Κίνημα για ελεύθερες παραλίες: Δεν ήταν μόνο για τις παραλίες, ήταν και για τη δημοκρατία

Ένα παλουκοδάσος στη Σύρο

• Το κίνημα δεν ήταν μόνο για τις παραλίες, ήταν και για τη δημοκρατία

 

Της Ιωάννας Δρόσου   

 

Εκδήλωση απολογισμού του κινήματος για ελεύθερες παραλίες στη Σύρο

Στη Σύρο, την πρώτη ίσως κρύα χειμωνιάτικη μέρα, πλήθος κόσμου βρέθηκε δια ζώσης αλλά και διαδικτυακά για να συζητήσει για (και με) τα κινήματα για ελεύθερες παραλίες του καλοκαιριού που μας πέρασε. Αφορμή αποτέλεσε η εκδήλωση «Ένα παράξενο καλοκαίρι: τα κινήματα πολιτών για τις παραλίες» που συνδιοργάνωσαν το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Σάββατο 9 Δεκεμβρίου. Από την Πάρο, τη Νάξο, την Ρόδο και την Σύρο μέλη των συλλογικοτήτων που διεκδίκησαν μέσα από τις ελεύθερες παραλίες τον δημόσιο χώρο έκαναν απολογισμό των δράσεών τους, μίλησαν για το πώς οργανώθηκαν, πώς δικτυώθηκαν πανελλαδικά και τι κατάφεραν, εν τέλει.

Στην έναρξη της εκδήλωσης προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ του Πάνου Κέκα «Έχουμε και άλλο μέσα μας ουρανό ατρύγητο». Ο σκηνοθέτης μιλώντας αργότερα ως μέλος της Κίνησης Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες είπε «η παραλία ήταν μόνο η αρχή. Ήταν μια έκρηξη, όχι μόνο ιδεών. Δεν είναι η πετσέτα, αλλά η ανάγκη να υπάρχουμε μέσα από μια διαδικασία επαφής με τη φύση». Πρώτος από τους ομιλητές ήταν και τιμητικά ο Χρίστος Γεωργούσης, ποιητής και συγγραφέας, «η ψυχή του πολιτιστικού συλλόγου Αρχίλογος που δραστηριοποιείται στο νησί από το 1976», όπως ειπώθηκε και «ο πρώτος που κάλεσε τον κόσμο να υπερασπιστεί τις παραλίες». «Έφτασε ο κόσμος στο χτένι», είπε ο κ. Γεωργούσης, «με τις παρανομίες και τις υπερβολές, οι καταπατητές ισχυροποίησαν το θυμό που έβραζε». Ο ίδιος αναφέρθηκε στην έλλειψη ικανότητας των κυβερνήσεων και της αυτοδιοίκησης, στην αδυναμία της διοίκησης να παρέμβει· «για την απομάκρυνση μίας ξαπλώστρας χρειάζεται να κινηθούν οχτώ υπηρεσίες», είπε εμφατικά, προσθέτοντας ότι «με την αχορτασιά που παρουσιάζουμε συχνά πάμε να κάνουμε τους μικρούς παραδείσους βιομηχανικά πάρκα». «Το κίνημα δεν ήταν για τις πετσέτες, δεν ήταν μόνο για τις παραλίες. Ήταν και για τη δημοκρατία», κατέληξε, «να περιοριστεί η αίσθηση ότι μπορούμε να αντέχουμε την παρανομία, να είναι καθημερινή πράξη».

Πάρος: η αρχή

Ο Δαμιανός Γαβαλάς, επίσης από την Κίνηση Πολιτών Πάρου παρουσίασε το χρονικό των κινητοποιήσεων και των δράσεων. «Διεκδικήσαμε αυτό που μας ανήκει, το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στην ελεύθερη πρόσβαση στην παραλία, το δικαίωμα στον ελεύθερο χώρο, το δικαίωμα στα δημόσια αγαθά», είπε εισαγωγικά. Στην Πάρο οργανώθηκαν διαδικτυακά αλλά και με ανοιχτές συνελεύσεις. Λειτούργησε ένα φόρουμ συζήτησης, ενημέρωσης και συντονισμού, τυπώθηκαν και μοιράστηκαν φυλλάδια, αφίσες και αυτοκόλλητα, μέχρι και διαγωνισμός συνθημάτων έγινε. Η πρώτη κινητοποίηση έγινε στην παραλία της Μικρής Σάντα Μαρία με την παρουσία 250 ανθρώπων. Η παραλία είναι αυθαίρετα κατειλημμένη στο 90% από δύο επιχειρήσεις, που δεν είχαν άδεια ούτε για ένα τετραγωνικό μέτρο. Στη δεύτερη κινητοποίηση, στην παραλία Μοναστήρι, ο κόσμος ξεπέρασε τα 800 άτομα. Με πρωτοβουλία της Πάρου πραγματοποιήθηκε  πανελλαδική ημέρα δράσης για τις παραλίες την Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου με κινητοποιήσεις και σε Χανιά, Αττική, Νάξο, Αίγινα, Ρόδο, Κέρκυρα, Ίος, Χαλκιδική, Θεσπρωτία, Θάσος, Καβάλα, Σπέτσες και αλλού.

Το κίνημα των παραλιών όμως δεν έμεινε στις κινητοποιήσεις, αλλά δημιούργησε μια πλατφόρμα (lab.digitalparos.com), έναν διαδραστικό χάρτη παρανομίας, όπου αντιπαραβάλλεται η νόμιμη παραχώρηση με την πραγματικότητα και έτσι φαίνεται σε μία λήψη πώς σε μία παραλία έχουν μισθωθεί 50 τ.μ. και καταληφθεί 600 τ.μ. «Οι  πειρατές των παραλιών, οι επιχειρηματίες δηλαδή, είχαν την αίσθηση της ασυλίας και του ακαταδίωκτου. Έμαθαν να λειτουργούν ανεξέλεγκτα. Να οικειοποιούνται δημόσιο χώρο και να λειτουργούν σε βάρος των συμπολιτών τους, χωρίς κανένας να τους ζητά το λόγο ποτέ», τόνισε ο ομιλητής επισημαίνοντας «το μαλλιοκούβαρο ευθυνών, με θολές τις γραμμές που διαχωρίζουν τις αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων υπηρεσιών (Δήμος, Λιμενικό Ταμείο, λιμενικό, αστυνομία, ΤΑΙΠΕΔ, Υπηρεσία Δόμησης, Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου) και που τελικά επιτρέπουν σε αιρετούς να επικαλούνται ακόμα και αναρμοδιότητα για τις παραλίες του τόπου τους.» Κάνοντας έναν απολογισμό του κινήματος ο κ. Γαβαλάς επισήμανε ότι ο δήμαρχος Πάρου, «για πρώτη φορά στην εννιαετή του θητεία υποχρεώθηκε να πάρει θέση και σύρθηκε στο να εγκρίνει προτάσεις της κίνησης πολιτών και της δημοτικής αντιπολίτευσης, ώστε οι υπηρεσίες του δήμου να αναλάβουν δράση», ότι «για πρώτη φορά μεικτά κλιμάκια πραγματοποίησαν ελέγχους, βεβαίωσαν παραβάσεις και προέβησαν σε δεκάδες αυτόφωρες συλλήψεις. Για πρώτη φορά στρέμματα παραλίας απελευθερώθηκαν και επέστρεψαν στους πολίτες. Το κυριότερο που πετύχαμε ήταν ότι δημιουργήσαμε μια συλλογικότητα, ότι βρεθήκαμε μεταξύ μας, αποδείξαμε ότι η κοινωνίας μας παραμένει ζωντανή και μπορεί να πετυχαίνει νίκες», κατέληξε.

ΠΗΓΗ