 |
Γεωργία Λάλε, "Neighborhood Guilt" |
Η έκθεση της εικαστικού Γεωργίας Λάλε «Neighborhood Guilt» (Ενοχές της γειτονιάς) στο ελληνικό Γενικό Προξενείο στη Νέα Υόρκη, πραγματεύεται τα φαινόμενα της γυναικοκτονίας και της ενδοοικογενειακής βίας. Η χρήση σεντονιών που δώρισαν γυναίκες από την Ελλάδα για τη δημιουργία των έργων προσδίδει επιπλέον βάθος και σημασία στην τέχνη της, αναδεικνύοντας τη σύνδεση με τις πραγματικές εμπειρίες των γυναικών.
“Αυτές οι γυναίκες έχουν φαινομενικά λίγα κοινά πράγματα, αλλά όλες έχουν ξαπλώσει σε αυτά τα σεντόνια απελπισμένες και φοβισμένες. Το σπίτι δεν είναι ένα καταφύγιο για ανθρώπους που ζουν σε ένα βίαιο περιβάλλον. Αντιθέτως, εκεί είναι που είναι πιο ευάλωτες, μοναχικές και εκτεθειμένες. Η πλειονότητα των θυμάτων γυναικοκτονιών δολοφονούνται στα σπίτια τους και στα κρεβάτια τους. Οι ζωές τους τελειώνουν στο κρεβάτι που στρώνουν κάθε πρωί. Τα σεντόνια τους απορροφούν το αίμα τους. Παρόμοια σεντόνια με εκείνα που απορροφούν τα δάκρυά μας, που απορροφούν τα όνειρά μας.” Αυτά γράφει το κείμενο που συνοδεύει το έργο.
Πίσω εδώ στην Ελλαδίτσα μας το έργο της Γεωργίας Λάλε, η ροζ σημαία δεν άρεσε καθόλου. Με παρέμβασή του ο επικεφαλής της ακροδεξιάς “Νίκης”, Δημήτρης Νατσιός χθες στη Βουλή κράτησε μια κόλλα Α4 με τυπωμένο το έργο και είπε μεταξύ άλλων ότι “στο Ελληνικό Γενικό Προξενείο παρουσιάστηκε χθες αυτό το κυριολεκτικά κουρέλι ως σημαία μας! Το μόνο χρώμα που δέχεται η γαλανόλευκη, είναι το κόκκινο από το αίμα των ηρώων μας!”. Μετά από λιγότερες 24 ώρες, το έργο αποσύρθηκε με εντολή του υπουργού Εξωτερικών κ. Γεραπετρίτη.
Διαβάζω την είδηση και γίνεται κόμπος το στομάχι μου, η ακροδεξιά φωνή έγινε κυβερνητική εντολή.
Τις νεκρές ηρωίδες μας τι θα τις κάνουμε σας ρωτώ; Κάτω από το χαλί θα τις βάλουμε και αυτές;
Όλα τακτοποιημένα, όλα νοικοκυρεμένα. Πού είναι το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας να απαντήσει στην ακροδεξιά, να δείξει τα στοιχεία και να υποστηρίξει πως η τέχνη είναι αρωγός στην ανάδειξη και αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων και πως δεν θα έπρεπε να τίθεται θέμα λογοκρισίας; Όλα αυτά τη στιγμή που τα στοιχεία στο πρώτο τετράμηνο του 2023 δείχνουν στην Ελλάδα 3.100 καταγεγραμμένα περιστατικά κακοποίησης με θύματα γυναίκες.
Όλα κάτω από το χαλί όμως, με μηδαμινές πολιτικές για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας, με καταπάτηση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, με καμία πρόνοια για τις κακοποιημένες γυναίκες. Το μόνο που ξέρουμε είναι να μετράμε νεκρές.
Με αφορμή την υποστολή της ροζ σημαίας: Στην πραγματικότητα δεν θίχτηκε η εθνική τους συνείδηση και υπερηφάνεια. Πάνω από όλα αναστάτωσε το πατριαρχικό τους φρόνημα.
Η γυναικοκτονία νοηματοδοτείται ως ιδιαίτερης βαρύτητας σεξιστικό έγκλημα που τοποθετείται στο έπακρο της έμφυλης βίας. Οι σκόπιμες δολοφονίες γυναικών, με σεξιστικά κίνητρα, αποτελούν πάγια τακτική των πατριαρχικά δομημένων κοινωνιών, συνέχεια μιας μακράς παράδοσης έμφυλης βίας και μέσο ελέγχου και επιβολής των αρσενικών επί των θηλυκών.
Η πίστη στην υπεροχή του βιολογικού φύλου καθορίζει τις ταυτότητες των όντων καθώς επιτρέπει στη (φυσική) ανατομία να καθορίζει την κοινωνικότητα του «κανονικού», να διαμορφώνει ρόλους και συμπεριφορές, και κάπως έτσι, η βιολογική διαφορά καθίσταται πρωτογενές αίτιο της κοινωνικής διαφοράς. Αν αναλογιστούμε ότι η βιολογική διαφορά εστιάζει στη σωματική υπεροχή και μυϊκή δύναμη, αντιλαμβανόμαστε πόσο επιβαρύνει την κοινωνική θέση της γυναίκας η συγκεκριμένη οπτική;
Οι «κανόνες» του φύλου σχετίζονται με τις συμπεριφορικές προσδοκίες της κοινωνίας, τις επιβραβεύσεις, αλλά και τις τιμωρίες στην περίπτωση που τα φύλα δεν ανταποκρίνονται σε αυτές. Βάσει αυτών των κανόνων προσδιορίζονται οι ρόλοι των φύλων, με την γυναίκα να έχει συνδεθεί με το οικιακό περιβάλλον και σχεδόν καθόλου έξω από αυτό. Ο ρόλος των φύλων στην κοινωνία είναι στην πραγματικότητα ο τρόπος με τον οποίο αναμένεται να ενεργούν, να μιλούν, να ντύνονται και να συμπεριφέρονται οι άνθρωποι βάσει του φύλου τους.
Το καπιταλιστικό σύστημα ευνοεί τη διαιώνιση φαινομένων που αφορούν το φύλο, όπως η σεξουαλική βία των γυναικών και η «υποχρέωση» υποταγής στον άνδρα - αφέντη. Η παραβίαση αυτής της ιεραρχίας επιφέρει τιμωρία ή ακόμα και θάνατο. Και αυτό είναι η πατριαρχία.
Όταν σηκώνεις ανάστημα και διεκδικείς, κάποιος είναι εκεί για να σου κόψει το κεφάλι. Όταν πας να παραβιάσεις τις άγραφες κοινωνικές νόρμες που κάποιος όρισε εν αγνοία σου και χωρίς τη συναίνεση σου, κάποιος είναι εκεί για να σου δείξει ότι ο ρόλος σου είναι προδιαγεγραμμένος. Όταν διαταράσσεται ο ρους της κοινωνίας, κάποιος είναι εκεί και φροντίζει να τον αποκαταστήσει. Αυτός ο κάποιος είναι ο πατέρας, ο σύζυγος, το αφεντικό σου στη δουλειά και πάνω από όλους αυτούς είναι κάτι μεγαλύτερο, που καθοδηγεί και διασφαλίζει ότι όλα θα πάνε όπως πρέπει. Το κράτος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., τα έτη 2013-2018 δολοφονήθηκαν στη χώρα μας 69 γυναίκες με αιτία την ενδοοικογενειακή βία, που αντιστοιχεί στο 30,4-50% του συνόλου των γυναικών θυμάτων ανθρωποκτονιών ετησίως.
Το διάστημα 2015 - 2016, παρόλο που ο αριθμός των γυναικών θυμάτων ανθρωποκτονίας μειώθηκε, ο αριθμός των γυναικών θυμάτων ανθρωποκτονίας που σχετιζόταν με ενδοοικογενειακή βία αυξήθηκε. Το 2018 ο αριθμός των γυναικών έπεσαν θύματα εγκληματικών πράξεων αυξήθηκε σημαντικά.
