Συνεχίζεται η θύελλα για την απόφαση Γεραπετρίτη να αποσύρει τη «ροζ σημαία» από το ελληνικό προξενείο στις ΗΠΑ.
Τα γεγονότα είναι γνωστά. Η εικαστικός Γεωργία Λαλέ ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση του ελληνικού προξενείου στη Νέα Υόρκη να φιλοτεχνήσει ένα έργο για την έμφυλη βία, την οικογενειακή βία και τις γυναικοκτονίες. Η εικαστικός «ύφανε» μια σημαία με κομμάτια από σεντόνια που δώρισαν γι’ αυτόν τον σκοπό κακοποιημένες γυναίκες.
Η σημαία «υψώθηκε» στο προξενείο με όλες τις τιμές και στη συνέχεια… αφαιρέθηκε με προσωπική παρέμβαση του ΥΠΕΞ Γιώργου Γεραπετρίτη, μετά από διαμαρτυρίες εθνικοφρόνων που είδαν στο έργο μια απρόκλητη επίθεση στα εθνικά σύμβολα. Μια επίθεση που κρύφτηκε έντεχνα στις τηλεοπτικές μεταδόσεις και τον συνακόλουθο σχολιασμό της επίσκεψης Ερντογάν στην χώρα μας, όταν ο Γιώργος Γεραπετρίτης δεν δίστασε να υποκλιθεί στον «Σουλτάνο».
Η υπόθεση δίχασε και θα συνεχίσει να διχάζει την κοινωνία μας που παραπατάει ανάμεσα σε νεωτεριστικές έννοιες όπως οι έμφυλες ταυτότητες και στον ακραίο σκοταδισμό.
Θεσμικοί παίκτες στον χώρο της Τέχνης και του πολιτισμού πήραν θέση ξεκάθαρα ενάντια στην ενέργεια του υπουργού Εξωτερικών. Με μια ανάρτηση στα social media του Ιδρύματος Ωνάση γκρεμίζει τα επιχειρήματα του υπουργού, παραθέτοντας έργα τέχνης – σημαίες με υπογραφές διάσημων εικαστικών απ’ όλο τον κόσμο.
«Λυπάμαι που η δουλειά μου παρερμηνεύτηκε. Τα θύματα γυναικοκτονιών είναι ηρωίδες του αγώνα για ελευθερία και ζωή, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς» σχολίασε χαρακτηριστικά στο bios της στο Instagram της η εικαστικός μετά τις αντιδράσεις. Η Γεωργία Λαλέ, έχει αναδημοσιεύσει πολλά μηνύματα υποστήριξης στον επίσημο λογαριασμό της στο Instagram.
Οι σημαίες στα social media του Ιδρύματος Ωνάση
Georgia Lale. Neighborhood Guilt 2023
William N. Copley. Untitled (Think/flag). 1967
Jamie Reid. Sex Pistols, God Save the Queen. 1977
Pavlos (Pavlos Dionyssopoulos). Greek Flag. 2007
Jasper Johns. Flag 1954-55
Sara Rahbar. Flag #17/unstable, you disappear in the distance. 2008
David Hammons. African American Flag. 1990
Banksy. Slave Labour 2012
Nari Ward. Breathing Flag 2017
Beetroot 2023
Η απάντηση της δημιουργού - «Να μη σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε για την ελευθερία»
Από την πλευρά της, η δημιουργός του έργου σημείωσε σε ανάρτηση στο Instagram:
«Τα έργα “Flag” και “Neighborhood Guilt” κατέβηκαν. Το “Flag” μετά τη λογοκρισία από το ελληνικό υπουργείο Εξωτεριών και το “Neighborhood Guilt” λόγω της ανησυχίας μου για την ασφάλειά του.
Θέλω να ευχαριστήσω όλους που στάθηκαν στο πλευρό της τέχνης μου και του μηνύματός της. Και ειδικά την Πολιτιστική Επιτροπή και το προσωπικό του Ελληνικού Προξενείου στη Νέα Υόρκη που πίστεψαν στο έργο μου και μου έδωσαν χώρο.
Δεν θα πρέπει να σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε για το ανθρώπινο δικαίωμα της ελευθερίας και της ζωής. Τα θύματα των γυναικοκτονιών και της συζυγικής βίας είναι ηρωίδες της Ελλάδας και κάθε έθνους.
Το έργο “Neighborhood Guilt” έχει 22 σπίτια. Ένα για κάθε θύμα γυναικοκτονίας στην Ελλάδα το 2022. Κάθε σπίτι έχει σημειώσεις με τα ονόματά τους, την ηλικίας τους, το μέρος που βρίσκονταν και την ημερομηνία θανάτου τους.
