«Όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι η Ελλάδα και μπορεί και αναβαθμίζεται» ανέφερε ο υπουργός Ανάπτυξης κατά τον χαιρετισμό του στο συνέδριο της Ναυτεμπορικής «Ανα-βαθμίζοντας την Ελλάδα» που διεξήχθη, χθες Τρίτη, στο Ζάππειο Μέγαρο. «Η Ελλάδα που ήταν το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης, ξαφνικά γίνεται το πρότυπο, το παράδειγμα προς μίμηση, ένα οικονομικό θαύμα» σημείωσε.


Το οικονομικό θαύμα μάλλον μόνο η κυβέρνηση το βλέπει. Μπορούμε να πούμε με σιγουριά τι συμβαίνει έξω από τη φούσκα της. Μπορούμε να πούμε με σιγουριά τι δεν συνιστά οικονομικό θαύμα. Κι αυτό είναι οι αλλεπάλληλες αρνητικές πρωτιές που σημειώνει η χώρα στο πεδίο της οικονομίας. Ή αν θέλετε πιο πρακτικά, στην τσέπη μας.

Πρωταθλήτρια Ευρώπης η Ελλάδα στις υπερωρίες

Από όλες τις χώρες της ΕΕ, η Ελλάδα είχε πέρυσι (2022) το υψηλότερο ποσοστό εργαζομένων με υπερωρίες (12,6%), ακολουθούμενη από τη Γαλλία και την Κύπρο (10,2%). Τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Βουλγαρία, τη Λιθουανία και τη Λετονία (1%). Πρωταθλήτρια στους εργαζόμενους με πάνω από 49 ώρες εργασίας την εβδομάδα είναι η χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat.

Ένα υψηλότερο ποσοστό αυτοαπασχολούμενων εργαζόταν πολλές ώρες (30% του συνόλου των αυτοαπασχολούμενων) σε σύγκριση με τους μισθωτούς (4% του συνόλου των μισθωτών). Επιπλέον, οι πολλές ώρες εργασίας ήταν πιο συχνές μεταξύ των ειδικευμένων εργαζομένων στη γεωργία, τη δασοκομία και την αλιεία (28% του συνόλου των ειδικευμένων εργαζομένων στη γεωργία, τη δασοκομία και την αλιεία) και των διευθυντικών στελεχών (24%) σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη μεγάλη επαγγελματική ομάδα (όλες με λιγότερο από 8%).


Και για να μη μιλάμε μόνο με αριθμούς, η πραγματικότητα είναι ακόμα πιο σκληρή. Μιλάμε για μαύρη κι ανασφάλιστη εργασία. Για απλήρωτες υπερωρίες. Μιλάμε, πλέον, για νομιμοποίηση της εργασιακής εξόντωσης. Με τη βούλα του Άδωνι Γεωργιάδη, νομιμοποιήθηκε η εργασία και σε δεύτερο εργοδότη. Γιατί, σου λέει ο υπουργός, αν θέλει κάποιος να κερδίζει περισσότερα χρήματα, γιατί να μην του δίνουμε τη δυνατότητα να το κάνει δουλεύοντας και σε άλλο εργοδότη; Το θέμα είναι ότι αυτός ο κάποιος αναγκάζεται να δουλέψει παραπάνω απ’ όσο αντέχει κι όσο προβλέπει ο νόμος επειδή η ακρίβεια τον έχει τσακίσει.

Αναγκάζεται να δουλέψει κι άλλο γιατί για μόλις 18 ημέρες επαρκεί το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά, όπως προκύπτει από την 11η ετήσια έρευνα του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών το 2022 και διεξήχθη υπό τις συνθήκες που έχει διαμορφώσει η πολύμηνη κρίση ακρίβειας. Επίσης, πάνω από 6 στα 10 νοικοκυριά δήλωσαν ότι το καλάθι του νοικοκυριού δεν έχει συμβάλει στην αποκλιμάκωση των τιμών, ενώ ως καταλληλότερα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας το 51,1% των νοικοκυριών θεωρεί πως είναι η αύξηση μισθών και συντάξεων και το 28,6% η μείωση φόρων και τελών στα καύσιμα.

Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην ανεργία των νέων

Επί 13 χρόνια η Ελλάδα έχει καταφέρει να φιγουράρει στις τρεις πρώτες θέσεις στα ποσοστά ανεργίας, ενώ έσπαγε κάθε ρεκόρ στην ανεργία των νέων, ηλικίας 15 έως 24 ετών. Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στις δύο πρώτες θέσεις, παίζοντας εναλλάξ για την πρωτιά με την Ισπανία. Από τον Σεπτέμβριο του 2023 κατάφερε να ξεφύγει από αυτές τις πρωτιές, αν και αυτό οφείλεται στην κάλυψη των θέσεων με μερική εργασία ή ορισμένου χρόνου.

Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην ακρίβεια, ενώ οι μισθοί κατηφορίζουν 

Η αγοραστική δύναμη των μισθών στη χώρα μας διαρκώς μειώνεται. Τα στοιχεία αυτά αποτυπώνονται σε έρευνα της ΓΣΕΕ, σύμφωνα με την οποία 9 στους 10 υποχρεώνονται να μειώσουν την κατανάλωση ακόμα και βασικών ειδών διατροφής, ενώ για το 65% των εργαζομένων η κατάσταση καταγράφεται ως ασφυκτική, καθώς δηλώνει ότι δεν έχει λάβει αύξηση στον μισθό του, ενώ το 52% δηλώνει ότι δεν πρόκειται να λάβει αύξηση το επόμενο διάστημα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 2022 στη χώρα μας ο μέσος ονομαστικός μισθός διαμορφώθηκε στα 16.000 ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 3,8% σε σχέση με το 2021, αλλά ο πραγματικός μισθός μειώθηκε κατά 5,1% λόγω του υψηλού πληθωρισμού και της ακρίβειας. Το α΄ εξάμηνο του 2023 (με αύξηση στο 7,5%) ο ονομαστικός μισθός αυξήθηκε 6,6%, αλλά ο πραγματικός μόλις 1,4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Η Ελλάδα, σημειώνει η Eurostat, έχει τον χαμηλότερο ονομαστικό μισθό στην Ευρωζώνη, όπου το μέσο επίπεδο το 2022 ήταν 35.200 ευρώ, και τον τρίτο χαμηλότερο στην Ε.Ε. (32.300 ευρώ). Επιπλέον, οι μισθοί στην Ελλάδα αποτελούσαν μόλις το 27% του ΑΕΠ το 2022, το οποίο είναι το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων μειώθηκε κατά 7,4% το 2022, ενώ -σύμφωνα με την Eurostat- η Eλλάδα είναι τρίτη από το τέλος στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Μέσα στην τριετία 2019-2022 τα κέρδη των επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 17%, ενώ σύμφωνα με το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ οι πραγματικοί μισθοί υπέστησαν σοβαρή μείωση (8,7% για την περασμένη χρονιά).

Η αγοραστική δύναμη μειώνεται, όσο οι τιμές των προϊόντων αυξάνονται, με είδη πρώτης ανάγκης να είναι απλησίαστα και πλέον στα ράφια των σούπερ μάρκετ να βλέπουμε αντικλεπτικά.

Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην ακρίβεια προϊόντων

Στο δεύτερο τρίμηνο του 2023 η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση των χωρών – μελών του Ευρωπαϊκού μπλοκ με τους ταχύτερους ρυθμούς αύξησης στις τιμές αγροτικών προϊόντων, με +21% , πίσω μόνο από την Πορτογαλία που κατέγραψε +22%, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat.

Πανευρωπαϊκό μετάλλιο ακρίβειας και στα φρούτα καθώς τα στοιχεία της Eurostat αποδεικνύουν πως στη χώρα καταγράφηκε χαρακτηριστικά τον Ιούνιο του 2023 η υψηλότερη μηνιαία αύξηση τιμών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Συγκεκριμένα, οι τιμές των φρούτων στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 24,5% τον Ιούνιο,  όταν στην Εσθονία, που καταγράφηκε η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση, οι τιμές αυξήθηκαν μόλις κατά 7,2%.