Το 2016 σημειώθηκαν 13 δολοφονίες γυναικών από συγγενικό τους πρόσωπο. Από το σύνολο των δραστών που διώχθηκαν ποινικά για άσκηση ενδοοικογενειακής βίας το 86,2% ήταν άνδρες. Οι καταδικαστικές αποφάσεις των Εισαγγελιών για ενδοοικογενειακή βία το 2016 αφορούσαν άνδρες σε ποσοστό 92,8%.
Η Ελλάδα είχε την υψηλότερη αύξηση στις γυναικοκτονίες το 2021 με αύξηση 187,5%, καθώς από 8 περιστατικά το 2020 καταγράφηκαν 23 το 2021.
Το 2020 και το 2021, ο ανεπίσημος αριθμός καταγεγραμμένων γυναικοκτονιών που συνέλεξε το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Γυναικοκτονίας ήταν υψηλότερος στην Ελλάδα από τον επίσημο κρατικό αριθμό, κατά 2,4 φορές το 2020 και 1,4 φορές το 2021 αντίστοιχα.
Το 2022 έγιναν 24 γυναικοκτονίες. Μέσα σε επτά χρόνια, από το 2015 μέχρι και το 2022 έγιναν πάνω από 120 γυναικοκτονίες. Δεν είναι αριθμοί. Είναι γυναίκες με όνομα και επώνυμο, που κάποιος αποφάσισε ότι μπορεί να κουμαντάρει τη ζωή και τον θάνατο τους.
Το κράτος δεν μπορεί να σε βοηθήσει
Το κράτος δεν είναι πουθενά. Γιατί; Γιατί δεν το ενδιαφέρει πόσες χάθηκαν. Πόσες θα χαθούν ακόμα. Καταργεί φορείς, αφήνει ατιμώρητους βιαστές, γυναικοκτόνους, κακοποιητές. Εδραιώνει τον φόβο. Κατεβάζει σημαίες, λερωμένες με το αίμα των αδελφών μας, γιατί δεν θέλει να δει την φρίκη που βιώνουμε. Γιατί δεν σκοπεύει να κάνει τίποτα για να αποτρέψει καμία νέα κακοποίηση. Γιατί στην πραγματικότητα, η ελληνική σημαία σημαίνει αγώνας. Αγώνας και διεκδίκηση της ελευθερίας, της ζωής μας. Η σημαία μας έχει πάνω το αίμα της δολοφονημένης από την πατριαρχία Ελένης, της Καρολάιν, της Γαρυφαλιάς, της Βασιλικής, της Κωνσταντίνας. Η σημαία μας έχει πάνω της γραμμένη με μεγάλα γράμματα την κρατική αδιαφορία και τις κλειστές πόρτες της αστυνομίας, που δεν πρόλαβε ποτέ καμία ζωντανή. Για αυτό και στην πραγματικότητα, καμία σχέση δεν έχει με την εθνική σας υπερηφάνεια κύριοι υπουργοί και βουλευτές.
Πειράξαμε την πατριαρχία σας με τον πιο επιδραστικό τρόπο. Διαταράξαμε την πατριαρχική σας ησυχία, μέσω μιας τέχνης που αναδεικνύει με τον πιο φρικτό και βουβό τρόπο, τον τρόπο του εσείς επιτρέπετε να μας παίρνουν τις ζωές. Να μας κάνουν άδεια πουκάμισα. Γιατί δεν μπορείτε να πιστέψετε ότι έχουμε φωνή. Παντού και πάντα. Με κάθε τρόπο και με κάθε μορφή. Η σημαία σας είναι ματωμένη και πια δεν μπορείτε να λογοκρίνεται, να κρύψετε κάτω από το χαλί τίποτα. Η οργή μας ξεχειλίζει και κοντεύει να σας πνίξει.
❝ Να τρέμει το κράτος, να κλείνουν οι δρόμοι
❝ Να τρέμει όποιος χέρι τολμά και σηκώνει
❝ Μας παίρνουν με βία, την ξεγνοιασιά
❝ Μας φύτεψαν φόβο, μα φυτρώσαν φτερά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου