Η νέα απαγορευμένη λέξη

Ουάσινγκτον, 5.12.2023. Οι πρόεδροι του Χάρβαρντ και του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια στο σκαμνί της Βουλής των Αντιπροσώπων με την κατηγορία της «ανοχής στον αντισημιτισμό» | AP Photo

 

Τάσος Κωστόπουλος

 

Για την αμερικανική Δεξιά, το σύνθημα «Ιντιφάντα!» ισοδυναμεί με προτροπή σε γενοκτονία

Το ’χουμε ξαναπεί: η ουσία των πραγμάτων βρίσκεται συχνά σε λεπτομέρειες που περνούν απαρατήρητες.

Πριν από δύο εβδομάδες, η παγκόσμια κοινή γνώμη πληροφορήθηκε λ.χ. πως η αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων υπέβαλε σε εξαντλητική δημόσια ανάκριση τις προέδρους τριών μεγάλων πανεπιστημίων των ΗΠΑ (Χάρβαρντ, ΜΙΤ, Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια) για την «ανοχή» τους σε κρούσματα αντισημιτισμού που εκδηλώθηκαν από φοιτητές, ακόμη και σε εκκλήσεις για «γενοκτονία των Εβραίων». Η θεσμική αυτή πίεση και η παράλληλη κινητοποίηση ιδιωτών «δωρητών» που απέσυραν τις χρηματοδοτήσεις τους, οδήγησαν τελικά στην παραίτηση μιας απ’ αυτές και σε δημόσιο διασυρμό των άλλων δύο, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η πρώτη Αφροαμερικανή πρόεδρος που αξιώθηκε ν’ αποκτήσει ποτέ το Χάρβαρντ.

❝ «Βίαιος αντισημιτισμός εκδηλώνεται στα αμερικανικά πανεπιστήμια» | Αλέξης Παπαχελάς, «Καθημερινή» 13.12.2023

Για τη συλλογιστική αυτών των διώξεων, που δρομολογήθηκαν από τα ανώτερα κλιμάκια της πολιτικής εξουσίας, αποκαλυπτικότατη είναι η φρασεολογία που χρησιμοποίησε η (Ρεπουμπλικάνα) πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας της αμερικανικής Βουλής, Βιρτζίνια Φοξ, εγκαινιάζοντας την (ραδιοτηλεοπτικά μεταδιδόμενη, όπως και στα χρόνια του Μακάρθι) ανάκριση των τριών πανεπιστημιακών: «Εχετε το κουράγιο ν’ αντιμετωπίσετε στ’ αλήθεια την ιδεολογία που κινεί τον αντισημιτισμό, ή θα το ρίξετε σε φτηνές δικαιολογίες μετάθεσης ευθυνών και σε μια ακόμη ειδική επιτροπή υπεκφυγής των ευθυνών σας; Αυτό είναι, σε τελική ανάλυση, το σημαντικότερο ερώτημα που θ’ αντιμετωπίσετε σε τούτη την ακρόαση».

Εξίσου σαφής ήταν στη διάρκεια της εξέτασης ένας άλλος βουλευτής, ο Ααρών Μπιν της Φλόριντα: «Εχετε εδώ την ευκαιρία να πείτε στην Αμερική ποιοι θα απολυθούν, ποιες οργανώσεις θα πετάξετε έξω από τα πανεπιστήμια. Θέλει κανείς να την αδράξει;» (abcnews.com, 5/12).

Εξίσου διαφωτιστική υπήρξε η διαχείριση αυτής της πίεσης από τις ανακρινόμενες προέδρους. «Στις εναρκτήριες παρατηρήσεις τους», μας πληροφορεί το εκπαιδευτικό ρεπορτάζ των New York Times (6/12), «όλες δήλωσαν ότι τους προκαλεί φρίκη ο αντισημιτισμός κι ότι παίρνουν μέτρα εναντίον του στους χώρους του πανεπιστημίου. Οταν ρωτήθηκαν αν υποστηρίζουν το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ, απάντησαν ναι χωρίς υπεκφυγές. Στο ερώτημα όμως της επιβολής κυρώσεων σε φοιτητές για δηλώσεις τους περί γενοκτονίας, προσπάθησαν να δώσουν δικηγορίστικες απαντήσεις σ’ ένα δύσκολο ζήτημα που αφορά την ελευθερία του λόγου, νομικά ορθές σύμφωνα με υποστηρικτές της ακαδημαϊκής ελευθερίας». Παρά τη νομική ορθότητά της, η υπερασπιστική αυτή γραμμή δεν έπιασε πάντως τελικά τόπο, όπως πιστοποιεί η δημόσια απαίτηση 70 βουλευτών και των δύο κομμάτων για απόλυσή τους.

Φάντασμα δίχως πρόσωπο

Σε τι ακριβώς συνίστατο, ωστόσο, το επίμαχο «κάλεσμα σε γενοκτονία», που ώθησε την αμερικανική Βουλή να αναβιώσει τις σκοτεινότερες μακαρθικές παραδόσεις; Παρά την ακατάσχετη φλυαρία τους, τα περισσότερα ΜΜΕ -υπερατλαντικά και ημέτερα- απέφυγαν να μας διαφωτίσουν, περιοριζόμενα να ανακυκλώσουν διά της αντιγραφής την πάνδημη καταδίκη του επάρατου αντισημιτισμού.

Τα φιλελεύθερα και συντηρητικά ιδίως εγχώρια πόρταλ αποδείχτηκαν βασιλικότερα του βασιλέως: η πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια «αρνήθηκε να καταδικάσει ξεκάθαρα αντισημιτικές εκδηλώσεις στο πανεπιστήμιό της και αρνήθηκε να πει ότι η έκκληση για γενοκτονία των Εβραίων συνιστούσε “παρενόχληση”», μας ενημέρωνε λ.χ. το protagon.gr στις 10/12, για να επανέλθει στις 12/12 ακόμη δριμύτερο: «Ολα όσα υποστήριξαν οι γυναίκες πρόεδροι τριών εκ των κορυφαίων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων των ΗΠΑ προκάλεσαν σάλο, καθώς απέφυγαν όλες να καταδικάσουν ξεκάθαρα τις εκδηλώσεις αντισημιτισμού στα πανεπιστήμιά τους, γεγονός που έσπευσε να καταγγείλει, μεταξύ πολλών άλλων, και ο Λευκός Οίκος».

Το liberal.gr υποστήριξε κι αυτό (10/12) πως οι τρεις πανεπιστημιακοί «απέτυχαν να πουν ρητά ότι οι εκκλήσεις για γενοκτονία των Εβραίων συνιστούν εκφοβισμό και παρενόχληση στην ακαδημαϊκή κοινότητα». Πιστό στις φεμινιστικές του παραδόσεις, το protothema.gr μας εξήγησε (8/12) πως «οι κυρίες αυτές αρνήθηκαν να πουν ότι “η έκκληση για γενοκτονία των Εβραίων” είναι αντίθετη με τους αντίστοιχους κώδικες συμπεριφοράς των πανεπιστημίων» και γι’ αυτό «άκουσαν τα εξ αμάξης» στο τουίτερ από τον «Ελληνοαμερικανό CEO της Pfizer, που είναι εβραϊκής καταγωγής». Οι καταθέσεις τους «αποτέλεσαν προσβολή στη μνήμη των εκατομμυρίων Εβραίων που χάθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα και πρόκληση για τους συγγενείς τους» αποφάνθηκε με τη συνήθη σοβαρότητά του ο Σάκης Μουμτζής, ανακουφισμένος που «όλους αυτούς θέλησε να εκφράσει ο Αλβέρτος Μπουρλά με το κύρος που του δίνει η θέση του CEO της Pfizer» («Καθημερινή», 9/12).

Αποφεύγοντας τις λεπτομέρειες, ο Αλέξης Παπαχελάς θα υποστηρίξει με τη σειρά του στην ίδια εφημερίδα (13/12) πως άλλο πράγμα είναι η θεμιτή κριτική στην πολιτική του Ισραήλ κι «εντελώς διαφορετικό ο βίαιος αντισημιτισμός που εκδηλώνεται στα αμερικανικά πανεπιστήμια και στον δημόσιο διάλογο». Ακόμη και το προοδευτικό tvxs.gr χρέωσε, τέλος, στις τρεις πανεπιστημιακούς ότι, «καθώς προσπαθούσαν γενικότερα να υπερασπιστούν την ελευθερία του λόγου, αρνήθηκαν να δώσουν μια οριστική απάντηση στην ερώτηση της Ρεπουμπλικανής αντιπροσώπου Elise Stefanik σχετικά με το αν το κάλεσμα για γενοκτονία των Εβραίων θα παραβίαζε τους κώδικες συμπεριφοράς των σχολείων τους σχετικά με τον εκφοβισμό και την παρενόχληση» (10/12).

Ιντιφάντα ίσον Ολοκαύτωμα;

Αυτό που απουσίασε απ’ όλη αυτή τη φιλολογία ήταν, όπως ήδη επισημάναμε, το σώμα του υποτιθέμενου εγκλήματος. Χρειάστηκε αρκετό ψάξιμο στα ψιλά των αμερικανικών ρεπορτάζ για να εντοπίσουμε τι ακριβώς θεωρήθηκε «προτροπή σε γενοκτονία», η «ανοχή» της οποίας νομιμοποιούσε την καθαίρεση της ηγεσίας τριών επιφανών ιδρυμάτων της υπερατλαντικής ελίτ. Φυσικά, κανείς δεν είχε διανοηθεί να υποστηρίξει π.χ. πως «οι Εβραίοι θέλουν εκτελεστικό απόσπασμα εντός 24 ωρών, διότι έτσι καταλαβαίνουν» - όπως έγραφε το βιβλίο του πατρός Πλεύρη που διακινούσε προ ετών από τηλεοράσεως ο Αδωνις Γεωργιάδης και η ελληνική Δικαιοσύνη αποφάνθηκε ότι συνιστά δικαιολογημένη πρόταση, με δεδομένες τις «επιδιώξεις των Εβραίων για παγκόσμια κυριαρχία» και «τη συνωμοτική τους δράση» (Α.Π. 3/2010). Ως «κρούσματα αντισημιτισμού» στα αμερικανικά ΑΕΙ θεωρήθηκαν αφ’ ενός μεν η άποψη που διατυπώθηκε σε ανακοίνωση τριάντα φοιτητικών ομάδων του Χάρβαρντ, πως η ισραηλινή πολιτική είναι «αποκλειστικά υπεύθυνη για όλη τη βία» των τελευταίων μηνών στην Παλαιστίνη, κυρίως όμως το σύνθημα «Ιντιφάντα!» που ακούστηκε σε φοιτητικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για τη συνεχιζόμενη σφαγή του άμαχου πληθυσμού της Γάζας.

Η ανακοίνωση των φοιτητών του Χάρβαρντ, διαβάζουμε στον ιστότοπο του τηλεοπτικού δικτύου ABC (5/12), «προκάλεσε θυελλώδεις αντεπιθέσεις. Κάποιοι Εβραίοι φοιτητές του πανεπιστημίου δήλωσαν ότι νιώθουν απομονωμένοι και φοβισμένοι μετά την κυκλοφορία της επιστολής, ισχυριζόμενοι πως υποστήριζε την επίθεση της Χαμάς». Φοβερά και τρομερά πράγματα δηλαδή – σε αντίθεση με μικροσυμβάντα όπως το γάζωμα με πιστόλι τριών Παλαιστίνιων φοιτητών (που κατά την αστυνομία «μιλούσαν αραβικά και δύο απ’ αυτούς φορούσαν παλαιστινιακή μαντίλα») έξω από το πανεπιστήμιο του Βερμόντ, λίγες μέρες νωρίτερα (25/11), περιστατικό με το οποίο η ανακριτική επιτροπή απαξίωσε φυσικά να ασχοληθεί. Οι υπερασπιστικοί ισχυρισμοί των τριών πανεπιστημιακών πως εκτός από τον αντισημιτισμό αντιμετωπίζουν επίσης κρούσματα ισλαμοφοβίας, καταχωνιάστηκαν άλλωστε από τα περισσότερα ΜΜΕ στα ψιλότερα των ψιλών.

Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της ανάκρισης, το οποίο τα περισσότερα ρεπορτάζ απέφυγαν επιμελώς να θίξουν, υπήρξε ωστόσο η αναγόρευση του συνθήματος «Ιντιφάντα!» σε προτροπή για γενοκτονία. Η όλη κατηγορία σε βάρος των τριών πανεπιστημιακών στηρίχτηκε σ’ αυτήν ακριβώς την παρανοϊκή εξίσωση. Το διαπιστώνουμε από την «παρατεταμένη στιχομυθία» μεταξύ της προέδρου του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια και της 39χρονης ακροδεξιάς Ρεπουμπλικανής βουλευτίνας Ελίζ Στέφανικ, που πρωτοστάτησε στην ανάκριση, όπως παρατίθεται στο ρεπορτάζ των New York Times (6/12). Αξίζει να αναπαραχθεί αυτούσια εδώ, ως τεκμήριο τόσο του επιπέδου της όλης διαδικασίας όσο και της επικοινωνιακής διαχείρισής της από τα σοβαρά ΜΜΕ:

«Η κ. Στέφανικ είπε ότι σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας σε πανεπιστημιακούς χώρους, φοιτητές κραύγαζαν την υποστήριξή τους προς την Ιντιφάντα, μια αραβική λέξη που σημαίνει εξέγερση και που πολλοί Εβραίοι ακούν σαν κάλεσμα βίας εναντίον τους. Η κ. Στέφανικ ρώτησε την κ. Μαγκίλ: “Κάποιος που καλεί σε γενοκτονία των Εβραίων παραβιάζει τους κανονισμούς ή τον κώδικα συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, ναι ή όχι;”

Η κ. Μαγκίλ απάντησε: “Αν ο λόγος οδηγεί σε συμπεριφορά, μπορεί ν’ αποτελεί παρενόχληση”.

Η κ. Στέφανικ πίεσε παραπάνω: “Ρωτάω συγκεκριμένα: Το κάλεσμα για γενοκτονία των Εβραίων συνιστά εκφοβισμό ή παρενόχληση;”

Η κ. Μαγκίλ, δικηγόρος που ανέλαβε το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια πέρσι με την υπόσχεση να προωθήσει την ελευθερία του λόγου στους πανεπιστημιακούς χώρους, απάντησε: “Αν είναι στοχευμένο και ισχυρό, ναι, είναι παρενόχληση”.

Η κ. Στέφανικ απάντησε: “Συνεπώς, η απάντηση είναι ναι”.

Η κ. Μαγκίλ είπε: “Είναι μια απόφαση που εξαρτάται από τα συμφραζόμενα, κυρία βουλεύτρια”.

Η κ. Στέφανικ αναφώνησε: “Αυτή είναι η κατάθεσή σας σήμερα; Το κάλεσμα για γενοκτονία των Εβραίων εξαρτάται από τα συμφραζόμενα;”.

[…]

Τόσο η Δρ Γκέι [του Χάρβαρντ] όσο και η Δρ Κόρνμπλουθ [του ΜΙΤ] υποβλήθηκαν στην ίδια σειρά ερωτήσεων περί γενοκτονίας. Η Δρ Γκέι ανέπτυξε την άποψη πως “εξαρτάται από τα συμφραζόμενα”, αν το κάλεσμα για γενοκτονία των Εβραίων παραβίαζε τους κανόνες συμπεριφοράς του Χάρβαρντ. Η Δρ Κόρνμπλουθ απάντησε κατ’ αρχάς: “Δεν έχω ακούσει κανέναν στο πανεπιστήμιό μας να καλεί σε γενοκτονία των Εβραίων”. Η βουλεύτρια Στέφανικ τη διέκοψε: “Ακούσατε όμως συνθήματα για Ιντιφάντα”».

Σιωνιστικός αντισημιτισμός

Στιγμιότυπο από τη φιλοπαλαιστινιακή φοιτητική διαδήλωση της 12ης Οκτωβρίου στο Κολούμπια | AP Photo

Η ταύτιση Ιντιφάντα και Ολοκαυτώματος δεν ήταν ωστόσο προσωπική έμπνευση της ακροδεξιάς βουλευτίνας που εζήλωσε τη δόξα του γερουσιαστή Μακάρθι. Τους τελευταίους τουλάχιστον μήνες αποτελεί την αιχμή του δόρατος της προπαγάνδας του ισραηλινού λόμπι και της Αμερικανικής Εβραϊκής Επιτροπής (AJC) – της ιστορικότερης, επιφανέστερης και συνάμα αντιδραστικότερης οργανωτικής έκφρασης Ισραηλιτών στις ΗΠΑ.