Πρωταθλήτρια ανατιμήσεων η Ελλάδα για την περίοδο 2019-2023

Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνουν ότι η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στις αυξήσεις σε μια σειρά πολύ σημαντικών αγαθών και υπηρεσιών, τα τέσσερα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι αυξήσεις στο φυσικό αέριο όταν και κατά την τριετία 2019 – 2022 η τιμή του εκτοξεύτηκε κατά 191,5%, εκτινάσσοντας την Ελλάδα στη 1η θέση ως προς την αύξηση τιμής για το εν λόγω διάστημα στην Ε.Ε., με τεράστια  διαφορά από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης (68%). Οι Έλληνες πολίτες πλήρωσαν, δηλαδή, το φυσικό αέριο 123,5% περισσότερο από τους πολίτες της Ευρωζώνης για το διάστημα 2019-2022.

Ανάλογη αύξηση υπήρξε στην τιμή της αμόλυβδης βενζίνης, που ξεπέρασε τα 2 ευρώ το λίτρο, κατατάσσοντας τη χώρα μας στη 2η θέση με τις υψηλότερες τιμές στην Ε.Ε. Μεγάλες οι αυξήσεις και στα τρόφιμα, με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση του ελαιόλαδου, που έφτασε να πωλείται 2,5 φορές παραπάνω σε σχέση με το 2019, ενώ οι αυξήσεις των τιμών στα προϊόντα που αποτελούν το καλάθι του νοικοκυριού το διάστημα 2019-2022 κατέταξαν τη χώρα μας στις 4 πιο ακριβές χώρες στην Ευρωζώνη.

Κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2023, τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει δεχτεί στην τελική τιμή την λιγότερη μείωση στο ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα. Συγκεκριμένα, τους πρώτους 8μήνες του 2023 οι τιμές στην ενέργεια στην Ευρωζώνη πέσανε 11,6% ενώ στην Ελλάδα πέσανε μόλις κατά 1,3%.

Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στη μείωση των μισθών και στην αύξηση των κερδών

Τις ανισότητες που υπάρχουν στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπογραμμίζει έρευνα της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ) με βάση την οποία στη χώρα μας οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν 0,2%, αλλά τα πραγματικά κέρδη αυξήθηκαν με ρυθμό 5,9%.


Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην ΕΕ στο κόστος στέγασης

Το υψηλότερο ποσοστό εισοδήματος στην ΕΕ ξοδεύουν τα νοικοκυριά στη χώρα μας για στέγαση, φθάνοντας το 2022 το 34,2% όταν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ξοδεύουν κατά μέσο όρο το 19,9%. Μετά την Ελλάδα, ακολουθούν Ολλανδία, Δανία και Γερμανία, σύμφωνα με την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Στην έκθεση καταγράφεται επίσης η υπερβολική επιβάρυνση λόγω κόστους στέγασης. Το 2022 το 27% του πληθυσμού της χώρας επωμίστηκε κόστος στέγασης που αναλογούσε σε ποσοστό άνω του 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του, όταν το αντίστοιχο ποσοστό πληθυσμού στην ΕΕ διαμορφώθηκε στο 9,4%.

Χαρακτηριστικό είναι πως 7 στους 10 νέους μένουν ακόμη στο παιδικό τους δωμάτιο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Eurostat, το 71,9% των νέων ηλικίας 18-34ετών ζουν με τους γονείς τους, στο παιδικό τους δωμάτιο. Η Ελλάδα κατατάσσεται 2η στη λίστα των 26 χωρών της Ε.Ε, όταν το μέσο όρο δεν ξεπερνά το 49,4%.

