πόλεμος που προκαλεί επισιτιστικά και οικονομικά προβλήματα».

Ίσως ενδεικτική του περιεχομένου των συνομιλιών στο προεδρικό μέγαρο είναι η δημόσια απάντηση του Μακρόν στην ερώτηση που του έκαναν δημοσιογράφοι μετά την επίσκεψη και στην κοινή συνέντευξη Τύπου των τριών συν τον ρουμάνο πρόεδρο που συμμετείχε στην κοινή αποστολή και τον ουκρανό πρόεδρο. «Τι παραχωρήσεις, περιλαμβανομένου του εδαφικού, θα πρέπει να αποδεχθεί η Ουκρανία»; και ο γάλλος πρόεδρος είπε ότι: «Εναπόκειται στην Ουκρανία να αποφασίσει…». «Δεν χρειάζεται να αποφασίσουμε τις συνθήκες για το τέλος αυτού του πολέμου στη θέση των Ουκρανών». «Είτε μέσω διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα είτε στο πεδίο της μάχης, το Κίεβο θα είναι επομένως ο μοναδικός λήπτης των αποφάσεων», είπε ο πρόεδρος της Γαλλίας.

Χαρακτηριστική είναι και μία άλλη εικόνα και απάντηση του Μακρόν, όταν αμέσως μετά την άφιξή τους πήγαν στο προάστιο Ιρπίν το οποίο κατά τη διάρκεια των ρωσικών βομβαρδισμών τις πρώτες βδομάδες της εισβολής υπέστη μεγάλες καταστροφές. Όπως αναφέρουν γαλλικά μέσα, κάποια στιγμή αντίκρισαν ένα γκράφιτι που έλεγε: «Make Europe, not war» (κατά παράφραση του γνωστού αντιπολεμικού συνθήματος: Κάντε έρωτα, όχι πόλεμο). Ο Μακρόν δεν έχασε την ευκαιρία και είπε ότι: «Αυτό είναι το σωστό μήνυμα», παραπέμποντας ξανά στα περί προθέσεων των τριών να παροτρύνουν το Κίεβο να συνομιλήσεις με την Μόσχα, σταθμίζοντας την κατάσταση, τις επιπτώσεις και… την χειρότερη προοπτική για τους Ουκρανούς. Αντίθετα να σκεφθούν την ασφάλεια του ευρύτερου ευρωπαϊκού γεωοικονομικού χώρου.

Άλλωστε, η υποστήριξη των Δυτικών αγγίζει πλέον τα όριά της, όπως και οι αντοχές. Έτσι έκδηλες είναι πλέον οι φωνές που καλούν σε τερματισμό του πολέμου, με την όποια συμβιβαστική λύση, προς αποφυγή πολύ δυσμενέστερων συνεπειών για την παγκόσμια οικονομία. Ιδιαίτερα των Ευρωπαίων οι οποίοι υφίστανται και το μεγαλύτερο κόστος. Και αυτό σίγουρα βαρύνει για τους εκφραστές των μεγαλοεπιχειρηματικών, βιομηχανικών και τραπεζικών συμφερόντων. Δεν λογαριάζουν τον άλλον πόλεμο κατά ολόκληρων κοινωνιών.

Πέρα από το μήνυμα ενότητας, η επίσκεψη των τριών Ευρωπαίων ηγετών θεωρείται «πιεστική» στο Κίεβο για να προχωρήσει σε κάποιου είδους συμβιβασμό με τη Μόσχα.  Η βρετανική διαδικτυακή πλατφόρμα Open Democracy εκτιμά ότι η Δύση έχει κουραστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Μετά από περισσότερους από τρεις μήνες συνεχών ειδήσεων για κατεστραμμένες ουκρανικές πόλεις, βασανισμένους αμάχους και σφοδρές συγκρούσεις με κάθε είδους μη πυρηνικά όπλα, η παγκόσμια κοινότητα αντιμετωπίζει μια «κούραση λόγω Ουκρανίας». «Οι εκκλήσεις για την εξεύρεση κάποιας συμβιβαστικής λύσης στον πόλεμο γίνονται όλο και πιο δυνατές, χωρίς αυτό να σημαίνει άφεση αμαρτιών για τη ρωσική εισβολή. Αυτή η λύση μέσω διαπραγματεύσεων θέλουν να επαναφέρουν στην ημερήσια διάταξη Σολτς, Μακρόν και Ντράγκι, στις επαφές τους στο Κίεβο».