Μια μέρα πριν από την επίμαχη ακρόαση στην επιτροπή της αμερικανικής Βουλής, ο ιστότοπος της AJC ήταν αυτός που ανέλαβε να διαφωτίσει το κοινό γι’ αυτήν την εξίσωση: «Η αραβική λέξη Ιντιφάντα μεταφράζεται ως “εξέγερση” ή “αποτίναξη”. Εχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει περιόδους έντονης παλαιστινιακής διαμαρτυρίας κατά του Ισραήλ, κυρίως με τη μορφή βίαιης τρομοκρατίας. […] Η φράση “Ιντιφάντα παντού” καλεί τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να συμμετάσχουν σ’ έναν ξεσηκωμό κατά του Ισραήλ. Καθώς η φράση συνδέεται στενότερα με τη βία της πρώτης [1987-1990] και της δεύτερης [2000-2005] Ιντιφάντα, η άνευ διακρίσεων χρήση της ενθαρρύνει τη στοχοποίηση θεσμών κι ατόμων ανά τον κόσμο που επιδεικνύουν υποστήριξη προς το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της πλειοψηφίας των Εβραίων».

Ας παρακάμψουμε, προς στιγμήν, την παραπλανητική περιγραφή της εξέγερσης ενάντια σε μια βάρβαρη και παράνομη στρατιωτική κατοχή (με άοπλες αρχικά διαδηλώσεις ή το πολύ πολύ πετροπόλεμο, που ο ισραηλινός στρατός έπνιγε στο αίμα με αληθινά πυρά) ως «βίαιη τρομοκρατία». Ο σκληρός πυρήνας της απάτης βρίσκεται στην αξιωματική ταύτιση της «πλειοψηφίας των Εβραίων» (παγκοσμίως) με τους «υποστηρικτές του Ισραήλ», γενικώς, και των εθνοκαθαρτήριων σχεδίων των υπηρεσιών του και των αγριοτήτων του στρατού, των σωμάτων ασφαλείας και των στρατιωτικοποιημένων ακροδεξιών εποίκων του, ειδικότερα. Ταύτιση πραγματολογικά και πολιτικά προβληματική, που προσφέρει πολύτιμη υπηρεσία στον υπαρκτό αντισημιτισμό που υποτίθεται πως θέλει να καυτηριάσει: ποια μεγαλύτερη προσφορά στον αντισημιτισμό μπορεί να φανταστεί κανείς, από την εξίσωση της εβραϊκής θρησκείας και των απανταχού πιστών της με τις γεωπολιτικές φαντασιώσεις και τις αιμοσταγείς πρακτικές των σημερινών ηγετών του Ισραήλ;

Ευτυχώς, βέβαια, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική απ’ αυτή την εθελότυφλη ταύτιση που στραβώνει κατά κανόνα τους εθνικιστές (εν προκειμένω, τους σιωνιστές). Οπως όλες οι ανθρώπινες κοινότητες, έτσι και οι Ισραηλίτες είναι βαθιά διχασμένοι κοινωνικά και πολιτικοϊδεολογικά, ακόμη και γενεαλογικά: σύμφωνα λ.χ. με γκάλοπ που επικαλούνται οι New York Times, μόλις οι μισοί νεαροί Αμερικανοεβραίοι συμφωνούν με την άνευ όρων στήριξη του Ισραήλ από την κυβέρνηση Μπάιντεν, έναντι 82% των μεγαλύτερων ηλικιών (kathimerini.gr, 7/12). Το ίδιο χάσμα παρατηρείται και μεταξύ των Αμερικανών εν γένει, με το 52% όσων είναι 18-34 ετών να συμπαθεί περισσότερο τους Παλαιστινίους και μόλις 29% το Ισραήλ, έναντι 24% και 54% αντίστοιχα του συνολικού εκλογικού σώματος (abcnews.com, 5/12). Ευρήματα καθόλου άσχετα, φυσικά, με την πρεμούρα της υπερατλαντικής βαθιάς Δεξιάς να πειθαρχήσει τους φοιτητικούς χώρους στο όνομα της καταπολέμησης ενός εικονικού αλλά πάντα βολικού αντισημιτισμού.