ΧΩΡΑ 2019 – Επί τοις % 2020 – Επί τοις % 2021 – Επί τοις % 2022 – Επί τοις %
Ε.Ε-27 ΧΩΡΕΣ 50,4 49,5 49,4 49,4
  • ΚΡΟΑΤΙΑ
 74,5 76,9 76,5 78,2
  • ΕΛΛΑΔΑ
 69,4 70,2 72,9 71,9
  • ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
 64,1 69,8 72,3 70,7
  • ΙΤΑΛΙΑ
 69,4 69 70,5 69,4
  • ΙΣΠΑΝΙΑ
 64,5 65,5 64,5 65,9
  • ΠΟΛΩΝΙΑ
 58,9 63,1 64,2 65,7
  • ΙΡΛΑΝΔΙΑ
 54,4 57,4 62,4 64,1
  • ΣΛΟΒΕΝΙΑ
 58 59,3 60,9 59,1
  • ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
 59,2 59,3 60,9 59,6
  • ΜΑΛΤΑ
 60,1 60 59,6 59,3
  • ΡΟΥΜΑΝΙΑ
 56,4 57,8 55,4 53,9
  • ΚΥΠΡΟΣ
 55,5 55,2 54 53,5
  • ΟΥΓΓΑΡΙΑ
 61,7 58,9 54,1 51,9
  • ΛΕΤΟΝΙΑ
 43,5 49,9 49,9 49,6
  • ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ
 47,3 49,1 43,4 49,3
  • ΤΣΕΧΙΑ
 47,1 47,4 45,6 44,9
  • ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ
 47,6 46,2 45,3 43,8
  • ΒΕΛΓΙΟ
 45,6 46,5 44,8 43,5
  • ΓΑΛΛΙΑ
 36,4 42,7 43,9 43,4
  • ΑΥΣΤΡΙΑ
 42,6 40,4 37,7 38,6
  • ΟΛΛΑΝΔΙΑ
 34,9 35,5 35,8 35,5
  • ΕΣΘΟΝΙΑ
 33,5 31,9 32,8 33,4
  • ΓΕΡΜΑΝΙΑ
 41,6 30,3 29,9 31,3
  • ΦΙΛΑΝΔΙΑ
 19,5 18,6 18,2 16,7
  • ΔΑΝΙΑ
 17,2 15,6 16 15,5
  • ΣΟΥΗΔΙΑ
 22,4 23,3 17,3 12,5

Πηγή/Επεξεργασία: Eurostat /Πανελλαδικό Δίκτυο Ε-Real Estates

Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στο δημόσιο χρέος 

Το υψηλότερο της ευρωζώνης παραμένει το ελληνικό χρέος. Η Eurostat εκτιμά ότι στα τέλη Μαρτίου του 2023 το ελληνικό χρέος αντιστοιχούσε στο 168,3% της οικονομικής δραστηριότητας, με την κυβέρνηση να έχει θέσει στόχο να το περιορίσει κάτω από το 140% στο τέλος της τετραετίας. Ειδικότερα, σύμφωνα με την Eurostat, το ελληνικό χρέος μειώθηκε στο 168,3% του ΑΕΠ από 171,3% στο δ’ τρίμηνο του 2022 και 189,4% πριν από ένα έτος. Τα υψηλότερα επίπεδα χρέους, μετά την Ελλάδα, είχαν η Ιταλία (143,5%), η Πορτογαλία (113,8%), η Ισπανία (112,8%), η Γαλλία (112,4%) και το Βέλγιο (107,4%), ενώ τα χαμηλότερα είχαν η Εσθονία (17,2%), η Βουλγαρία (22,5%), το Λουξεμβούργο (28%) και η Δανία (29,4%).

Τελευταία η Ελλάδα σε ρυθμό αποταμίευσης στην Ε.Ε., με αρνητικό ποσοστό, -4%

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα η Eurostat για το 2022, το ποσοστό αποταμίευσης των Ελλήνων το 2022 ήταν αρνητικό, -4%, έναντι αποταμίευσης 12,7% κατά μέσο όρο στην ΕΕ.


Και είναι λογικό να μην μπορεί κάποιος να αποταμιεύσει στην Ελλάδα του 2023, δεδομένων όλων των παραπάνω στοιχείων που αναφέραμε, αλλά και των στοιχείων που αφορούν την πορεία των καταθέσεων.  Έρευνα του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Εργασίας και Διαβίωσης, που εδρεύει στο Δουβλίνο, δείχνει ότι η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό των νοικοκυριών στην ΕΕ που καθυστέρησαν να πληρώσουν τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας (50%), με τα ευάλωτα νοικοκυριά να πλήττονται δυσανάλογα. Ο κόσμος δεν πληρώνει, γιατί δεν έχει. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων σχετικά με το πώς κατανέμονται οι καταθέσεις, το συνολικό ύψος των οποίων είναι πλέον 185,5 δις. ευρώ για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, φαίνεται πως το 0,7% των Ελλήνων έχουν το 42% των τραπεζικών καταθέσεων, δηλαδή 77 δις ευρώ.

Τα στοιχεία που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδας για την πορεία των καταθέσεων κατά τον μήνα Απρίλιο είναι αποκαλυπτικά. Το συνολικό υπόλοιπο για επιχειρήσεις και νοικοκυριά ανήλθε στα 185,494 δις. ευρώ παρουσιάζοντας οριακή μείωση σε σχέση με τα 185,53 δις. ευρώ του Μαρτίου. Συγκριτικά με τον Δεκέμβριο, εξακολουθεί να καταγράφεται μείωση της τάξεως των 3,2 δις. ευρώ καθώς η περυσινή χρονιά έκλεισε με 188,74 δις. ευρώ. Τα νοικοκυριά εξακολουθούν να αυξάνουν τις αποταμιεύσεις τους. Το υπόλοιπο έφτασε στα 142 δις. ευρώ τον Απρίλιο από 141,31 δις. ευρώ τον Δεκέμβριο και 135 δις. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2021 ενώ τον Δεκέμβριο του 2019 οι καταθέσεις ήταν μόλις 116,7 δις. ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΕΚΕ:

  • Το 72,5% των καταθετών έχουν υπόλοιπα έως 1000 ευρώ και μοιράζονται μόνο το 1,4% των συνολικών καταθέσεων δηλαδή περίπου 2,6 δις. ευρώ
  • Το 12,4% των καταθεστών έχουν υπόλοιπα από 1000 έως 5000 ευρώ και μοιράζονται το 5% των καταθέσεων δηλαδή περίπου 9 δις. ευρώ.
  • Το 13% των καταθετών έχουν από 5001-έως 50.000 ευρώ και μοιράζονται το 35,7% των καταθέσεων
  • Από 50000 έως 100.000 ευρώ έχουν το 1,4% των καταθετών αλλά μοιράζονται το 15,7% των συνολικών καταθέσεων δηλαδή περίπου 29 δις. ευρώ και
  • Από 100.000 ευρώ και πάνω έχουν μόνο το 0,7% των καταθετών αλλά αυτοί ελέγχουν το 42% των συνολικών καταθέσεων δηλαδή πάνω από 77 δις. ευρώ.
  • Το 2020 οι μεγαλοκαταθέτες ήλεγχαν το 37% των καταθέσεων, το 2021 το 40% και το 2022 το 42%.

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός τα τελευταία 24ωρα βρίσκεται στο Λονδίνο και στο επίκεντρο των επαφών που είχε βρέθηκαν τόσο η προσέλκυση ξένων επενδύσεων, όσο και η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Ως προς το δεύτερο κόμματι, θα μείνει στην ιστορία το κυβερνητικό φιάσκο με τη συνάντηση Μητσοτάκη-Σούνακ που έμεινε στα χαρτιά. Ως προς το πρώτο κομμάτι, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, μεταξύ άλλων, υποστήριξε πως η ελληνική οικονομία είναι σε τροχιά δυναμικής ανάπτυξης μετά και την επενδυτική βαθμίδα.

Το οικονομικό θαύμα και η ανάπτυξη, για τα οποία η κυβέρνηση καυχιέται, μένουν μόνο στον δικό της κόσμο. Στην πραγματική ζωή, το μοναδικό οικονομικό θαύμα είναι να καταφέρεις να πληρώσεις το ενοίκιο και τους λογαριασμούς σου, με τον μισθό σου.