Ως προς κάτι απτό προς το Κίεβο, οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ρουμανίας δήλωσαν ότι τάσσονται υπέρ της «άμεσης» απόδοσης στην Ουκρανία καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου των ευρωπαίων ηγετών στο Κίεβο. «Και οι τέσσερις υποστηρίζουμε το καθεστώς της υποψήφιας (χώρας) προς άμεση ένταξη», είπε ο Μακρόν, μετά τις συνομιλίες με τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκι, συνοδευόμενος από τον γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, τον ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι και τον ρουμάνο πρόεδρο Κλάους Γιοχάνις. «Αυτό το καθεστώς θα συνοδεύεται από έναν οδικό χάρτη και θα περιλαμβάνει επίσης τη συνεκτίμηση της κατάστασης στα Βαλκάνια και τις γειτονικές χώρες, ειδικότερα στη Μολδαβία», συμπλήρωσε στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στους κήπους του ουκρανικού προεδρικού μεγάρου.

Ο ιταλός πρωθυπουργός είπε ότι η Ιταλία «θέλει την Ουκρανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση», «θέλει η Ουκρανία να έχει καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας και θα υποστηρίξει αυτήν τη θέση στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο». Αν και άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να είναι μακρύς ο δρόμος για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να αποφασίσουν στη σύνοδο κορυφής στις 23-24 Ιουνίου αν θα αποδώσουν στην Ουκρανία αυτό το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας, το πρώτο βήμα μιας διαδικασίας που μπορεί όμως να διαρκέσει χρόνια.

Ο γερμανός καγκελάριοςείπε ότι η επίσκεψη των ηγετών της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας στο Κίεβο είναι μια επίδειξη αλληλεγγύης αλλά και δέσμευση να συνεχίσουν να υποστηρίζουν και να βοηθούν την Ουκρανία και τους πολίτες της.  Το Βερολίνο έχει δεχτεί κριτική για τη στάση του απέναντι στην Ουκρανία. Η ουκρανική ηγεσία το κατηγορεί ότι προσπαθεί να εξισορροπήσει την υποστήριξη προς το Κίεβο με την επιθυμία να διατηρήσει κάποια σχέση με τη Ρωσία. Μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα Bild δήλωσε: «Δεν θέλουμε απλώς να επιδείξουμε αλληλεγγύη, θέλουμε επίσης να καταστήσουμε σαφές ότι θα συνεχίσουμε με τη βοήθεια που οργανώνουμε, οικονομική και ανθρωπιστική, αλλά και όσον αφορά για όπλα». Η υποστήριξη θα συνεχιστεί για όσο διάστημα είναι απαραίτητο για τον αγώνα της Ουκρανίας για ανεξαρτησία, είπε στο τέλος ο Σολτς.

Η ουκρανική ηγεσία κατέθεσε προτάσεις για την επιβολή κι άλλων κυρώσεων κατά της Ρωσίας, όπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής του γραφείου του ουκρανού προέδρου. «Πρέπει να αυξήσουμε τις πιέσεις στον επιτιθέμενο, να συνεργαστούμε για το έβδομο πακέτο των κυρώσεων με εμπάργκο στο φυσικό αέριο», έγραψε ο Άντριι Γιερμάκ σε ανάρτησή του στο Telegram.

Την επίσκεψη των τριών σχολίασε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, δηλώνοντας ότι ελπίζει πως η επίσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών «δεν θα επικεντρωθεί αποκλειστικά στις αποστολές όπλων στην Ουκρανία». «Θα ήθελα να ελπίζω ότι οι ηγέτες αυτών των τριών κρατών – και ο πρόεδρος της Ρουμανίας – δεν θα επικεντρωθούν μόνο στην υποστήριξη της Ουκρανίας αντλώντας περαιτέρω την Ουκρανία με όπλα», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως θα ήταν «εντελώς άχρηστο και θα προκαλέσει περαιτέρω ζημιά στη χώρα». Σύμφωνα με τον Πεσκόφ, οι Σολτς, Μακρόν και Ντράγκι πρέπει να χρησιμοποιήσουν το χρόνο τους με τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκι για να ρίξουν μια «ρεαλιστική ματιά στην κατάσταση».

Πάντως ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέϊ Λαβρόφ βρήκε την χθεσινή μέρα να πει σε δηλώσεις του στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ στην Αγία Πετρούπολη ότι πλέον οι σχέσεις με την Ευρώπη δεν βρίσκονται πλέον στις ρωσικές προτεραιότητες. «Η Ευρώπη εξαφανίστηκε από τις προτεραιότητές μας», είπε συγκεκριμένα.