Και τα δύο έργα δημιουργήθηκαν με σεντόνια που μου δόθηκαν από γυναίκες που ζουν στην Ελλάδα υπό την προϋπόθεση ότι τα έχουν χρησιμοποιήσει για να ξεκουράσουν τα σώματά τους και ότι ονειρεύονται έναν κόσμο στον οποίο όλοι μπορούν να ζουν με ασφάλεια και οι δημιουργοί μπορούν να εκφράσουν ελεύθερα τους εαυτούς τους και την εποχή τους χωρίς λογοκρισία.
Η στήριξή σας μας φέρνει πιο κοντά και σε ένα καλύτερο αύριο».
Η σημαία ως αντικείμενο τέχνης και φορέας κοινωνικής αλλαγής
Οι σημαίες είναι εφεύρημα του 18ου αιώνα. Στα τέλη του, μαζί με την ανάδυση των εθνικών κρατών, ο πατριωτισμός κανονικοποιήθηκε και οι σημαίες έγιναν μέρος της νέας πραγματικότητας. Ένα κομμάτι πανί στο οποίος συναντιούνταν οι πόθοι και οι προσδοκίες κοινωνικών ομάδων και πολιτικών κινημάτων που διεκδικούσαν αυθύπαρκτη οντότητα.
Οι σημαίες ξαναήρθαν στην επικαιρότητα τη δεκαετία του ’60. Η παρακμή των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών έφερε ένα νέο κύμα απελευθερωτικών κινημάτων που οδήγησαν με τη σειρά τους στη δημιουργία νέων κρατών και εθνικών εμβλημάτων.
Όμως, σχεδόν ταυτόχρονα, είχαμε το πρώτο κύμα αμφισβήτησης των συνόρων και των καταπιεστικών μηχανισμών του κράτους και τα κινήματα για τα πολιτικά δικαιώματα των μειονοτήτων διογκώθηκαν και απαίτησαν τα δικά τους σύμβολα.
Η σημαία ήταν το μέσο που επέλεξαν πολλοί καλλιτέχνες της γενιάς της αμφισβήτησης για να διοχετεύσουν τις ανησυχίες τους. Το μεγάλο συμβολικό φορτίο καθιστά στην σημαία ιδεώδες μέσο επικοινωνίας θραυσματικών ιδεών και ταυτοτήτων. Η σημαία είναι το μέσον -δεν είναι το μήνυμα.
Η αναβίωση της ιδέας της σημαίας
Πολλοί πίστεψαν ότι το τέλος του 20ου αιώνα θα σήμαινε το τέλος των σημαιών ειδικά στην Ευρώπη. Η πολιτική ενοποίηση και η ευθυγράμμιση ανάμεσα στις νομοθεσίες θα έφερνε κατά τους ντούρους ευρωπαϊστές την οριστική παρακμή των εθνικών συμβόλων.
Οι επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους στο 2001 σήμαναν το τέλος του ονείρου για έναν κόσμο χωρίς σημαίες. Την επαύριο της καταστροφής η αστερόεσσα έγινε sold-out. Η αναβίωση του εθνικισμού και των ακροδεξιών ρεβανσιστικών κινημάτων σε όλη την Ευρώπη έφεραν ξανά στο επίκεντρο τις σημαίες, αναδεικνύοντας τις σε σύμβολα ενότητας, ένα βολικό shortcut στον συναισθηματικό κόσμο των ανθρώπων που ένιωσαν αδύναμοι για πρώτοι φορά μετά από δεκαετίες σχετικής ευημερίας και ειρήνης.
Φυσικά, το νόημα δεν διέφυγε από τις αντένες των καλλιτεχνών που έκαναν την σημαία όχημα για να περάσουν μηνύματα συμπερίληψης για τις ομάδες που κουβαλούν το βάρος του κοινωνικού αποκλεισμού, γυναίκες, LGBTQ+, μετανάστες, πρόσφυγες και θύματα βίας γενικά.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Laura Serejo Genes, της εικαστικού που μετά από μια επίσκεψη στα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικού στο απόγειο της μεταναστευτικής κρίσης, όταν απογειώθηκε η αντιμεταναστευτική ρητορική του Τραμπ, δημιούργησε το 2015 μια αμερικάνικη σημαία από σύρμα, το πιο αιχμηρό σχόλιο για μια Αμερική που εξελίσσεται ταυτόχρονα σε φρούριο και φυλακή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου